 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Παρακάτω δίδονται τα βασικά ορόσημα (Δράσεις) και τα χρονοδιαγράμματα του εθνικού προγράμματος. Ως αρχή χρόνου λαμβάνεται η ημερομηνία έκδοσης του προβλεπόμενου στην παράγραφο 1 του άρθρου 5 του προεδρικού διατάγματος 122/2013, προεδρικού διατάγματος περί θεσπίσεως του εθνικού πλαισίου για την υπεύθυνη και ασφαλή διαχείριση ΑΚΡΑ (βλέπε παράγραφο 3 του μέρους Β του παρόντος).
Δράση 1. Ορισμός, σύσταση και λειτουργία Εθνικής Επιτροπής Διαχείρισης Ραδιενεργών Αποβλήτων (ΕΕΔΡΑ).
1.1. Εντός τριών μηνών (3) ορίζονται τα μέλη της ΕΕΔΡΑ.
1.2. Εντός ενός (1) μηνός από τη σύστασή της, η ΕΕΔΡΑ συνέρχεται σε σώμα, ενημερώνεται γα το έργο της και ξεκινά τον προγραμματισμό των δράσεών της.
Δράση 2. Απογραφή και ταξινόμηση των Ραδιενεργών Αποβλήτων
2.1. Εντός ενός (1) έτους, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας πραγματοποιεί την απογραφή των ΡΑ και την κοινοποιεί στον αρμόδιο για την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας υπουργό και την ΕΕΑΔΡΑ, όπως προκύπτει από την εθνική βάση δεδομένων ΑΚΡΑ, ΡΠ, ΡΥ και πυρηνικών καυσίμων που τηρεί η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας. Η απογραφή αφορά τόσο στα υφιστάμενα όσο και στα δυνητικά ΑΚΡΑ, δηλαδή σε αυτά που, κατ' εκτίμηση της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, προκύψουν στο μέλλον. Ο κατάλογος με την απογραφή περιέχει, τουλάχιστον, στοιχεία για το είδος, μορφή, κατάσταση, ισότοπο, ραδιενέργεια, ποσότητα, περιέκτη, στοιχεία κατόχου και τοποθεσία.
2.2. Εντός δύο (2) ετών, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας εισηγείται τα ρεύματα (διαχείρισης) ΑΚΡΑ. Με βάση αυτά και την απογραφή ΑΚΡΑ, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας προβαίνει στην ταξινόμηση των ΑΚΡΑ.
Δράση 3. Καθορισμός της Εθνικής Εγκατάστασης Προσωρινής Αποθήκευσης και Διαχείρισης Ραδιενεργών Αποβλήτων (ΕΕΠΑΔΡΑ)
3.1. Εντός ενός (1) έτους η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας καθορίζει και κοινοποιεί τα κριτήρια με τα οποία μία εγκατάσταση διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων μπορεί να ορισθεί ως ΕΕΠΑΔΡΑ. Τα κριτήρια βασίζονται στην απογραφή των ΑΚΡΑ, τα αντίστοιχα ρεύματα, την τοποθεσία, την εθνική πολιτική και τις μεθόδους και τεχνικές λύσεις προσωρινής αποθήκευσης και διαχείρισης (εξαιρουμένης της διάθεσης) των ΑΚΡΑ.
3.2. Εντός των επόμενων έξι (6) μηνών από την ολοκλήρωση του βήματος 3.1, διερευνώνται και αξιολογούνται από την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας οι προτάσεις για τον καθορισμό της ΕΕΠΑΔΡΑ και, εφόσον πληρούνται τα κριτήρια επιλογής, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας μετά από γνωμοδότηση της ΕΕΔΡΑ γνωμοδοτεί σχετικά στον αρμόδιο για την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας υπουργό.
3.3. Παράλληλα εξετάζεται η δυνατότητα αξιοποίησης της ήδη εγκεκριμένης εγκατάστασης διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων και πηγών, η οποία λειτουργεί στο Ινστιτούτο Πυρηνικών & Ραδιολογικών Επιστημών & Τεχνολογίας (ΙΠΡΕΤΕΑ) του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, ως ΕΕΠΑΔΡΑ. Στην περίπτωση που εκδηλωθεί σχετικό ενδιαφέρον από το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας αξιολογεί την πρόταση αναβάθμισης της εγκατάστασης, και, εφόσον ικανοποιούνται τα κριτήρια του βήματος 3.1, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας γνωμοδοτεί σχετικά για την έκδοση της υπουργικής απόφασης καθορισμού της ως ΕΕΠΑΔΡΑ.
