Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.     Χρήστης Κωδικός   Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού       Νέοι χρήστες Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. Δημιουργία νέου λογαριασμού

1. Ορισμοί - Βασικές διαστάσεις

 

Ορισμοί

 

- Κύρια, είναι κάθε διήκουσα λωρίδα κυκλοφορίας της κανονικής διατομής.

- Πρόσθετη (ΠΛΚ), είναι κάθε λωρίδα που προστίθεται στις κανονικές λωρίδες για συγκεκριμένο μήκος της οδού με σκοπό να εξυπηρετήσει ανάγκες αριστερής ή δεξιάς στροφής ή βραδυπορείας.

 

- Εσωτερική, υπάρχει μόνο στις διαχωρισμένες επιφάνειες κυκλοφορίας και είναι το πλάτος του ασφαλτικού οδοστρώματος από την εσωτερική οριογραμμή κυκλοφορίας μέχρι το άκρο του οδοστρώματος (πόδι New Jersey ή αρχή φυτικής νησίδας).

- Εξωτερική, είναι το πλάτος του ασφαλτικού οδοστρώματος από την εξωτερική οριογραμμή κυκλοφορίας μέχρι το άκρο του οδοστρώματος, όταν η συνέχεια του καταστρώματος είναι μη σταθεροποιημένο έρεισμα. Αυτή ταυτίζεται με την οριζόντια διαγράμμιση στην περίπτωση που ακολουθεί σταθεροποιημένο έρεισμα.

 

Είναι το πλάτος του καταστρώματος που περιλαμβάνει τις λωρίδες κυκλοφορίας, τις λωρίδες καθοδήγησης και τις πρόσθετες λωρίδες κυκλοφορίας (ΠΛΚ).

 

Είναι το πλάτος του καταστρώματος που ορίζεται ανάμεσα στα εσωτερικά άκρα των επιφανειών κυκλοφορίας.

 

- ΛΕΑ (λωρίδα έκτακτης ανάγκης), είναι η λωρίδα που εξυπηρετεί μόνο έκτακτη ανάγκη στάσης των οχημάτων ή τη δυνατότητα ελιγμών παράκαμψης (με πλευρική διαφυγή) από οχήματα επείγουσας ανάγκης (ασθενοφόρα, αστυνομικά, πυροσβεστικά, Δημόσια Επιχείριση Ηλεκτρισμού κ.λ.π.) σε τμήματα κυκλοφοριακής συμφόρησης. Η συνεχής κίνηση επί της λωρίδας έκτακτης ανάγκης απαγορεύεται για κάθε είδους όχημα.

- ΛΠΧ (λωρίδα πολλαπλών χρήσεων), είναι η λωρίδα που ορίζεται από το εξωτερικό άκρο της λωρίδας καθοδήγησης μέχρι το άκρο του οδοστρώματος στη διατομή τύπου β2Σ. Αυτή εξυπηρετεί:

 

α. στιγμιαίως οχήματα βραδυπορούντα, προκειμένου να διευκολύνονται ελιγμοί προσπέρασης οχημάτων που κινούνται παράλληλα ή αντίθετα,

β. οχήματα συντήρησης,

γ. στάση έκτακτης ανάγκης.

 

 

Είναι το πλάτος που ορίζεται από το άκρο του οδοστρώματος μέχρι τη στέψη των πρανών επιχωμάτων ή του πόδα των πρανών ορυγμάτων. Στο πλάτος του ερείσματος επιτρέπεται να τοποθετούνται βατά από όχημα ρείθρα αποχέτευσης. Το υπερυψωμένο έρεισμα που διαχωρίζεται με κράσπεδο από την επιφάνεια κυκλοφορίας, ονομάζεται πεζοδρόμιο ή καταφύγιο.

 

Είναι το συνολικό πλάτος που ορίζεται από το άθροισμα του πλάτους της (ή των) επιφάνειας (-ων) κυκλοφορίας, της κεντρικής νησίδας και των σταθεροποιημένων ερεισμάτων.

 

Είναι το συνολικό πλάτος του οδοστρώματος μαζί με τα μη σταθεροποιημένα ερείσματα.

 

Ορίζεται ως το σύνολο των λωρίδων κυκλοφορίας (κύριες και πρόσθετες) και καθοδήγησης, όταν μεταξύ αυτών δεν υπάρχει διαχωριστική νησίδα.

 

Ορίζονται ως το σύνολο των λωρίδων κυκλοφορίας (κύριες και πρόσθετες) και καθοδήγησης που βρίσκονται εκατέρωθεν διαχωριστικής νησίδας.

 

Σε περιοχές εντός σχεδίου ορίζεται ως ο χώρος μεταξύ των εκατέρωθεν της οδού οικοδομικών γραμμών.

 

Σε περιοχές εκτός σχεδίου είναι ο αντίστοιχος χώρος μεταξύ των ελαχίστων επιτρεπομένων από τις ισχύουσες διατάξεις ορίων δόμησης.

