ΕΙΡΘ 1357/2002
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης 1357/2002
Από τη διάταξη του άρθρου 1000 του Αστικού Κώδικα συνάγεται ότι ο κύριος ακινήτου δικαιούται να απαγορεύει κάθε ενέργεια άλλου πάνω σε αυτό. Εξαίρεση από την αρχή αυτή καθιερώνει η διάταξη του άρθρου 1003 του Αστικού Κώδικα κατά την οποία:
{ο κύριος ακινήτου έχει υποχρέωση να ανέχεται την εκπομπή καπνού, αιθάλης, αναθυμιάσεων, θερμότητας, θορύβου, δονήσεων ή άλλες παρόμοιες επενέργειες που προέρχονται από άλλο ακίνητο, εφόσον αυτές δεν παραβλάπτουν σημαντικά τη χρήση του ακινήτου του ή προέρχονται από χρήση συνήθη για ακίνητα της περιοχής του κτήματος από το οποίο προκαλείται η βλάβη}.
Κατά τη διάταξη δε του άρθρου 1108 του Αστικού Κώδικα:
{αν η κυριότητα προσβάλλεται με άλλο τρόπο εκτός από αφαίρεση ή κατακράτηση του πράγματος, ο κύριος δικαιούται να απαιτήσει από εκείνον που προσέβαλε την κυριότητα να άρει την προσβολή και να την παραλείπει στο μέλλον}.
Από το συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων συνάγεται ότι ο κύριος ακινήτου έχει μεν υποχρέωση να ανέχεται κάθε εκπομπή από τις ενδεικτικά αναφερόμενες στην παραπάνω διάταξη (του άρθρου 1003 του Αστικού Κώδικα) που προέρχεται από γειτονικό κτήμα, όταν όμως από την επενέργεια αυτή παραβλάπτεται ουσιαστικά η χρήση του ακινήτου και δεν προέρχεται από χρήση συνηθισμένη για ακίνητα της περιοχής του κτήματος από το οποίο προκαλείται η βλάβη, προστατεύεται με την αρνητική αγωγή. Με αυτήν ο ενάγων μπορεί να ζητήσει την άρση της προσβολής (διαταράξεως), δηλαδή την παύση των ενοχλητικών επενεργειών στο ακίνητο του και την παράλειψή τους στο μέλλον ή και τα δύο μαζί. Σε κατεπείγουσες δε περιπτώσεις ή όταν υπάρχει κίνδυνος από την αναβολή, ο ενάγων μπορεί να προσφύγει και στη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων ζητώντας προσωρινή ρύθμιση της καταστάσεως που δημιουργήθηκε από την ως άνω προσβολή (άρθρα 682 παράγραφος 1, 731, 732 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).
Κατά τα παραπάνω, το ζήτημα αν η ενόχληση είναι ουσιώδης, δηλαδή υπερβαίνει το προβλεπόμενο από το άρθρο 1003 του Αστικού Κώδικα όριο, θα κριθεί από το δικαστή σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση με βάση το είδος και τον προορισμό του βλαπτόμενου ακινήτου, δηλαδή αντικειμενικώς και όχι από το πρόσωπο του εκάστοτε ιδιοκτήτη, καθόσον υποκειμενικές καταστάσεις ή ιδιαίτερες συνήθειες του ιδιοκτήτη δεν λαμβάνονται υπόψη, το αν δε μια ουσιώδης επενέργεια είναι συνήθης για ακίνητα της περιοχής του βλάπτοντος ακινήτου κρίνεται από τη φύση του ακινήτου και την τοποθεσία όπου αυτό βρίσκεται (βλέπε Α. Γεωργιάδη - Μ. Σταθόπουλου Αστικός Κώδικας άρθρο 1003 αριθμοί 3, 12 και 14), η υποχρέωση δε του γείτονα για ανοχή σταματά εκεί όπου η ενόχληση μπορεί με τη λήψη κατάλληλων μέτρων είτε να αποτραπεί, είτε να μετριασθεί σε ανεκτά όρια (βλέπε Κ. Παπαδόπουλου Αγωγές Εμπράγματου Δικαίου τόμος Β' σελίδες 62 - 63, ΕΑ 7800/1982 Ελληνική Δικαιοσύνη 24,807). Εξ αυτών και με δεδομένο ότι ο νόμος δεν κάνει διάκριση, προκύπτει ότι τυχόν προηγούμενη εγκατάσταση στο ακίνητο από το οποίο προέρχεται η ενόχληση δεν δημιουργεί κάποιο προνόμιο για δυνατότητα υπερβολικής ενόχλησης υπέρ εκείνου που εγκαταστάθηκε πρώτος (βλέπε Κ. Παπαδόπουλου ό.π.).