3.4. Εντός του επόμενου ενός (1) έτους από την ολοκλήρωση του βήματος 3.2 ή 3.3, ξεκινά σταδιακά η λειτουργία της ΕΕΠΑΔΡΑ. Η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας προβαίνει στην αδειοδότηση της εγκατάστασης και λειτουργίας, σύμφωνα με τα ισχύοντα περί αδειοδότησης εγκαταστάσεων διαχείρισης ΑΚΡΑ.
3.5. Εντός του επόμενου ενός (1) έτους από την ολοκλήρωση του βήματος 3.4, η ΕΕΠΑΔΡΑ λειτουργεί πλήρως.
Δράση 4. Πρόγραμμα απομάκρυνσης από τη χώρα κλειστών ραδιενεργών πηγών και ραδιενεργών υλικών για ανακύκλωση ή/και διαχείριση.
Το όλο πρόγραμμα θα πραγματοποιηθεί κατά τρόπο ανάλογο, όπως με το πρόγραμμα Συλλογή και απομάκρυνση μη χρησιμοποιούμενων ραδιενεργών πηγών από τον Ελλαδικό χώρο (Κωδικός Έργου: ΕΜΠ 20/06-12-2000 Διεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΧΩΔΕ, προϋπολογισμού 1,367,000 Ευρώ, με απορρόφηση κονδυλίων 100%) την περίοδο 2001-2006. Σημειωτέον ότι το προηγούμενο αυτό πρόγραμμα χαρακτηρίστηκε ως καλή πρακτική (Good Practice) στις απολογιστικές συνελεύσεις της Κοινής Σύμβασης για την ασφάλεια της διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων και την ασφάλεια της διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων (Joint Convention on the Safety of Spent Fuel Management and on the Safety of Radioactive Waste Management). Τα βήματα είναι τα παρακάτω:
4.1. Εντός τριών (3) μηνών, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας κατόπιν εγκρίσεως από τον αρμόδιος Υπουργό διενεργεί το νέο πρόγραμμα για την απομάκρυνση από τη χώρα κλειστών ΡΠ και ΡΥ για ανακύκλωση ή/και διαχείριση.
4.2. Εντός του επόμενου ενός (1) έτους από την ολοκλήρωση του βήματος 4.1, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας εντοπίζει και καταγράφει τις ΡΠ και ΡΥ της επικράτειας, που μπορούν να εξαχθούν προς ανακύκλωση ή διαχείριση. Στις ΡΠ και στα ΡΥ αυτά, περιλαμβάνονται τόσο οι έκθετες και οι εκτός χρήσης ραδιενεργές πηγές, όσο και αυτές, που σύμφωνα με το προγραμματισμό των κατόχων τους, θα καταστούν εκτός χρήσης πηγές στο άμεσο μέλλον.
4.3. Παράλληλα, κατά τη διάρκεια του βήματος 4.2, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας προβαίνει στην εκτίμηση του κόστους του προγράμματος και καθορίζει το κόστος συμμετοχής των κατόχων των πηγών και υλικών που πρόκειται να ανακυκλωθούν.
4.4. Εντός των επόμενων έξι (6) μηνών από την ολοκλήρωση των βημάτων 4.2 και 4.3, οι συναρμόδιοι φορείς ανευρίσκουν τα τυχόν απαραίτητα κονδύλια για τη διενέργεια του προγράμματος.
4.5. Εντός του επόμενου ενός (1) έτους από την ολοκλήρωση του βήματος 4.4, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας εκδίδει προδιαγραφές και διενεργεί διεθνή διαγωνισμό για την ανάθεση σε εγκεκριμένη εγκατάσταση διαχείρισης ραδιενεργών πηγών και ραδιενεργών υλικών του εξωτερικού, του έργου απόσυρσης και διαχείρισης των ΡΠ και ΡΥ (ανάδοχος του έργου).
4.6. Εντός των επόμενων τριών (3) ετών από την ολοκλήρωση του βήματος 4.5, πραγματοποιείται η συλλογή, επεξεργασία και συσκευασία των ΡΠ και ΡΥ. Στο μέρος αυτό του προγράμματος συμμετέχουν οι κάτοχοι των ΡΠ και ΡΥ, ο ανάδοχος του έργου, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας και η ΕΕΠΑΔΡΑ.
4.7. Στο ίδιο διάστημα πραγματοποιείται η εξαγωγή των ΡΠ και ΡΥ από τον ανάδοχο του έργου.