 

Βασικές διαστάσεις

 

Οι παράμετροι που επηρεάζουν τόσο τη διαμόρφωση όσο και την επιλογή των μερών που συνιστούν τις διατομές είναι:

- τα λειτουργικά δεδομένα του οδικού δικτύου,

- τα λειτουργικά δεδομένα της κυκλοφορίας, όπως

- οι επιπτώσεις στο περιβάλλον,

- η σχέση της οδού με τον παρόδιο χώρο,

- οι διάφορες λειτουργικές απαιτήσεις που εμφανίζονται στον οδικό χώρο.

 

Οι διατομές των οδών ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους στοιχεία κατατάσσονται στις ομάδες α έως ζ (με πεζά γράμματα χαρακτηρίζονται οι ομάδες των διατομών, ενώ με κεφαλαία οι ομάδες των οδών και οι κατηγορίες των οδών). Το καθοριστικό στοιχείο για κάθε ομάδα διατομών είναι το βασικό πλάτος της λωρίδας κυκλοφορίας. Αυτό προκύπτει από τα πλάτη του οχήματος μελέτης και του πλευρικού χώρου ελευθερίας κινήσεων (βλέπε Πίνακες 2-1 και 2-2). Επιπλέον, στην περίπτωση που οι κατευθύνσεις κυκλοφορίας δε διαχωρίζονται με δομικά στοιχεία, προσαυξάνεται το πλάτος της λωρίδας κυκλοφορίας. Στα Σχήματα 2-1 έως 2-3 απεικονίζονται τα μέρη που συνιστούν τη διατομή, για:

 

 

Σχήμα 2-1: Μέρη που απαρτίζουν τη διατομή υπεραστικής οδού με ενιαία επιφάνεια κυκλοφορίας μιας λωρίδας κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση.

 

Σχήμα 2-2: Μέρη που απαρτίζουν τη διατομή υπεραστικής οδού με διαχωρισμένες επιφάνειες κυκλοφορίας δύο λωρίδων κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, χωρίς λωρίδα έκτακτης ανάγκης (ΛΕΑ)

 

 

Σχήμα 2-3: Μέρη που απαρτίζουν τη διατομή υπεραστικής οδού με διαχωρισμένες επιφάνειες κυκλοφορίας δύο λωρίδων κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, και με λωρίδα έκτακτης ανάγκης (ΛΕΑ)

 

1.1. Όχημα μελέτης

 

Το αντιπροσωπευτικό όχημα μελέτης για τη μηχανοκίνητη κυκλοφορία, έχει διαστάσεις: πλάτος 2,50 m και ύψος 4,00 m.

 

Το πλάτος για έναν ποδηλάτη είναι 0,80 m και για έναν πεζό 0,75 m. Το ύψος και για τους δύο είναι 2,00 m (βλέπε Πίνακα 2-1).

 

1.2. Πλευρικός χώρος ελευθερίας κινήσεων

 

Ο πλευρικός χώρος ελευθερίας κινήσεων είναι ο χώρος που είναι απαραίτητος ως απόσταση ασφαλείας για τυχόν προεξέχοντα τμήματα φορτίων, εξωτερικούς καθρέπτες κ.λ.π., ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι μικροεκτροπές κίνησης ενός οχήματος μη σταθερής τροχιάς.

 

Οι διαστάσεις του πλευρικού χώρου ελευθερίας κινήσεων σε οδούς χωρίς παρόδια δόμηση είναι συνάρτηση της ταχύτητας κίνησης, του κυκλοφοριακού φόρτου, λαμβανομένων υπόψη της συχνότητας εμφάνισης αντίθετης κυκλοφορίας, των ελιγμών προσπέρασης και της σύνθεσης της κυκλοφορίας (συμμετοχή φορτηγών οχημάτων).

 

Το πλάτος του πλευρικού χώρου ελευθερίας κινήσεων εξαρτάται από τη διατομή της οδού, και ανά λωρίδα κυκλοφορίας κυμαίνεται από 1,25 m για τις οδούς της ομάδας διατομών α έως 0,00 m για τις οδούς της ομάδας διατομών ζ, μειούμενη κάθε φορά κατά 0,25 m για τις οδούς των ενδιαμέσων ομάδων διατομών β, γ, δ, ε (Πίνακας 2-2).

 

Για την κυκλοφορία των ποδηλάτων το πλάτος του πλευρικού χώρου ελευθερίας κινήσεων είναι ίσο με 0,10 m σε κάθε πλευρά.

 

Για την κυκλοφορία των πεζών δεν απαιτείται πλευρικός χώρος ελευθερίας κινήσεων.

