|
1. Η Ιερά Μονή είναι θρησκευτικό καθίδρυμα δια την άσκηση των εν αυτή εγκαταβιούντων ανδρών ή γυναικών, συμφώνως προς τις μοναχικές επαγγελίες και τους περί μοναχικού βίου ιερούς Κανόνας και παραδόσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
2. Εν τη Εκκλησία της Ελλάδος λειτουργούν Ιερές Μονές, τελούσες υπό την πνευματική εποπτεία του επιχωρίου Αρχιερέως, και Συνοδικές Σταυροπηγιακές Ιερές Μονές, τελούσες υπό την πνευματικήν εποπτεία της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου.
3. Η ίδρυσις νέων και η διάλυσις ή συγχώνευσις υφισταμένων Μονών της Εκκλησίας της Ελλάδος συντελείται δια Προεδρικού Διατάγματος, εκδιδομένου, μετά σύμφωνον γνώμη του επιχωρίου Αρχιερέως και έγκριση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου. με πρόταση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Ναοί διαλυμένων ή διαλυόμενων Μονών παραμένουν εις την κυριότητα του νομικού προσώπου της οικείας Ιεράς Μητροπόλεως.
4. Τα της οργανώσεως και προαγωγής του πνευματικού βίου και τα της διοικήσεως της Μονής καθορίζονται υπό του Ηγουμενοσυμβουλίου συμφώνως προς τους Ιερούς Κανόνας, τις μοναχικές παραδόσεις και τους νόμους του Κράτους, δι' εσωτερικού κανονισμού, δημοσιευομένου δια του Δελτίου Εκκλησία.
5. Ο Ηγούμενος και τα μέλη του Ηγουμενοσυμβουλίου, ων ο αριθμός ορίζεται αναλόγως του αριθμού των μοναχών εκάστης Μονής υπό του εσωτερικού κανονισμού αυτής, εκλέγονται, εάν αυτή έχει 5 τουλάχιστον εγκαταβιούντες μοναχούς, υπό της μοναχικής αδελφότητος, άλλως ορίζονται υπό του επιχωρίου Αρχιερέως. Εκλογείς, εκλόγιμοι ή διοριστέοι σε θέσεις Ηγουμένων και μελών Ηγουμενοσυμβουλίων των Ιερών Μονών επιτρέπεται να είναι οι ημεδαποί. Ο έτσι εκλεγείς Ηγούμενος είναι ισόβιος, επιφυλασσομένων των διατάξεων του νόμου περί Εκκλησιαστικών Δικαστηρίων. Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος δύναται δι' αιτιολογημένης αποφάσεως τη με πρόταση του οικείου Αρχιερέως ή της Μοναστικής Αδελφότητος να εγκρίνει την διενέργειαν νέας εκλογής προς ανάδειξη Ηγουμένου.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η παράγραφος 5 τίθεται όπως τροποποιήθηκε με την παράγραφο 3 του άρθρου 95 του νόμου [Ν] 4485/2017 (ΦΕΚ 114/Α/2017). |
6. Ο Μητροπολίτης ασκεί επί των Ιερών Μονών της επαρχίας αυτού την κατά τους Ιερούς Κανόνας πνευματική εποπτεία δια την κανονική μνημόνευση του ονόματος αυτού στις ιερές Ακολουθίες, την χειροθεσία του Ηγουμένου, την έγκριση της κούρας των μοναχών, την ανάκριση των κανονικών παραπτωμάτων, την μέριμνα δια την κατά τους ιερούς κανόνας λειτουργία της Μονής και τον έλεγχο της νομιμότητος της οικονομικής διαχειρίσεως αυτής. Τα ανωτέρω ισχύουν και ως προς τα Ιερά Ησυχαστήρια ασχέτως νομικής μορφής.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η παράγραφος 6 τίθεται όπως τροποποιήθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 50 του νόμου 4559/2018 (ΦΕΚ 142/Α/2018). |
7. Μετόχια Μονών της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, εάν μεν ανήκουν εις το κλίμα της Εκκλησίας της Ελλάδος, ιδρύονται τη αδεία του επιχωρίου Αρχιερέως και λειτουργούν υπό την πνευματική εποπτεία του οικείου Μητροπολίτου, εάν δε ανήκουν εις έτερον κλίμα, ιδρύονται τη αδεία του Κράτους, παρεχομένη δια κοινής αποφάσεως των Υπουργών Εξωτερικών και Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, εκδιδομένης μετά συγκατάθεση του επιχωρίου Αρχιερέως και έγκριση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου και λειτουργούν υπό την εποπτεία αυτής, ασκουμένη δια του επιχωρίου Αρχιερέως, εφαρμοζομένων επ' αυτών των ισχυουσών δια τις εν τη περιοχή της Εκκλησίας της Ελλάδος Μονάς διατάξεων.
8. Εξαιρούνται της εποπτείας του επιχωρίου Αρχιερέως οι Πατριαρχικές και Σταυροπηγιακές Μονές Βλατάδων εν Θεσσαλονίκη και Αγίας Αναστασίας Φαρμακολύτριας εν Χαλκιδική, αίτινες ανήκουσες εις το Οικουμενικό Πατριαρχείον μετά πάσης της κινητής και ακινήτου αυτών περιουσίας, τελούν υπό την άμεση αυτού πνευματικήν κυριαρχία και διοίκησιν, διέπονται υπό του ανέκαθεν ισχύοντος Πατριαρχικού καθεστώτος, που μνημονεύεται σε αυτές κατά την κανονική τάξιν του ονόματος του Οικουμενικού Πατριάρχου. Ωσαύτως εξαιρούνται τα μετόχια του Παναγίου Τάφου και της Ιερής Μονής Σινά.
9. Ιεροί Ναοί, μετά η άνευ μοναστικών αδελφοτήτων, ευρισκόμενοι στο χώρο της Εκκλησίας της Ελλάδος και μη υπαγόμενοι υπό την πνευματικήν δικαιοδοσία αυτής δύνανται να καταστούν, δια χαριστικής δικαιοπραξίας των κυρών αυτών, μετόχια Ιερών Μονών των πρεσβυγενών Πατριαρχικών θρόνων και της Ιερής Μονής Σινά, μετά συγκατάθεση της δωρεοδόχου Μονής και έγκριση του επιχωρίου Αρχιερέως και της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου αποκλειόμενης της καθ' οιονδήποτε τρόπον εγκαταβιώσεως εις ταύτα Επισκόπων. Δια της ως άνω χαριστικής δικαιοπραξίας καθορίζονται οι προϋποθέσεις και οι όροι, ως και ο τρόπος διοικήσεως και λειτουργίας των εν λόγω μετοχίων.
10. Δια κανονιστικών αποφάσεων της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, εγκρινομένων υπό της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας και δημοσιευομένων δια της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως θεσπίζονται τα πλαίσια λειτουργίας των εν τη περιοχή της Εκκλησίας της Ελλάδος Ορθοδόξων Ησυχαστήριων, άτινα ιδρύονται ως νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου κατά τις κείμενες διατάξεις και λειτουργούν επί τη βάσει του ιδρυτικού αυτών κανονισμού.