Περαιτέρω, ο αιτούμενος δικαστική προστασία, βάσει του άρθρου 1003 του Αστικού Κώδικα, κύριος του ακινήτου που βλάπτεται από τις επενέργειες του γειτονικού ακινήτου, πρέπει εκτός των άλλων να αποδείξει ότι έγινε η επιβλαβής επενέργεια, ο δε αντίδικός του για να καταλύσει την αγωγή, ή την αίτηση λήψης σχετικών ασφαλιστικών μέτρων κατά τα παραπάνω, οφείλει να ισχυριστεί και να αποδείξει ότι η εκπομπή βρίσκεται μέσα στα πλαίσια της διάταξης του άρθρου 1003 του Αστικού Κώδικα και δεν υπερβαίνει το θεμιτό όριο (Άρειος Πάγος 247/1990 Ελληνική Δικαιοσύνη 32,972, Άρειος Πάγος 1102/1984, Νομικό Βήμα 33.766). Σε περίπτωση δε που η αιτούμενη δικαστική προστασία επιδιώκεται με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, εφόσον πιθανολογηθεί ότι συντρέχουν και οι απαιτούμενες προϋποθέσεις διάταξης αυτών, που ορίζονται στο άρθρο 682 παράγραφος 1 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, το δικαστήριο έχει, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 692 παράγραφος 1 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, τη διακριτική εξουσία να διατάξει το κατά την κρίση του ενδεδειγμένο για τη συγκεκριμένη περίπτωση ασφαλιστικό μέτρο και δεν υποχρεούται να διατάξει το αιτούμενο.
Στην υπό κρίση αίτηση ο αιτών εκθέτει ότι έχει στην κυριότητα, νομή και κατοχή του ένα διαμέρισμα που καταλαμβάνει όλον τον πέμπτο τυπικό όροφο της επί της οδού Τραπεζούντος αριθμός 53 του Δήμου Καλαμαριάς εξαώροφης οικοδομής. Ότι της οικοδομής αυτής εφάπτεται πολυώροφη οικοδομή κτισμένη επί οικοπέδου ευρισκομένου επί των οδών Τραπεζούντος και Σουρμενίων αριθμός 28 και της οποίας ο πρώτος και δεύτερος όροφος, που επικοινωνούν μεταξύ τους με εσωτερικό κλιμακοστάσιο, αποτελούν το αυτοτελές διαμέρισμα των καθ' ων που κατά ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου ανήκει στην πλήρη και αποκλειστική κυριότητα της πρώτης καθ' ης και κατά το υπόλοιπο ποσό στο 1/2 εξ αδιαιρέτου η μεν ψιλή κυριότητα αυτού ανήκει στην πρώτη καθ' ης, η δε επικαρπία του στον δεύτερο καθ' ου η αίτηση. Ότι οι καθ' ων έχουν κατασκευάσει στο διαμέρισμά τους αυτό τζάκι, η καμινάδα του οποίου απολήγει σε απόσταση 20 cm από τον εξωτερικό τοίχο του διαμερίσματος του αιτούντα και υψομετρικά σε απόσταση 15 cm χαμηλότερα από το παράθυρο της κουζίνας και το μπαλκόνι του σαλονιού του αιτούντα, με αποτέλεσμα κατά τη λειτουργία του τζακιού, που είναι σχεδόν καθημερινή, όλος ο καπνός που εκπέμπεται να εισέρχεται στο διαμέρισμα του αιτούντα και να δημιουργεί αφόρητα ενοχλητική οσμή καπνού, που καθιστά δυσχερή την παραμονή του αιτούντα και των μελών της οικογένειάς του στην ως άνω κατοικία τους, λόγω του άμεσου κινδύνου βλάβης της υγείας τους, ενώ εξάλλου αποστερεί τον αιτούντα από τη δυνατότητα χρήσης των παραθύρων του διαμερίσματός του για τον επιβαλλόμενο αερισμό αυτού, αφού η ως άνω ενοχλητική εκπομπή καπνού ξεπερνά τα ανεκτά όρια και δεν είναι συνήθης για τα ακίνητα της περιοχής του βλάπτοντος ακινήτου, παραβλάπτοντας τοιουτοτρόπως ουσιωδώς τη χρήση του ως άνω διαμερίσματος (κατοικίας) του αιτούντα. Επικαλούμενος δε ο αιτών ότι υφίσταται και επείγουσα περίπτωση για λήψη ασφαλιστικών μέτρων προκειμένου να ρυθμιστεί προσωρινά η κατάσταση που