ΝΣΚ 85/1986
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 85/1986 (03-02-1986)
Επί του υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου 70573/13416/29-11-1985 ερωτήματος σας σχετικά με την δυνατότητα οικοδόμησης μέσα στην ζώνη παραλίας και αν, για τη χορήγηση οικοδομικής αδείας, απαιτείται να τεθεί σε κοινή χρήση ο δρόμος καθ' όλο το μήκος του προσώπου του οικοπέδου, γνωρίζουμε τα εξής:
Ι. Η παράγραφος I του άρθρου 5 του αναγκαστικού νόμου 2344/1940 όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 23 παράγραφος 5 του νόμου 1337/1983 ορίζει ότι:
{Όπου ο αιγιαλός δεν μπορεί λόγω της φύσεως της συνεχόμενης ξηράς να εξυπηρετήσει το σκοπό που αναφέρεται στο άρθρο 7 του νόμου αυτού, επιτρέπεται η διαπλάτυνση του με την πρόσθεση λωρίδας γης που δεν επιτρέπεται να οικοδομηθεί από την παρακείμενη ξηρά πλάτους 50 m που αρχίζει από το προς την ξηρά όριο του αιγιαλού.}
Κατά δε την παράγραφο 2 του άρθρου 6 του νόμου αυτού όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 13 του νόμου [Ν] 1078/1980:
{Η κατά το άρθρο 5 του παρόντος νόμου διαπλάτυνση του αιγιαλού και η δημιουργία παραλίας γίνεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών επικυρούσης κατόπιν συμφώνου γνωμοδοτήσεως του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού την έκθεση της Επιτροπής μετά του διαγράμματος. Από της δημοσιεύσεως στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της ανωτέρω αποφάσεως μετά της εκθέσεως και του διαγράμματος θεωρείται οριστικώς καθορισθείσα η παραλία.}
Στην δε παράγραφο 3 του άρθρου αυτού ορίζεται ότι:
{τα επί των ακινήτων αυτών εμπράγματα δικαιώματα ιδιωτών ή νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου αποζημιώνονται από το Δημόσιο κατά τις ισχύουσες διατάξεις περί αποζημιώσεως απαλλοτριούμενων ακινήτων λόγω δημοσίας ανάγκης ή κοινής ωφελείας.}
Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι από τη δημοσίευση στην Εφημερίδα Κυβερνήσεως της αποφάσεως του Υπουργού Οικονομικών που καθορίζει την ζώνη παραλίας, τα ακίνητα που περιλαμβάνονται σ' αυτή θεωρείται ότι έχουν απαλλοτριωθεί για σκοπό δημοσίας ανάγκης ή κοινής ωφελείας και εφαρμόζονται για τον καθορισμό της αποζημιώσεως και την συντέλεση της απαλλοτριώσεως επί των ακινήτων αυτών οι ισχύουσες περί αναγκαστικών απαλλοτριώσεων διατάξεις. Κατά ρητή δε διάταξη της παραγράφου 5 του άρθρου 23 του νόμου 1337/1983 που τροποποίησε την παράγραφο 1 του άρθρου 5 του αναγκαστικού νόμου 2344/1940 απαγορεύτηκε η οικοδόμηση των ακινήτων που περιλαμβάνονται μέσα στην ζώνη παραλίας. Η έννοια της διατάξεως αυτής σαν πολεοδομικής διατάξεως είναι ότι από της δημοσιεύσεως της παραπάνω αποφάσεως στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως τα ακίνητα αυτά που έχουν απαλλοτριωθεί δεν επιτρέπεται να οικοδομηθούν. Συνεπώς έχουμε τη γνώμη ότι η οικοδόμηση στα ακίνητα αυτά είναι δυνατή μετά την ανάκληση της απαλλοτριώσεως σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις περί ανακλήσεως αναγκαστικών απαλλοτριώσεων.
