Οδηγία Μελετών Οδικών Έργων (ΟΜΟΕ) 9 - Άρθρο 8

Κεφάλαιο 8: Συστήματα επιτήρησης και ελέγχου


Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο
Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.
   
Χρήστης
Κωδικός
  Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού
   
 
Νέοι χρήστες
Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.
Δημιουργία νέου λογαριασμού

 

 

1. Πρότυπα μελέτης - κανονισμοί και αναφορές

 

Κανονισμοί Εσωτερικών Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων (ΚΕΗΕ) και Τροποποιήσεις Κανονισμών Εσωτερικών Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων

Υπουργική απόφαση 80225/1954 (ΦΕΚ 59/Β/1955)

Υπουργική απόφαση 6242/185 (ΦΕΚ 1525/Β/1973)

Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης

ΕΛΟΤ

Διεθνής Ηλεκτροτεχνική Επιτροπή

IEC-608-70-5-103

IEC-608-70-5-104

Τεχνική Επιτροπή ISO για την Τηλεματική

ISO

Γερμανικοί Ηλεκτρικοί Κανονισμοί

VDE

Βρετανικά Πρότυπα / Προδιαγραφές

BSI

Γερμανικοί Κανονισμοί

DIN

Κανονισμός Εγκατάστασης και Συντήρησης Δευτερευουσών Τηλεφωνικών Εγκαταστάσεων

(ΦΕΚ 269/Β/1971)

 

2. Περιφερειακά συστήματα ελέγχου

 

2.1. Γενικά

 

Η γενική διάταξη των συστημάτων ελέγχου θα αναπτύσσεται σε διαφορετικά επίπεδα:

 

Το πρώτο επίπεδο αναπτύσσεται περί τις τοπικές μονάδες ελέγχου (ΤΜΕ), οι οποίες θα ελέγχουν την λειτουργία των διάφορων συστημάτων για κάθε προσδιορισμένο από την μελέτη τμήμα της σήραγγας (περιφερειακά συστήματα).
Το δεύτερο επίπεδο αναπτύσσεται στο κτίριο υποστήριξης της σήραγγας. Σε κατάλληλο χώρο του κτιρίου αυτού εγκαθίστανται η κεντρική μονάδα ελέγχου (ΚΜΕ) μαζί με την εφεδρική της. Η κεντρική μονάδα ελέγχου (όπως και η εφεδρική) συνδέονται με τις τοπικές μονάδες ελέγχου με βρόχο οπτικής ίνας (ένας βρόχος για κάθε μονάδα). Σε περίπτωση περισσότερων σηράγγων σε μία περιοχή, με περισσότερα κτίρια υποστήριξης, ο μελετητής θα αποφασίσει εάν (αναλόγως μεγέθους σήραγγας ή τεχνικών και λοιπών συνθηκών) θα υπάρξει ένα σύστημα κεντρικού ελέγχου ανά σήραγγα ή θα συγχωνευθούν περισσότερες σήραγγες ή τεχνικά έργα σε ένα σύστημα. Σε όλες τις περιπτώσεις που το κτίριο είναι στελεχωμένο (ενός συστήματος ανά σήραγγα ή ενός συστήματος για περισσότερες σήραγγες ή ΤΕ), εντός του κτιρίου υποστήριξης αναπτύσσεται ένα τοπικό δίκτυο (LAN) τύπου ETHERNET με πρωτόκολλο TCP/IP στο οποίο ενώνονται η κεντρική μονάδα ελέγχου καθώς και η εφεδρική της. Το Τοπικό Δίκτυο, εκτός των εξυπηρετητών (servers) του δικτύου συνδέονται και οι σταθμοί των χειριστών, οι εκτυπωτές και τα λοιπά περιφερειακά καθώς και ο δρομολογητής (router) για τη σύνδεση του Τοπικού Δικτύου προς Περιφερειακό Κέντρο Ελέγχου, το οποίο καλύπτει ευρύτερη και μεγαλύτερη περιοχή. Σε περίπτωση που το κτίριο δεν είναι στελεχωμένο, η επικοινωνία του Ι/Ο με την κεντρική μονάδα ελέγχου θα προβλέπεται είτε με φορητό PC, είτε με τοπικό PC κοινού ή βιομηχανικού τύπου. Ο Μελετητής θα προτείνει ποία από τις τρεις λύσεις θα προτιμηθεί αναλόγως των συνθηκών.

 

2.2. Έλεγχος Φωτισμού.

 

2.2.1. Εσωτερικός φωτισμός σηράγγων.

 

Η στάθμη φωτισμού μέσα στην σήραγγα καθορίζεται από την στάθμη του εξωτερικού φωτισμού, και τις συνθήκες μέσα στη σήραγγα.

 

Η στάθμη αυτή ορίζεται στην φωτοτεχνική μελέτη και είναι μεγαλύτερη στην είσοδο της σήραγγας από ότι στην έξοδο (στις σήραγγες μονής κατευθύνσεως), για την προσαρμογή της όρασης των οδηγών και την αποφυγή του φαινομένου της μαύρης οπής. Τα φωτιστικά ανάβουν κατά ομάδες για την επίτευξη των οριζόμενων στην φωτοτεχνική μελέτη βαθμίδων φωτισμού.

 

Ο φωτισμός των δρόμων προσέγγισης στις σήραγγες μπορεί να γίνεται με χρονοπρόγραμμα ή σύμφωνα με τις επικρατούσες συνθήκες εξωτερικής λαμπρότητας.

 

Η συντήρηση των φωτιστικών θα γίνεται με απαριθμητές που υπολογίζουν τον χρόνο χρήσης ενός ή ομάδας φωτιστικών. Οι χρόνοι ζωής των διαφόρων λαμπτήρων διατίθενται από τους κατασκευαστές και εισάγονται εύκολα (set points) στο σύστημα SCADA.

 

Όλες οι λειτουργίες του φωτισμού θα εκτελούνται μέσω του συστήματος κεντρικού ελέγχου και θα είναι αυτόματες ή χειροκίνητες σύμφωνα με την επιλογή του χειριστή.

 

2.2.2. Αυτόματος έλεγχος.

 

Με αυτόν τον τρόπο λειτουργίας ο έλεγχος γίνεται, μέσω αισθητηρίων μέτρησης της εξωτερικής λαμπρότητας σε κώνο 20° στο στόμιο της σήραγγας. Οποιαδήποτε χειροκίνητη αλλαγή του φωτισμού, ενώ αυτός λειτουργεί αυτόματα, θα τον μεταφέρει συνολικά σε κατάσταση χειροκίνητου έλεγχου. Ο χειριστής μπορεί να επιλέξει τη στάθμη ή την βαθμίδα φωτισμού κάθε ζώνης, αλλά η ρύθμιση των κυκλωμάτων για να λειτουργήσουν οι στάθμες φωτισμού γίνονται αυτόματα από το σύστημα.

 

Με παρέμβαση του χειριστή ο φωτισμός μπορεί να μεταβεί στην υψηλότερη βαθμίδα αν η κυκλοφορία μέσα στην σήραγγα από μονής γίνει διπλής κατεύθυνσης ή αν ο έλεγχος της κυκλοφορίας ενταχθεί στο σενάριο εκτέλεσης έργων συντήρησης μέσα στην σήραγγα ή σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

 

2.2.3. Χειροκίνητος έλεγχος.

 

Με αυτό τον τρόπο λειτουργίας ο φωτισμός ενεργοποιείται σύμφωνα με τις εντολές του χειριστή. Οι εντολές του χειριστή εκτελούνται με μικρή χρονική υστέρηση για την προστασία των υπόλοιπων κυκλωμάτων από βύθιση τάσης. Η επαναφορά σε αυτόματη λειτουργία αποφασίζεται από τον χειριστή.

 

2.2.4. Έλεγχος φωτισμού αυτοκινητοδρόμου.

 

Ο φωτισμός του αυτοκινητόδρομου πριν την είσοδο και μετά την έξοδο της σήραγγας μπορεί να ενεργοποιείται με χρονοπρόγραμμα ή με βάση την εξωτερική λαμπρότητα. Στην δεύτερη περίπτωση ο έλεγχος του φωτισμού θα πρέπει να συγχρονίζεται με την βαθμίδα νύκτας της σήραγγας.

 

2.3. Έλεγχος υπέρβασης ύψους

 

Για την προστασία του εξοπλισμού της σήραγγας και την αποφυγή ατυχημάτων μέσα στη σήραγγα, θα προβλεφθεί εγκατάσταση ελέγχου ύψους οχημάτων.

 

Η εγκατάσταση αυτή πρωτίστως τοποθετείται στις εισόδους - προσπελάσεις κλειστών αυτοκινητοδρόμων ή σε κόμβους τμημάτων του οδικού δικτύου που περιλαμβάνουν σήραγγες, ώστε και η αναστροφή του οχήματος να είναι ευκολότερη και να αποφεύγεται η προσέγγιση των υπέρυψων οχημάτων στις σήραγγες.

 

Η εγκατάσταση περιλαμβάνει το σύστημα ανίχνευσης, την μονάδα επεξεργασίας δεδομένων και τις συσκευές οπτικής και ακουστικής σήμανσης για την ειδοποίηση του οδηγού του οχήματος να εκτελέσει τις κινήσεις βάσει οδηγιών για την αποφυγή ατυχήματος (αναστροφή, ακινητοποίηση του οχήματος κ.τ.λ).

 

Επιπροσθέτως η εγκατάσταση περιλαμβάνει εξόδους προς την τοπική μονάδα ελέγχου του συστήματος ελέγχου κυκλοφορίας και απ' ευθείας συναγερμό προς το σύστημα κεντρικού ελέγχου (SCADA) ώστε να ειδοποιηθεί ο χειριστής του κέντρου ελέγχου.

 

Ο κατάλληλος εικονολήπτης - εφ' όσον προβλέπεται τέτοιος στην περιοχή του συστήματος ελέγχου του ύψους - οδηγείται από τον χειριστή ώστε να παρακολουθεί το υπέρυψο όχημα. Εφ' όσον το όχημα εκτραπεί προς παρακαμπτήριο ή ακινητοποιηθεί, τότε ο χειριστής σταματάει τον συναγερμό. Σαν έσχατη λύση αποφυγής της πρόσκρουσης του οχήματος στον εξοπλισμό της σήραγγας, ο χειριστής μπορεί να ανάψει έγκαιρα (χειροκίνητα) τα κόκκινα φανάρια πριν την είσοδο της σήραγγας.

 

Εναλλακτικά και για περισσότερη ασφάλεια μπορεί να εγκατασταθεί και δεύτερη διατομή ελέγχου μεταξύ της πρώτης και του μετώπου της σήραγγας οπότε εάν το όχημα δεν εκτραπεί ή ακινητοποιηθεί ανιχνευθεί από την δεύτερη διατομή. Τότε μόνο το σύστημα κεντρικού ελέγχου (SCADA) θα κλείσει την σήραγγα (κόκκινος σηματοδότης).

 

Η εγκατάσταση θα τοποθετείται σε εύλογες αποστάσεις από το στόμιο εισόδου της σήραγγας ώστε να παρέχεται επαρκής χρόνος σε βαρύ όχημα κινούμενο με την ταχύτητα της μελέτης να ανιχνευθεί, να ειδοποιηθεί ο οδηγός του και να ακινητοποιηθεί με ασφάλεια. Η απόσταση αυτή είναι της τάξης των 500 m. Οι προτεινόμενες αποστάσεις τοποθέτησης θα τεκμηριώνονται με υπολογισμό.

 

Ιδιαίτερη προσοχή όσον αφορά την θέση του εξοπλισμού, θα δοθεί στην περίπτωση αλληλουχίας σηράγγων.

 

2.4. Τηλεφωνικές κλήσεις εκτάκτου ανάγκης.

 

2.4.1. Γενικά

 

Η συγκρότηση του συστήματος των τηλεφωνικών τηλεπικοινωνιών περιλαμβάνει του σταθμούς κλήσεως (τηλέφωνα) ανάγκης ( SOS), τις εσωτερικές υπηρεσιακές συνδέσεις, το τηλεφωνικό κέντρο της σήραγγας και το τηλεφωνικό δίκτυο.

 

2.4.2. Κεντρικό τηλεπικοινωνιακό συγκρότημα (Τηλεφωνικό κέντρο)

 

Το τηλεφωνικό κέντρο θα δέχεται ομαδοποιήσεις τηλεφωνικών συνδέσεων αναλόγως της χρήσεως τους. (π.χ. τηλέφωνα -σταθμοί κλήσεως - εκτάκτου ανάγκης, τηλεφωνικές συνδέσεις με τα τοπικά μηχανοστάσια και τους χώρους τεχνικής υπηρεσίας της σήραγγας, κ.λ.π.) Το τηλεφωνικό κέντρο και η μεταλλακτική συσκευή του θα εγκατασταθεί στο χώρο ελέγχου στο κτίριο υποστήριξης.

 

Στο κέντρο αυτό θα συνδεθούν και ομάδες τηλεφωνικών συνδέσεων από γειτονικές σήραγγες, που δεν έχουν αυτόνομο τηλεφωνικό κέντρο, ή / και από άλλα σημεία της οδού. Το τηλεφωνικό κέντρο της σήραγγας ή το τοπικό τηλεφωνικό κέντρο της περιοχής θα είναι επεκτάσιμο και θα συνδεθεί με το περιφερειακό ή το κεντρικό τηλεπικοινωνιακό σύστημα της κυκλοφορίας με τα κατάλληλα ζευκτικά κυκλώματα.

 

Όλες οι λειτουργίες και οι συνδέσεις του κέντρου θα είναι ελεγχόμενες όσον αφορά την κατάστασή τους και η κατάστασή τους θα καταγράφεται και θα καταχωρείται στο ιστορικό του συστήματος. Τα δεδομένα αυτά θα μπορούν να εμφανίζονται στην οθόνη του τοπικού δικτύου και να εκτυπώνονται στον εκτυπωτή του συστήματος.

 

Οποιαδήποτε ανωμαλία του τηλεπικοινωνιακού συστήματος και οποιαδήποτε κλήση έκτακτης ανάγκης προς το τηλεφωνικό κέντρο ή προς εξωτερικούς παραλήπτες θα δίδει συναγερμό στο κεντρικό σύστημα ελέγχου (SCADA ).

 

Όταν το κτίριο εξυπηρέτησης της σήραγγας δεν είναι στελεχωμένο, όλες οι κλήσεις ανάγκης θα μεταβιβάζονται στο τηλεπικοινωνιακό κέντρο που είναι στελεχωμένο, είτε σε ανώτερο επίπεδο ελέγχου είτε σε παράλληλο.

 

Το τηλεφωνικό κέντρο θα έχει επίσης την δυνατότητα διαχείρισης (switching) δεδομένων (data).

 

Οι λειτουργίες του τηλεπικοινωνιακού κέντρου εκτός άλλων θα περιλαμβάνουν:

 

κλήση και συνομιλία με εσωτερικούς συνδρομητές
αναζήτηση προσώπου / ανακοίνωση, ομαδική κλήση
αυτόματη επανάκληση αν υπάρχει αναπάντητη κλήση σε σταθμό
προτεραιότητα / ιεράρχηση κλήσεων
εκτροπή κλήσης
ασφάλεια λειτουργιών με διαβάθμιση αρμοδιοτήτων
αυτόματη ανίχνευση για ελεύθερο συνδρομητή σε μία ομάδα
συνακρόαση
αίτηση κλήσης σε σταθμό / συνδρομητή μονίμως απασχολημένο (π.χ. Control room)

 

2.4.3. Σταθμοί κλήσεως (τηλέφωνα) εκτάκτου ανάγκης

 

Τα τηλέφωνα ανάγκης θα είναι ισοκατανεμημένα μέσα στην σήραγγα, σε αποστάσεις περίπου 175 m έως 200 m μεταξύ τους και οπωσδήποτε, σε περίπτωση ύπαρξης εξόδων διαφυγής, απέναντι από τα στόμια των εξόδων. Κάθε συσκευή θα είναι τοποθετημένη μέσα σε ειδικό θάλαμο διαστάσεων 2.20 (Υ) x 1.25 (Π) x 1.50 (Β) m περίπου, ο οποίος θα τοποθετείται μέσα σε κατάλληλη εσοχή στο δεξιό (κατά την κατεύθυνση κυκλοφορίας) τοίχωμα της σήραγγας. Η θύρα εισόδου του θαλάμου θα είναι ηχητικά μονωμένη και θα διαθέτει παράθυρο από διπλό υαλοπίνακα, διαστάσεων 1,50 x 0,60 m περίπου έτσι ώστε να διασφαλίζεται πλήρες οπτικό πεδίο από το εσωτερικό του θαλάμου προς την σήραγγα. Εσωτερικά θα υπάρχει φωτιστικό σώμα οροφής το οποίο θα ανάβει αυτόματα με το άνοιγμα της θύρας για όσο διάστημα υπάρχει παρουσία ατόμου στον θάλαμο και θα σβήνει με χρονοδιακόπτη μετά την απομάκρυνση του ατόμου. Εξωτερικά, στο τοίχωμα της σήραγγας και πάνω από την θύρα, θα υπάρχει κατάλληλη πινακίδα σήμανσης ύπαρξης τηλεφώνου ανάγκης τοποθετημένη εγκάρσια του άξονα της σήραγγας.

 

Τα τηλέφωνα ανάγκης θα είναι εξοπλισμένα με προγραμματιζόμενα κομβία (αναλόγως του είδους της ανάγκης) για κλήση στο κέντρο ελέγχου εφ' όσον αυτό είναι στελεχωμένο. Στην αντίθετη περίπτωση οποιαδήποτε κλήση από τα τηλέφωνα εκτάκτου ανάγκης θα μεταβιβάζεται σε ένα μόνο σημείο δημόσιας αρχής (Αστυνομία).

 

Η κλήση από τα τηλέφωνα ανάγκης έχει προτεραιότητα και μπορεί να διακόψει άλλες συνομιλίες μικρότερης προτεραιότητας. Από το κέντρο η κλήση θα μπορεί να εκτραπεί σε άλλο κατάλληλο σημείο ακόμη και εκτός της περιοχής δικαιοδοσίας της συντηρήσεως των σηράγγων, εφόσον οι ανάγκες το απαιτούν.

 

2.4.4. Τηλεφωνικό δίκτυο

 

Η τοπολογία σύνδεσης των τηλεφώνων ανάγκης με το κέντρο θα είναι κατά κανόνα ακτινικήγραμμική, εάν αυτό είναι εφικτό από τεχνολογικής άποψης π.χ. (διευθυνσιοδοτημένες τηλεφωνικές συσκευές). Το τηλεφωνικό δίκτυο θα προβλέπεται από τηλεφωνικά καλώδια χαλκού καταλλήλου διατομής μονώσεως και αντοχής (προστασίας). Τα καλώδια θα τοποθετούνται ομαδικά εντός σωλήνων που θα οδεύουν είτε εντός του εδάφους (εκτός της σήραγγας) είτε εντός του καναλιού (εντός της σήραγγας).

 

2.5. Έλεγχος κυκλοφορίας.

 

2.5.1. Γενικά

 

Ο έλεγχος της κυκλοφορίας πραγματοποιείται κατά προτίμηση από επαγωγικούς βρόχους, καταγράφει και ρυθμίζει την ροή της κυκλοφορίας των οχημάτων και παρέχει πληροφορίες σχετικά με αυτή.

 

Βασικά δεδομένα τα οποία πρέπει να παρέχονται από το σύστημα ελέγχου κυκλοφορίας είναι τα εξής:

 

Καταμέτρηση των διερχόμενων οχημάτων (π.χ. ωριαία, ημερήσια)
Υπολογισμός μέσων τιμών κυκλοφοριακών στοιχείων (π.χ. μέση ωριαία ταχύτητα, πλήθους οχημάτων), εμφάνιση αυτών σε γραφήματα ή μορφοποιήσιμους πίνακες
Ταχύτητα οχήματος
Υπέρβαση ορίου ταχύτητας (άνω και κάτω ορίου)
Εντοπισμός κυκλοφοριακής συμφόρησης
Εντοπισμός σφαλμάτων συσκευών ανίχνευσης οχημάτων
Απόλυτη απαρίθμηση διερχόμενων οχημάτων
Κατηγοριοποίηση διερχόμενων οχημάτων
Οχήματα κινούμενα με όπισθεν ή αντίθετα από την ροή της κυκλοφορίας

 

Οι βρόχοι ανίχνευσης των οχημάτων και τα συστήματα παρακολούθησης της κυκλοφορίας θα χρησιμοποιούνται για την επιτήρηση της κυκλοφοριακής ροής σε κάθε λωρίδα της σήραγγας καθώς επίσης και για την επισήμανση οχημάτων που κινούνται με μικρότερη από την ελάχιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα που έχει ορισθεί ή που έχουν χαθεί από το σύστημα επιτήρησης.

 

Κάθε λωρίδα κυκλοφορίας θα εξοπλίζεται με διπλούς βρόχους. 'Όπου υπάρχουν περισσότερες από μία λωρίδες προς μία κατεύθυνση οι μετρήσεις πρέπει να αθροίζονται. Όπου η σήραγγα είναι διπλής κατεύθυνσης, θα απεικονίζονται ξεχωριστές μετρήσεις για κάθε κατεύθυνση και θα δείχνεται η κατεύθυνση ροής.

 

Η ταχύτητα των οχημάτων κάθε λωρίδας θα παρακολουθείται σε πραγματικό χρόνο και θα επισημαίνονται η υπέρβαση του άνω ή κάτω ορίου ταχύτητας ανά λωρίδα.

 

Ο ωριαίος και ημερήσιος αριθμός οχημάτων θα καταγράφεται, θα απεικονίζεται και θα τυπώνεται σε γραφικό σχήμα κατ' επιλογή του χειριστή. Επιπροσθέτως, αυτές οι πληροφορίες θα χρησιμοποιούνται για να απεικονίζουν και τυπώνουν σε γραφικό σχήμα εβδομαδιαίες, μηνιαίες και ετήσιες τιμές.

 

Οι πληροφορίες που αποκτώνται από τους ανιχνευτές του συστήματος επιτήρησης θα αθροίζονται για να επιδεικνύουν τον μέσο όρο ταχύτητας της κυκλοφορίας μέσα στην σήραγγα για την κάθε λωρίδα. Θα δίνονται επίσης και οι ξεχωριστές ταχύτητες για κάθε λωρίδα και όπου το όριο της ταχύτητας της κυκλοφορίας υπερβαίνεται ή υπολείπεται, αυτό θα επισημαίνεται στο διάγραμμα επιτήρησης της κυκλοφορίας.

 

Όλες οι ανωτέρω πληροφορίες είναι πολύ χρήσιμες σε περίπτωση εκτάκτων περιστατικών.

 

2.5.2. Αυτόματος έλεγχος κυκλοφορίας.

 

Ο έλεγχος κυκλοφορίας θα γίνεται συμφώνως προς προεπιλεγμένα προγράμματα (σενάρια) ρύθμισης της σηματοδότησης.

 

Τα σενάρια αυτά είναι:

 

Κανονική λειτουργία
Συντήρηση
Έκτακτη Ανάγκη

 

Η μετάπτωση στο σενάριο Συντήρησης θα γίνεται πάντοτε χειροκίνητα. Χειροκίνητα επίσης, θα γίνεται η μετάπτωση στο σενάριο Έκτακτης Ανάγκης σε περίπτωση που το Κέντρο Ελέγχου στο Κτίριο Εξυπηρέτησης είναι μονίμως στελεχωμένο. Σε περίπτωση που το Κέντρο Ελέγχου δεν είναι στελεχωμένο, ο Μελετητής θα προτείνει τον τρόπο μετάπτωσης καθώς και τις συνθήκες υπό τις οποίες θα γίνεται αυτόματη μετάπτωση και από ποιες διασταυρούμενες πληροφορίες θα καθορίζεται αυτή.

 

Τα ανιχνευόμενα συμβάντα θα περιλαμβάνουν (χωρίς ενδεχομένως να περιορίζονται σ' αυτά) τα εξής:

 

Σφάλματα συστήματος
Χαμηλή ορατότητα ή υψηλή συγκέντρωση ρύπων
Στάσιμη κυκλοφορία ή βραδυπορία
Επιβεβαιωμένη εκδήλωση πυρκαγιάς
Διαθεσιμότητα κανονικού φωτισμού (ημερήσιου ή νυκτερινού) στη σήραγγα
Συνθήκες παγετού στην έξοδο της σήραγγας (εφ' όσον υπάρχει)

 

Το σύστημα θα δέχεται τιμές ταχύτητας αναφοράς (π.χ. μέγιστο και ελάχιστο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας, ταχύτητα βραδυπορίας κ.τ.λ.)

 

Το σύστημα (υπό τις ανωτέρω προϋποθέσεις) θα μπορεί αυτομάτως, π.χ.

 

Να κλείσει την σήραγγα
Να κλείσει λωρίδα
Να αυξομειώνει τα όρια ταχύτητας
Να προειδοποιεί μέσω προκαθορισμένων μηνυμάτων τους οδηγούς

 

2.5.3. Χειροκίνητος έλεγχος κυκλοφορίας.

 

Ο χειροκίνητος έλεγχος της κυκλοφορίας αναλαμβάνεται από τον χειριστή για τα προγράμματα (σενάρια) συντήρησης και εκτάκτου ανάγκης όπως αναφέρθηκε στην παράγραφο 2.5.2.

 

Επίσης μέσω κωδικού πρόσβασης ο εξουσιοδοτημένος χειριστής μπορεί να μεταγάγει ανά πάσα στιγμή τον έλεγχο εν μέρει ή εξ ολοκλήρου σε χειροκίνητο και να αποκτά έτσι πλήρη έλεγχο των σημάνσεων.        

 

2.5.4. Εξοπλισμός

 

Το σύστημα ελέγχου κυκλοφορίας περιλαμβάνει τα αισθητήρια (επαγωγικούς βρόχους), το τοπικό Κέντρο Ελέγχου και τις συσκευές ρύθμισης που οδηγούνται από το Κέντρο Ελέγχου. Το τοπικό Κέντρο Ελέγχου συνδέεται με την Τοπική Μονάδα Ελέγχου (ΤΜΕ) της σήραγγας. Το σύστημα έχει κατάλληλες εισόδους για λήψη σημάτων από την εγκατάσταση ελέγχου ύψους.

Οι συσκευές ρύθμισης κυκλοφορίας και σήμανσης από τις εξόδους του συστήματος κατ' ελάχιστον είναι:

 

Διπλοί σηματοδότες (με δύο φώτα) προειδοποιητικοί (αναλάμπον κίτρινο)
Τριπλοί σηματοδότες (κόκκινο - κίτρινο - πράσινο) ελέγχου ροής της κυκλοφορίας εντός και εκτός σήραγγας.
Πινακίδες διαθεσιμότητας λωρίδας κυκλοφορίας (κόκκινο Χ , πράσινο βέλος και κίτρινο πλάγιο βέλος) εντός και εκτός των σηράγγων.
Πινακίδες ορίου ταχύτητας (π.χ. προεπιλεγμένα όρια 40, 60, 80 και 100 km/h) που θα δημιουργούν ένα δυναμικό κάθετο διαδοχικό σχήμα μείωσης ταχύτητας και κατ' ελάχιστον τριών βημάτων (χοάνη ταχυτήτων)
Πληροφοριακές πινακίδες μεταβλητού μηνύματος (VΜS) στα ελληνικά και αγγλικά, τεχνολογίας LED.

 

2.6. Κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης (ΚΚΤ - CCTV).

 

2.6.1. Γενικά

 

Σύστημα κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης (ΚΚΤ - CCTV) με έγχρωμες οθόνες προβλέπεται για υπεραστικές σήραγγες μήκους μεγαλύτερου των 350 m ώστε να επιτρέπεται η οπτική επιτήρηση σε ολόκληρο το μήκος της σήραγγας, συμπεριλαμβανόμενων των στομίων, των οδών πρόσβασης (ιδιαίτερα των οδικών τμημάτων μεταξύ σηράγγων στην περίπτωση που τα μήκη είναι σχετικά μικρά), και των κτιρίων εξυπηρέτησης σηράγγων.

 

Το σύστημα κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης θα μελετηθεί ώστε να εξασφαλίζει την πλήρη οπτική παρακολούθηση σε ολόκληρο το μήκος της σήραγγας καθώς και τις οδούς πρόσβασης και τα στόμια.

 

Για όλους τους κινητούς εικονολήπτες των εισόδων θα υπάρχουν προκαθορισμένες θέσεις (preset θέσεις), οι οποίες θα επιλέγονται αυτόματα ή χειροκίνητα.

 

Στο κέντρο ελέγχου θα υπάρχει ένα μητρώο διασύνδεσης (matrix switcher). Σε αυτό θα συνδέονται όλοι οι εικονολήπτες και οι συσκευές τηλεχειρισμού τους. Το σήμα από τους εικονολήπτες pass through θα δοθεί σε κατάλληλο αριθμό πολυπλεκτών για την εμφάνιση της εικόνας όλων των εικονοληπτών σε οθόνες που θα βρίσκονται μπροστά από τους χειριστές. Η εικόνα αυτών των οθονών θα αποθηκεύεται επίσης σε αντίστοιχα μαγνητοσκόπια. Ένα επιπλέον θα χρησιμοποιηθεί για απόδοση - αναπαραγωγή (playback). Η απεικόνιση της εικόνας θα γίνεται σε οποιαδήποτε οθόνη (monitor) του συστήματος στον χώρο ελέγχου.

 

Οι χειριστές θα μπορούν να επέμβουν στο σύστημα κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης μέσω ειδικού πληκτρολογίου ελέγχου. Το πληκτρολόγιο συνδέονται με το μητρώο διασύνδεσης (matrix switcher), διαθέτει δε κατάλληλο αριθμό πλήκτρων, οθόνη και ένα χειριστήριο (stick) ελέγχου στρέψης των κινητών εικονοληπτών.

 

Το σύστημα κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης θα είναι απόλυτα αυτόνομο, με δικές του γραμμές μεταφοράς και σε καμία περίπτωση η λειτουργικότητά του δεν θα επηρεάζεται από άλλον εξοπλισμό. Όλες οι γραμμές τηλεχειρισμού των εικονοληπτών θα είναι επιθεωρούμενες και σε περίπτωση διακοπής επικοινωνίας θα σημαίνεται συναγερμός στην οθόνη. Η απώλεια εικόνας από κάποιο εικονολήπτη επίσης θα προκαλεί συναγερμό.

 

2.6.2. Συγκρότηση

 

Προβλέπονται κινητοί εικονολήπτες στον εξωτερικό χώρο των σηράγγων και σταθεροί εικονολήπτες μέσα στη σήραγγα.

 

Οι εικονολήπτες θα είναι έγχρωμοι, για τον χρωματικό διαχωρισμό των οχημάτων και κατάλληλοι για λήψη σε συνθήκες φωτισμού περιβάλλοντος με ήλιο καθώς και κατά τη νύχτα με ένταση μικρότερη από 1 lux καθώς και υπό θερμοκρασίες από -15° έως 40 °C.

 

Οι κινητοί εικονολήπτες θα έχουν κατάλληλους τηλεφακούς (zoom), θα είναι τηλεχειριζόμενοι με ρύθμιση εστιακής απόστασης zoom (in / out), εστίασης focus (far / near), περιστρεφόμενοι (pan / tilt) και με δυνατότητα προκαθορισμένων (preset) θέσεων. Όλοι οι εικονολήπτες θα έχουν αυτόματη ρύθμιση διαφράγματος (auto iris) για να δίνουν εικόνα σε διαφορετικές συνθήκες φωτισμού, χωρίς ανάγκη μικρορύθμισης από τον χειριστή.

 

Το κέλυφος κάθε κάμερας θα είναι κατάλληλο για εξωτερική τοποθέτηση, βαθμού προστασίας ΙΡ65, με διατάξεις αποθάμβωσης του κρυστάλλου (θερμική αντίσταση με θερμοστάτη) και μηχανισμό αυτόματου καθαρισμού του.

 

Οι κινητοί εικονολήπτες εκτός των σηράγγων θα τοποθετούνται πάνω σε ιστούς κατάλληλου ύψους και αντοχής, ώστε να μην υπάρχει περίπτωση κίνησης της εικόνας στο μόνιτορ ακόμη και με ισχυρούς ανέμους.

 

Οι σταθεροί εικονολήπτες εντός των σηράγγων θα τοποθετούνται σε σταθερές μεταξύ τους αποστάσεις ώστε να διασφαλίζεται ομοιόμορφη κάλυψη της σήραγγας. Οι αποστάσεις των εσωτερικών εικονοληπτών θα προκύψουν από τα γεωμετρικά (τοπολογικά) χαρακτηριστικά της σήραγγας και την μελέτη. Δεν μπορεί όμως να είναι μεγαλύτερες από 200 m.

 

Οι εικονολήπτες εντός των σηράγγων θα διαθέτουν φακό κατάλληλης διαμέτρου ώστε να καλύπτεται η μεταξύ των εικονοληπτών απόσταση με επαρκή ανάλυση στην οθόνη. Η τυφλή περιοχή κάτω από κάθε εικονολήπτη θα καλύπτεται από τον προηγούμενο.

 

2.7. Σύστημα μετρήσεως και ελέγχου κλιματολογικών συνθηκών. (Μετεωρολογικοί σταθμοί)

 

Τα διάφορα αισθητήρια που θα χρησιμοποιηθούν για την μέτρηση των περιβαλλοντικών συνθηκών έχουν κύριο σκοπό την ασφαλή διέλευση των οχημάτων.

 

Γι' αυτό σε σημαντικές σήραγγες ή σε σήραγγες σε δυσμενείς μετεωρολογικά περιοχές, το σύστημα μετρήσεως των κλιματολογικών συνθηκών θα σχεδιαστεί ώστε να εντοπίζει επικίνδυνες καταστάσεις και να ενημερώνει αυτόματα τους οδηγούς μέσω ενημερωτικών πινακίδων του συστήματος ελέγχου κυκλοφορίας.

 

Ενδεικτικά κρίσιμες καταστάσεις μπορεί να είναι:

 

Ισχυροί πλευρικοί άνεμοι
Χαμηλή ορατότητα (ομίχλη)
Βρεγμένο οδόστρωμα
Παγετός

 

Γενικά προβλέπεται η εγκατάσταση μετεωρολογικών σταθμών 150 ως 300 m κατάντη του στομίου εξόδου των σηράγγων.

 

Το σύστημα θα απαρτίζεται τουλάχιστον από ανιχνευτή θερμοκρασίας / υγρασίας, ανιχνευτή βροχόπτωσης, έναν ή περισσότερους ενσωματωμένους στην άσφαλτο ανιχνευτές συνθηκών οδοστρώματος και μονάδα αξιολόγησης (ελεγκτή) με εγκατεστημένο λογισμικό ανίχνευσης και πρόβλεψης δημιουργίας παγετού.

 

Σε τμήματα που περιλαμβάνουν γέφυρες θα προτιμάται η τοποθέτηση των ανιχνευτών στο κέντρο του φορέα.

 

Οι συνθήκες οδοστρώματος και οι συναγερμοί πάγου ή νερού στο οδόστρωμα μεταδίδονται στον χειριστή της αίθουσας ελέγχου στην οποία υπάγεται η σήραγγα, και αυτομάτως μέσω προετοιμασμένου μηνύματος στις πινακίδες μεταβλητού μηνύματος (VMS).

 

2.8. Εγκατάσταση αυτόματης πυρανίχνευσης και κατάσβεσης

 

2.8.1. Γενικά

 

Η εγκατάσταση αυτόματης πυρανίχνευσης και κατάσβεσης περιλαμβάνει την ανίχνευση πυρκαγιάς αφ' ενός κατά μήκος της σήραγγας και αφ' ετέρου στους χώρους των κτιρίων εξυπηρέτησης και των τοπικών μηχανοστασίων (γενικότερα στους χώρους που υπόκεινται σε κίνδυνο πυρκαγιάς) καθώς επίσης και τα συστήματα αυτόματης κατάσβεσης στους χώρους ηλεκτρικής υπηρεσίας με κίνδυνο πυρκαγιάς (χώρος μετασχηματιστών, χώρος Πίνακα Μέσης Τάσης (ΠΜΤ), χώρος Πίνακα Χαμηλής Τάσης (ΠΧΤ), χώρος ηλεκτροπαραγωγού ζεύγους (Η/Ζ) και αποθήκευσης καυσίμων και χώρος Μονάδας Αδιάλειπτης Παροχής (UPS).

 

Το σύστημα θα λειτουργεί αυτοδυνάμως και ανεξαρτήτως, θα είναι αυτοελεγχόμενο και θα έχει εξόδους προς το σύστημα κεντρικού ελέγχου που θα δίδουν πληροφορίες και συναγερμό σε περίπτωση ανωμαλίας, διακοπής καλωδίου, διέγερσης αισθητηρίου πυρανίχνευσης λόγω πυρκαγιάς, ετοιμότητα συστημάτων αυτόματος κατάσβεσης και αυτόματη κατάσβεση στους χώρους που προστατεύονται.

 

Η εγκατάσταση περιλαμβάνει τον Κεντρικό Πίνακα Πυρανίχνευσης και Κατάσβεσης που τοποθετείται στο χώρο ελέγχου του κτιρίου Εξυπηρέτησης, τους ανιχνευτές και τα συστήματα κατάσβεσης. Η κατάσβεση των χώρων θα γίνεται με κατασβεστικό υλικό κατά προτίμηση με CO2 ή με FM200,ή INERGEN αναλόγως με τις τοπικές συνθήκες.

 

Όλα τα σημεία πυρανίχνευσης / κατάσβεσης θα είναι διευθυνσιοδοτημένα και θα συνδέονται στον κεντρικό πίνακα. Από αυτόν ξεκινά καλώδιο τροφοδοσίας και data τα οποία επιστρέφουν κλείνοντας βρόχο (CLASS A κατά NFPA).

 

Κάθε πίνακας θα έχει την δυνατότητα αρχειοθέτησης συμβάντων στην κεντρική του μνήμη. Για κάθε συμβάν θα αποθηκεύεται και ο χρόνος γέννησής του. Η ανάγνωση του αρχείου ιστορικών στοιχείων θα γίνεται είτε μέσω φορητού PC είτε μέσω μονίμως εγκατεστημένου βιομηχανικού PC είτε μέσω του τοπικού δικτύου (LAN) του Κέντρου Ελέγχου.

 

2.8.2. Κεντρικός Πίνακας Πυρανίχνευσης και Κατάσβεσης

 

Η εγκατάσταση περιλαμβάνει τον Κεντρικό Πίνακα Πυρανίχνευσης και Κατάσβεσης που τοποθετείται στον χώρο ελέγχου του κτιρίου εξυπηρέτησης της σήραγγας και συνδέεται με τον γραμμικό πυρανιχνευτή της σήραγγας, τους μεμονωμένους ανιχνευτές των διαφόρων χώρων του κτιρίου εξυπηρέτησης και των τυχόν τοπικών μηχανοστασίων (χώροι ηλεκτρικής υπηρεσίας κυρίως), όπως επίσης και με τις συσκευές αυτόματης κατάσβεσης των αντιστοίχων χώρων.

 

Ο Κεντρικός Πίνακας συνδέεται στο κεντρικό σύστημα ελέγχου της σήραγγας για την παροχή των ανωτέρων αναφερομένων στοιχείων.

 

Σε περίπτωση που το κτίριο εξυπηρέτησης δεν είναι στελεχωμένο συνεχώς, τότε ο πίνακας αυτόματης ανίχνευσης και κατάσβεσης θα θεωρηθεί τοπικός και εκτός από την σύνδεσή του με την κεντρική μονάδα ελέγχου της σήραγγας, θα συνδεθεί απ' ευθείας και με Κεντρικό Πίνακα Πυρανίχνευσης και Αυτόματης Κατάσβεσης που θα τοποθετηθεί στο χώρο ελέγχου κτιρίου εξυπηρέτησης ή κτιρίου περιφερειακού κέντρου ελέγχου που έχει 24ωρη στελέχωση.

 

2.8.3. Πυρανιχνευτές σήραγγας χώρου

 

Η πυρανίχνευση των σηράγγων θα γίνεται με ειδικό γραμμικό ανιχνευτή (καλώδιο) που θα στηρίζεται στην οροφή της σήραγγας. Το συνολικό μήκος ανίχνευσης θα τμηματοποιείται έτσι ώστε κάθε τμήμα να αποτελεί ξεχωριστή ζώνη πυρανίχνευσης με διαφορετική διεύθυνση. Έτσι κάθε συναγερμός ταυτόχρονα υποδηλώνει και την ζώνη του. Η κάθε ζώνη δεν θα υπερβαίνει τα 100 m.

 

Το καλώδιο πυρανίχνευσης θα συνδέεται σε συσκευή αξιολόγησης.

 

2.9. Κεντρικός Έλεγχος Εγκατάστασης Αερισμού.

 

2.9.1. Γενικά

 

Ο έλεγχος της εγκατάστασης αερισμού της σήραγγας προβλέπεται να γίνεται κεντρικά από ειδικό σύστημα που θα προβλέπει τρεις κατηγορίες λειτουργίας της εγκατάστασης:

 

Κανονική λειτουργία
Συντήρηση
Λειτουργία εκτάκτου ανάγκης

 

Η επιλογή του τρόπου Κανονικής Λειτουργίας και Συντήρησης γίνεται από τον χειριστή του συστήματος.

 

Η επιλογή του τρόπου εκτάκτου ανάγκης γίνεται αυτομάτως τόσο από την Κανονική Λειτουργία όσο και από την Συντήρηση. Μπορεί όμως να γίνει και χειροκίνητα από εξουσιοδοτημένο χειριστή.

 

Κάθε τρόπος λειτουργίας περιέχει περισσότερα προγράμματα αυτόματης λειτουργίας (σενάρια), συμφώνως με τα αναφερόμενα στην εγκατάσταση αερισμού, ώστε οι συνθήκες μέσα στη σήραγγα να διατηρούνται αυτομάτως στα προκαθορισμένα όρια.

 

Κατά την μετάπτωση της αυτόματης λειτουργίας σε χειροκίνητη, οι ανεμιστήρες διατηρούν την τρέχουσα κατάστασή τους (φορά και ταχύτητα) μέχρι να αυτή να αλλαχθεί χειροκίνητα. Αντίθετα κατά την μετάπτωση από την χειροκίνητη λειτουργία σε αυτόματη, η νέα κατάσταση των ανεμιστήρων εφαρμόζονται άμεσα.

 

2.9.2. Κανονική (αυτόματη) λειτουργία

 

Ο έλεγχος του αερισμού γίνεται σύμφωνα με τις μετρήσεις των συσκευών CO / NOX / ορατότητας και ροής / διεύθυνσης αέρα εντός της σήραγγας. Οι μετρήσεις αυτών συγκρίνονται με προκαθορισμένα επίπεδα τιμών και όταν αυτές οι τιμές υπερβαίνονται ή επανέρχονται, οι ανεμιστήρες ενεργοποιούνται ή όχι.

 

Ο έλεγχος του αερισμού γίνεται με κυκλική λειτουργία μεμονωμένων ανεμιστήρων ή ζευγών ανεμιστήρων βάσει των διαφόρων προγραμμάτων που εξαρτώνται από τις τιμές των ρύπων, τις συνθήκες κυκλοφορίας, την ταχύτητα του αέρα, όπως αναφέρεται στην εγκατάσταση αερισμού. Μόνο τα ανώτατα όρια τιμών χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό των βαθμίδων αερισμού μιας σήραγγας. Αν κάποια μέτρηση είναι μεταξύ δύο προκαθορισμένων επιπέδων τιμών, επιλέγεται το υψηλότερο επίπεδο ως αποδεκτό. Η ενεργοποίηση και απενεργοποίηση των ανεμιστήρων γίνεται συμφώνως προς τον αλγόριθμο που θα προταθεί από τον εγκαταστάτη - κατασκευαστή του συστήματος αερισμού και του συστήματος ελέγχου του αερισμού βάσει της αναλύσεως λειτουργίας που έχει προταθεί από την μελέτη.

 

Τα μετρούμενα μεγέθη πρέπει να παραμείνουν πάνω από ένα προκαθορισμένο επίπεδο για ένα προκαθορισμένο χρόνο πριν ο κεντρικός έλεγχος αλλάξει σε υψηλότερη βαθμίδα αερισμού. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση αλλαγής σε χαμηλότερη βαθμίδα αερισμού. Οι παραπάνω χρόνοι είναι ρυθμιζόμενοι και αποτελούν παράμετροι λειτουργίας (set points) του συστήματος SCADA.

 

Εναλλακτικά μπορεί ο έλεγχος αερισμού να συσχετιστεί με πληροφορίες από την ροή κυκλοφορίας, που παρέχει το σύστημα ελέγχου κυκλοφορίας. Ανάλογα με τις μέσες τιμές πλήθους διερχόμενων οχημάτων, την μέση ωριαία ταχύτητα, το πλήθος των βαρέων οχημάτων κ.λ.π. ο αερισμός μπορεί να λειτουργεί προληπτικά, απαγορεύοντας την σταδιακή συγκέντρωση ρύπων.

 

2.9.3. Λειτουργία κατά την Συντήρηση

 

Όταν επιλεγεί από τον χειριστή ο τρόπος λειτουργίας Συντήρηση, ο έλεγχος του αερισμού γίνεται κατά τον ίδιο τρόπο όπως και κατά την κανονική λειτουργία αλλά με διαφορετικά όρια τιμών ρύπων (χαμηλότερα) και με πολύ ολιγότερα προγράμματα, αναλόγως βεβαίως της γεωμετρίας και τοπολογίας της σήραγγας (μήκος σήραγγας, τρόπος και είδος συντήρησης κ.τ.λ.)

 

2.9.4. Λειτουργία σε περίπτωση πυρκαγιάς

 

Εάν ανιχνευθεί και επιβεβαιωθεί πυρκαγιά από τα αισθητήρια γραμμικής ανίχνευσης και άλλα όργανα ελέγχου, το σύστημα μεταπίπτει στον τρόπο λειτουργίας της έκτακτης ανάγκης με εντολή του χειριστού του πλησιέστερου στελεχωμένου κέντρου ελέγχου.

 

Σε αυτή την περίπτωση ο έλεγχος των ανεμιστήρων θα διενεργείται αυτόματα, ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες. Το σύστημα ελέγχου (SCADA) θα εφαρμόζει συγκεκριμένο πρόγραμμα (σενάριο) αντιμετώπισης της πυρκαγιάς, αναλόγως των συνθηκών που επικρατούν στο εσωτερικό και εξωτερικό της σήραγγας (την ταχύτητα και κατεύθυνση της ροής του αέρα, την ταχύτητα και κατεύθυνση του ανέμου στα μέτωπα της σήραγγας, την θέση της πυρκαγιάς, την κατάσταση λειτουργίας του συστήματος αερισμού πριν την εκδήλωση της πυρκαγιάς κ.λ.π.) Τα προγράμματα αυτά (σενάρια) και οι αντίστοιχοι αλγόριθμοι ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος αερισμού θα προταθούν από τον κατασκευαστή - εγκαταστάτη του συστήματος αερισμού και ελέγχου αερισμού βάσει των αναλύσεων διαφόρων περιπτώσεων της μελέτης. Η μετάπτωση σε χειροκίνητη λειτουργία ή η επαναφορά σε κανονική αυτόματη λειτουργία γίνεται από εξουσιοδοτημένο χειριστή, όπως προβλέπεται από τους κανονισμούς.

 

Στην χειροκίνητη λειτουργία όλοι οι ανεμιστήρες ελέγχονται από τον χειριστή. Καμία εντολή δεν δίνεται από τον αυτόματο έλεγχο, ούτε οι μετρήσεις των ανιχνευτών ρύπων λαμβάνονται υπόψη από το σύστημα ελέγχου. Ο χειριστής έχει πλέον την ευθύνη, με βάση την αξιολόγηση των μετρήσεων (όπως αυτές εμφανίζονται στην οθόνη του SCADA) που του δίνουν οι ανιχνευτές, της ενεργοποίησης του απαραίτητου επίπεδου αερισμού (πλήθος ανεμιστήρων).

 

Σε μεγάλου μήκους σήραγγες (π.χ. > 2 km) θα πρέπει να εξασφαλίζεται η άμεση χειροκίνητη λειτουργία του συστήματος αερισμού (λειτουργία ανεμιστήρων, ενδείξεις ρύπων και ταχύτητας αέρα) και του φωτισμού ασφαλείας της σήραγγας από την αίθουσα ελέγχου στην περίπτωση μη λειτουργίας του συστήματος SCADA.

 

2.10. Σύστημα λήψης και αναμετάδοσης ραδιοσυχνοτήτων

 

2.10.1. Γενικά

 

Η εγκατάσταση συστήματος αναμεταδόσεως ραδιοσυχνοτήτων για την διασφάλιση των επικοινωνιών μέσα στις σήραγγες, θα προβλέπεται για τις περιπτώσεις των σηράγγων όπου εγκαθίστανται συστήματα αερισμού, πυρανίχνευσης και πυρόσβεσης. Το σύστημα αυτό θα καλύπτει την επικοινωνία με τις εξής Υπηρεσίες:

 

Πυροσβεστική
Αστυνομία
Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας
Προσωπικό Λειτουργίας και Συντήρησης Σήραγγας

 

Επίσης θα έχει την δυνατότητα αναμετάδοσης σημάτων κινητής τηλεφωνίας, με προσθήκη του κατάλληλου εξοπλισμού από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας. Τέλος θα έχει την δυνατότητα αναμετάδοσης επιλεγμένων ραδιοφωνικών προγραμμάτων, τα οποία θα μπορούν να διακόπτονται με κατάλληλο χειρισμό από το κέντρο ελέγχου προκειμένου να μεταδοθούν μηνύματα προς τους οδηγούς.

 

Προκειμένου να κριθεί η δυνατότητα εγκατάστασης του συστήματος και να καθορισθεί η συγκρότησή του, θα πρέπει να γίνει προηγουμένως εκτίμηση του σθένους των σημάτων στην θέση των κεραιών λήψεως του συστήματος από τον Μελετητή, η οποία πρέπει να επιβεβαιωθεί από μετρήσεις πεδίου από τον κατασκευαστή-εγκαταστάτη του συστήματος.

 

2.10.2. Συγκρότηση

 

Το σύστημα θα αποτελείται από μία κεντρική μονάδα, υπομονάδες, κεραίες, καλώδια ακτινοβολίας, ομοαξονικά καλώδια και καλώδια οπτικών ινών.

 

Η κεντρική μονάδα θα είναι εγκατεστημένη στο κέντρο ελέγχου και θα είναι συνδεδεμένη με τις εξωτερικές κεραίες εκπομπής και λήψεως καναλιών VHF και ραδιοφωνίας ευρείας ζώνης, τις υπομονάδες λήψης και ενίσχυσης σημάτων, ενίσχυσης και εκπομπής σημάτων, τις υπομονάδες ενίσχυσης του σήματος κατά μήκος του ακτινοβολούντος καλωδίου, την μονάδα μεταδόσεως φωνητικών μηνυμάτων, την υπομονάδα ανίχνευσης βλαβών και το καλώδιο ακτινοβολίας.

 

Η κεντρική μονάδα θα είναι εξοπλισμένη με ενισχυτές καναλιών για την επικοινωνία της με τους βασικούς σταθμούς καναλιών των υπηρεσιών στην προβλεπόμενη για τις λειτουργίες αυτές περιοχή συχνοτήτων VHF (150 - 175 ΜΗΖ), καθώς επίσης και με ενισχυτές ζώνης για την περιοχή ραδιοφωνικών εκπομπών VHF - FM (87,5 - 108,0 ΜΗΖ).

 

Στη ραδιοφωνική ζώνη θα υπάρχει δυνατότητα παρεμβολής για την μετάδοση από το κέντρο ελέγχου ηχητικών μηνυμάτων στα FM.

 

Η κεντρική μονάδα θα είναι εξοπλισμένη με ενισχυτές για την τροφοδότηση των καλωδίων ακτινοβολίας στις σήραγγες. Επίσης θα έχει μία μονάδα επιθεώρησης γραμμής για ανίχνευση βλαβών. Για λόγους αδιάλειπτης λειτουργίας το σύστημα θα μελετάται ώστε να μην επηρεάζεται από διακοπή της συνέχειας του ακτινοβολούντος καλωδίου.

 

Το σύστημα πρέπει να καλύπτει και τα τοπικά μηχανοστάσια αερισμού, τους ηλεκτρικούς υποσταθμούς, τις εγκάρσιες οδεύσεις διαφυγής, τις σήραγγες διαφυγής καθώς και περιοχές εκτός της σήραγγας και από τα δύο στόμια (εισόδου - εξόδου).

 

Το ακτινοβολούν καλώδιο θα στερεώνεται σταθερά στην οροφή της σήραγγας χρησιμοποιώντας στηρίγματα αποστάσεως.

 

3. Κεντρικό σύστημα ελέγχου

 

3.1. Έκταση του συστήματος - τμηματοποίηση ελέγχου

 

Δεδομένου ότι οι σήραγγες είναι τμήματα οδικού δικτύου και τα έργα δημοπρατούνται κατά τμήματα σχετικώς μεγάλα, κάθε κατασκευαζόμενο τμήμα αυτοκινητοδρόμου που περιλαμβάνει σήραγγα(ες) και λοιπά τεχνικά θα πρέπει να ελέγχεται από το ίδιο Κέντρο Ελέγχου που ελέγχει τις Η/Μ εγκαταστάσεις των σηράγγων. Η απαίτηση αυτή γίνεται επιτακτικότερη στην περίπτωση πυκνής εναλλαγής σηράγγων-τεχνικών και οδικών τμημάτων.

 

Στις περιπτώσεις που τα τμήματα του οδικού δικτύου που περιλαμβάνουν σήραγγες έχουν μεγάλο μήκος, απαιτείται επιπροσθέτως η τμηματοποίηση του ελέγχου, ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη διαθεσιμότητα του συστήματος αλλά και να επιτευχθεί η οικονομικότερη συγκρότησή του. Η τελευταία θα συναρτηθεί με την χωρητικότητα και την ισχύ επεξεργασίας των διάφορων τμημάτων συγκρότησης του συστήματος, σε συνδυασμό με το κόστος των καλωδίων μεταφοράς των δεδομένων. Η τελική διάταξη θα διαμορφωθεί κατόπιν τεχνικοοικονομικής ανάλυσης με βάση κριτήρια σκοπιμότητας τα οποία τίθενται από την παρούσα προδιαγραφή.

 

3.2. Κεντρικό σύστημα ελέγχου των σηράγγων

 

3.2.1. Γενικά

 

Είναι κεφαλαιώδους σημασίας η συνεχής παρακολούθηση και η εξαιρετικά γρήγορη ανίχνευση κάθε πιθανής κατάστασης κινδύνου σε μία σήραγγα. Μία τέτοια ανίχνευση προϋποθέτει:

 

Πραγματικό χρόνο λειτουργίας του συστήματος αυτοματισμού.
Πολύ γρήγορη κινητοποίηση των ομάδων άμεσης ανάγκης πυρόσβεσης και διάσωσης.
Άμεσο σταμάτημα της κυκλοφορίας που προσεγγίζει την θέση του ατυχήματος, ώστε να μειωθεί ο αριθμός των εμπλεκόμενων χρηστών.

 

Ο χρόνος είναι πάντα ο αποφασιστικός παράγοντας στην αντιμετώπιση των εκτάκτων περιστατικών. Η ύπαρξη ενός αυτοματοποιημένου κέντρου ελέγχου και διαχείρισης της σήραγγας είναι αυτό που θα διασφαλίσει την ταχύτητα αντίδρασης του συστήματος.

 

3.2.2. Διάρθρωση του συστήματος

 

Το σύστημα ελέγχου είναι διαρθρωμένο στις εξής ενότητες:

 

Το βασικό σύστημα ελέγχου των Η/Μ εγκαταστάσεων της σήραγγας και τυχόν άλλων πλησίον ευρισκομένων τεχνικών ή τμημάτων οδικού δικτύου. Το σύστημα αυτό λειτουργεί αυτόνομα και ανεξάρτητα και αποτελείται από τα εξής υποσυστήματα:

 

- Τις Τοπικές Μονάδες Ελέγχου (ΤΜΕ) οι οποίες ελέγχουν και οδηγούν τα περιφερειακά συστήματα ελέγχου. Στις μονάδες αυτές συνδέονται τόσο τα αισθητήρια και οι ειδικοί ελεγκτές συσκευών, όσο και οι απαραίτητες πληροφορίες από άλλα περιφερειακά συστήματα, καθώς επίσης και οι ελεγχόμενες συσκευές και συστήματα.

 

Οι μονάδες αυτές επεξεργάζονται τις πληροφορίες που συγκεντρώνονται από τα αισθητήρια βάσει αυτόνομων και αυτοδύναμων προγραμμάτων λογισμικού και οδηγούν τις συσκευές και τα στοιχεία των λειτουργικών συστημάτων.

 

- Την Κεντρική Μονάδα Ελέγχου (ΚΜΕ) η οποία επιτηρεί τις Τοπικές Μονάδες Ελέγχου, συγκεντρώνει όλα τα δεδομένα για τις διάφορες καταστάσεις των περιφερειακών συστημάτων, τις τιμές των μετρούμενων από τα αισθητήρια μεγεθών, ρυθμίζει με τηλεχειρισμό τις παραμέτρους λειτουργίας των διαφόρων περιφερειακών συστημάτων (set point), καταγράφει τα στατιστικά στοιχεία λειτουργίας και τα συμβάντα, και εν γένει διενεργεί τον τηλεέλεγχο και τηλεχειρισμό όλων των περιφερειακών συστημάτων, καθώς και την καταγραφή της κατάστασης συστημάτων μη τηλελεγχομένων ή τηλεχειριζόμενων (π.χ. Κλειστό Κύκλωμα Τηλεόρασης και Τηλεφωνικό Κέντρο).

 

Προβλέπονται δύο Κεντρικές Μονάδες Ελέγχου σε εφεδρική σύνδεση αμέσου λειτουργίας (hot stand-by).

 

- Το δίκτυο επικοινωνίας των Κεντρικών Μονάδων Ελέγχου με τις Τοπικές Μονάδες Ελέγχου.

Αυτό θα αποτελείται από διπλό βρόχο οπτικών ινών για δίκτυο επικοινωνιών υψηλής ταχύτητας. Σε περίπτωση διακοπής του δικτύου σύνδεσης των Τοπικών Μονάδων Ελέγχου με την Κεντρική Μονάδα Ελέγχου, τα περιφερειακά συστήματα εξακολουθούν να λειτουργούν και να ελέγχονται από τις Τοπικές Μονάδες Ελέγχου με το αντίστοιχο λογισμικό.

 

Οι Τοπικές Μονάδες Ελέγχου τοποθετούνται σε κατάλληλο σημείο, είτε πλησίον των περιφερειακών συστημάτων μέσα στη σήραγγα είτε σε άλλο κατάλληλο χώρο (συνδετήριες στοές, τοπικά μηχανοστάσια, ακόμη και στο κτίριο εξυπηρέτησης.
Οι Κεντρικές Μονάδες Ελέγχου τοποθετούνται στο κυρίως κτίριο εξυπηρέτησης της σήραγγας ή στον Κεντρικό Σταθμό Ελέγχου (ΚΣΕ) στο κτίριο εξυπηρέτησης ομάδος σηράγγων, τεχνικών κ.τ.λ. στον αντίστοιχο χώρο ελέγχου του κτιρίου, ανεξαρτήτως εάν το κτίριο είναι στελεχωμένο ή όχι.

 

Η επικοινωνία ανθρώπου - μηχανής με τις Τοπικές Μονάδες Ελέγχου γίνεται μόνο μέσω φορητού PC συνδεομένου επί τόπου στην αντίστοιχη είσοδο (RS-232,) ή μέσω της Κεντρικής Μονάδας Ελέγχου.

 

Η επικοινωνία των Κεντρικών Μονάδων Ελέγχου σε μη στελεχωμένα κτίρια μπορεί να γίνει είτε με φορητό PC, είτε με μόνιμο βιομηχανικό PC, είτε ακόμη και με κανονικό PC μέσω σειριακών εισόδων. (RS-232).

 

Η επικοινωνία των Κεντρικών Μονάδων Ελέγχου σε μονίμως στελεχωμένα κτίρια γίνεται μέσω τοπικού δικτύου (LAN) Ethernet, στο οποίο είναι συνδεδεμένοι οι εξυπηρετητές (servers) του δικτύου, οι τοπικοί σταθμοί χειριστών με τις οθόνες, τα πληκτρολόγια τους κ.τ.λ., οι περιφερειακές συσκευές, εκτυπωτές, οθόνες γραφικών κ.τ.λ., καθώς επίσης και ο δρομολογητής (router) για τη μετάδοση δεδομένων είτε σε Κεντρικό Κτίριο Ελέγχου είτε σε Κτίριο Ελέγχου Περιφέρειας (είτε ακόμη και σε κόμβο Internet).

 

Στο Κεντρικό Σύστημα Ελέγχου θα συνδέονται και θα τηλελέγχονται και τηλεχειρίζονται απ' ευθείας τα εξής υποσυστήματα ελέγχου:

 

- Φωτισμού της σήραγγας και των προσβάσεων

- Αερισμού της σήραγγας

- Διαχείρισης Κυκλοφορίας

- Υπέρβασης ύψους οχήματος

 

Στο Κεντρικό Σύστημα Ελέγχου θα συνδέονται μόνο για την μετάδοση πληροφοριών χωρίς να τηλεχειρίζονται και τα εξής ειδικά συστήματα:

 

- Πυρανίχνευσης

- Τηλεφωνικών επικοινωνιών

- Ασφαλείας χώρων και

- Εποπτείας υποσταθμών

 

Τέλος για την μετάδοση συναγερμών βλαβών και μόνο θα συνδεθεί και το Κλειστό Κύκλωμα Τηλεόρασης (ΚΚΤ-CCTV).

 

3.2.3. Τηλεπικοινωνίες με απομακρυσμένο κέντρο ελέγχου

 

Οι τηλεπικοινωνίες μεταξύ των Κεντρικών Συστημάτων Ελέγχου σηράγγων ή ομάδος σηράγγων και τεχνικών καθώς και η μεταφορά δεδομένων προς ανώτερο ή παράλληλο επίπεδο μπορεί να γίνει με διαφόρους τρόπους που εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες και θα εξετάζονται χωριστά σε κάθε περίπτωση, αναλόγως του όγκου των δεδομένων, των φυσικών δεδομένων, της δικτυακής υποδομής κ.τ.λ.

Από πλευράς φυσικών οδών μέσου μετάδοσης διακρίνουμε:

 

Ενσύρματες συνδέσεις
Ασύρματες συνδέσεις

 

Οι ενσύρματες συνδέσεις μπορεί να είναι με ιδιόκτητες γραμμές ή με μισθωμένες τηλεφωνικές γραμμές, με οπτικές ίνες ή με καλώδια χαλκού (ISDN, ADSL κ.τ.λ.).

 

Οι ασύρματες συνδέσεις μπορεί να είναι μικροκυματικές ραδιοζεύξεις στις ζώνες συχνοτήτων GHZ ταχύτητας 2 Mbit/sec ή μεγαλυτέρων.

Όλες οι ανωτέρω συνδέσεις μπορεί να είναι μόνιμες ή πρόσκαιρες (dial-in).

 

Επίσης είναι δυνατή δημιουργία κόμβων διαδικτύου και η επικοινωνία μέσω των αντίστοιχων πρωτοκόλλων (TCP/IP) μεταξύ περισσοτέρων σημείων ή ακόμη και η χρησιμοποίηση ενός μόνο κόμβου του διαδικτύου και η επικοινωνία των διαφόρων συστημάτων με και προς αυτόν μέσω του διαδικτύου.

 

Για την επιλογή της βέλτιστης και οικονομικότερης λύσης πρέπει να εξετάζονται και να αναλύονται όλες οι παράμετροι με προσοχή.

 

Σε πρώτη φάση πάντως πρέπει να αντιμετωπισθεί η τηλεπικοινωνία μεταξύ σηράγγων σε τμήμα αυτοκινητοδρόμου, για τις οποίες πρώτα θα εξετασθεί η χρησιμοποίηση ιδιόκτητης οπτικής ίνας κατά μήκος του δρόμου και δίκτυο Ethernet με πρωτόκολλο, π.χ. TCP/IP και με δρομολογητές (router), είτε με είσοδο στο δίκτυο Οργανισμού Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος μέσω πάλι δρομολογητών (router).

 

Κύριοι παράμετροι για την επιλογή του συστήματος, η αξιοπιστία και η ταχύτης της συνδέσεως, η αξιοπιστία του ηλεκτρονικού θώρακα (fire wall) κ.τ.λ.

 

3.2.4. Δικτυακή σύνδεση Κεντρικών Μονάδων Ελέγχου και Τοπικών Μονάδων Ελέγχου

 

Οι Τοπικές Μονάδες Ελέγχου που θα χρησιμοποιηθούν είναι γενικά διαφορετικών τύπων ανάλογα με τις ανάγκες που καλούνται να καλύψουν. Οι Κεντρικές Μονάδες Ελέγχου κάθε σήραγγας ή ομάδας σηράγγων θα έχουν μεγάλες δυνατότητες επέκτασης ενώ οι Τοπικές Μονάδες Ελέγχου θα ελέγχουν τις Η/Μ εγκαταστάσεις και την κυκλοφορία με τον απαιτούμενο αριθμό μονάδων επέκτασης εισόδων / εξόδων.

 

Για κάθε σήραγγα ή ομάδα σηράγγων στο αντίστοιχο κτίριο εξυπηρέτησης θα εγκατασταθούν δύο Κεντρικές Μονάδες Ελέγχου. Αυτές θα είναι απολύτως όμοιες και θα λειτουργούν παράλληλα, με λογική HOT-STANDBY εξασφαλίζοντας πλήρη εφεδρεία.

 

Στις Τοπικές Μονάδες Ελέγχου της κυκλοφορίας θα συνδέονται όλοι οι σηματοδότες, οι πινακίδες μεταβλητού μηνύματος και οι συσκευές ανίχνευσης των οχημάτων κ.τ.λ. Στις υπόλοιπες Τοπικές Μονάδες Ελέγχου που ελέγχουν τις Η/Μ εγκαταστάσεις, συνδέονται τα αισθητήρια, τα κυκλώματα φωτισμού, αερισμού, μαγνητικές επαφές ασφάλειας ερμαρίων κ.α.

 

Εναλλακτικά και στην θέση των Τοπικών Μονάδων Ελέγχου κυκλοφορίας, μπορεί να υπάρχουν Τοπικές Μονάδες Ελέγχου συνδεδεμένες παράλληλα με τις Κεντρικές Μονάδες Ελέγχου, οι οποίες ελέγχουν όλες τις Η/Μ εγκαταστάσεις ενός τοπικού τομέα της σήραγγας (συμπεριλαμβανόμενου και του ελέγχου της κυκλοφορίας), σε διάταξη HOT-STANDBY. Στην περίπτωση αυτή κάθε τοπικός τομέας θα έχει μία κύρια και μία εφεδρική Τοπική Μονάδα Ελέγχου. Η λύση αυτή προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια, και ενδείκνυται να εξετάζεται σε δίδυμες σήραγγες με στοές διαφυγής. Η επιλογή της θα γίνει κατόπιν τεχνικοοικονομικής ανάλυσης με βάση τα κριτήρια που τίθενται από τις παρούσες οδηγίες.

 

Οι Κεντρικές Μονάδες Ελέγχου θα αποτελέσουν και τους κόμβους (data nodes) των κλάδων για τα κομμάτια του δρόμου που βρίσκονται κοντά στην αντίστοιχη λειτουργική ομάδα.

 

Το δίκτυο επικοινωνιών θα είναι Industrial Ethernet διπλού βρόχου οπτικών ινών ταχύτητας μετάδοσης κατάλληλης για την κάλυψη των αναγκών της συγκεκριμένης εφαρμογής. Η σύνδεση των Κεντρικών Μονάδων Ελέγχου με τον βρόχο οπτικών ινών θα γίνει με χρήση διακοπτών (Ethernet Switchers).

 

Οι διακόπτες αυτοί με κατάλληλο λογισμικό θα δέχονται παραμετροποιήσεις σε θέματα δρομολόγησης πακέτων και προτεραιότητας γραμμών. Οι διακόπτες που θα χρησιμοποιηθούν στην σύνδεση των Κεντρικών Μονάδων Ελέγχου με το δίκτυο οπτικών ινών πρέπει να έχουν πολύ μικρό χρόνο μεταγωγής, από ΚΥΡΙΟ σε ΕΦΕΔΡΙΚΟ βρόγχο, έναντι αυτών που θα χρησιμοποιηθούν στο δίκτυο των Η/Υ του κέντρου ελέγχου.

 

Σε περίπτωση στελεχωμένου κτιρίου υποστήριξης και 24ωρης ή πολύωρης ημερησίως παρουσίας χειριστού (π.χ. στον Κεντρικό Σταθμό Ελέγχου), θα εγκατασταθεί τοπικό δίκτυο (LAN) Ethernet ταχύτητας τουλάχιστον 100 Mbit/s στο οποίο και θα τρέχει σύστημα SCADA του Κεντρικού Σταθμού Ελέγχου.

 

Το δίκτυο αυτό θα εξυπηρετείται από δύο εξυπηρετητές (servers) σε διάταξη HOT-STANDBY και θα αποτελούν τους κόμβους (data node) μεταξύ SCADA και των υπολοίπων Κεντρικών Μονάδων Ελέγχου που βρίσκονται στα κτίρια των λειτουργικών ομάδων. Οι εξυπηρετητές θα έχουν ίδιο πληκτρολόγιο και κανονική οθόνη (π.χ. 17 in).

 

Ο συγχρονισμός όλων των ωρολογίων των Κεντρικών Μονάδων Ελέγχου, Τοπικών Μονάδων Ελέγχου και εξυπηρετητών θα γίνεται με συσκευές πραγματικού χρόνου GPS (Global Positioning System) οι οποίες συνδέονται απευθείας μέσω διακοπτών (switchers) με το δίκτυο και περιοδικά ενημερώνουν, με την ώρα που διαβάζουν από το δορυφορικό δίκτυο, όλες τις συσκευές που βρίσκονται συνδεδεμένες στον βρόχο ETHERNET και αυτά με την σειρά τους όλα τα υποδίκτυα. Η ύπαρξη ενιαίας ώρας για το ευρύτερο δίκτυο (WAN) μονάδων ελέγχου είναι θεμελιώδους σημασίας. Διευκρινίζεται ότι η λήψη της ώρας από το σύστημα GPS θα γίνεται μόνο σε ένα σημείο.

 

Εναλλακτικώς η μέθοδος συγχρονισμού μπορεί να είναι η ραδιοφωνική εκπομπή χρόνου (για την Ελλάδα συγχρονισμός με την συχνότητα ΜΕΖ της Φρανκφούρτης).

 

Ο περιοδικός χρόνος σάρωσης ή η συνολική ταχύτητα απόκρισης του συστήματος δεν θα είναι μεγαλύτερη από 2 sec. Η ταχύτητα μετράται από την χρονική στιγμή που ο χειριστής δίνει μία εντολή στο σταθμό ελέγχου του τοπικού δικτύου μέχρι την στιγμή που αυτή η εντολή μετατρέπεται σε ηλεκτρικό σήμα στην έξοδο της Τοπικής Μονάδας Ελέγχου.

 

3.2.5. Διάρθρωση του συστήματος SCADA

 

Για τον έλεγχο όλου του έργου θα χρησιμοποιηθεί λογισμικό SCADA, εγκατεστημένο σε δύο κεντρικούς εξυπηρετητές (servers), οι οποίοι θα λειτουργούν με την λογική HOT-STANDBY. Οι δύο εξυπηρετητές θα τοποθετηθούν στον χώρο ελέγχου (control room). Οι οθόνες τους θα χρησιμοποιούνται μόνο από ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό για διαχείριση συστήματος. Το λειτουργικό σύστημα των servers πρέπει να είναι εύχρηστο, γενικευμένης χρήσης (Windows NT server version ή νεότερο).

 

Οι δύο θέσεις εργασίας για τους χειριστές θα έχουν υπολογιστές (PC) με λειτουργικό σύστημα εύχρηστο, γενικευμένης χρήσης (Windows NT workstation version) πελάτες (clients) των εξυπηρετητών του δικτύου. Κάθε σταθμός θα έχει δικό του πληκτρολόγιο και έγχρωμη οθόνη 21 in για την εμφάνιση των πληροφοριών, συναγερμών, μηνυμάτων κ.τ.λ. Παραλλήλως, σε κάθε θέση εργασίας θα υπάρχει και δεύτερη έγχρωμη οθόνη 21 in συνδεδεμένη στο δίκτυο για την παρουσίαση σχημάτων, γραφικών κ.τ.λ.

 

Επιπλέον των οθονών των σταθμών εργασίας και εφόσον η πολυπλοκότητα, η έκταση και η βαρύτητα των απαιτήσεων εποπτείας και ελέγχου της συγκεκριμένης σήραγγας καθιστά αναγκαίο, θα εγκατασταθεί και κατάλληλη επιφάνεια προβολής με προβολέα σήματος οπίσθιας προβολής (video projector), ο οποίος θα συνδεθεί στο δίκτυο και ο χειρισμός του οποίου θα γίνεται και από τους δύο σταθμούς εργασίας.

 

Ο προβολέας θα διαθέτει δύο διαφορετικές εισόδους. Μία VGA για σήμα Η/Υ και μία video για σύνδεση κάμερας. Έξοδοι του υποσυστήματος CCTV θα οδηγηθούν σε αυτές τις εισόδους ώστε να είναι δυνατή η εμφάνιση εικόνας από τις κάμερες στο video wall.

 

Το αναπτυξιακό λογισμικό (software) του SCADA θα είναι ενός διεθνώς αναγνωρισμένου οίκου ικανό να υλοποιήσει την συγκεκριμένη εφαρμογή, σε τοπικό ή κεντρικό έλεγχο.

 

Το λογισμικό θα είναι φιλικό προς τον προγραμματιστή και τον χρήστη και θα παραδίδεται σε πλήρη μορφή δηλαδή λογισμικό ανάπτυξης εφαρμογής (development), λειτουργίας (run-time), εγχειρίδια, πρόγραμμα εφαρμογής κ.λ.π.

 

3.2.6. Λειτουργίες Ελέγχου, Παρακολούθησης και Συναγερμών

 

Οι παρακάτω λειτουργίες ελέγχου, παρακολούθησης και συναγερμών (alarms) θα εξασφαλίζονται σε σχέση με τα συστήματα που προτείνει ο Μελετητής για την εξυπηρέτηση της σήραγγας.

 

Αν ένα σύστημα δεν προβλέπεται να εγκατασταθεί στην σήραγγα, τότε δεν θα περιληφθούν και οι σχετικές λειτουργίες.

 

Έλεγχος

 

Απλοί ή μεταγωγικοί αυτόματοι διακόπτες μέσης τάσης 20 kV

Ύπαρξη Τάσης

Ανοικτός / Κλειστός / Ανωμαλία

για κάθε αυτόματο διακόπτη

Κύριοι διακόπτες και συζεύκτες ζυγών με αλληλομανδάλωση χαμηλής τάσης 3 x 400 V

Ανοικτός / Κλειστός / Ανωμαλία

Ηλεκτροπαραγωγό ζεύγος (Η/Ζ)

On / Off / Auto / Manual / Βλάβη

Τροφοδοτικό αδιάλειπτης ισχύος (UPS)

On / Off / Βλάβη μετατροπέα

Βαθμίδες ενεργοποίησης φωτισμού

On / Off / Auto / Manual

Μεμονωμένοι ανεμιστήρες αερισμού σήραγγας

On / Off / Auto / Manual

Πυροσβεστικές αντλίες

Auto / Manual / Stop / Start

Αντλίες διατήρησης πίεσης πυροσβεστικού δικτύου (Jockey pumps)

Auto / Manual / Stop / Start

Σήματα Μεταβλητού Μηνύματος (VMS) (κυκλοφορίας)

Αλλαγή κατάστασης μηνύματος / Off

Σύστημα σηματοδότησης κυκλοφορίας

On / Off

Παρακολούθηση κατάστασης λειτουργίας

Παροχή ισχύος ΜΤ

Επιτήρηση Τάσης

Παροχή ισχύος ΧΤ (Κύριες παροχές ουσιωδών και μη

ουσιωδών φορτίων)

Τάση (V)

Συχνότητα (Hz)

Ισχύς (kW)

Ρεύμα (Α)

Συντελεστής ισχύος (cos φ)

Όλοι οι πίνακες διανομής και ελέγχου

Ρεύμα (A)

Κύριος πίνακας ΧΤ

(Όλοι οι διακόπτες, αυτόματοι και μη)

Κατανάλωση ισχύος

kWh ανά ημέρα / εβδομάδα / μήνα / έτος

Κύριος πίνακας ελέγχου φωτισμού

Τάση (V)

Ρεύμα (Α)

Κύριος πίνακας ελέγχου αερισμού

Τάση (V)

Ρεύμα (A)

Ηλεκτροπαραγωγό Ζεύγος

On / Off / Auto / Manual

Τάση εξόδου (V)

Συχνότητα (Hz)

Ρεύμα (Α)

Συντελεστής ισχύος (cos φ)

Θερμοκρασία νερού (°C)

Θερμοκρασία Λαδιού (°C)

Πίεση λαδιού (bar)

Τάση συσσωρευτή (V)

Ώρες λειτουργίας (hrs)

Σύστημα αδιάλειπτης παροχής ισχύος (UPS)

Διαθέσιμο / On / Off / Βλάβη

Τάση συσσωρευτή (V)

Τάση εξόδου (V)

Σύστημα φωτισμού σήραγγας
Βαθμίδες σε λειτουργία
Ώρες λειτουργίας κάθε βαθμίδας, με συνιστώμενες ώρες αλλαγής των λαμπτήρων
Σύστημα αερισμού σήραγγας
Βαθμίδες ανεμιστήρων σε λειτουργία
Αριθμός ανεμιστήρων σε λειτουργία
Ώρες λειτουργίας ανά ανεμιστήρα
Επίπεδο CO
Επίπεδο NOX
Επίπεδο ορατότητας
Κατεύθυνση ροής αέρα
Παρακολούθηση περιβάλλοντος εισόδου σήραγγας
Ταχύτητα ανέμου
Διεύθυνση ανέμου
Θερμοκρασία αέρα
Επίπεδο φωτισμού περιβάλλοντος
Πρόβλεψη ή / και σήμα σχηματισμού παγετού
Παροχή νερού

Κατανάλωση

Δεξαμενή νερού

Στάθμη / Χωρητικότητα

Πυροσβεστικές αντλίες

Auto / Manual / On / Off

Ώρες λειτουργίας

Αντλίες διατήρησης πίεσης δικτύου (Jockey)

Auto / Manual / On / Off

Ώρες λειτουργίας

Θύρες Ερμαρίων Ανάγκης Σήραγγας (ΕΑΣ)

Ανοικτές / Κλειστές

Συναγερμός

Θύρες Ερμαρίων Διανομής Σήραγγας (ΕΔΣ)

Ανοικτές / Κλειστές

Συναγερμός

Αναλάμποντα σήματα Stop

Κατάσταση σήματος

Σήματα Μεταβλητού Μηνύματος (VMS)

Κατάσταση σήματος

Σύστημα σηματοδότησης

Κατάσταση

Σύστημα επιτήρησης κυκλοφορίας

Μέτρηση οχημάτων ανά ημέρα / εβδομάδα / μήνα / έτος

Ταχύτητα κυκλοφορίας (χλμ/ώρα)

Αριθμός οχημάτων εντός

Σήραγγας

Συναγερμοί

 

 

Σύστημα παροχής και διανομής ισχύος

Διακοπή παροχής ισχύος ΜΤ

Διακοπή μη ουσιώδους παροχής ισχύος ΧΤ

Διακοπή ουσιώδους παροχής ισχύος ΧΤ

Αποτυχία διόρθωσης συντελεστή Ισχύος

Βλάβη σε μετασχηματιστή

Εναλλάκτης ντίζελ

Διακοπή λειτουργίας κινητήρα ντίζελ

Υψηλή θερμοκρασία νερού

Υψηλή θερμοκρασία λαδιού

Χαμηλή πίεση λαδιού

Συναγερμός χαμηλής στάθμης Καυσίμου (8 ώρες)

Μετατροπέας UPS

Βλάβη

Λειτουργία σε παράκαμψη (by-pass)

Σύστημα εξαερισμού σήραγγας

CO > 200 ppm

NOX > 25 ppm

Ορατότητα > 0.010/m

Παγετός

Βλάβη ανεμιστήρα(ων)

Σύστημα φωτισμού σήραγγας

Βλάβη μεμονωμένης βαθμίδας

Βλάβη συστήματος ρύθμισης

φωτισμού

Ερμάρια Ανάγκης Σήραγγας (ΕΑΣ)

Θύρα ανοικτή

Τηλεφωνικό δίκτυο έκτακτης ανάγκης

Βλάβη σε σύστημα

Χρήση τηλεφωνικού θαλάμου

Ερμάριο Διανομής Σήραγγας (ΕΔΣ)

Θύρα ανοικτή

(Προκαθορισμένη σκόπευση CCTV)

Πυροσβεστικό δίκτυο ύδατος

Χαμηλή στάθμη δεξαμενής νερού

Χαμηλή θερμοκρασία νερού δεξαμενής

Χαμηλή πίεση πυροσβεστικού δικτύου

Βλάβη πυροσβεστικής αντλίας(ων)

Βλάβη αντλίας(ων) διατήρησης πίεσης δικτύου (Jockey pumps)

Σύστημα CCTV

Βλάβη κύριας παροχής τάσης

Έλλειψη τηλεοπτικού σήματος

(για κάθε κάμερα)

Ελλιπής τροφοδότηση επαγωγικού βρόχου

Βλάβη παροχής τάσης

Βλάβη συστήματος

Σύστημα παρακολούθησης κυκλοφορίας

Σταματημένη κυκλοφορία (ρύθμιση ταχύτητας από 0 έως 30 km/h)

Σύστημα σηματοδότησης

Βλάβη παροχής τάσης

Βλάβη συστήματος

Σύστημα ελέγχου κλιματολογικών συνθηκών

Ομίχλη

Παγετός

Συναγερμός πυρκαγιάς σήραγγας

Πυρκαγιά (κατά ζώνες)

Βλάβη

Σύστημα συναγερμού πυρκαγιάς κτιρίων και λοιπών χώρων υπηρεσίας

Συναγερμός (κατά χώρο)

Βλάβη

Συστήματα αυτόματης κατάσβεση

Ετοιμότητα

Κατάσβεση

Βλάβη

Σύστημα ασφάλειας κτιρίων

Συναγερμός

Βλάβη

 

3.2.7. Προσπέλαση Ασφάλειας Συστήματος

 

Η προσπέλαση του συστήματος μέσω του πληκτρολογίου θα έχει 3 επίπεδα ασφαλείας μέσω αντιστοίχων κωδικών κατά χειριστή (password), ως εξής:

 

Επίπεδο 1:

Προσπέλαση για απεικόνιση στην οθόνη μόνο μεμονωμένων σελίδων για απλή παρακολούθηση.

Δεν επιτρέπεται προσπέλαση στη λειτουργία του συστήματος, την ρύθμιση παραμέτρων λειτουργίας και επιπέδων συναγερμού (set points), αποδοχή ή ακύρωση σημάτων συναγερμών.

Επίπεδο 2:

Όπως και στο επίπεδο 1 και επί πλέον προσπέλαση στη λειτουργία του συστήματος και στην αποδοχή ή ακύρωση σημάτων συναγερμού και δυνατότητα ρύθμισης παραμέτρων λειτουργίας και επιπέδων συναγερμού (set points) εντός προκαθορισμένων ορίων.

Επίπεδο 3:

Προσπέλαση στον πλήρη προγραμματισμό (θα απαιτείται διπλός κωδικός (password) προσπέλασης)

 

Κάθε επίπεδο θα καθορίζει επίσης την ταυτότητα του χειριστή. Ο αριθμός των χαρακτήρων στους κωδικούς θα αυξάνεται ανάλογα με το επίπεδο.

 

Το επίπεδο 3 θα παρέχει το υψηλότερο βαθμό ασφάλειας και θα απαιτεί δύο κωδικούς για προσπέλαση στις λειτουργίες προγραμματισμού της εφαρμογής και επιπλέον, θα παρέχεται δυνατότητα τροποποίησης όλων των κωδικών προσπέλασης (password).

 

3.2.8. Συμβάντα και Συναγερμοί

 

Θα προβλέπεται δυνατότητα λήψης και καταχώρησης γεγονότων και σημάτων συναγερμού με ημερομηνία και ώρα. Επίσης θα είναι δυνατή η προσπέλαση σε γεγονότα και συναγερμούς, είτε με ημερομηνία και ώρα, είτε με ημερήσια επιλογή για οποιαδήποτε περίοδο, μέχρι την ημέρα που τα στοιχεία αποθηκεύονται στον σκληρό δίσκο του υπολογιστή.

 

Σε περίπτωση συναγερμού, το σύστημα θα μεταπίπτει αυτόματα σε απεικόνιση της σχετικής σελίδας συστήματος και θα μαρκάρει το συναγερμό στη σελίδα και τον αντίστοιχο εξοπλισμό.

 

Οι συναγερμοί μπορούν να γνωστοποιούνται και να ακυρώνονται από έναν χειριστή που έχει δυνατότητα προσπέλασης Επιπέδου 2 και 3. Η αποδοχή ή ακύρωση των συναγερμών θα καταχωρείται επίσης κατά ημέρα και ώρα με αναφορά στην ταυτότητα του χειριστή που έκανε την επέμβαση. Η αναφορά αυτή θα μπορεί να είναι ο κωδικός του χειριστή.

 

Η καταχώρηση των γεγονότων και συναγερμών καθώς και οι γνωστοποιήσεις τους θα γίνονται στον σκληρό δίσκο του υπολογιστή μαζί με εκτύπωση στην θέση του χειριστή.

 

3.3. Κτίριο ελέγχου

 

3.3.1. Περιγραφή δωματίου κεντρικού ελέγχου (control room)

 

Το δωμάτιο κεντρικού ελέγχου θα σχεδιαστεί εργονομικά έτσι ώστε να μπορεί να δεχθεί δύο θέσεις για χειριστές / επιτηρητές, λειτουργικά όμοιες. Η επιτήρηση του κεντρικού ελέγχου θα γίνεται από ένα χειριστή, ενώ ο δεύτερος θα χρησιμοποιείται μόνο για αντιμετώπιση ειδικών περιστατικών. Η χρησιμοποίηση παράλληλα και των δύο θέσεων εργασίας, για διαφορετικό λόγο η κάθε μία, είναι δυνατή.

 

Σε κάθε σταθμό εργασίας θα υπάρχει ένας προσωπικός υπολογιστής (PC) με οθόνη, πληκτρολόγιο, καθώς επίσης και μία τηλεφωνική συσκευή. Στον χώρο ανάμεσα στους δύο σταθμούς εργασίας θα τοποθετηθεί ο εξοπλισμός που είναι κοινός και για τους δύο, όπως ένα χειριστήριο ελέγχου του κεντρικού CCTV, η κεντρική μεταλλακτική συσκευή του τηλεφωνικού κέντρου και ο σταθμός μεταδόσεως μηνυμάτων μέσω του ραδιοφωνικού δικτύου και επικοινωνιών με το VHF.

 

Οι οθόνες του CCTV που θα εγκατασταθούν απέναντι από τους επιτηρητές θα είναι έγχρωμες υψηλής ευκρίνειας και μοιρασμένες σε ομάδες (matrix). Τα διαγράμματα και γραφικά του SCADA θα προβάλλονται τόσο στην επιφάνεια προβολής του προβολέα, όσο και στις δύο οθόνες γραφικών του δικτύου. Εικόνα από τις κάμερες είναι δυνατόν να προβληθεί και στις μεγάλες οθόνες.

 

3.3.2. Κεντρικές συσκευές ελέγχου των υποσυστημάτων - κονσόλα ανάγκης δωματίου ελέγχου

 

Οι δύο χειριστές / επιτηρητές στο δωμάτιο ελέγχου θα μοιράζονται μία κεντρική μεταλλακτική συσκευή (Master station) του τηλεφωνικού κέντρου.

 

Η συσκευή αυτή θα δίνει πλήρη πρόσβαση σε όλες τις λειτουργίες του κέντρου. Θα διαθέτει οθόνη υγρών κρυστάλλων και εκτός από το ακουστικό, εξωτερικό μεγάφωνο με ρύθμιση έντασης ήχου για ανοιχτή ακρόαση.

 

Στο πληκτρολόγιο εκτός από τα νούμερα κλήσης θα υπάρχουν και προγραμματιζόμενα πλήκτρα για άμεση κλήση σταθμών ανάγκης.

 

3.3.3. Εξοπλισμός κλειστού κυκλώματος τηλεοράσεως (ΚΚΤ - CCTV)

 

Το κέντρο εποπτείας όλων των εγκαταστάσεων είναι το στελεχωμένο δωμάτιο ελέγχου.

 

Οι δύο χειριστές έχουν κοινό πληκτρολόγιο χειρισμού του συστήματος CCTV ώστε να μπορεί εκάτερος να χειρισθεί το πληκτρολόγιο.

 

Η επιφάνεια προβολής του οπισθίου προβολέα μπορεί να χρησιμοποιηθεί όποτε θεωρηθεί απαραίτητο από τον χειριστή για προβολή εικόνας ΚΚΤ και καλύτερη (μεγεθυμένη) άποψη εντός των σηράγγων.

 

Η εικόνα που παρέχουν οι εικονολήπτες θα μαγνητοσκοπούνται συνεχώς από τα μαγνητοσκόπια. Για ελαχιστοποίηση του πλήθους αυτών θα χρησιμοποιηθούν πολυπλέκτες δίνοντας την δυνατότητα καταγραφής πλέον της μίας κάμερες στην ίδια κασέτα. Η αναδρομή στα γεγονότα θα γίνεται με απόδοση-αναπαραγωγή (playback) των κασετών μέσω πολυπλέκτη επιλέγοντας συγκεκριμένο(ους) εικονολήπτη(ες).

 

Εναλλακτικά (εφ' όσον τεκμηριώνεται οικονομικά) θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ψηφιακοί καταγραφείς με σκληρό δίσκο, με λειτουργίες πολυπλέκτη και αυτόματη αποθήκευση (back-up) σε CD - R ή DVD.

 

3.3.5. Κεντρική κονσόλα ραδιοεπικοινωνιών

 

Το δωμάτιο ελέγχου θα χρησιμοποιηθεί ως αίθουσα επιχειρήσεων, για συντονισμό των ομάδων άμεσης ανάγκης. Το σύστημα ραδιοεπικοινωνιών είναι το μέσο επικοινωνίας του χειριστή με τα κινητά συνεργεία που κινούνται στον χώρο του συμβάντος. Μέσω του σταθμού επικοινωνίας και μεταδόσεως μηνυμάτων των ραδιοεπικοινωνιών θα γίνεται η συνομιλία με τις Υπηρεσίες (Πυροσβεστική, Αστυνομία, Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας), θα καθοδηγείται το προσωπικό και θα μεταδίδονται οδηγίες προς τους οδηγούς μέσω των ραδιοφωνικών συχνοτήτων.

 



Copyright © 2017 TechnoLogismiki. Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.