Δράση 5. Αποφάσεις σχετικά με τις εθνικές επιλογές για τη διαχείριση και τελική διάθεση των ραδιενεργών αποβλήτων
Με βάση τις ανάγκες της χώρας και τη διεθνή εμπειρία προβλέπεται ότι μια (1) εγκατάσταση θα είναι αρκετή για την κάλυψη όλων των αναγκών της Ελλάδας αναφορικά με τη διάθεση των ραδιενεργών αποβλήτων. Όσον αφορά το μέγεθος της, προβλέπεται να αντιστοιχεί σε αυτό ενός μικρού εργοταξιακού - βιομηχανικού χώρου, έκτασης ολίγων στρεμμάτων. Η δημιουργία τέτοιας εγκατάστασης, απαιτεί πολύχρονες μελέτες ραδιολογικών επιπτώσεων, μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, πάσης φύσης γεωλογικές μελέτες, μελέτες συνεπειών φυσικών καταστροφών, κ.λ.π., όπως εμπεριστατωμένα προβλέπεται στα άρθρα 5 και 6 του σχεδίου προεδρικού διατάγματος Περί θεσπίσεως εθνικού νομοθετικού, ρυθμιστικού και οργανωτικού πλαισίου για την υπεύθυνη και ασφαλή διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων (βλέπε http://www.opengov.gr/ypepth/?p=2596). Επίσης, απαιτεί να ληφθούν υπόψη κοινωνικοί, λειτουργικοί, οικονομικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες, καθώς και τα αναπτυξιακά σχέδια στην περιοχή. Τέλος, απαιτείται πλήρης διαφάνεια και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων, συμπεριλαμβανομένων και των τοπικών κοινωνιών.
Προαπαιτούμενο για τη δράση αυτή είναι να έχει ολοκληρωθεί η απογραφή των ραδιενεργών αποβλήτων, υφισταμένων και μελλοντικών, και να έχει αποφασισθεί ο τρόπος διάθεσής τους, για κάθε ρεύμα ΡΑ.
Η επιλογή της μιας (1) τοποθεσίας για την μία (1) αυτή εγκατάσταση θα γίνει σταδιακά, επιλέγοντας, κατ' αρχήν έναν αριθμό πιθανών τοποθεσιών που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια, τα οποία θα καθοριστούν από την ΕΕΔΡΑ και τους εμπλεκόμενους φορείς. Με βάση τα αποτελέσματα συγκεκριμένων μελετών που θα διενεργηθούν στις τοποθεσίες / περιοχές αυτές και τα κριτήρια, θα επιλεχθεί, σταδιακά, η τελική τοποθεσία. Επισημαίνεται, ότι το παρόν αρχικό (πρώτο) εθνικό πρόγραμμα δεν έχει στόχο την εξεύρεση και επιλογή της τελικής τοποθεσίας, αλλά την περιγραφή του οδικού χάρτη των διαδικασιών που απαιτούνται. Σε επόμενες αναθεωρήσεις του εθνικού προγράμματος θα καθορίζονται, σταδιακά, τα επόμενα βήματα.
Τα στάδια της δράσης αυτής συνοψίζονται:
5.1. Εντός 5 ετών, οι φορείς υλοποίησης του εθνικού προγράμματος διερευνούν και εισηγούνται σχετικά με:
5.1.1. Τις επιλογές διάθεσης για τα υφιστάμενα ρεύματα ΡΑ.
5.1.2. Τις τεχνικές λύσεις διάθεσης ανά ρεύμα ΡΑ.
5.1.3. Το περιεχόμενο και την έκταση γεωλογικών μελετών, των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, μελετών ανάλυσης ασφάλειας που απαιτούνται για τη δημιουργία εγκατάστασης διάθεσης ΡΑ (ανά ρεύμα ΡΑ).
5.1.4. Την αναγκαιότητα, το αντικείμενο και την έκταση προγραμμάτων έρευνας και ανάπτυξης σχετικά με τις επιλογές και τεχνικές διάθεσης ΡΑ και του είδους της προς δημιουργία εγκατάστασης διάθεσης ΡΑ (ανά ρεύμα ΡΑ).
5.2. Εντός των επόμενων δέκα (10) ετών, οι φορείς υλοποίησης του εθνικού προγράμματος διερευνούν και εισηγούνται σχετικά με:
5.2.1. Τα κριτήρια για την επιλογή και την αξιολόγηση της τοποθεσίας όπου μπορεί να δημιουργηθεί εγκατάσταση διάθεσης ΡΑ.
5.2.2. Θέματα που αφορούν στην παύση της εγκατάστασης διάθεσης ΡΑ και την ενδεχόμενη απελευθέρωση της περιοχής από ρυθμιστικούς ελέγχους.
5.2.3. Θέματα και θέσεις του κοινού, τοπικής αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας σχετικά με τη δημιουργία εγκατάστασης διάθεσης ΡΑ (συμπεριλαμβανομένων, ενδεχομένως, και προτάσεων για πιθανά αντισταθμιστικά οφέλη και εφαρμογή τους).
5.2.4. Προτάσεις πιθανών τοποθεσιών για τη δημιουργία της μίας (1) εγκατάστασης διάθεσης ΡΑ.
