Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.     Χρήστης Κωδικός   Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού       Νέοι χρήστες Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. Δημιουργία νέου λογαριασμού

Ι. Περιεχόμενα υποδείγματος τοπικού σχεδίου έκτακτης ανάγκης

 

1. Γενικές πληροφορίες.

2. Πηγές ρύπανσης της θάλασσας.

3. Χαρακτηριστικά ακτογραμμής και παραλιών.

4. Οργάνωση.

5. Ενεργοποίηση και εφαρμογή του Σχεδίου.

6. Καταπολέμηση της ρύπανσης.

7. Επικοινωνίες.

8. Εκπαίδευση και ασκήσεις.

9. Διάφορα.

10. Σχόλια

11. Παραρτήματα.

 

ΙΙ. Τοπικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης (Local contingency plan)

 

1. Γενικές πληροφορίες

 

1.1 Το παρόν αποτελεί το Τοπικό Σχέδιο της Λιμενικής Αρχής για την Καταπολέμηση Ρύπανσης της Θάλασσας και θα αναφέρεται στο εξής ως: Σχέδιο.

 

1.2 Αντικειμενικός σκοπός του παρόντος είναι η θέσπιση διαδικασιών έγκαιρης και αποτελεσματικής ενεργοποίησης των εμπλεκόμενων Δημόσιων και Ιδιωτικών Φορέων στην περιοχή δικαιοδοσίας της Λιμενικής Αρχής,

ώστε σε κάθε περίπτωση ρύπανσης ή ενδεχομένου κινδύνου ρύπανσης της θάλασσας και των ακτών από πετρελαιοειδή, να αναληφθούν οι απαραίτητες ενέργειες για την εξουδετέρωση των δυσμενών επιπτώσεών της και να διασφαλισθούν τα συμφέροντα των πολιτών στις τοπικές κοινωνίες.

 

1.3 Το Σχέδιο έχει εφαρμογή σε όλη την έκταση της περιοχής δικαιοδοσίας της Λιμενικής Αρχής, τόσο στη θάλασσα, όσο και στις ακτές, όπως φαίνεται στο Παράρτημα 1.

 

1.4 Το Σχέδιο εφαρμόζεται σε κάθε περίπτωση περιστατικού ρύπανσης της θάλασσας από πετρέλαιο ή άλλες ουσίες που προσομοιάζουν με πετρελαιοειδή και αντιμετωπίζονται με ανάλογο τρόπο.

 

1.5 Το Σχέδιο εγκρίνεται με Απόφαση του Αρχηγού Λιμενικού Σώματος και στη συνέχεια κοινοποιείται σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.

 

1.6 Για τις ανάγκες του Σχεδίου οι ακόλουθοι όροι και συντμήσεις έχουν την περιγραφόμενη κατά περίπτωση έννοια:

 

Περιστατικό ρύπανσης: Χαρακτηρίζεται το περιστατικό ή μια σειρά περιστατικών που έχουν κοινή προέλευση και προκαλούν ή ενδέχεται να προκαλέσουν διαφυγή ή απόρριψη πετρελαίου, γεγονός το οποίο αποτελεί πραγματική ή ενδεχόμενη απειλή για το θαλάσσιο περιβάλλον ή τις ακτές, με συνέπεια να απαιτούνται επείγουσες ενέργειες αντιμετώπισής του.

 

Πετρέλαιο: Καλείται κάθε είδος ή μείγμα αργού ή καυσίμου πετρελαίου ή προϊόντων διύλισης αυτού, ή πετρελαιοειδή κατάλοιπα προερχόμενα από χώρους μηχανοστασίων πλοίων ή χώρους φορτίων δεξαμενόπλοιων, ή εγκαταστάσεις, ή οποιαδήποτε μίγματα υδρογονανθράκων / ύδατος που προσομοιάζουν με πετρελαιοειδή.

 

Αρχή: Είναι η Λιμενική Αρχή, επιπέδου τουλάχιστον Υπολιμεναρχείου, επιφορτισμένη με την κατάρτιση, ενημέρωση και εφαρμογή του Σχεδίου στην περιοχή χωρικής αρμοδιότητάς της.

 

Διεύθυνσης Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος: Είναι η Διεύθυνση Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας.

 

ΕΚΣΕΔ: Είναι το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, το οποίο στελεχώνεται σε 24ωρη βάση και αναλαμβάνει δια του υπευθύνου Αξιωματικού Γενικών Καθηκόντων - με βάση το Μνημόνιο Ενεργειών που συντάσσεται, επικαιροποιείται και εφαρμόζεται σύμφωνα με σχετικές οδηγίες της Διεύθυνσης Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος - τα καθήκοντα του Εθνικού Συντονιστή κατά την διάρκεια των μη εργασίμων ωρών.

 

ΥΕΜ: Είναι η Υπηρεσία Εναερίων Μέσων του Λιμενικού Σώματος

 

ΜΥΑ: Είναι η Μονάδα Υποβρυχίων Αποστολών του Λιμενικού Σώματος

 

ΠΣΚΡ: Είναι οι Περιφερειακοί Σταθμοί Πρόληψης και Καταπολέμησης Ρύπανσης.