Η διάταξη της παραγράφου 5 του άρθρου 6 του αναγκαστικού νόμου 2344/1940 που ορίζει ότι οι κύριοι των ακινήτων που καταλαμβάνονται από την παραλία οφείλουν επί διετία να μην κάνουν έργα ανοικοδομήσεως κ.λ.π.. Φρονούμε ότι είχε θεσπισθεί σε συνδυασμό με την τροποποιηθείσα διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 5 στην οποία οριζόταν ότι... επιτρέπεται η διαπλάτυνση του αιγιαλού προστιθεμένης λωρίδας γης ανοικοδόμητης από την παρακείμενη ξηρά και επομένως θα ήταν δυνατή κατ' αρχήν βάσει της διατάξεως αυτής η έκδοση οικοδομικής αδείας στα ακίνητα αυτά και μόνο οι κύριοι των απαλλοτριωθέντων ακινήτων δεν θα ήταν δυνατόν να ζητήσουν αποζημίωση για τα κτίσματα που έγιναν επί διετία από της κηρύξεως της απαλλοτριώσεως. Με την μεταγενέστερη όμως πιο πάνω διάταξη της παραγράφου 5 του άρθρου 23 του νόμου 1337/1983 που θεσπίσθηκε στα πλαίσια πολεοδομικών ρυθμίσεων του νόμου αυτού απαγορεύτηκε η οικοδόμηση στα ακίνητα που έχουν απαλλοτριωθεί για τη δημιουργία ζώνης παραλίας. Επομένως μόνο μετά την ανάκληση της απαλλοτριώσεως τα ακίνητα αυτά μπορεί να οικοδομηθούν.
II. Περαιτέρω επί του δευτέρου ερωτήματος περί του αν, για να οικοδομηθεί οικόπεδο, πρέπει να τεθεί σε κοινή χρήση ο δρόμος καθ' όλο το μήκος του προσώπου του, εκθέτουμε τα εξής. Κατά παγία νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας για να είναι οικοδομήσιμο ένα οικόπεδο πρέπει να έχει πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο (ΣτΕ 27/1982, 1926/1979). Από τις διατάξεις του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος, του νόμου 5269/1931 συνάγεται ότι ως οδός για να έχει πρόσωπο το οικόπεδο και να είναι οικοδομήσιμο νοείται, όχι, απλώς η προβλεπόμενη από το σχέδιο πόλης αλλά αυτή που έγινε πραγματικά κοινόχρηστη είτε με την συντέλεση της απαλλοτριώσεως στα ρυμοτομούμενα ακίνητα είτε με την παραίτηση από του δικαιώματος αποζημιώσεως και την παραχώρηση του ακινήτου σε κοινή χρήση. Για να θεωρηθεί δε ότι το οικόπεδο απέκτησε πρόσωπο στην οδό πρέπει να συντελεσθεί απαλλοτρίωση καθ' όλο το από το σχέδιο πόλης προβλεπόμενο πλάτος της οδού μπροστά στο οικόπεδο και σε μήκος μέχρι του σημείου που υπάρχει χώρος και έχει τεθεί σε κοινή χρήση και εξασφαλίζεται έτσι η προσπέλαση στο οικόπεδο αυτόν (ΣτΕ 1926/1979, Γνωμοδότηση Νομικής Διεύθυνσης Υπουργείου Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος υπ' αριθμόν 526/1984).
Κατά δε το άρθρο 25 του νόμου 1337/1983 παράγραφος 1:
{Οικόπεδα εντός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων που δεν καλύπτουν όλες τις προϋποθέσεις αρτιότητας κατά τον κανόνα ή την παρέκκλιση της περιοχής ... μπορεί κατ' εξαίρεση να οικοδομηθούν αν έχουν μία πλευρά τους τουλάχιστον 4.00 m σε κοινόχρηστη οδό ή πλατεία ...}
Κατά την έννοια της διατάξεως αυτής προκύπτει ότι και τα οικόπεδα αυτά για να δύναται να οικοδομηθούν θα πρέπει να τεθεί σε κοινή χρήση ο προβλεπόμενος από το σχέδιο πόλης δρόμος καθ' όλο το μήκος του προσώπου των και μέχρι του σημείου ώστε να εξασφαλίζεται η προσπέλαση στα οικόπεδα αυτά.