 

1.3. Άνω χώρος ελευθερίας κινήσεων

 

Ο άνω χώρος ελευθερίας κινήσεων για τη μηχανοκίνητη κυκλοφορία είναι ο χώρος που καταλαμβάνει ένα κινούμενο όχημα για την αφομοίωση τυχόν ανακριβειών στην φόρτωση και των ταλαντώσεων της ανάρτησης του οχήματος λόγω μη επιπεδότητας του οδοστρώματος. Ο άνω χώρος ελευθερίας κινήσεων για τη μηχανοκίνητη κυκλοφορία ανέρχεται σε 0,20 m. Για τους πεζούς και τα ποδήλατα ο άνω χώρος ελευθερίας κινήσεων λαμβάνεται ίσος με 0,25 m.

 

1.4. Βασικό πλάτος λωρίδας κυκλοφορίας

 

Τα βασικά πλάτη των λωρίδων κυκλοφορίας κάθε ομάδας διατομών προκύπτουν από το πλάτος του αντιπροσωπευτικού οχήματος μελέτης, συμπεριλαμβανομένου του πλάτους του πλευρικού χώρου ελευθερίας κινήσεων (βλέπε Πίνακα 2-2).

 

1.5. Προσαύξηση πλάτους λωρίδας κυκλοφορίας λόγω αντιθέτου ρεύματος κυκλοφορίας

 

Η προσαύξηση του πλάτους μίας λωρίδας κυκλοφορίας, όταν δε διαχωρίζονται οι κατευθύνσεις κυκλοφορίας με δομικά στοιχεία ανέρχεται σε 0,25 m για κάθε μια κατεύθυνση (βλέπε Πίνακα 2-2, στήλη 5).

 

Για την κυκλοφορία των ποδηλάτων δεν απαιτείται προσαύξηση του πλάτους της λωρίδας.

 

2. Περιτύπωμα

 

Το περιτύπωμα είναι ο χώρος της διατομής της οδού, στον οποίο δεν πρέπει να υπεισέρχονται σταθερά εμπόδια πλην πινακίδων σήμανσης και στηθαίων ασφαλείας (βλέπε παράγραφο 2.3.1). Αποτελείται από το χώρο κυκλοφορίας και τον άνω και τον πλευρικό χώρο ασφάλειας (Σχήμα 2-4). Οι διαστάσεις του περιτυπώματος αναγράφονται στον Πίνακα 2-1.

 

2.1. Χώρος κυκλοφορίας

 

Ο χώρος κυκλοφορίας της μηχανοκίνητης κυκλοφορίας αποτελείται από το χώρο που καταλαμβάνει το αντιπροσωπευτικό όχημα μελέτης, τον πλευρικό και άνω χώρο ελευθερίας κινήσεων, την προσαύξηση του πλάτους λόγω αντιθέτου ρεύματος κυκλοφορίας καθώς επίσης και από τους χώρους πάνω από τις λωρίδες καθοδήγησης, τα βατά ρείθρα και τα σταθεροποιημένα ερείσματα. Το ύψος του ανέρχεται σε 4,20 m.

 

Ο χώρος κυκλοφορίας για την κυκλοφορία ποδηλάτων έχει ανά λωρίδα κυκλοφορίας ποδηλάτων 1,00 m πλάτος και 2,25 m ύψος.

 

Ο χώρος κυκλοφορίας πεζών έχει ανά λωρίδα κυκλοφορίας πεζών 0,75 m πλάτος και 2,25 m ύψος. Ο κυκλοφοριακός χώρος των διαδρόμων που χρησιμοποιούνται από κοινού από τους ποδηλάτες και τους πεζούς, είναι αυτός που προβλέπεται για τους ποδηλάτες.

 

2.2. Άνω χώρος ασφαλείας (SU)

 

Το ύψος του άνω χώρου ασφαλείας ανέρχεται για τη μηχανοκίνητη κυκλοφορία σε 0,30 m. Έτσι το συνολικά απαιτούμενο ύψος περιτυπώματος ανέρχεται σε 4,50 m. Συνιστάται το ελεύθερο ύψος κάτω από γέφυρες να είναι 5,00 m, ώστε να είναι δυνατή η ανακατασκευή του ασφαλτοτάπητα με διάστρωση νέων επιπλέον στρώσεων. Ειδικά σε γέφυρες σήμανσης εφαρμόζεται ελεύθερο ύψος 5,50 m. Στην περίπτωση διασταύρωσης με αγωγούς Οργανισμών Κοινής Ωφέλειας το ελεύθερο ύψος καθορίζεται από τους αρμόδιους φορείς. Μείωση του ύψους του περιτυπώματος κάτω από 4,50 m μπορεί να γίνει σε ειδικές περιπτώσεις, όπου και εφόσον είναι δυνατός ο αποκλεισμός ορισμένων κατηγοριών οχημάτων με κατάλληλη σήμανση.

 

Σχήμα 2-4: Διαστάσεις του περιτυπώματος

 

Πίνακας 2-1: Τυπικές διαστάσεις του περιτυπώματος

* Για ελεύθερο ύψος βλέπε παράγραφο 2.2

Ο άνω χώρος ασφαλείας για πεζόδρομους και ποδηλατοδρόμους ανέρχεται σε 0,25 m και το ελεύθερο ύψος σε

2,50 m.

 

Πίνακας 2-2: Διαστάσεις λωρίδων κυκλοφορίας διατομής οδού (πλάτος τυπικού οχήματος για όλες τις ομάδες διατομών: 2,50 m)

 

* το βασικό πλάτος λωρίδας (στήλη 4) προκύπτει ως άθροισμα του πλάτους του τυπικού οχήματος μελέτης (2,50 m) και του εκατέρωθεν του οχήματος απαιτούμενου χώρου ελευθερίας κινήσεων (στήλη 3)

 

2.3. Πλευρικός χώρος ασφαλείας (SL)

 

2.3.1. Μηχανοκίνητη κυκλοφορία (SLV)

 

Το πλάτος του πλευρικού χώρου ασφαλείας μετράται από το όριο του χώρου κυκλοφορίας και προς τα έξω. Το απαιτούμενο πλάτος εξαρτάται από τη μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα VΕΠΙΤΡ ως εξής:

 

 

Αυτές οι διαστάσεις είναι δυνατόν να μειωθούν δίπλα σε σταθεροποιημένα ερείσματα, κεντρικές νησίδες και κράσπεδα κατά 0,25 m.

 

Στις περιπτώσεις που δεν υπάρχουν ούτε λωρίδες καθοδήγησης ούτε κράσπεδα, ο πλευρικός χώρος ασφαλείας πρέπει να προσαυξάνεται κατά 0,25 m. Οι ορθοστάτες των πινακίδων σήμανσης και των κυκλοφοριακών εγκαταστάσεων με Φ ≤ 8 cm πρέπει να τοποθετούνται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε ο άξονας συμμετρίας τους να συμπίπτει με το όριο του περιτυπώματος. Τα προστατευτικά στοιχεία και τα εύκολα παραμορφούμενα μέρη των πινακίδων σήμανσης και άλλων κυκλοφοριακών στοιχείων πρέπει να απέχουν από το χώρο κυκλοφορίας τουλάχιστον 0,50 m. Όταν οι ορθοστάτες των πινακίδων σήμανσης και των κυκλοφοριακών εγκαταστάσεων έχουν διάμετρο Φ > 8 cm αυτοί τοποθετούνται σύμφωνα με τους κανόνες ασφάλισης έναντι σταθερών εμποδίων. Τα κράσπεδα επιτρέπεται να εισέρχονται μέσα στο περιτύπωμα μέχρι το ύψος των 0,20 m και μέχρις τα όρια του χώρου κυκλοφορίας.

 

2.3.2. Κυκλοφορία ποδηλάτων (SLB)

 

Το πλάτος του πλευρικού χώρου ασφαλείας είναι 0,25 m. Η προεξοχή των πινακίδων σήμανσης και των κυκλοφοριακών στοιχείων στο περιτύπωμα επιτρέπεται μέχρι τα όρια του κυκλοφοριακού χώρου.

 

2.3.3. Κυκλοφορία πεζών (SLPD)

 

Για τους πεζούς δεν προβλέπεται ιδιαίτερος πλευρικός χώρος ασφαλείας. Τα πεζοδρόμια που βρίσκονται σε επαφή με τις λωρίδες κυκλοφορίας αποτελούνται από τον κυκλοφοριακό χώρο των πεζών και το χώρο ασφαλείας, που ανήκει στον όμορο κυκλοφοριακό χώρο.

 

2.3.4. Σύνθετες διατομές

 

Στην περίπτωση δημιουργίας μιας σύνθετης διατομής που αποτελείται από λωρίδες κυκλοφορίας οχημάτων διαφόρων τύπων, πεζών ή / και ποδηλάτων, επιτρέπεται η επικάλυψη των επί μέρους πλευρικών χώρων ασφαλείας των μεμονωμένων περιτυπωμάτων. Η απόσταση μεταξύ δύο κυκλοφοριακών χώρων καθορίζεται με βάση το μεγαλύτερο πλευρικό χώρο ασφαλείας (βλέπε Σχήμα 2-4).

 

3. Μέρη διατομής

 

Στο κεφάλαιο αυτό περιγράφονται αναλυτικά τα μέρη που απαρτίζουν τη διατομή μιας οδού, τα οποία περιλαμβάνονται στον Πίνακα 2-2, στα Σχήματα 3-1, 3­2, 3-3 και στο Παράρτημα Ι.

 

3.1. Επιφάνεια κυκλοφορίας

 

3.1.1. Λωρίδες κυκλοφορίας

 

Τα πλάτη των λωρίδων κυκλοφορίας για κάθε μια ομάδα διατομών προκύπτουν από τα βασικά πλάτη των λωρίδων και την προσαύξηση του πλάτους σε περίπτωση ύπαρξης αντίθετης κατεύθυνσης κυκλοφορίας (περίπτωση οδών με ενιαία επιφάνεια κυκλοφορίας).

 

3.1.2. Λωρίδες καθοδήγησης

 

Οι λωρίδες καθοδήγησης διατάσσονται στις ομάδες διατομών α έως και ε, ενώ στις οδούς της ομάδας διατομών ζ τέτοιες δεν προβλέπονται.

 

Στις λωρίδες καθοδήγησης και προς την πλευρά των λωρίδων κυκλοφορίας εφαρμόζεται η οριζόντια σήμανση. Η επιφάνεια που απομένει χρησιμεύει ως επιπλέον ασφαλτική λωρίδα.

 

3.2. Διαχωριστικές νησίδες

 

3.2.1. Κεντρική νησίδα

 

Οι κεντρικές νησίδες αποσκοπούν στο δομικό διαχωρισμό των αντιθέτων ρευμάτων κυκλοφορίας. Το πλάτος τους διαφέρει ανάλογα με την ομάδα διατομών και το είδος του στηθαίου ασφαλείας που εφαρμόζεται.

 

Είναι δυνατόν για περιβαλλοντικούς, κατασκευαστικούς και οικονομικούς λόγους, ή εξαιτίας ιδιαίτερων τοπικών συνθηκών, το πλάτος της κεντρικής νησίδας να είναι μεγαλύτερο από τα αναφερόμενα στο Παράρτημα Ι, ή τα κατά κατεύθυνση οδοστρώματα να κατασκευάζονται σε ανισοσταθμία (βαθμιδωτή διάταξη των κατά κατεύθυνση οδοστρωμάτων).

 

Πρέπει πάντοτε να εξασφαλίζεται το απαιτούμενο μήκος ορατότητας για στάση. Αν αυτό δεν είναι δυνατόν στις εσωτερικές λωρίδες των οδών με διαχωρισμένες επιφάνειες κυκλοφορίας ή σε αριστερόστροφες καμπύλες όταν η επιλογή μεγαλύτερης ακτίνας καμπύλης δεν είναι δυνατή, η αύξηση του μήκους ορατότητας μπορεί να επιτυγχάνεται με τα εξής μέτρα:

 

 

Στις περιπτώσεις όπου τα προαναφερόμενα μέτρα δεν είναι εφικτά από τεχνική ή / και οικονομική άποψη, τότε απαιτείται ειδική σήμανση για αλλαγή τοπικά του ανώτατου ορίου ταχύτητας όταν το οδόστρωμα είναι υγρό (βλέπε ΟΜΟΕ-Χ, παράγραφο 10.1.1).

 

Κατά κανόνα, οι κεντρικές νησίδες πρέπει να φυτεύονται, όμως έτσι ώστε να μην περιορίζεται το απαιτούμενο μήκος ορατότητας για στάση.

 

3.2.2. Παράπλευρες διαχωριστικές νησίδες

 

Οι παράπλευρες διαχωριστικές νησίδες εξυπηρετούν στο δομικό διαχωρισμό των οδοστρωμάτων της διερχόμενης κυκλοφορίας από τους συνδετήριους κλάδους, τις παράπλευρες οδούς, τους ποδηλατοδρόμους και τους πεζόδρομους.

 

Τυπικό πλάτος διαχωριστικής νησίδας

 

Το πλάτος που τελικά εφαρμόζεται συνήθως είναι μεγαλύτερο από το προαναφερόμενο τυπικό, όταν αυτό πρέπει ενδεχομένως να προσφέρει δυνατότητα τοποθέτησης πινακίδων σήμανσης, ιστών οδοφωτισμού, ιστών γεφυρών σήμανσης, βάθρων γεφυρών, διατάξεις αποχέτευσης, ηχοπετασμάτων, ακόμη και την κατασκευή ανισοσταθμίας μεταξύ των δυο οδών. Επίσης η ανάγκη ισόπεδης σύνδεσης των δυο οδών με ανοίγματα στη διαχωριστική νησίδα, καθορίζει το πλάτος αυτής ανάλογα με το είδος των οχημάτων που πρέπει να αναμένουν επί του ανοίγματος χωρίς να εμποδίζεται η εκατέρωθεν διερχόμενη κυκλοφορία. Οι παράπλευρες διαχωριστικές νησίδες κατά κανόνα πρέπει να φυτεύονται.

 

3.3. Σταθεροποιημένα ερείσματα

 

3.3.1. Λωρίδες έκτακτης ανάγκης (ΛΕΑ)

 

Οι λωρίδες έκτακτης ανάγκης παρέχουν τη δυνατότητα πλευρικής διαφυγής από τη λωρίδα κυκλοφορίας ή έκτακτης στάσης χωρίς παρενόχληση της διερχόμενης κυκλοφορίας. Σε περίπτωση ατυχήματος ή κατά τη διάρκεια εργασιών στην οδό, αυτές επιτρέπουν τον αποκλεισμό του ενός κατά κατεύθυνση οδοστρώματος και την εκτροπή της κυκλοφορίας στο άλλο. Γενικότερα επιτρέπουν τη στάση οχημάτων συντήρησης της οδού και τη συσσώρευση του χιονιού κατά τη χειμερινή περίοδο.

 

Λωρίδες έκτακτης ανάγκης διατάσσονται μόνο στις οδούς με διαχωρισμένες επιφάνειες κυκλοφορίας.

 

3.3.2. Λωρίδες πολλαπλών χρήσεων (ΛΠΧ)

 

Οι λωρίδες πολλαπλών χρήσεων διατάσσονται μόνο σε οδούς 2 λωρίδων κυκλοφορίας χωρίς παρόδια δόμηση της ομάδας διατομών β. Εξυπηρετούν στην κίνηση των βραδυπορούντων οχημάτων, στις εργασίες συντήρησης και στη στάση των οχημάτων σε περιπτώσεις ανάγκης. Η ύπαρξη τους καθιστά δυνατή την εκτροπή της κυκλοφορίας. Το πλάτος της λωρίδας πολλαπλών χρήσεων ανέρχεται σε 1,50 m. Σε οδούς, όπου επιτρέπεται η κυκλοφορία μόνο μηχανοκίνητων οχημάτων, δε διατάσσονται λωρίδες πολλαπλών χρήσεων.

 

3.4. Μη σταθεροποιημένα ερείσματα

 

Τα μη σταθεροποιημένα ερείσματα χρησιμεύουν για την τοποθέτηση στηθαίων, πινακίδων σήμανσης, για την κυκλοφορία των πεζών όταν δεν προβλέπονται πεζοδρόμια, για τις εργασίες συντήρησης της οδού (και για την εναπόθεση του χιονιού κατά τους χειμερινούς μήνες), για την τοποθέτηση των βατών από όχημα πλευρικών διατάξεων αποχέτευσης - αποστράγγισης της οδού, καθώς και για τη διέλευση υπόγειων αγωγών των δικτύων εξυπηρέτησης της οδού.

 

Το πλάτος του μη σταθεροποιημένου ερείσματος εξαρτάται από:

 

 

Τα μη σταθεροποιημένα ερείσματα που έχουν πλάτος > 2,00 m, επιτρέπουν τη στάση ενός επιβατηγού οχήματος χωρίς ιδιαίτερη παρενόχληση της διερχόμενης κυκλοφορίας καθώς και τις εκτροπές της μη μηχανοκίνητης κυκλοφορίας από τις λωρίδες κυκλοφορίας. Ως εκ τούτου, η θέση του στηθαίου ασφαλείας πρέπει να κρίνεται ανάλογα.

 

Όταν το πλάτος είναι < 2,00 m, εφόσον κρίνεται σκόπιμο, είναι δυνατόν να υποχωρήσει η θέση του στηθαίου ασφαλείας (σε σχέση με τις διαστάσεις που δίνονται στο Παράρτημα Ι) προκειμένου να καλύπτεται και ανάγκη στάθμευσης.

 

Τα ερείσματα δίπλα σε πεζόδρομους ή σε ποδηλατοδρόμους πρέπει να έχουν ελάχιστο πλάτος 0,50 m.

 

Οι τυπικές διαμορφώσεις των μη σταθεροποιημένων ερεισμάτων για κάθε ομάδα διατομών, δίνονται στο Παράρτημα Ι. Οι διαστάσεις που παρουσιάζονται σε αυτές τις διαμορφώσεις είναι οι ελάχιστες οι οποίες καλύπτουν τις λειτουργικές απαιτήσεις κάθε διατομής.

 

3.5. Ποδηλατόδρομοι

 

Οι ποδηλατόδρομοι με μια λωρίδα έχουν πλάτος 1,00 m ενώ με δύο λωρίδες, έχουν πλάτος 2,00 m. Οι ποδηλατόδρομοι πρέπει κατά κανόνα να κατασκευάζονται με δύο λωρίδες, ώστε να είναι δυνατή η συνάντηση αντίθετα κινουμένων ποδηλάτων, καθώς και η προσπέραση.

 

Το πλάτος ενός ποδηλατοδρόμου με δύο λωρίδες μονής κατεύθυνσης μπορεί να μειωθεί σε 1,60 m σε συνθήκες περιορισμένου χώρου. Ανάλογα με τη θέση του ποδηλατοδρόμου στη διατομή μιας οδού πρέπει να λαμβάνεται πρόνοια, ώστε η κίνηση στον ποδηλατόδρομο να μην παρενοχλείται από τις ανοικτές πόρτες των αυτοκινήτων. Για το λόγο αυτό σε ποδηλατοδρόμους δίπλα σε κράσπεδα είναι απαραίτητος ένας χώρος ασφαλείας πλάτους 0,75 m ως απόσταση ασφαλείας από το χώρο κυκλοφορίας και στάσης των μηχανοκίνητων οχημάτων.

 

3.6. Πεζόδρομοι

 

Το πλάτος των πεζοδρόμων που διαχωρίζονται από το οδόστρωμα κυκλοφορίας με κράσπεδα, καθορίζεται από το χώρο κυκλοφορίας των πεζών και το πλάτος του πλευρικού χώρου ασφαλείας. Το ελάχιστο πλάτος των πεζοδρόμων με δύο λωρίδες είναι 2,25 m.

 

Οι πεζόδρομοι που διαχωρίζονται από τις λωρίδες κυκλοφορίας με παράπλευρες νησίδες, πρέπει να έχουν πλάτος τουλάχιστον 2,00 m προκειμένου να επιτρέπουν εργασίες συντήρησης, όταν δεν είναι δίπλα σε ποδηλατοδρόμους.

 

3.7. Συνδυασμός πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων

Οι πεζόδρομοι και οι ποδηλατόδρομοι κατά κανόνα διαμορφώνονται ως ενιαίες κυκλοφοριακές επιφάνειες με ελάχιστο πλάτος 2,00 m. Πλάτη μεγαλύτερα των 2,50 m δεν κρίνονται σκόπιμα στην προκειμένη περίπτωση, δεδομένου ότι η κοινή επιφάνεια των πεζών και των ποδηλάτων μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί λωρίδα κυκλοφορίας αυτοκινήτων.

 

3.8. Κράσπεδα και στόμια υδροσυλλογής

 

Σε οδούς χωρίς παρόδια δόμηση δεν προβλέπονται κράσπεδα, διότι προτιμάται η ροή των ομβρίων να γίνεται ελεύθερα πάνω από τις επιφάνειες της οδού, για λόγους περιβαλλοντικούς, ασφαλείας και κόστους.

 

Το τυπικό ύψος του κρασπέδου είναι 15 cm. Υψηλότερα κράσπεδα με ύψος το πολύ 20 cm (π.χ. τύπου Trief) μπορούν επίσης να τοποθετούνται για το διαχωρισμό πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων από τις λωρίδες κυκλοφορίας, αν δεν προβλέπεται η τοποθέτηση στηθαίων ασφαλείας. Στην περίπτωση τοποθέτησης κρασπέδου στο άκρο του ασφαλτικού οδοστρώματος, εφόσον αυτή δεν αφορά κατασκευή πεζοδρομίου για συστηματική χρήση από πεζούς, το ύψος του κρασπέδου περιορίζεται σε 7 cm.

 

4. Διαμόρφωση πρανών

 

Γενικά

 

Τα πρανή πρέπει να διαμορφώνονται έτσι ώστε να εξασφαλίζουν τη σταθερότητα και την ευστάθεια της οδού και να παρέχουν τη δυνατότητα, όταν αυτό είναι εφικτό σε ένα όχημα που έχει εκτραπεί από το κατάστρωμα της οδού να μπορεί να επανέλθει σε αυτό.

 

Ως ύψος πρανούς Μ ορίζεται η υψομετρική διαφορά μεταξύ του άκρου του καταστρώματος και του σημείου τομής του εδάφους με το μη στρογγυλεμένο πρανές (βλέπε Πίνακα 2-3).

 

Ως τυπική κλίση πρανών επιχωμάτων ορίζεται η τιμή 1:n = 1:1,5 (ύψος : βάση), ενώ η κλίση των πρανών ορυγμάτων προσδιορίζεται από τη γεωτεχνική και περιβαλλοντική μελέτη.

 

Τα πρανή επιχωμάτων και ορυγμάτων, με ύψος h < 2,00 m διαμορφώνονται με σταθερό πλάτος πρανούς b = 3,00 m αντί της τυπικής κλίσης, έτσι ώστε η κλίση του πρανούς να μεταβάλλεται και να γίνεται ηπιότερη όσο μειώνεται το ύψος του πρανούς.

 

Η προς εφαρμογή κλίση και η διαμόρφωση των πρανών εξαρτώνται από λόγους:

 

 

Όταν η εφαρμοζόμενη κλίση πρανούς 1:n είναι διαφορετική από 1:1,5 και είναι h <  2,00 m, τότε το πλάτος του πρανούς b υπολογίζεται από τη σχέση:

 

β = 2 x n

 

Το πλάτος αυτό επιβάλλεται, προκειμένου να εξασφαλισθεί η συνέχεια του πρανούς, όταν το ύψος του φθάσει τα 2,00 m.

 

Η μετάβαση από το πρανές στο έδαφος επιτυγχάνεται με στρογγύλευση. Στρογγυλεύσεις των πρανών δεν εφαρμόζονται, όταν οι συνθήκες δεν το επιτρέπουν.

 

Πρανή ορυγμάτων

 

Σε πρανή ορυγμάτων μεγάλου ύψους είναι σκόπιμη η κατασκευή αναβαθμών, ώστε να βελτιωθεί η ευστάθεια και να διευκολύνεται η συντήρησή τους.

 

Πρανή επιχωμάτων

 

Τα πρανή των επιχωμάτων, με ύψος h ≥ 2,00 m, διαμορφώνονται με ενιαία τυπική κλίση: 1:n = 1:1,5 (βλέπε Πίνακα 2-3)

 

Όταν το ύψος του πρανούς επιχώματος με τυπική κλίση υπερβαίνει τα 2,50 η τότε πρέπει να τοποθετείται στηθαίο ασφαλείας. Στηθαία ασφαλείας δεν απαιτούνται στις περιπτώσεις, που η κλίση του πρανούς είναι 1:n ≤ 1:5, επειδή τότε το ίδιο το στηθαίο ασφαλείας από λειτουργική άποψη αποτελεί παρόδιο εμπόδιο, πάνω στο οποίο μπορούν να προσπέσουν οχήματα, με αποτελέσματα συνήθως χειρότερα από εκείνα που θα συνέβαιναν αν δεν υπήρχε στηθαίο ασφαλείας.

 

Πίνακας 2-3: Διαμόρφωση πρανών

 

5. Επικλίσεις των στοιχείων της διατομής

 

Τα οδοστρώματα διαμορφώνονται στις ευθυγραμμίες με επίκλιση 2,5% για λόγους ταχείας απορροής των ομβρίων. Η διαμόρφωση των επικλίσεων στις καμπύλες περιγράφεται στο Τεύχος: Χαράξεις (ΟΜΟΕ-Χ).

 

Οι πρόσθετες λωρίδες και τα σταθεροποιημένα ερείσματα έχουν την ίδια επίκλιση κατά φορά και μέγεθος με εκείνη του οδοστρώματος. Ειδικά όμως στις πρόσθετες λωρίδες που είναι αποκλειστικά για βραδυπορεία, πρέπει να εξετάζεται (ιδιαίτερα σε περιοχές με χιόνια) η εφαρμογή ηπιότερης επίκλισης λαμβάνοντας υπόψη τη μέγιστη ταχύτητα που μπορεί να αναπτύσσεται από τα φορτηγά και τα λεωφορεία.

 

Τα μη σταθεροποιημένα ερείσματα, μέσω των οποίων αποχετεύεται το οδόστρωμα, διαμορφώνονται με επίκλιση 12%, διαφορετικά με επίκλιση 6%.

 

Οι πεζόδρομοι και οι ποδηλατόδρομοι διαμορφώνονται με επίκλιση 2,5%.

 

6. Βοηθητικά έργα στη διατομή

 

Τα κυκλοφοριακά και προστατευτικά βοηθητικά έργα ή ο εξοπλισμός της οδού, όπως πινακίδες, φωτεινοί σηματοδότες, στηθαία ασφαλείας, αντιθαμπωτικά πετάσματα, ιστοί οδοφωτισμού και ηχοπροστατευτικά πετάσματα κ.λ.π., τοποθετούνται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να εξασφαλίζονται οι διαστάσεις του περιτυπώματος της οδού (βλέπε παράγραφο 2.2).

 

7. Αγωγοί κοινής ωφελείας

 

Οι αγωγοί κοινής ωφελείας τοποθετούνται σε επαρκή απόσταση από το οδόστρωμα, το σταθεροποιημένο έρεισμα και τις αποχετευτικές εγκαταστάσεις της οδού. Οι αγωγοί που τοποθετούνται στα ερείσματα μπορούν να υποστούν φθορές κατά την τοποθέτηση πινακίδων και στηθαίων ασφαλείας. Για αυτό το λόγο επιβάλλεται η τήρηση μίας ελάχιστης απόστασης ασφαλείας 2,00 m από το όριο του κυκλοφοριακού χώρου. Στις οδούς με διαχωρισμένα οδοστρώματα των ομάδων διατομών α και β επιβάλλεται η τοποθέτηση των καλωδίων τηλεπικοινωνίας να γίνεται κατά κανόνα σε ζώνη πλάτους 2,00 m, εκτός της στρογγύλευσης των πρανών, η οποία πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τον προσδιορισμό των ορίων απαλλοτρίωσης της οδού.

 

8. Φύτευση

 

Οι φυτεύσεις στην οδό γίνονται σύμφωνα με ειδικές οδηγίες ([Π] ΟΜΟΕ-Φ) η εκπόνηση των οποίων εκκρεμεί.

 

Κατά τη δενδροφύτευση επιβάλλεται η τήρηση μιας ελάχιστης απόστασης μεταξύ των δένδρων και του ορίου του κυκλοφοριακού χώρου ίσης με 3,00 m. Σε οδικά τμήματα, όπου υπάρχει μεγάλη πιθανότητα εκτροπής των οχημάτων (π.χ. σε κλειστές καμπύλες οδών της ομάδας Α), η προαναφερόμενη ελάχιστη απόσταση αυξάνεται σε 4,50 m.

 

Στις εσωτερικές πλευρές των καμπύλων τμημάτων, η απόσταση της βλάστησης από τον κυκλοφοριακό χώρο καθορίζεται από το εκάστοτε απαιτούμενο μήκος ορατότητας για στάση.