δημιουργήθηκε από την κατά τον προαναφερθέντα τρόπο γενομένη διατάραξη της κυριότητάς του επί του συγκεκριμένου διαμερίσματός του, ζητεί με την υπό κρίση αίτησή του να υποχρεωθούν οι καθ' ων να παύσουν προσωρινά να χρησιμοποιούν (λειτουργούν) το τζάκι τους, διαφορετικά να ελαττώσουν προσωρινά τη συχνότητα χρήσης του στο μέλλον σε μία φορά την εβδομάδα και να προβούν στην ανύψωση της καμινάδας του κατά τρία μέτρα υψηλότερα από το υφιστάμενο ύψος απόληξής της, ώστε να διοχετεύεται στο περιβάλλον ο εξερχόμενος καπνός και να μην εκπέμπεται απευθείας στο διαμέρισμα του αιτούντα, σε περίπτωση δε άρνησης των καθ' ων να προβούν στις ως άνω απαραίτητες εργασίες ανύψωσης της καμινάδας του τζακιού τους, να προβεί σ' αυτές ο αιτών με δαπάνες των καθ' ων. Επιπλέον ζητεί ο αιτών να απειληθεί υπέρ αυτού και σε βάρος των καθ' ων χρηματική ποινή για κάθε παράβαση υπό των καθ' ων της απόφασης που θα εκδοθεί και να καταδικασθούν οι καθ' ων στην καταβολή των δικαστικών του εξόδων.
Η αίτηση αυτή αρμοδίως φέρεται ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου για να συζητηθεί κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων (άρθρα 29 παράγραφος 1, 15 αριθμός 3, 682 και επόμενα του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας) και είναι νόμιμη, καθότι βασίζεται στις διατάξεις που παρατίθενται στη νομική σκέψη της παρούσας (άρθρα 1000, 1003, 1108 του Αστικού Κώδικα, 682 παράγραφος 1, 692 παράγραφος 1, 731, 732 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας) και σ' αυτές των άρθρων 945 παράγραφος 1, 947 παράγραφος 1 εδάφιο α', και 176 και επόμενα του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Επομένως, πρέπει να ερευνηθεί αυτή ως προς τη βασιμότητά της από ουσιαστική άποψη, καθόσον οι καθ' ων η αίτηση απαντώντας σ' αυτήν δια των προβαλλομένων ισχυρισμών τους αρνούνται αυτήν (261 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας), προβάλλοντας κατ' ένσταση ότι η υπό του αιτούντα άσκηση του δικαιώματός του τυγχάνει εν προκειμένω καταχρηστική, επειδή αυτός γνώριζε κατά την αγορά του διαμερίσματός του την ύπαρξη της καμινάδας του τζακιού των καθ' ων που προϋπήρχε και συνεπώς γνώριζε ή έπρεπε να γνωρίζει τις τυχόν ενοχλήσεις που θα επέρχονταν στο ακίνητό του απ' αυτήν και αποδέχθηκε το γεγονός αυτό (βλέπε το κατατεθέν έγγραφο σημείωμα των καθ' ων η αίτηση). Ο ισχυρισμός αυτός, υπό τα εκτιθέμενα για τη θεμελίωσή του πραγματικά περιστατικά, δεν συνιστά τη δυναμένη νομίμως κατ' άρθρο 281 του Αστικού Κώδικα να προβληθεί ένσταση καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος του αιτούντα, διότι, όπως αναλύεται στη νομική σκέψη της παρούσας, η τυχόν προηγούμενη εγκατάσταση στο ακίνητο, από το οποίο προέρχεται η ενόχληση, δεν δημιουργεί υπέρ εκείνου που εγκαταστάθηκε πρώτος (οι καθ' ων, εν προκειμένω) κάποιο προνόμιο για δυνατότητα υπερβολικής ενόχλησης του μεταγενεστέρως εγκατασταθέντος γείτονά τους (αιτούντα). Εξ αυτού και με δεδομένο, όπως παραπάνω αναλύεται, ότι η υποχρέωση του γείτονα για ανοχή σταματά εκεί όπου η ενόχληση μπορεί με τη λήψη κατάλληλων μέτρων είτε να αποτραπεί, είτε να μετριασθεί σε ανεκτά όρια, η ως άνω προβληθείσα σε στάση πρέπει ν' απορριφθεί ως μη νόμιμη.