 

Συνεργαζόμενοι φορείς: Είναι οι Στρατιωτικές και Αστυνομικές Αρχές, οι Υπηρεσίες του Πυροσβεστικού Σώματος, του Γενικού Χημείου του Κράτους, του Εθνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών, των Οργανισμών Λιμένα, της Περιφέρειας και των Οργανισμών πρώτου και δεύτερου βαθμού Αυτοδιοίκησης, της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, καθώς και οι ειδικοί επιστημονικοί φορείς και υπηρεσίες που αναφέρονται στην ΜΕ-ΠΘΠ 11η, τα Λιμενικά Ταμεία και οι ιδιωτικές επιχειρήσεις που αναφέρονται στο Σχέδιο.

 

Εθνικό συντονιστής: Είναι η Διεύθυνση Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος του Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας (προεδρικό διάταγμα [ΠΔ] 242/1999 (ΦΕΚ 201/Α/1999)) και το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (νόμος [Ν] 2252/1994 (ΦΕΚ 192/Α/1994) σε συνδυασμό με το νόμο [Ν] 1844/1990 (ΦΕΚ 100/Α/1990). Σε εξαιρετικές περιπτώσεις σοβαρών περιστατικών είναι δυνατόν να αναλαμβάνονται καθήκοντα Εθνικού Συντονιστή από Ανώτατο Αξιωματικό Λιμενικού Σώματος ή τον Αρχηγό Λιμενικού Σώματος

 

Τοπικός συντονιστής: Είναι ο προϊστάμενος της Λιμενικής Αρχής ή ο νόμιμος αναπληρωτής του.

 

Αξιωματικός δημοσίων σχέσεων: Ο Αξιωματικός που ορίζεται από τον Τοπικό Συντονιστή για ενημέρωση του κοινού μέσω των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.

 

ΕΚΡ: Το Εγχειρίδιο Καταπολέμησης Ρύπανσης που διαθέτουν οι Λιμενικές Αρχές της χώρας (ΜΕ - ΠΘΠ / 10η όπως αυτή ισχύει κάθε φορά).

 

ΔΕΠ: Είναι η Διεύθυνση Επιθεωρήσεων Πλοίων του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας.

 

1.7 Τα Παραρτήματα και τα Προσαρτήματα του Σχεδίου αποτελούν αναπόσπαστα τμήματά του και πρέπει να ενημερώνονται / επικαιροποιούνται για τυχόν μεταβολές των στοιχείων τους τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο.

 

1.8 Οι επεξηγήσεις και τα σχόλια που ενσωματώνονται στο Σχέδιο, διευκολύνουν την κατανόηση και εφαρμογή του, χωρίς να αποτελούν οργανικά του μέρη.

 

2. Πηγές ρύπανσης της θάλασσας από πετρέλαιο

 

2.1 Οι πιθανές εστίες / πηγές πρόκλησης ρύπανσης στην θαλάσσια περιοχή αναφοράς του Σχεδίου καταγράφονται στο Παράρτημα 2.

 

2.2 Οι περιοχές στις οποίες παρατηρείται αυξημένη στατιστική συχνότητα ρύπανσης από πετρέλαιο καταγράφονται στο Παράρτημα 3.

 

2.3 Κατάλογος πετρελαιοειδών και Προσαρτήματα με τις ιδιότητες τους επισυνάπτονται στο Παράρτημα 4.

 

2.4 Τα χαρακτηριστικά και οι ιδιότητες των ειδών πετρελαίου, από τα οποία έχει παρατηρηθεί ρύπανση στην περιοχή, καταγράφονται στο Παράρτημα 5.

 

3. Χαρακτηριστικά ακτογραμμής και παραλιών

 

3.1 Στο Παράρτημα 6 περιγράφεται γενικά, η μορφολογία των ακτών, η σύστασή τους (άμμος, βράχια, βότσαλα κ.λ.π.), οι χρήσεις τους και η κατά περίπτωση δυνατότητα πρόσβασης, ενώ στο Παράρτημα 7 περιλαμβάνεται η κατηγοριοποίησή τους από περιβαλλοντική, αισθητική, οικονομική και τουριστική άποψη.

 

3.2 Στο Παράρτημα 7 καταγράφονται υποχρεωτικά όλες οι υφιστάμενες παράκτιες εγκαταστάσεις τοπικής ή εθνικής σημασίας, θεωρούμενες από άποψη οικονομικής και κοινωνικής χρησιμότητας, όπως: πλαζ λουομένων, μαρίνες, μονάδες αφαλάτωσης, ιχθυοκαλλιέργειες, οστρακοκαλλιέργειες, σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος κ.λ.π., καθώς και οι περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές όπως: λιμνοθάλασσες, εκβολές ποταμών, θαλάσσια πάρκα, χώροι ωοτοκίας προστατευόμενων ειδών, ειδικά προστατευόμενες περιοχές κ.λ.π.

 

3.3 Προτεραιότητα πρέπει να δίδεται στον άμεσο καθαρισμό των περιοχών που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα 7 και να καταβάλλεται κατά προτεραιότητα κάθε δυνατή προσπάθεια προστασίας των ακτών αυτών για την αποτροπή προσβολής τους από πετρέλαιο.

