Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.     Χρήστης Κωδικός   Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού       Νέοι χρήστες Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. Δημιουργία νέου λογαριασμού

1. Ενόψει των δεσμεύσεων που ανέλαβε η Ελληνική Δημοκρατία στο πλαίσιο του τρέχοντος προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, όπως αυτές περιλαμβάνονται στο νόμο 4336/2015 (ΦΕΚ 94/Α/2015) και με σκοπό την επίτευξη των εκεί μνημονευόμενων δημοσιονομικών στόχων, ιδρύεται ο προβλεπόμενος στις επόμενες παραγράφους μηχανισμός δημοσιονομικής προσαρμογής του προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης (εφεξής ο Μηχανισμός).

 

2. Έως την 10η Μαΐου εκάστου έτους, ο Υπουργός Οικονομικών συντάσσει έκθεση, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και γνωστοποιείται στη Βουλή και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (εφεξής Έκθεση). Η Έκθεση περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα:

 

α) Τυχόν αρνητική απόκλιση κατά την έννοια της παραγράφου 10 στοιχείο α' του παρόντος και το εύρος αυτής της απόκλισης, καθώς και της αναπροσαρμογής της σε περίπτωση εφαρμογής της παραγράφου 9 του παρόντος.

 

β) Το εφαρμοστέο από τα στοιχεία α' έως ε' της παραγράφου 3 του παρόντος.

 

γ) Το συνολικό ποσό, σύμφωνα με το οποίο η εκτέλεση του προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης πρέπει να περιοριστεί κατά το έτος που συντάσσεται και δημοσιεύεται η έκθεση του Υπουργού Οικονομικών.

 

δ) Τη δημοσιονομική επίπτωση από τυχόν υστέρηση του πραγματικού ρυθμού μεγέθυνσης του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) για το έτος αναφοράς, όπως αυτή προκύπτει από τη διαφορά μεταξύ της πρόβλεψης του πραγματικού ρυθμού ετήσιας μεγέθυνσης του ΑΕΠ, όπως περιλαμβάνεται στη Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης μεταξύ του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και της Ελληνικής Δημοκρατίας και στον πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ, όπως αποτυπώνεται στην ετήσια ανακοίνωση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής του μήνα Μαρτίου.

 

ε) Το ποσό και το ποσοστό επί του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος των δημοσιονομικών μέτρων προσαρμογής σε καθαρή βάση, ήτοι μετά την αφαίρεση της δημοσιονομικής επίπτωσης επί των εσόδων του προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης, σύμφωνα με το εκάστοτε Τεχνικό Μνημόνιο Συνεργασίας (TMU).

 

στ) Το ύψος και το είδος των δαπανών στις οποίες θα εφαρμοστεί η δημοσιονομική προσαρμογή. Σε ειδικό παράρτημα της Έκθεσης προσδιορίζονται όλες οι κατηγορίες δαπανών του προϋπολογισμού όλων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης επί των οποίων εφαρμόζεται η αυτόματη δημοσιονομική προσαρμογή, καθώς επίσης και το επιβαλλόμενο ποσοστό περιορισμού δαπανών για την υλοποίηση αυτής, λαμβανομένων υπόψη των εξαιρέσεων της παραγράφου 5 της παρούσας. Η παραπάνω προσαρμογή επιβάλλεται αποκλειστικά στην περίπτωση που το προεδρικό διάταγμα του στοιχείου α' της παραγράφου 4 του παρόντος δεν εκδοθεί μέσα στην προβλεπόμενη αποκλειστική προθεσμία, οπότε και ενεργοποιείται αυτομάτως η προβλεπόμενη από το στοιχείο β' της ιδίας παραγράφου αυτοδίκαιη δημοσιονομική προσαρμογή. Προστίθεται στην αρχή φράση Το ύψος και το είδος των δαπανών στις οποίες θα εφαρμοστεί η δημοσιονομική προσαρμογή. Στο δεύτερο εδάφιο προστίθεται το όλων των φορέων πριν το της Γενικής Κυβέρνησης και στο τέλος του εδαφίου, προστίθεται μετά το για την υλοποίηση αυτής το λαμβανομένων υπόψη των εξαιρέσεων της παραγράφου 5 της παρούσας.

 

ζ) Το ύψος και το ποσοστό επί του ΑΕΠ τυχόν μέτρων που ελήφθησαν κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος, κατά τις διατάξεις του παρόντος.

