Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.     Χρήστης Κωδικός   Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού       Νέοι χρήστες Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. Δημιουργία νέου λογαριασμού

1. Κυκλοφοριακός χώρος, ελεύθερος εμποδίων χώρος

 

Για τα διάφορα είδη της μηχανοκίνητης κυκλοφορίας προκύπτουν, με βάση τις διαστάσεις των χαρακτηριστικών στοιχείων οχημάτων, οι αντίστοιχοι κυκλοφοριακοί χώροι, όπως οι ελεύθεροι εμποδίων χώροι και οι επιφάνειες κυκλοφορίας, ανάλογα με τις επιθυμητές στάθμες άνεσης κατά την κίνηση των οχημάτων. Ο Πίνακας 2-1 περιλαμβάνει τα χαρακτηριστικά γεωμετρικά μεγέθη των διαφόρων τυπικών οχημάτων. Αν και οι τιμές του Πίνακα αυτού προέκυψαν με βάση τις ισχύουσες προδιαγραφές στη Γερμανία, εν τούτοις έχουν γενικότερη ισχύ στον Ευρωπαϊκό χώρο.

 

Οι απαιτήσεις που τίθενται από την κυκλοφορία των οχημάτων στις αρτηρίες, προκύπτουν από τη σημασία των λειτουργιών της σύνδεσης και της πρόσβασης που κυρίως αναπτύσσονται σε αυτές τις κατηγορίες οδών.

 

Η έκταση των απαιτήσεων όσον αφορά τη χρήση μιας αρτηρίας μπορεί να ποικίλει σε μεγάλο βαθμό, όπως π.χ. σε μία αρτηρία που βρίσκεται στη περιφέρεια μιας πόλης με περιβάλλοντα χώρο και δεν απαιτεί προσβάσεις από την οδό, διαμορφώνεται ως καθοριστικός λειτουργικός χαρακτήρας η σύνδεση και επομένως από αυτήν αποκτά βαρύτητα η συνεχής και άνετη ροή της κυκλοφορίας (κατηγορία οδού ΓΙΙΙ). Αντίθετα, σε μία αρτηρία που διέρχεται από το κέντρο της πόλης με πυκνή δόμηση και μεγάλη πυκνότητα γραφείων και εμπορικών καταστημάτων, τίθενται υψηλές απαιτήσεις για πρόσβαση στον παρόδιο χώρο, παράλληλα με την έντονη ανάγκη για διαμπερή διήκουσα κίνηση των οχημάτων.

 

Κατά τον προσδιορισμό των επιφανειών που θα διατεθούν στη μηχανοκίνητη κυκλοφορία, στις οδούς κατηγορίας ΓΙΙΙ (αρτηρίες) λαμβάνεται, κατά κανόνα, υπόψη ως τυπικό όχημα το μεγαλύτερο όχημα που επιτρέπεται να κυκλοφορεί σε αυτή την οδό, σύμφωνα με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, δηλαδή το φορτηγό. Στις οδούς κατηγορίας ΓIV (κύριες συλλεκτήριες) επιλέγεται το τυπικό όχημα ανάλογα με τις ισχύουσες τοπικές συνθήκες κυκλοφορίας.

 

Οι βασικές διαστάσεις των κυκλοφοριακών χώρων των διαφόρων τύπων οχημάτων προκύπτουν από τις διαστάσεις των οχημάτων (βλέπε Πίνακα 2-1), καθώς επίσης και από τους απαιτούμενους χώρους αστάθειας άνω και πλευρικά ανάλογα με τον επιλεγόμενο τρόπο κίνησης των οχημάτων (βλέπε Σχήματα 2-1)α έως 2-1)δ).

 

Κατά την αντίθετη ή παράλληλη κίνηση κάθε συνδυασμού οχημάτων (εκτός του συνδυασμού λεωφορείο / λεωφορείο) καθώς και κατά την κίνηση οποιουδήποτε τύπου οχημάτων δίπλα από σταθμευμένο όχημα, απαιτείται η αύξηση του κυκλοφοριακού χώρου κατά 0,25 m. Σε συνθήκες περιορισμένου χώρου κατά την κίνηση οποιουδήποτε τύπου οχήματος δίπλα από σταθμευμένο όχημα, η υπόψη αύξηση επιτρέπεται να παραλείπεται. Κατά την αντίθετη ή παράλληλη κίνηση λεωφορείου / λεωφορείου, απαιτείται αύξηση του κυκλοφοριακού χώρου κατά 0,50 m.

 

Οι προτεινόμενες τιμές πλάτους λωρίδων κυκλοφορίας εξαρτώνται από το μέγεθος των φόρτων των λεωφορείων γραμμής και των βαρέων οχημάτων, καθώς επίσης και από τις διατιθέμενες επιφάνειες της οδού, σε συνδυασμό με τις επικρατούσες συνθήκες σε κάποια περιοχή και το βαθμό ικανοποίησης των διαφόρων απαιτήσεων χρήσης της οδού από τους χρήστες της (βλέπε Πίνακα 2-2).

 

Πίνακας 2-1: Χαρακτηριστικές διαστάσεις τυπικών βαρέων οχημάτων

* Οχήματα ψυγεία και μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων (CONTAINERS)

 

Πίνακας 2-2: Προτεινόμενα πλάτη λωρίδων κυκλοφορίας

 

2. Πλάτη επιφανειών κυκλοφορίας

 

Οι διαστάσεις των διατομών των οδών με ενιαία επιφάνεια κυκλοφορίας και μια λωρίδα ανά κατεύθυνση προκύπτουν με βάση τα πλάτη του Πίνακα 2-2, αφού ληφθούν υπόψη οι βασικές διαστάσεις του Σχήματος 2-1)α, με τυπική την περίπτωση συνάντησης φορτηγού με λεωφορείο. Εξαίρεση αποτελούν τυχόν σημειακές στενώσεις της επιφάνειας κυκλοφορίας.

 

Οι διαστάσεις των επιφανειών κυκλοφορίας μιας κατεύθυνσης προκύπτουν με βάση τα πλάτη του Πίνακα 2-2, αφού ληφθούν υπόψη οι βασικές διαστάσεις του Σχήματος 2-1)α. Η τυπική περίπτωση παράλληλης κίνησης είναι φορτηγό / φορτηγό ή λεωφορείο / λεωφορείο. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν οι διατιθέμενες επιφάνειες κυκλοφορίας είναι ιδιαίτερα περιορισμένες, επιτρέπεται να μηδενίζεται το πρόσθετο πλάτος κυκλοφοριακού χώρου για παράλληλη κίνηση των οχημάτων, μόνο όταν με τον τρόπο αυτό μπορούν να δημιουργηθούν επιφάνειες για ποδηλατοδρόμους, λωρίδες στάθμευσης, νησίδες ή πεζοδρόμια.

 

Όσον αφορά τους αναπτυσσόμενους κυκλοφοριακούς φόρτους, καθοριστικός παράγοντας είναι στην προκειμένη περίπτωση η ικανότητα των εκατέρωθεν κόμβων. Επειδή, κατά κανόνα, είναι δύσκολη η μέτρηση των επιπτώσεων που επιφέρουν στην κυκλοφοριακή ικανότητα ενός τμήματος οδού οι ελιγμοί που οφείλονται στα σταθμευμένα ή στα προσωρινώς σταθμεύοντα οχήματα καθώς και στα οχήματα τροφοδοσίας, μπορούν εδώ να δοθούν μόνον ενδεικτικές τιμές:

 

 

Οι διαστάσεις των επιφανειών κυκλοφορίας με τυπικά πλάτη προκύπτουν από τα πλάτη των λωρίδων κυκλοφορίας (βλέπε Πίνακα 2-2).

 

Επειδή η τυπική περίπτωση συνάντησης οχημάτων που λαμβάνεται υπόψη για το σχεδιασμό είναι φορτηγό / φορτηγό σε οδούς με ενιαία επιφάνεια κυκλοφορίας δυο κατευθύνσεων με μια λωρίδα ανά κατεύθυνση, το τυπικό πλάτος ανέρχεται σε 6,50 m. Όταν η περίπτωση συνάντησης λεωφορείου / λεωφορείου ή φορτηγού / φορτηγού είναι σπάνια, επαρκεί και πλάτος οδοστρώματος ίσο με 6,00 m.

 

Σε οδούς με διαχωρισμένες επιφάνειες κυκλοφορίας δυο κατευθύνσεων, δύο λωρίδων ανά κατεύθυνση, θεωρείται ότι το τυπικό πλάτος για κάθε κατεύθυνση κυκλοφορίας είναι κατά κανόνα 6,50 m. Όταν η περίπτωση παράλληλης κίνησης λεωφορείου / λεωφορείου, λεωφορείου / φορτηγού ή φορτηγού / φορτηγού είναι σπάνια, επαρκεί και πάλι πλάτος οδοστρώματος ανά κατεύθυνση ίσο με 6,00 m.

 

Πλάτος οδοστρώματος 7,00 m θεωρείται σκόπιμο όταν η κυκλοφορία των βαρέων οχημάτων είναι σημαντική, όπως π.χ. στην περίπτωση αρτηριών που διέρχονται από βιομηχανικές περιοχές.

 

Όταν οι διατιθέμενες επιφάνειες κυκλοφορίας είναι ιδιαίτερα περιορισμένες, μπορεί το πλάτος της επιφάνειας κυκλοφορίας να μειωθεί στα 6,00 m ή ακόμη και στα 5,50 m, όταν οι φόρτοι των βαρέων οχημάτων είναι μέτριοι ή μικροί αντιστοίχως. Η διαστασιολόγηση των διαχωρισμένων επιφανειών κυκλοφορίας δεν προκύπτει κατά κανόνα με βάση την παράλληλη κίνηση λεωφορείου / λεωφορείου, φορτηγού / φορτηγού, ή λεωφορείου / φορτηγού, αλλά γίνεται σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην παράγραφο 1 και στον Πίνακα 2-2.

 

Τα πλάτη των νησίδων οφείλουν να είναι μεγαλύτερα ή τουλάχιστον ίσα με 2,00 m. Όταν οι νησίδες είναι δεντροφυτεμένες, ή φέρουν ιστούς οδοφωτισμού, ή ιστούς φωτεινής σηματοδότησης, καθώς επίσης και σε περιοχές διαβάσεων πεζών, το επιθυμητό πλάτος τους είναι > 2,50 m.

 

Όταν οι διαθέσιμες επιφάνειες δεν είναι περιορισμένες, τα πλάτη των επιφανειών κυκλοφορίας με τέσσερις λωρίδες κυκλοφορίας (δυο ανά κατεύθυνση) χωρίς νησίδα, κυμαίνονται ανάλογα με τα πλάτη των λωρίδων από 13,00 έως 12,00 m, ενώ στην αντίθετη περίπτωση (περιορισμένη επιφάνεια) και ταυτοχρόνως με μικρή κυκλοφορία λεωφορείων ή / και βαρέων οχημάτων, το πλάτος της επιφάνειας κυκλοφορίας μειώνεται στα 11,00 m. Οι επιφάνειες κυκλοφορίας χωρίς νησίδα έχουν το μειονέκτημα της δυσκολίας διάβασης των πεζών. Η προτίμηση τους θεωρείται σκόπιμη μόνο στις περιπτώσεις εκείνες στις οποίες η μεγάλη κυκλοφοριακή ικανότητά τους διατηρείται και στους παρακείμενους κόμβους, ή τουλάχιστον, όταν τοπικά μπορούν να τοποθετηθούν κεντρικές νησίδες.

 

Η μελέτη των διατομών των κυρίων αστικών οδών (κατηγορία ΓΙΙΙ και ΓIV) είναι ένα αρκετά πολύπλοκο πρόβλημα για κάθε μελετητή, ο οποίος καλείται να αντιμετωπίσει απαιτήσεις διαμπερούς (διήκουσας) κυκλοφορίας, στάθμευσης, κίνησης πεζών, προσβάσεων κλπ διατηρώντας ταυτόχρονα υψηλά επίπεδα κυκλοφοριακής ποιότητας και οδικής ασφάλειας. Για το λόγο αυτό δεν είναι δυνατό να δοθούν, όπως στην περίπτωση των οδών των ομάδων κατηγοριών Α και Β, τυπικές διατομές. Για τη διαστασιολόγηση των διατομών των κυρίων αστικών οδών καθοριστικά μεγέθη είναι οι αναφερόμενες διαστάσεις του κυκλοφοριακού χώρου και του ελεύθερου εμποδίων χώρου, καθώς και οι βασικές αρχές που αφορούν στον προσδιορισμό του πλάτους των λωρίδων κυκλοφορίας αλλά και των πεζοδρόμων, όπως περιγράφονται στα προηγούμενα.

 

Ενδεικτικά τυπικά παραδείγματα διαμόρφωσης διατομών κυρίων αστικών οδών δίνονται στα επόμενα Σχήματα 2-2 έως 2-6.

 

 

Υπόμνημα:

- - - - - Όρια κυκλοφοριακού χώρου

Σχήμα 2-1)α: Βασικές διαστάσεις κυκλοφοριακού χώρου οχημάτων σχεδιασμού.

(Οι διαστάσεις σε παρένθεση εφαρμόζονται υπό συνθήκες περιορισμένου χώρου όπου επιβάλλεται VΕΠΙΤΡ ≤ 40 km/h).

 

Σχήμα 2-1)β: Βασικές διαστάσεις κυκλοφοριακού χώρου και χώρου ελεύθερου από εμπόδια, διαφόρων τύπων οχημάτων, κατά την αντίθετη κίνηση τους.

Σημείωση: για την αντίθετη κίνηση φορτηγού / λεωφορείου ισχύουν οι διαστάσεις της αντίθετης κίνησης φορτηγού / φορτηγού

(Οι διαστάσεις σε παρένθεση εφαρμόζονται υπό συνθήκες περιορισμένου χώρου όπου επιβάλλεται VΕΠΙΤΡ ≤ 40 km/h).

 

Σχήμα 2-1)γ: Βασικές διαστάσεις κυκλοφοριακού χώρου και χώρου ελεύθερου από εμπόδια, διαφόρων τύπων οχημάτων, κατά την παράλληλη κίνηση τους.

 

Σχήμα 2-1)δ: Βασικές διαστάσεις κυκλοφοριακού χώρου και χώρου ελεύθερου από εμπόδια διαφόρων τύπων οχημάτων κατά την κίνηση τους δίπλα σε σταθμευμένο όχημα.

 

Κατηγορία οδού ΓΙΙΙ ή ΓΙV

Υπόμνημα: γ: πλάτος λωρίδας κυκλοφορίας 3,25 m, δ: πλάτος λωρίδας κυκλοφορίας 3,00 m, Ρ: πλάτος λωρίδας στάθμευσης 2,00 m (2,50 m σε περίπτωση παράπλευρου ποδηλατοδρόμου), π: πλευρικός χώρος μεταβλητού πλάτους, (α) πεζοδρόμιο: ελάχιστο πλάτος 1,50 m (β) πεζοδρόμιο με ποδηλατόδρομο: ελάχιστο πλάτος 3,60 m

Σημείωση:

• Η διάσταση 0,75 m επί του πεζοδρομίου προβλέπεται μόνο στην περίπτωση λωρίδας στάθμευσης δίπλα στο κράσπεδο.

Στο πλάτος αυτό τοποθετούνται και οι ιστοί οδοφωτισμού.

• Η ελάχιστη διάσταση 1,50 m πεζοδρομίου διαπλατύνεται από απαίτηση αυξημένης κυκλοφορίας πεζών.

Σχήμα 2-2: Ενδεικτικές διατομές κυρίων αστικών οδών (Κατηγορία Οδών ΓΙΙΙ ή ΓΙV).

 

 Ηλικιωμένος                        Ανάπηρος                        Τυφλός

Σχήμα 2-3: Βασικές διαστάσεις για τον καθορισμό του απαιτούμενου πλάτους πεζόδρομου ή πεζοδρομίου

(Οι διαστάσεις σε παρένθεση εφαρμόζονται υπό συνθήκες περιορισμένου χώρου)

 

β) χωρίς νησίδα, με κυκλοφορία ποδηλάτων

 

Υπόμνημα: S = πεζόδρομος (εξυπηρετεί λειτουργία πρόσβασης οχημάτων υπό όρους, και παραμονή πεζών, βλέπε Τεύχος ΟΜΟΕ-ΛΚΟΔ), Ρ = λωρίδα στάθμευσης (πλάτους 2 ή 2,5 m, χωρίς ή με παράπλευρο ποδηλατόδρομο), Β = λωρίδα ποδηλάτων, DL = λωρίδα κυκλοφορίας, Μ = νησίδα

Σχήμα 2-4: Ενδεικτική διαμόρφωση διηκουσών οδών διερχομένων από μικρές πόλεις και χωριά. Περίπτωση υψηλού φόρτου κυκλοφορίας βαρέων οχημάτων.

 

α) με νησίδα, με κυκλοφορία ποδηλάτων

 

β) χωρίς νησίδα, με κυκλοφορία ποδηλάτων

 

 

Υπόμνημα: S = πεζόδρομος (εξυπηρετεί λειτουργία πρόσβασης οχημάτων υπό όρους, και παραμονή πεζών βλέπε Τεύχος ΟΜΟΕ-ΛΚΟΔ), Ρ = λωρίδα στάθμευσης (πλάτους 2 ή 2,5 m, χωρίς ή με παράπλευρο ποδηλατόδρομο), Β = λωρίδα ποδηλάτων (θέση κατά περίπτωση), DL = λωρίδα κυκλοφορίας, Μ = νησίδα (περιλαμβάνει εκατέρωθεν υπερβατές ζώνες από κυψέλες σκυροδέματος με φυτική γη (κ) και που φυτεύεται τμήμα (φ)).

Σχήμα 2-5: Ενδεικτικές διατομές διηκουσών οδών διερχομένων από πόλεις. Περίπτωση υψηλού φόρτου κυκλοφορίας βαρέων οχημάτων.

 

Υπόμνημα: S = πεζόδρομος (εξυπηρετεί λειτουργία πρόσβασης οχημάτων υπό όρους, και παραμονή πεζών, βλέπε Τεύχος ΟΜΟΕ-ΛΚΟΔ), Ρ = λωρίδα στάθμευσης (πλάτους 2 ή 2,5 m, χωρίς ή με παράπλευρο ποδηλατόδρομο), Β = λωρίδα ποδηλάτων, DL = λωρίδα κυκλοφορίας, Μ = νησίδα

Σχήμα 2-6: Ενδεικτική διαμόρφωση διηκουσών οδών, σε περιοχές ισόπεδων κόμβων. Περίπτωση υψηλού φόρτου κυκλοφορίας βαρέων οχημάτων.