Από την αποδεικτική διαδικασία ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου και συγκεκριμένα από τις καταθέσεις των μαρτύρων απόδειξης και ανταπόδειξης, που εξετάστηκαν ενόρκως στο ακροατήριο, και εκτιμώνται καθ' εαυτές, αναλόγως του βαθμού γνώσης και κατά το μέτρο αξιοπιστίας καθεμιάς των, αλλά και σε συνδυασμό μεταξύ τους και προς τα υπόλοιπα αποδεικτικά μέσα, από τα προσκομιζόμενα με επίκληση έγγραφα, ιδίως δε τις φωτογραφίες, αλλά και όσα οι καθ' ων ομολογούν, πιθανολογούνται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά που ασκούν ουσιώδη επιρροή στην έκβαση αυτής της δίκης: Με το υπ' αριθμόν 1922/1991 αγοραπωλητήριο συμβόλαιο της συμβολαιογράφου Θεσσαλονίκης Σ.Ι., που μεταγράφηκε νόμιμα, ο αιτών έχει καταστεί κύριος ενός διαμερίσματος εμβαδού 112,30 m2 που καταλαμβάνει όλον τον έκτο (ή πέμπτο τυπικό) όροφο της πολυώροφης οικοδομής που βρίσκεται επί της οδού Τραπεζούντος αριθμός 53 του Δήμου Καλαμαριάς. Το διαμέρισμα αυτό αποτελεί, για τον αιτούντα και την οικογένειά του, την κατοικία τους. Με το υπ' αριθμόν 3072/1987 αγοραπωλητήριο συμβόλαιο της συμβολαιογράφου Θεσσαλονίκης Α. Φ. Σ. και το υπ' αριθμόν 4145/1998 συμβόλαιο δωρεάς της συμβολαιογράφου Θεσσαλονίκης A. Ι., που έχουν μεταγραφεί νόμιμα, στην μεν πρώτη καθ' ης η αίτηση έχει περιέλθει κατά πλήρη μεν κυριότητα, νομή και κατοχή ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου, κατά ψιλή δε κυριότητα και το υπόλοιπο ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου, στον δε δεύτερο καθ' ου η αίτηση η επικαρπία του ως άνω ποσοστού 1/2 εξ αδιαιρέτου ενός διαμερίσματος εμβαδού 128,21 m2 (αποτελούμενο από δύο τμήματα ευρισκόμενα στον πρώτο και δεύτερο όροφο και επικοινωνούντα μεταξύ τους με εσωτερικό κλιμακοστάσιο), που βρίσκεται επί τετραώροφης οικοδομής κτισμένης σε οικόπεδο επί των οδών Τραπεζούντος και Σουρμενίων αριθμός 28 του Δήμου Καλαμαριάς και η οποία εφάπτεται με την ως άνω εξαώροφη πολυκατοικία, όπου βρίσκεται το διαμέρισμα - κατοικία του αιτούντα. Στο διαμέρισμα αυτό των καθ' ων από της κατασκευής του υπάρχει εγκατεστημένο με νόμιμη άδεια τζάκι, η καπνοδόχος δε αυτού που καταλήγει σε ύψος ενός περί που μέτρου από την επιφάνεια της κεραμοσκεπούς στέγης της οικοδομής αυτής είναι κατασκευασμένη επί του τμήματος της οικοδομής που έχει πρόσοψη στην οδό Τραπεζούντος και απέχει ελάχιστα (0,40 m περίπου) από τον εξωτερικό τοίχο του διαμερίσματος του αιτούντα, η απόστασή της δε από το παράθυρο της κουζίνας – σαλονιού του διαμερίσματος του αιτούντα σε σχέση με το οποίο (παράθυρο) αυτή (καπνοδόχος) βρίσκεται χαμηλότερα είναι 1,50 έως 2 m περίπου. Λόγω της μικρής αυτής απόστασης που έχει η εν λόγω καμινάδα από το παράθυρο της κουζίνας – σαλονιού του διαμερίσματος του αιτούντα, αλλά και του χαμηλού ύψους της, καθότι καταλήγει σε απόσταση μισού περίπου μέτρου κάτω από το εν λόγω παράθυρο, δημιουργούσε από ετών προβληματική κατάσταση για το διαμέρισμα του αιτούντα όταν λειτουργούσε το τζάκι του διαμερίσματος των καθ' ων, αφού ο εκπεμπόμενος καπνός εισέρχονταν στο διαμέρισμα του αιτούντα από το εν λόγω παράθυρο, αλλά και την πέραν αυτού μπαλκονόπορτα του σαλονιού όταν υποβοηθείται προς τούτο από τον αναλόγου κατευθύνσεως πνέοντα άνεμο. Αυτή η κατάσταση ώθησε τον αιτούντα και στο παρελθόν να απευθυνθεί στη Διεύθυνση Υγιεινής (βλέπε τα υπ' αριθμούς πρωτοκόλλου ΔΥ/Α1/24/6584/08-03-1999 και ΔΥ/Α1/24/49210/01-12-2000 έγγραφα του τμήματος Υγειονομικού ελέγχου της ως άνω Υπηρεσίας).