 

 

3. Σε περίπτωση που στην Έκθεση διαπιστωθεί αρνητική απόκλιση, κατά την έννοια της παραγράφου 10 στοιχείο α' του παρόντος και με την επιφύλαξη της παραγράφου 9 του παρόντος, η εκτέλεση του προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης περιορίζεται από την 1η Ιουνίου του ιδίου οικονομικού έτους με αντίστοιχη μείωση των δαπανών, κατ' ανώτατο όριο σε 2% του ΑΕΠ του τρέχοντος οικονομικού έτους, σύμφωνα με τα ακόλουθα:

 

α) Εάν η απόκλιση είναι μικρότερη ή ίση με 0,25% του ΑΕΠ, του προηγούμενου οικονομικού έτους δεν λαμβάνονται μέτρα προσαρμογής.

 

β) Εάν η απόκλιση είναι από 0,26% έως και 0,75% του ΑΕΠ του προηγούμενου οικονομικού έτους, λαμβάνονται μέτρα προσαρμογής ύψους 0,5% του ΑΕΠ του τρέχοντος οικονομικού έτους.

 

γ) Εάν η απόκλιση είναι από 0,76% έως και 1,25% του ΑΕΠ του προηγούμενου οικονομικού έτους, λαμβάνονται μέτρα προσαρμογής ύψους 1% του ΑΕΠ του τρέχοντος οικονομικού έτους.

 

δ) Εάν η απόκλιση είναι από 1,26% έως και 1,75% του ΑΕΠ του προηγούμενου οικονομικού έτους, λαμβάνονται μέτρα προσαρμογής ύψους 1,5% του ΑΕΠ του τρέχοντος οικονομικού έτους.

 

ε) Εάν η απόκλιση είναι από 1,76% έως και 2,25% του ΑΕΠ του προηγούμενου οικονομικού έτους, λαμβάνονται μέτρα προσαρμογής ύψους 2% του ΑΕΠ του τρέχοντος οικονομικού έτους.

 

Ποσοστό ίσο με 10% των ετήσιων πιστώσεων του Προϋπολογισμού όλων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης για δαπάνες εκτός αυτών που περιλαμβάνονται στην παράγραφο 5 του παρόντος δεν διατίθεται και δεν αναλαμβάνεται έως την 30ή Ιουνίου κάθε οικονομικού έτους.

 

Η διάθεση και ανάληψη των πιστώσεων από την 1η Ιουλίου κάθε οικονομικού έτους, τελεί υπό την προϋπόθεση μη εφαρμογής του μηχανισμού της παραγράφου 4 και με την επιφύλαξη όσων προβλέπονται στις διατάξεις του νόμου [Ν] 4270/2014 για την επίτευξη στοχοθεσίας και την τήρηση των ορίων δαπανών.

 

4. Εφόσον προκύψει αρνητική απόκλιση που απαιτεί δημοσιονομική προσαρμογή και με την επιφύλαξη της παραγράφου 9 στοιχείο α' του παρόντος τίθεται σε εφαρμογή ο Μηχανισμός, κατά παρέκκλιση κάθε ειδικής ή γενικής διάταξης, ως εξής:

 

α) Με πρόταση του Υπουργού Οικονομικών, η οποία συντάσσεται βάσει της Έκθεσης, εκδίδεται προεδρικό διάταγμα, το οποίο δημοσιεύεται σε αποκλειστική προθεσμία έως την 31η Μαΐου. Στο προεδρικό διάταγμα του προηγούμενου εδαφίου προσδιορίζονται αναλυτικά σύμφωνα με τα στοιχεία της Έκθεσης και τα διαλαμβανόμενα στην προηγούμενη παράγραφο, οι Φορείς και οι κατηγορίες δαπανών στις οποίες εφαρμόζεται η δημοσιονομική προσαρμογή, το ανώτατο όριο εκτέλεσης του προϋπολογισμού ανά φορέα Γενικής Κυβέρνησης και κατηγορία δαπανών, όλα τα αναγκαία για την επίτευξη του παραπάνω ορίου μέτρα, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια, προκειμένου να επιτευχθεί η δημοσιονομική προσαρμογή της εκτέλεσης του προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης.

 

β) Εάν η προθεσμία της περίπτωσης α' της παρούσας παρέλθει άπρακτη, η καθορισμένη στην Έκθεση δημοσιονομική προσαρμογή της εκτέλεσης του προϋπολογισμού όλων των Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, όπως ορίζεται αναλυτικά στα στοιχεία α' έως στ' της παραγράφου 2 του παρόντος, επέρχεται αυτοδικαίως και αυτομάτως από την 1η Ιουνίου του ιδίου έτους. Η δημοσιονομική προσαρμογή επέρχεται με μείωση ανεξαιρέτως και κατά ίσο ποσοστό, υπολογιζόμενο σύμφωνα με την παράγραφο 10 στοιχείο β' του παρόντος, του ανώτατου ορίου εκτέλεσης του συνόλου των δαπανών των κατηγοριών του προϋπολογισμού όλων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, υπό την επιφύλαξη του στοιχείου γ' της παρούσας και της παραγράφου 5.