 

3.4 Οι ακτές των περιοχών που δεν περιλαμβάνονται στο Παράρτημα 7 θεωρούνται ως λιγότερο ευαίσθητες σε περιπτώσεις εμφάνισης ρύπανσης.

 

3.5 Περιβαλλοντικά στοιχεία για την περιοχή που καλύπτει το Σχέδιο παρατίθενται στο Παράρτημα 8.

 

4. Οργάνωση

 

4.1 Αρμόδιο Υπουργείο για την καταπολέμηση της ρύπανσης της θάλασσας από πετρέλαιο σύμφωνα με τις διατάξεις της ΔΣ OPRC 1990, που κυρώθηκε με το νόμο [Ν] 2252/1994 (ΦΕΚ 192/Α/1994), είναι το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας.

 

4.2 Αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας που ασχολείται με την πρόληψη και την καταπολέμηση της ρύπανσης της θάλασσας από πετρέλαιο είναι η Διεύθυνση Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος, η οποία μεριμνά για τα εξής:

 

4.2.1 Την κατάρτιση, τροποποίηση, συμπλήρωση, ενημέρωση και εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου καταπολέμησης της ρύπανσης από πετρέλαιο.

 

4.2.2 Την παρακολούθηση των ρυπάνσεων στον Ελλαδικό θαλάσσιο χώρο και τον συντονισμό της καταπολέμησης των πετρελαιοκηλίδων, τόσο στις περιπτώσεις περιστατικών τοπικής ή εθνικής κλίμακας, όσο και στις

περιπτώσεις που απαιτείται διεθνής συνεργασία.

 

4.2.3 Την έγκριση του παρόντος σχεδίου, καθώς και την εποπτεία ορθής εφαρμογής του.

 

4.2.4 Την παροχή οδηγιών, τεχνικής βοήθειας και ενισχύσεων σε προσωπικό, μέσα και εξοπλισμό, όταν απαιτείται

 

4.2.5 Την εκπαίδευση του προσωπικού και την παροχή οδηγιών για την εκτέλεση ασκήσεων ετοιμότητας του διατιθέμενου δυναμικού.

 

4.3 Η Λιμενική Αρχή __________ είναι υπεύθυνη για τα εξής:

 

4.3.1 Την κατάρτιση, τροποποίηση, συμπλήρωση, ενημέρωση και εφαρμογή του παρόντος σχεδίου, την έγκριση των σχεδίων έκτακτης ανάγκης και τον καθορισμό του αναγκαίου εξοπλισμού που πρέπει να έχουν οι υπόχρεοι

 

4.3.2 Την καταπολέμηση των περιστατικών ρύπανσης της θάλασσας και των ακτών στην περιοχή δικαιοδοσίας της σύμφωνα με το παρόν.

 

4.3.3 Την διατήρηση ικανοποιητικού επιπέδου ετοιμότητας του ανθρώπινου δυναμικού και του εξοπλισμού καταπολέμησης της ρύπανσης που είναι διαθέσιμος στην περιοχή ευθύνης τους σύμφωνα με το παρόν.

 

4.3.4 Την εφαρμογή ενδεδειγμένων μεθόδων καταπολέμησης της ρύπανσης με την χρήση του κατάλληλου εξοπλισμού και υλικών.

 

4.3.5 Την εκπαίδευση του προσωπικού και την εκτέλεση ασκήσεων.

 

4.3.6 Για την κοινοποίηση του εγκεκριμένου σχεδίου και των τροποποιήσεών του σε όλους τους φορείς που συμμετέχουν σ' αυτό.

 

4.4 Οι αρμοδιότητες και τα καθήκοντα του προσωπικού της Λιμενικής Αρχής περιλαμβάνονται στο Παράρτημα 9.

 

4.5 Οι συνεργαζόμενοι φορείς του Δημόσιου Τομέα, στους οποίους περιλαμβάνονται κατά κύριο λόγο οι Τεχνικές, Υγειονομικές και Πυροσβεστικές Υπηρεσίες, Διοικητικές Υπηρεσίες της Περιφέρειας και των Οργανισμών πρώτου και δεύτερου βαθμού Αυτοδιοίκησης, οι Στρατιωτικές Μονάδες, οι Αστυνομικές Αρχές και οι περιφερειακές Χημικές Υπηρεσίες του Γενικού Χημείου του Κράτους που συμμετέχουν στο σχέδιο μαζί με τα αναγκαία στοιχεία επικοινωνίας (διευθύνσεις, τηλέφωνα, τηλέτυπα (ΤΕLΕΧ) και τηλεομοιοτυπήματα (FAΧ) καθώς και ηλεκτρονικές διευθύνσεις (email) αν υπάρχουν) καταγράφονται στο Παράρτημα 10.

 

Τα τηλέφωνα κατοικίας των αρμοδίων συνδέσμων των ανωτέρω φορέων περιλαμβάνονται στο ίδιο Παράρτημα, σαν προσάρτημά του.