Εξάλλου η διάταξη του άρθρου 25 έχει υπόψη της οικόπεδα που δεν καλύπτουν τις προϋποθέσεις αρτιότητας κατά τον κανόνα ή την παρέκκλιση της περιοχής και επομένως δεν εφαρμόζεται σ' εκείνα τα οικόπεδα που με την εφαρμογή του σχεδίου πόλης και την θέση σε κοινή χρήση κατά τα πιο πάνω εκτεθέντα του εγκεκριμένου από το σχέδιο δρόμου είναι άρτια κατά τον κανόνα ή την παρέκκλιση της περιοχής. Συνεπώς φρονούμε ότι για να θεωρηθεί άρτιο και οικοδομήσιμο το οικόπεδο θα πρέπει να τεθεί σε κοινή χρήση κατά τα ανωτέρω ο εγκεκριμένος δρόμος καθ' όλο το μήκος του προσώπου του και μετά από αυτό αν δεν είναι άρτιο κατά τον κανόνα ή την παρέκκλιση, μπορεί να οικοδομηθεί κατά το άρθρο 25 του νόμου 1337/1983.
III. Στην προκείμενη περίπτωση, όπως προκύπτει από το δεδομένο ιστορικό της υποθέσεως, το ρυμοτομικό σχέδιο Παραλία, Νικήτης Χαλκιδικής εγκρίθηκε με τα διατάγματα [ΒΔ] 16/1970 (ΦΕΚ 26/Δ/1970) και τροποποιήθηκε με τα από [ΠΔ] 24-03-1976 (ΦΕΚ 109/Δ/1976) και [ΠΔ] 09-08-1978 (ΦΕΚ 432/Δ/1978) προεδρικά διατάγματα. Μεταγενέστερα καθορίστηκαν οι γραμμές αιγιαλού και παραλίας με την υπ' αριθμόν Δ4221/847/13-08-1982 (ΦΕΚ 542/Δ/1982) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών. Η καθορισθείσα με την απόφαση ζώνη παραλίας τεμαχίζει τα οικοδομικά τετράγωνα του εγκεκριμένου σχεδίου καθώς όπως φαίνεται στο συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα και την ιδιοκτησία υπ' αριθμόν 785 του κ. Δ. Γουτσουλιά που ζητάει την έκδοση οικοδομικής αδείας.
Με βάση τις πιο πάνω σκέψεις το οικόπεδο του αιτούντος ως προς το τμήμα που εμπίπτει μέσα στην καθορισθείσα με την υπουργική απόφαση ζώνη παραλίας έχει απαλλοτριωθεί και δεν επιτρέπεται το τμήμα αυτό να οικοδομηθεί παρά μετά την ανάκληση της απαλλοτριώσεως. Σε περίπτωση δε ανακλήσεως της απαλλοτριώσεως αυτής για να θεωρηθεί το οικόπεδο αυτό άρτιο και οικοδομήσιμο και να του χορηγηθεί οικοδομική άδεια, θα πρέπει να τεθεί προηγουμένως σε κοινή -.χρήση, ο δρόμος μπροστά από το πρόσωπο του και να συντελεσθεί η απαλλοτρίωση σε μήκος του δρόμου που να εξασφαλίζεται η προσπέλαση στο οικόπεδο αυτό και επομένως αν το οικόπεδο δεν είναι άρτιο κατά τον κανόνα ή την παρέκκλιση θα εξετασθεί η περίπτωση αν μπορεί να οικοδομηθεί κατά το άρθρο 25 του νόμου 1337/1983.
Συνεπώς επί των τεθέντων ερωτημάτων φρονούμε ότι τα ακίνητα που περιλαμβάνονται στην καθορισθείσα σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5 παράγραφοι 1 και 6 του αναγκαστικού νόμου 2344/1940, όπως μεταγενέστερα τροποποιήθηκαν, ζώνη παραλίας έχουν απαλλοτριωθεί και δεν επιτρέπεται να οικοδομηθούν μέχρι τυχόν ανακλήσεως της απαλλοτριώσεως κατά τις ισχύουσες περί αναγκαστικών απαλλοτριώσεων διατάξεις. Προκειμένου δε να εκδοθεί οικοδομική άδεια θα πρέπει να τεθεί σε κοινή χρήση κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα ο εγκεκριμένος καθ' όλο το μήκος του προσώπου του οικοπέδου έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η προσπέλαση σ' αυτό και αν το οικόπεδο δεν είναι άρτιο κατά τον κανόνα ή την παρέκκλιση της περιοχής θα εξετασθεί η περίπτωση οικοδόμησής του κατά το άρθρο 25 του νόμου 1337/1983.-
Ο Πρόεδρος Διοικήσεως