 

γ) Η αναπροσαρμογή του ορίου εκτέλεσης του προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης, σύμφωνα με τα υπό α' και β' στοιχεία, για τις κατηγορίες των ελαστικών δαπανών όλων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, δεν δύναται να υπερβαίνει το 5% των πιστώσεων των αντίστοιχων δαπανών, όπως αυτές έχουν εγγράφει στον προϋπολογισμό του έτους εφαρμογής του Μηχανισμού.

 

5. Από τη δημοσιονομική προσαρμογή της παραγράφου 4 του παρόντος εξαιρούνται οι ακόλουθες κατηγορίες δαπανών που σχετίζονται με τη βασική λειτουργία των Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, με την κοινωνική προστασία και την προστασία των δημοσίων επενδύσεων:

 

α) Δαπάνες απορρέουσες από αξιώσεις ιδιωτών από την εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων κατά την έννοια του άρθρου 15 του νόμου 4281/2014, από τις ήδη συναφθείσες συμβάσεις μισθώσεων, από καταπτώσεις εγγυήσεων και από αμετάκλητα επιδικασθείσες απαιτήσεις εις βάρος του Δημοσίου.

 

β) Δαπάνες Ύδρευσης, Ηλεκτρικής Ενέργειας και Χρήσης Φυσικού Αερίου.

 

γ) Δαπάνες συντήρησης και επισκευής μεταφορικών μέσων ξηράς, πλωτών μέσων και αεροσκαφών.

 

δ) Οι δαπάνες της μείζονος κατηγορίας Καταναλωτικές και Σύνθετες Δαπάνες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.

 

ε) Το σύνολο των δαπανών υγείας.

 

στ) Δαπάνες για οικογενειακά επιδόματα, επιδόματα ΑμεΑ, Θέρμανσης, ανεργίας και προνοιακά επιδόματα, που καταβάλλονται μέσω Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ).

 

ζ) Δαπάνες για ενισχύσεις νοικοκυριών ορεινών και μειονεκτικών περιοχών, οικογενειών με χαμηλά εισοδήματα και τέκνα που φοιτούν στην υποχρεωτική εκπαίδευση ή με τέκνα που σπουδάζουν μακριά από τον τόπο κατοικίας τους.

 

η) Δαπάνες για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.

 

θ) Δαπάνες για το πρόγραμμα Βοήθεια στο Σπίτι.

 

ι) Δαπάνες σχετικές με το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων

 

ι)α) Δαπάνες σχετικές με τη διεξαγωγή και έκδοση αποτελεσμάτων του συνόλου των εξετάσεων που διενεργούνται από το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, προμήθειες κάθε είδους εξοπλισμού για τις δομές Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, δαπάνες για σχολικά βιβλία και για τη σίτιση και τη στέγαση των φοιτητών.

 

6. Τα προβλεπόμενα στις προηγούμενες παραγράφους μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής παραμένουν σε ισχύ για όσο χρονικό διάστημα απαιτείται προκειμένου να εξασφαλιστούν οι δημοσιονομικοί στόχοι των οικονομικών ετών 2017-2019 του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής και του Προγράμματος Δημοσιονομικής Προσαρμογής, όπως περιλαμβάνεται στο νόμο 4336/2015, και τουλάχιστον έως την 31η Μαΐου του έτους που έπεται της έναρξης εφαρμογής τους, οπότε και επανεξετάζονται δυνάμει της παραγράφου 2 του παρόντος. Η προβλεπόμενη στο προηγούμενο εδάφιο διάρκεια ισχύος των μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής τελεί υπό την επιφύλαξη αντικατάστασής τους σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παράγραφο 8 του παρόντος.

 

7. Οι εκ των ανωτέρω παραγράφων προκύπτοντες περιορισμοί στην εκτέλεση του προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης, πλην όσων αφορούν σε λειτουργικές δαπάνες του Δημοσίου και των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, συνιστούν έκτακτη εισφορά δημοσιονομικής προσαρμογής για κάθε δικαιούχο.