Κατά το φετινό χειμώνα όμως, που οι καθ' ων λειτουργούν το τζάκι σχεδόν καθημερινά, η ενοχλητική ως άνω εκπομπή καπνού προς το διαμέρισμα του αιτούντα επιδεινώθηκε κατά πολύ και κατέστη αφόρητη γι' αυτόν και τα μέλη της οικογένειάς του που κατοικούν στο εν λόγω διαμέρισμα, αφού ο συνεχώς εκπεμπόμενος καπνός ούτε επέτρεπε το άνοιγμα του παραθύρου και της μπαλκονόπορτας του χώρου της κουζίνας – σαλονιού του διαμερίσματός των, ώστε να γίνει ο επιβαλλόμενος αερισμός του χώρου, επειδή εξ αυτών μεγαλύτερη ποσότητα καπνού θα διοχετευόταν, αλλά και παρότι παρέμειναν κλειστά αυτά και πάλι δεν αποφεύγεται η είσοδος του καπνού ακόμη και από τους αεραγωγούς, όταν λειτουργεί εξαερισμός, με αποτέλεσμα συνεχώς καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας να υφίσταται διάχυτη στο εσωτερικό του διαμερίσματος η ενοχλητική οσμή του καπνού και να προκαλείται έτσι εξ αυτής βήχας ή και ερεθισμός των ματιών. Η δημιουργηθείσα αυτή κατάσταση ασφαλώς παραβλάπτει ουσιωδώς τη χρήση του ως άνω ακινήτου του αιτούντα, αφού δυσχεραίνει σημαντικά την παραμονή αυτού και των οικείων του στο εν λόγω ακίνητο.
Ως εκ τούτου ο αιτών δεν υποχρεούται να ανέχεται την ως άνω εκπομπή καπνού, επειδή αυτή υπερβαίνει το προβλεπόμενο από τη διάταξη του άρθρου 1003 του Αστικού Κώδικα ανεκτό όριο. Συνεπώς, καθίσταται αναγκαία η δια λήψεως ασφαλιστικών μέτρων παύση των ενοχλητικών επενεργειών στο ακίνητο του αιτούντα, ώστε να ρυθμιστεί προσωρινά η κατάσταση που δημιουργήθηκε. Ως ενδεδειγμένο δε για την περίπτωση ασφαλιστικό μέτρο κρίνεται η καθ' ύψος επέκταση της υφισταμένης καπνοδόχου του ακινήτου των καθ' ων υπεράνω της οροφής του διαμερίσματος του αιτούντα, ώστε να λειτουργεί ανεμπόδιστα (χωρίς περιορισμούς) κατά τη βούληση των αιτούντων το τζάκι τους και να αποφεύγεται η εξ αυτής (καπνοδόχου) εκπομπή καπνού απευθείας στο διαμέρισμα του αιτούντα. Επομένως πρέπει να γίνει δεκτή ως ουσιαστικά βάσιμη κατά τα παραπάνω η κρινόμενη αίτηση και να διαταχθούν τα διαλαμβανόμενα στο διατακτικό της παρούσας ασφαλιστικά μέτρα. Τα δικαστικά έξοδα, στα οποία υποβλήθηκε ο αιτών σε σχέση με τη δίκη αυτή πρέπει να επιβληθούν σε βάρος των καθ' ων ως ηττηθέντων εν προκειμένω διαδίκων (άρθρο 176 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).