 

4.6 Πίνακας με τους συνεργαζόμενους φορείς του Ιδιωτικού Τομέα (όπως παράκτιες βιομηχανικές εγκαταστάσεις, εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών κ.λ.π.) που συμμετέχουν στο σχέδιο μαζί με τα αναγκαία στοιχεία επικοινωνίας (διευθύνσεις, τηλέφωνα, ΤΕLΕΧ και FAΧ των εκπροσώπων τους) για τις εργάσιμες και μη εργάσιμες ώρες καταγράφονται στο Παράρτημα 11. Τα Παραρτήματα 10 και 11 με τα Προσαρτήματά τους υπόκεινται σε τακτική περιοδική αναθεώρηση σύμφωνα με την παράγραφο 1.7

 

4.7 Η Λιμενική Αρχή στην περίπτωση ενός περιστατικού ρύπανσης στην περιοχή δικαιοδοσίας της ενεργεί σαν Τοπικό Κέντρο Καταπολέμησης και ο Προϊστάμενός της ή νόμιμος αναπληρωτής του σαν Τοπικός Συντονιστής Καταπολέμησης.

 

4.8 Ως Εθνικός Συντονιστής ενεργεί σε κάθε περίπτωση η Διεύθυνσης Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος ή σε μη εργάσιμες ώρες το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης.

 

4.9 Το παρόν σχέδιο αποτελεί μέρος του Εθνικού Σχεδίου Καταπολέμησης Ρύπανσης (national contingency plan).

 

4.10 Ο Τοπικός Συντονιστής υποστηρίζεται από την Ομάδα Σχεδίασης στην οποία συμμετέχουν στελέχη της Λιμενικής Αρχής και ενδεχομένως κλιμάκιο της

 

Διεύθυνσης Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος. Ο Τοπικός Συντονιστής συγκροτεί την Ομάδα Σχεδίασης, και την Ομάδα Καταπολέμησης, τα μόνιμα μέλη των οποίων, μαζί με τα προσωπικά στοιχεία επικοινωνίας (Τηλέφωνα οικίας - κινητά τηλέφωνα), καταγράφονται υποχρεωτικά στο Παράρτημα 9. Στην Ομάδα Σχεδίασης δύναται να συμμετέχουν κατά περίπτωση στελέχη Δημόσιων Υπηρεσιών, εκπρόσωποι ιδιωτικών φορέων καθώς και ειδικοί επιστήμονες, των οποίων η βοήθεια κατά την κρίση του Τοπικού Συντονιστή είναι χρήσιμη.

 

4.11 Οι λειτουργικές αρμοδιότητες της Ομάδας Σχεδίασης περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα:

 

 

Οι ως άνω λειτουργικές αρμοδιότητες αριθμός (3), (9) και (10) είναι δυνατόν να αναλαμβάνονται από τις Ομάδες Υποστήριξης, ιδιαίτερα στις Λιμενικές Αρχές ευρείας περιοχής δικαιοδοσίας.

 

4.12 Οι αναγκαίες εργασίες αντιμετώπισης της ρύπανσης εκτελούνται από την Ομάδα Καταπολέμησης, της οποίας προΐσταται ο Αξιωματικός Συντονιστής Επιχειρήσεων που ορίζεται από τον Τοπικό Συντονιστή.

 

4.13 Η Ομάδα Καταπολέμησης αποτελείται από:

 

Επιχειρησιακές ομάδες επέμβασης

 

Ομάδες υποστήριξης.

 

4.14 Οι λειτουργίες των Επιχειρησιακών Ομάδων επέμβασης περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

 

1. Εγκλωβισμό της κηλίδας

2. Ανάκτηση πετρελαίου

3. Χρήση Χημικών διασκορπιστικών ουσιών πετρελαίου.

4. Καθαρισμό ακτών.

5. Προσωρινή εναπόθεση περισυλλεγόμενων πετρελαιοειδών καταλοίπων και ρυπανθέντων υλικών

6. Τελική διάθεση καταλοίπων

7. Καταδυτικές εργασίες.

 

4.15 Οι λειτουργίες των Ομάδων Υποστήριξης περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

 

1. Μεταφορά πετρελαιοειδών καταλοίπων

2. Προμήθεια - μεταφορά Χημικών διασκορπιστικών ουσιών.

3. Προμήθεια - μεταφορά καυσίμων

4. Προμήθεια - μεταφορά εξοπλισμού

5. Εξασφάλιση ενδιαιτημάτων στα συνεργεία

6. Μεταφορά ανθρώπινου δυναμικού

7. Συντήρηση αντιρρυπαντικού εξοπλισμού - σκαφών και μηχανημάτων.

 

4.16 Κατά τη διάρκεια των εργασιών καταπολέμησης, τα παρακάτω πρόσωπα ενημερώνουν τον Τοπικό Συντονιστή:

 

1. Όλα τα μέλη της Ομάδας Σχεδίασης

2. Ο Αξιωματικός Συντονιστής Επιχειρήσεων

3. Ο Αξιωματικός Διοικητικής Μέριμνας, ως υπεύθυνος τήρησης ημερολογίου για τις ενέργειες / εργασίες καταπολέμησης και τα θέματα διοικητικής μέριμνας που σχετίζονται με την αποτελεσματική υποστήριξη της Ομάδας Καταπολέμησης.