 

8. Εφόσον επιβληθούν μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής κατά την παράγραφο 4 του παρόντος και σε αντικατάσταση αυτών δύνανται να ληφθούν μόνιμα διαρθρωτικά μέτρα, τα οποία θα ενσωματωθούν στον Προϋπολογισμό του ακόλουθου οικονομικού έτους, συμπεριλαμβανομένων μέτρων επί του σκέλους των εσόδων, κατόπιν ειδικής διαβούλευσης με τους Θεσμούς που εμπλέκονται στην υλοποίηση του Προγράμματος Δημοσιονομικής Προσαρμογής κατά την έννοια του νόμου 4336/2015, προκειμένου να εξασφαλιστούν οι εκεί προβλεπόμενοι δημοσιονομικοί στόχοι. Τα μέτρα αυτά δύνανται να επανεξετασθούν μετά τη λήξη του Προγράμματος Δημοσιονομικής Προσαρμογής.

 

9. Σε όλως εξαιρετικές περιπτώσεις, οι οποίες δεν ανάγονται σε ευθύνη του Ελληνικού Δημοσίου, η εφαρμογή του μηχανισμού δημοσιονομικής προσαρμογής δύναται να επανεξετασθεί ως εξής:

 

α) Σε περίπτωση φυσικών καταστροφών ή ανωτέρας βίας κατά τη διάρκεια του προηγούμενου οικονομικού έτους με δημοσιονομική επίπτωση που ξεπερνάει το 0,5% του ΑΕΠ δύναται να λάβει χώρα, κατόπιν συμφωνίας με τους Θεσμούς που εμπλέκονται στην υλοποίηση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής κατά την έννοια του νόμου 4336/2015, αναστολή επιβολής ή μείωση του ύψους των μέτρων του μηχανισμού.

 

β) Σε περίπτωση υστέρησης του πραγματικού ρυθμού μεγέθυνσης του ΑΕΠ του προηγούμενου έτους, που ξεπερνάει το 0,5%, κατά τους όρους της παραγράφου 2 στοιχείο δ' λαμβάνει χώρα αυτόματη προσαρμογή του μηχανισμού με αντίστοιχη μείωση του ύψους της απόκλισης που ορίζεται στην παράγραφο 3. Η μείωση θα υπολογίζεται ως το ήμισυ της διαφοράς που προκύπτει από την πρόβλεψη του πραγματικού ρυθμού μεγέθυνσης του ΑΕΠ, όπως αποτυπώνεται στο σχετικό διάγραμμα του εκάστοτε Τεχνικού Μνημονίου Συνεργασίας (TMU) και του πραγματικού ρυθμού μεγέθυνσης του ΑΕΠ όπως προκύπτει από την ετήσια ανακοίνωση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής το μήνα Μάρτιο.

 

 

10. Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου:

 

α) Ως αρνητική απόκλιση νοείται η διαφορά, που δια- πιστώνεται στην Έκθεση, μεταξύ του στόχου του πρωτογενούς ισοζυγίου του προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης, όπως αυτός τίθεται με βάση τις δεσμεύσεις, που περιλαμβάνονται στο νόμο 4336/2015, και του αποτελέσματος της Γενικής Κυβέρνησης που πραγματοποιήθηκε στο οικονομικό έτος που προηγείται του τρέχοντος οικονομικού έτους, αφού αφαιρεθεί το ύψος τυχών μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής που επιβλήθηκαν κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος, σύμφωνα με την παρούσα, διατυπωμένο σε ποσοστό επί το ΑΕΠ του προηγούμενου οικονομικού έτους. Το αποτέλεσμα ανακοινώνεται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή εγγράφως στον Υπουργό Οικονομικών δυνάμει του παρόντος μέχρι την 25η Απριλίου εκάστου οικονομικού έτους. Η καθυστέρηση έκδοσης της ετήσιας Έκθεσης της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat), από την οποία αντλούνται τα αναγκαία στοιχεία για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, για λόγους που ανάγονται σε αποκλειστική ευθύνη της επιφέρει ισόχρονη παράταση όλων των ανωτέρω προθεσμιών.

 

Η μετάβαση από τα στοιχεία που ανακοινώνονται από την Eurostat, σε όρους σύμβασης χρηματοδοτικής διευκόλυνσης γίνεται με την ενσωμάτωση των παραγόντων προσαρμογής (programme adjustors), όπως περιλαμβάνονται στο εκάστοτε ισχύον τεχνικό μνημόνιο συνεργασίας.

 

β) Το ποσοστό, με βάση το οποίο θα αναπροσαρμόζονται κατ' εφαρμογή της παραγράφου 3 και με την επιφύλαξη της παραγράφου 9 στοιχείο β' τα ανώτατα όρια εκτέλεσης των δαπανών στον προϋπολογισμό του έτους αναφοράς υπολογίζεται με τον ακόλουθο τύπο: