ΝΣΚ 1038/1987
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 1038/1987 (28-12-1987)
Επί του υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου 51870/10071/1987 ερωτήματός σας σχετικά με την ερμηνεία συμβολαίων και δυνατότητα εφαρμογής του άρθρου 25 του νόμου 1337/1983, παρατηρούμε τα ακόλουθα:
Ι. Κατά το δεδομένο ιστορικό η Λευκοθέα Χήρα Γεωργίου Παύλου με το υπ' αριθμόν 4214/1955 συμβόλαιο διανομής έλαβε στην κυριότητα, νομή και κατοχή της το υπ' αριθμόν 1301 κληροτεμάχιο Περάματος Ιωαννίνων.
Από το κληροτεμάχιο αυτό μεταβιβάστηκαν:
α) το 1/4 εξ αδιαιρέτου στον Κωνσταντίνο Παπαδόπουλο δυνάμει του υπ' αριθμόν 4873/1956 συμβολαίου,
β) το 1/4 εξ αδιαιρέτου στους Σάββα και Αριστείδη Μαντζίκα με το υπ' αριθμόν 4874/1956 συμβόλαιο,
γ) το 1/15 εξ αδιαιρέτου στον Δημήτρη Μανούση με το υπ' αριθμόν 7042/1959 συμβόλαιο,
δ) τα 10/125 εξ αδιαιρέτου στον Παντελή Κασόλα δυνάμει του υπ' αριθμόν 27645/1968 συμβολαίου,
ε) το 1/30 εξ αδιαιρέτου στον Δημήτρη Μανούση με το υπ' αριθμόν 27646/1968 συμβόλαιο.
Επίσης μεταβιβάστηκαν από το αρχικό κληροτεμάχιο διαιρετά τμήματα με ιδιωτικά συμφωνητικά:
α) ο Κωνσταντίνος Διαμάντης έλαβε με βάση από 17-02-1958 ιδιωτικό συμφωνητικό 416 m2, που επικυρώθηκε με την υπ' αριθμόν 266/1964 απόφαση Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων,
β) ο Κωνσταντίνος Λαμπροφώτης 200 m2 με ιδιωτικό συμφωνητικό που επικυρώθηκε κατόπιν των υπ' αριθμών 560/1964 και 390/1970 αποφάσεων Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων,
γ) ο Κωνσταντίνος Γεωργάρας 110 m2 κατόπιν του επικυρωθέντος με την 511/1964 απόφαση Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων από 03-05-1961 ιδιωτικού συμφωνητικού,
δ) ο Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος έλαβε 700 m2 με το από 20-05-1956 ιδιωτικό συμφωνητικό που επικυρώθηκε με την υπ' αριθμόν 359/1969 απόφαση Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων.
Η περιοχή του αγροτεμαχίου αυτού εντάχθηκε στο σχέδιο με το από [ΒΔ] 20-05-1971 βασιλικό διάταγμα. Στη συνέχεια δε έγινε τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου με την υπ' αριθμόν 109/1987 απόφαση Νομάρχη Ιωαννίνων, και ο υπάρχων ιδιωτικός δρόμος έγινε εγκεκριμένος.
Με βάση τις παραπάνω μεταβιβάσεις η Διεύθυνση Οικισμού Ιωαννίνων με το υπ' αριθμόν 937/1987 έγγραφό της εκθέτει ότι οι ιδιοκτησίες Σάββα και Αριστείδη Μαντζίκα και Κασόλα Παντελή, που βρίσκονται αριστερά της οδού και αποτελούν τα 1/4 + 10/125 εξ αδιαιρέτου της αρχικής ιδιοκτησίας έχουν την κατά παρέκκλιση αρτιότητα της περιοχής. Η ιδιοκτησία Διαμαντή Κωνσταντίνου προς την ίδια πλευρά της οδού αν θεωρηθεί διαιρετό τμήμα της αρχικής ιδιοκτησίας δεν έχει την αρτιότητα εμβαδού και συνεπώς θέτει το ζήτημα αν το τμήμα αυτό που απέκτησε πρόσωπο σε κοινόχρηστη οδό μετά τον νόμο 1337/1983 μπορεί να θεωρηθεί άρτιο κατ' άρθρο 25 του νόμου αυτού. Στη συνέχεια θέτει το πρόβλημα η ιδιοκτησία Παπαδοπούλου πως θα θεωρηθεί διαιρετό τμήμα ή εξ αδιαιρέτου με την ιδιοκτησία Μανούση οπότε στην τελευταία περίπτωση δεν τίθεται θέμα αρτιότητας και για τα δύο τμήματα.
Έπειτα και για την ιδιοκτησία Μανούση, αν θεωρηθεί διαιρετό τμήμα τίθεται το θέμα για την υπαγωγή της στο άρθρο 25, όπως για την ιδιοκτησία Λαμπροφώτη που τίθεται περαιτέρω το ερώτημα αν διατηρεί την αρτιότητα και μετά την προσκύρωση τμήματος ιδιοκτησίας Γεωργαρά, για να αποκτήσει πρόσωπο και σε άλλη εγκεκριμένη οδό.
Ενόψει των παραπάνω τιθεμένων θεμάτων τίθεται το ερώτημα της ιδιοκτησιακής κατάστασης των οικοπέδων που επηρεάζει την αρτιότητά της ως και της εφαρμογής στις πιο πάνω περιπτώσεις του άρθρου 25 του νόμου 1337/1983.
ΙΙ. Κατά την ερμηνεία των διατάξεων του νόμου [Ν] 3958/1959 (άρθρο 15) έχει γίνει δεκτό ότι ο Ειρηνοδίκης κατέστη αρμόδιος να κρίνει αποκλειστικά για την έγκυρη, μετά την άρση των περιορισμών του Αγροτικού Κώδικα, μεταβίβαση της κυριότητας των γεωργικών κλήρων κ.λ.π., όχι όμως και να αποφασίζει για το κύρος της δικαιοπραξίας για άλλους λόγους άσχετους με τη παράβαση των διατάξεων της Αγροτικής νομοθεσίας (Άρειος Πάγος 23/1970 Νομικό Βήμα 18, Άρειος Πάγος 168/1965 Νομικό Βήμα 13, Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης 318/66 Νομικό Βήμα 14).
Στην προκειμένη περίπτωση με τις πιο πάνω αποφάσεις του Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων επικυρώθηκαν κατά τα εκτεθέντα οι μεταβιβάσεις αυτές μόνο ως προς τις παραβάσεις της Αγροτικής νομοθεσίας και ειδικότερα ως προς την παράβαση των διατάξεων της νομοθεσίας αυτής που απαγόρευσαν την μεταβίβαση αγροτικού κλήρου ως και ως προς την έλλειψη συμβολαιογραφικού τύπου.
Περαιτέρω όμως ως προς τις μεταβιβάσεις διαιρετών τμημάτων του ανωτέρω αγροτικού κλήρου στους παραπάνω ενώ είχαν ήδη μεταβιβασθεί, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλλου, σε άλλους εξ αδιαιρέτου ποσοστά του κλήρου αυτού, θα πρέπει να δεχθούμε ότι δεν είναι νόμιμες, αφού για τις μεταβιβάσεις αυτές των διαιρετών τμημάτων θα έπρεπε να συμπράξουν και οι μέχρι του χρόνου της μεταβίβασης γενόμενοι συγκύριοι.
Την παράλειψη δε αυτή δεν καλύπτουν οι αποφάσεις του Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων, γιατί δεν αναφέρονται σε διανομή του ως άνω κλήρου μεταξύ όλων των συγκυρίων, αφού τέτοιο συμφωνητικό δεν υποβλήθηκε για κύρωση. Αλλά το Δικαστήριο αυτό δεν είχε και δικαιοδοσία κατά την διαδικασία του νόμου [Ν] 2608/1899 που δίκασε, να επικυρώσει τυχόν με βάση τέτοιο συμφωνητικό, τέτοια διανομή γιατί όπως αναφέρθηκε, η μη σύμπραξη στην κατάρτιση του παραπάνω ιδιωτικού συμφωνητικού των εξ αδιαιρέτου συγκυρίων δεν αποτελεί παράβαση του Αγροτικού Κώδικα αλλά του Αστικού Δικαίου και συνεπώς ως προς το ζήτημα αυτό οι αποφάσεις του Ειρηνοδικείου δεν θα συνεπάγονταν έννομες συνέπειες (βλέπε Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης 318/1966).
Με βάση τις παραπάνω σκέψεις κατά την άποψή μας, βάσιμα θα μπορεί να υποστηριχθεί ότι τα μεταβιβασθέντα διαιρετά τμήματα του αγροτικού κλήρου δεν έχουν αποσπασθεί αλλά εξακολουθούν μετά του λοιπού κλήρου να αποτελούν ενιαία έκταση. Αναμφίβολα ο αγροτικός αυτός κλήρος έχει διασπασθεί σε δύο τμήματα από τον ιδιωτικό δρόμο που έγινε εγκεκριμένος με την υπ' αριθμόν 109/1987 απόφαση του Νομάρχη Ιωαννίνων. Θα πρέπει να σημειωθεί βέβαια ότι, αν σ' αυτούς που τους έγιναν μεταβιβάσεις διαιρετών τμημάτων έχουν αποκτήσει κυριότητα δια χρησικτησίας, δεν μπορεί να εξετασθεί και να ληφθεί υπόψη από τη Διοίκηση, εκτός αν προσκομισθεί τελεσίδικη δικαστική απόφαση.
Συνεπώς επί του πρώτου ερωτήματος φρονούμε ότι ο αγροτικός αυτός κλήρος διέπεται από το παραπάνω ιδιοκτησιακό καθεστώς.
ΙΙΙ. Με την παραδοχή των παραπάνω σκέψεων, παρέλκει κατ' αρχή, έχουμε τη γνώμη η απάντηση στην συγκεκριμένη περίπτωση επί του δευτέρου ερωτήματος της εφαρμογής δηλαδή του άρθρου 25 του νόμου 1337/1983 στα διαιρετά αυτά τμήματα. Ανεξάρτητα όμως από τα ανωτέρω εκτεθέντα, επί του ερωτήματος της εφαρμογής του άρθρου 25 και σε ακίνητα που ήταν εκτός σχεδίου όταν κατατμήθηκαν, ενώ πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο απέκτησαν μετά την ένταξή τους σε ρυμοτομικό σχέδιο και μετά την ισχύ του νόμου 1337/1983, παρατηρούμε τα ακόλουθα:
Το άρθρο 25 του νόμου 1337/1983 ορίζει ότι οικόπεδα εντός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων που δεν καλύπτουν όλες τις προϋποθέσεις αρτιότητας κατά τον κανόνα ή την παρέκκλιση της περιοχής και που έχουν δημιουργηθεί πριν από την ισχύ του νόμου 651/1977 μπορεί κατ' εξαίρεση να οικοδομηθούν ... Το ίδιο ισχύει και για οικόπεδα που έχουν γίνει μη άρτια λόγω ρυμοτόμησης άσχετα με το χρόνο αυτής και άσχετα αν αυτά προέρχονται από παραχώρηση ή από άλλη μεταβιβαστική αιτία ...
Από τη διατύπωση της διάταξης αυτής αλλά και από το σκοπό που θεσπίστηκε, θα μπορεί βάσιμα να υποστηριχθεί ότι η διάταξη αυτή εφαρμόζεται και για τα οικόπεδα εκείνα που εντάχθηκαν στο σχέδιο πόλης μετά το νόμο 1337/1983 και ακόμη περισσότερο και γι' αυτά που απέκτησαν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο μετά έναρξη ισχύος του νόμου αυτού εφόσον αναμφίβολα συντρέχουν οι προϋποθέσεις που επιβάλλει το άρθρο αυτό.
Το ίδιο ισχύει, για τα οικόπεδα που έγιναν μη άρτια από ρυμοτόμηση και μάλιστα όπως το ορίζει ρητά η διάταξη αυτή άσχετα με το χρόνο της ρυμοτόμησής τους. Συνεπώς επί του δευτέρου ερωτήματος κατά την γνώμη μας παρέλκει στην προκειμένη περίπτωση κατ' αρχήν η απάντησή του.
Πάντως φρονούμε ότι προσήκουν οι παραπάνω σκέψεις ως προς την εφαρμογή του άρθρου 25 του νόμου 1337/1983.
Ο Πάρεδρος Διοίκησης