 

4.17 Κατά τη διάρκεια των εργασιών καταπολέμησης, τα παρακάτω πρόσωπα ενημερώνουν τον Αξιωματικό Συντονιστή Επιχειρήσεων:

 

1. Ο Επικεφαλής επιχειρήσεων στην θάλασσα

2. Ο Επικεφαλής εργασιών στις ακτές

3. Ο Αξιωματικός Διοικητικής Μέριμνας

 

4.18 Οι χειριστές / κυβερνήτες των μέσων επιτήρησης ενημερώνουν απευθείας τον Αξιωματικό Συντονιστή Επιχειρήσεων και τον Τοπικό Συντονιστή.

 

4.19 Κατά τη διάρκεια των εργασιών καταπολέμησης, τα παρακάτω πρόσωπα ενημερώνουν τον Επικεφαλής επιχειρήσεων στη θάλασσα:

 

1. Ο υπεύθυνος κάθε ομάδας φραγμάτων

2. Ο υπεύθυνος κάθε ομάδας περισυλλογής

3. Ο υπεύθυνος κάθε ομάδας χρήσης Χημικών διασκορπιστικών ουσιών

4. Ο υπεύθυνος καταδυτικών εργασιών.

 

4.20 Κατά τη διάρκεια των εργασιών καταπολέμησης, τα παρακάτω πρόσωπα ενημερώνουν τον Επικεφαλής εργασιών στις ακτές:

 

1. Ο υπεύθυνος κάθε ομάδας καθαρισμού ακτών

2. Ο υπεύθυνος διάθεσης καταλοίπων

3. Ο υπεύθυνος μεταφορών

 

4.21 Κατά την διάρκεια των εργασιών της Ομάδας Καταπολέμησης, τα παρακάτω πρόσωπα ενημερώνουν τον Αξιωματικό Διοικητικής Μέριμνας:

 

1. Ο υπεύθυνος προσωπικού

2. Ο υπεύθυνος προμηθειών

3. Ο υπεύθυνος μεταφορών

4. Ο υπεύθυνος συντηρήσεων

5. Ο υπεύθυνος οικονομικών και καταγραφής.

 

4.22 Εάν κατά την άποψη του Τοπικού Συντονιστή η στελέχωση και δομή των Ομάδων όπως περιγράφονται παραπάνω καθώς και η διαίρεση του προσωπικού σύμφωνα με το Παράρτημα 9 δεν είναι η πλέον ενδεδειγμένη για την περίπτωση, τότε η οργάνωση των Ομάδων και η κατανομή του προσωπικού γίνεται σύμφωνα με τις οδηγίες του, ώστε να διασφαλίζεται άρτιος συντονισμός και εποπτεία των εργασιών καταπολέμησης.

 

4.23 Οι συνεργαζόμενοι φορείς που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα 10 και οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα 11 πρέπει να συνεργάζονται με τον Τοπικό Συντονιστή, την Ομάδα Σχεδίασης και τις ομάδες καταπολέμησης, εφόσον ζητηθεί η συνδρομή τους στις εργασίες καταπολέμησης.

 

4.24 Ο Τοπικός Συντονιστής ζητά κατά τη κρίση του κάθε είδους συνδρομή από την Υπηρεσία Εναέριων Μέσων ή και την Μονάδα Υποβρυχίων Αποστολών διαμέσου της Διεύθυνσης Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος ή του Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης. Ο Τοπικός Συντονιστής είναι υπεύθυνος για την εκτέλεση των εργασιών καταπολέμησης σε συνεργασία και με τον Εθνικό Συντονιστή.

 

Σε σοβαρά περιστατικά ρύπανσης στη σχεδίαση και στο συντονισμό της επιχείρησης καταπολέμησης εμπλέκεται άμεσα ο Εθνικός Συντονιστής με κλιμάκιο της Κεντρικής Υπηρεσίας που μεταβαίνει στην πληγείσα περιοχή.

 

4.25 Ο Τοπικός Συντονιστής είναι υπεύθυνος για την παροχή βοήθειας σε προσωπικό, μέσα και εξοπλισμό και εκτός της περιοχής δικαιοδοσίας του, εφόσον τούτο διαταχθεί από τον Εθνικό Συντονιστή.

 

5. Ενεργοποίηση και εφαρμογή του Σχεδίου

 

5.1 Κάθε πολίτης που εντοπίζει ρύπανση της θάλασσας ή των ακτών από πετρέλαιο ή περιστατικό από το οποίο μπορεί να προκληθεί ρύπανση, οφείλει να ενημερώσει το ταχύτερο την τοπική Λιμενική Αρχή, την Διεύθυνσης Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος ή το Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού και Έρευνας στο Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας. Πλήρης πίνακας με διευθύνσεις, τηλέφωνα, ΤΕLΕΧ, FAX κ.λ.π. των ανωτέρω Υπηρεσιών περιέχονται στο Παράρτημα 12.

 

5.2 Αν άλλη Δημόσια Υπηρεσία ή Οργανισμός ενημερωθεί για το περιστατικό οφείλει αμέσως να ενημερώσει τις ανωτέρω Υπηρεσίες.

 

5.3 Οι διευθύνσεις και τα τηλέφωνα του Παραρτήματος 12 πρέπει να γίνουν γνωστά στο ευρύτερο κοινό μέσω του ημερήσιου, περιοδικού τύπου και των λοιπών τοπικών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης

 

5.4 Η Αρχή, μόλις ενημερωθεί για το περιστατικό, οφείλει να ενημερώσει άμεσα τον Εθνικό Συντονιστή (την Διεύθυνσης Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος ή το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης).

 

5.5 Ο Τοπικός Συντονιστής οφείλει να επιβεβαιώνει σε πρώτη φάση τις σχετικές πληροφορίες το ταχύτερο δυνατόν, κινητοποιώντας τα διαθέσιμα μέσα επιτήρησης και να ενεργεί σύμφωνα με τις οδηγίες του Εθνικού

Συντονιστή.

 

5.6 Η αναφορά για περιστατικό ρύπανσης προς τον Εθνικό Συντονιστή πρέπει να περιλαμβάνει τις ακόλουθες πληροφορίες, στο βαθμό που είναι αυτές διαθέσιμες και διακριβωμένες:

 

1. Στοιχεία παρατηρητή

2. Χρόνο εντοπισμού

3. Στοιχεία της περιοχής

4. Διαστάσεις κηλίδας

5. Περιγραφή χαρακτηριστικών πετρελαίου (χρώμα κ.λ.π.)

6. Πληροφορίες για την πηγή πρόκλησης

7. Επικρατούσες καιρικές συνθήκες

8. Αρχική εκτίμηση για το ενδεχόμενο προσβολής ακτών.

 

5.7 Ο Εθνικός Συντονιστής εκτιμά τη φύση, την έκταση και τις ενδεχόμενες συνέπειες του περιστατικού και, εφόσον απαιτείται, κινητοποιεί τις εμπλεκόμενες Αρχές και τους αρμόδιους φορείς για την έγκαιρη λήψη μέτρων αντιμετώπισής του, βάσει του Εθνικού Σχεδίου αντιμετώπισης ρύπανσης.

 

5.8 Εφόσον το περιστατικό δύναται να αντιμετωπισθεί σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο στο πλαίσιο του υφιστάμενου γενικού σχεδιασμού, ενεργοποιούνται τα Σχέδια των εμπλεκομένων Λιμενικών Αρχών.

 

5.9 Κάθε Τοπικός Συντονιστής και τα Μέλη της Ομάδας Σχεδίασης συγκεντρώνονται αμέσως στο κτίριο της Λιμενικής Αρχής διασφαλίζοντας προϋποθέσεις διαρκούς επικοινωνίας με τον Εθνικό Συντονιστή.

 

5.10 Ο Τοπικός Συντονιστής, όταν η πηγή πρόκλησης της ρύπανσης είναι γνωστή, ενημερώνει τον υπαίτιο της ρύπανσης και τους κατά νόμο συνυπεύθυνους ή εντεταλμένους και υπενθυμίζει σ' αυτούς την υποχρέωσή τους για την άμεση ανάληψη των απαραίτητων ενεργειών / εργασιών αποτροπής - περιορισμού και καταπολέμησης της ρύπανσης και σε περίπτωση άρνησης ή μη επαρκούς ανταπόκρισής τους, αποφασίζει την ενεργοποίηση του σχεδίου. Αν ο υπαίτιος είναι άγνωστος μετά την επιβεβαίωση του περιστατικού ο Τοπικός Συντονιστής αποφασίζει την ενεργοποίηση του σχεδίου.

 

5.11 Ο Τοπικός Συντονιστής σε κάθε περίπτωση μπορεί να αποφασίζει για την ενεργοποίηση του σχεδίου ανάλογα με την φύση του συμβάντος απευθείας μετά την αρχική αξιολόγηση των υφιστάμενων πληροφοριών.

 

5.12 Ο Τοπικός Συντονιστής συνεργάζεται με τους εκπροσώπους του πλοίου ή της ρυπαίνουσας μονάδας και τους ασφαλιστές για την άμεση και αποτελεσματική ανάληψη όλων των απαραίτητων ενεργειών αποτροπής - περιορισμού και καταπολέμησης της ρύπανσης συντονίζοντας και εποπτεύοντας όλες τις σχετικές εργασίες.

 

5.13 Μόλις ληφθεί η απόφαση ενεργοποίησης του σχεδίου τα μέλη της Ομάδος Καταπολέμησης που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα 9 καθώς και οι ομάδες καταπολέμησης των συνεργαζόμενων φορέων που πρέπει να ενεργοποιηθούν καλούνται για ανάληψη υπηρεσίας και ενημερώνεται ο Εθνικός Συντονιστής.

 

5.14 Ο Αξιωματικός Συντονιστής Επιχειρήσεων και κάθε μέλος των Ομάδων Σχεδίασης και Καταπολέμησης εκτελεί τα καθήκοντά του σύμφωνα με τις οδηγίες του Τοπικού Συντονιστή, ο οποίος δικαιούται ανάλογα με τις συνθήκες να τα διαφοροποιεί κατά περίπτωση.

 

5.15 Ο Τοπικός Συντονιστής μπορεί κατά κρίση του, ιδίως στις περιπτώσεις μικρής εκτάσεως περιστατικών, η καταπολέμηση των οποίων έχει αναληφθεί από τον υπαίτιο ή από εντεταλμένους του, να περιορίζει την ενεργοποίηση και εφαρμογή του σχεδίου στην εποπτεία και συντονισμό των εργασιών καταπολέμησης.

 

5.16 Όλες οι δαπάνες του Δημοσίου, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς και των συνεργαζόμενων φορέων που έγιναν για την αποτροπή ή την αντιμετώπιση της ρύπανσης, καταλογίζονται με αιτιολογημένες αποφάσεις της Αρχής σε βάρος του υπαιτίου της ρύπανσης και των συνυπεύθυνων σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 12 του νόμου [Ν] 743/1977 όπως ισχύει (προεδρικό διάταγμα 55/1998, (ΦΕΚ 58/Α/1998)), την υπουργική απόφαση [Α] 3221.2/4/99/23-06-1999 (ΦΕΚ 1372/Β/1999) όπως ισχύει καθώς και τις σχετικές μόνιμες εγκυκλίους διαταγές.

 

6. Καταπολέμηση της ρύπανσης

 

6.1 Ανάλογα με το μέγεθος, τη θέση της κηλίδας και τις ιδιαιτερότητες της περιοχής του συμβάντος, ο Τοπικός Συντονιστής μπορεί να αποφασίζει σε συνεργασία με τους εκπροσώπους και ασφαλιστές του πλοίου ή της ρυπαίνουσας μονάδας (εγκατάστασης) και κατόπιν συνεννόησης με τον Εθνικό Συντονιστή τη δημιουργία πρόσθετου κέντρου καταπολέμησης ή την μεταφορά αυτού:

 

 

6.2 Το κέντρο αυτό που θα χρησιμοποιηθεί σαν βάση των επιχειρήσεων καταπολέμησης από τον Τοπικό Συντονιστή και τα μέλη των Ομάδων Σχεδίασης - Καταπολέμησης πρέπει να διαθέτει υποδομή γραφείων και τηλεπικοινωνιακών μέσων.

 

6.3 Για την σωστή εκτίμηση της ρύπανσης και της αποτελεσματικότητας των εργασιών καταπολέμησης που αναλαμβάνονται, πρέπει να διενεργείται συνεχής επιτήρηση, καταγραφή επί χάρτου της κατάστασης και προσπάθεια πρόβλεψης της κίνησης και της συμπεριφοράς της κηλίδας.

 

6.4 Οποτεδήποτε είναι δυνατό, δίνεται προτεραιότητα στην από αέρος επιτήρηση με αεροσκάφη ή ελικόπτερα του Λιμενικού Σώματος, του ΓΕΑ και των λοιπών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων ή και ιδιωτών κατόπιν συνεννόησης με τον Εθνικό Συντονιστή.

 

6.5 Η αποτύπωση της κίνησης και της συμπεριφοράς της κηλίδας θα παρακολουθείται εκ παραλλήλου και από πλωτά μέσα σε συνεργασία με τα διατιθέμενα εναέρια μέσα επιτήρησης.

 

6.6 Εάν η κηλίδα προκληθεί από προσάραξη, σύγκρουση ή ναυάγιο, ο Τοπικός Συντονιστής μετά από συνεννόηση με Διεύθυνσης Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος - Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού και Έρευνας μπορεί να ζητά την αποστολή κλιμακίου ΜΥΑ/ΛΣ για την διενέργεια υποβρύχιας επιθεώρησης και συνδρομή στην επιχείρηση πρόληψης και καταπολέμησης της ρύπανσης, όπως επίσης και την αποστολή κλιμακίου επιθεωρητών / εμπειρογνωμόνων Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού για την επιθεώρηση του πλοίου, την λήψη των καταλλήλων μέτρων ασφαλείας και την πλαισίωση της Ομάδας Σχεδίασης.

 

6.7 Η συχνότητα επιτήρησης καθορίζεται από τον Τοπικό Συντονιστή ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες.

 

6.8 Η εκτίμηση της κατάστασης γίνεται από την Ομάδα Σχεδίασης με βάση τις ιδιότητες του διαρρεύσαντος πετρελαίου, τις επικρατούσες περιβαλλοντικές συνθήκες (άνεμο, ρεύματα, θερμοκρασίες κ.λ.π.) και επικαιροποιείται διαρκώς ενσωματώνοντας όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες. Για την διαπίστωση των ιδιοτήτων του πετρελαίου και την παρακολούθηση της συμπεριφοράς του, εφόσον κριθεί αναγκαίο, λαμβάνονται

δείγματα που αποστέλλονται για εξέταση στο πλησιέστερο Κρατικό Εργαστήριο.

 

6.9 Επανεκτίμηση της κατάστασης γίνεται αμέσως με την λήψη νεότερων στοιχείων για τη θέση και τη κατάσταση της κηλίδας.

 

6.10 Πριν να δοθούν εντολές για την εκτέλεση κάθε είδους εργασιών καταπολέμησης, ο Τοπικός Συντονιστής εξετάζει την κατάσταση με κριτήρια: την ασφάλεια του προσωπικού, την διασφάλιση της περιουσίας και την προστασία του περιβάλλοντος.

 

6.11 Οι γενικά αποδεκτές μέθοδοι για την αντιμετώπιση περιστατικών ρύπανσης από πετρέλαιο παρατίθενται κατωτέρω και θα επιλέγονται ανάλογα με την περίπτωση:

 

1. Καμία Ενέργεια (Do nothing strategy)

2. Διακοπή Διαρροής (Stop discharge)

3. Ελάττωση δυναμικότητας πηγής διαρροής (Decrease pollution source strength)

4. Περιορισμός πρόσβασης - Απομάκρυνση πηγών ανάφλεξης (Restrict Access - Removal of ignition sources)

5. Μηχανικός εγκλωβισμός / Ανάκτηση πετρελαιοειδών (Mechanical containment / Recovery of the oil spilt)

6. Μηχανική διασπορά (Mechanical dispersion)

7. Χημικός διασκορπισμός (Chemical dispersion)

8. Προστασία ευαίσθητων περιοχών (Protection of particularly sensitive areas)

9. Καθαρισμός ρυπανθείσης ακτογραμμής (Shore clean-up):

(α) Μηχανικός / χειρωνακτικός καθαρισμός ακτής (Mechanical / Manual clean-up)

(β) Εγκλωβισμός στην ακτογραμμή (Containment on land)

(γ) Απομάκρυνση με σύστημα δημιουργίας κενού (Removal with vacuum unit)

(δ) Χρήση απορροφητικών / προσκολλητικών υλικών (Use of absorbents / absorbents)

 

6.12 Πίνακας με τα μέσα - υλικά και εξοπλισμό επιτήρησης - πρόληψης και καταπολέμησης της ρύπανσης που διαθέτει η Λιμενική Αρχή, περιλαμβάνονται στο Παράρτημα 13.

 

6.13 Πίνακας με τα αποθέματα των μέσων - υλικών και εξοπλισμού πρόληψης και καταπολέμησης της ρύπανσης που διαθέτουν άλλοι κρατικοί ή ιδιωτικοί φορείς στην περιοχή δικαιοδοσίας της Λιμενικής Αρχής που μπορούν να τεθούν στην διάθεση του Τοπικού Συντονιστή, με τα κύρια χαρακτηριστικά τους και τη θέση τους, περιλαμβάνονται στο Παράρτημα 14.

 

6.14 Ο εξοπλισμός και τα υλικά που περιέχονται στα Παραρτήματα 13 και 14 χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις οδηγίες των κατασκευαστών και την εμπειρία των χειριστών τους.

 

6.15 Αν η πηγή της ρύπανσης είναι ναυάγιο και η εργασία διακοπής της διαρροής έχει αναληφθεί από εταιρεία ναυαγιαίρεσης, τότε ο Τοπικός Συντονιστής ή ο αναπληρωτής του συμμετέχει στις αποφάσεις και συζητήσεις με τους ναυαγιαιρέτες με σκοπό την εκπλήρωση των στόχων του παρόντος σχεδίου σύμφωνα με την παράγραφο 1.2.

 

6.16 Ακόμη και στις περιπτώσεις που η πηγή ρύπανσης βρίσκεται στην ξηρά, ο Τοπικός Συντονιστής μπορεί να αποφασίσει σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς την λήψη πρόσφορων μέτρων περιορισμού της διαρροής στην πηγή και παρεμπόδισης της κατάληξης του πετρελαίου στην θάλασσα.

 

6.17 Ο εγκλωβισμός του πετρελαίου και ο περιορισμός της εξάπλωσής του εξετάζονται παράλληλα με την δυνατότητα απομάκρυνσης της πηγής ρύπανσης, εφόσον αυτό είναι εφικτό.

 

6.18 Ο εγκλωβισμός της κηλίδας εκτελείται από την ομάδα φραγμάτων.

 

6.19 Η ομάδα καταδυτικών εργασιών μπορεί να χρησιμοποιείται για την τοποθέτηση, συλλογή και απομάκρυνση των πλωτών φραγμάτων εφόσον κριθεί απαραίτητο.

 

6.20 Αν υπάρχει κίνδυνος προσβολής των κατά προτεραιότητα προστατευόμενων περιοχών σύμφωνα με το περιεχόμενο του παρόντος σχεδίου, τότε χρησιμοποιούνται πλωτά φράγματα για την εκτροπή του πετρελαίου σε άλλες λιγότερο ευαίσθητες περιοχές.

 

6.21 Αν απειλούνται ταυτοχρόνως περισσότερες από μία ευαίσθητες περιοχές, τότε ο Τοπικός Συντονιστής αποφασίζει σε ποια περιοχή κατά προτεραιότητα θα τοποθετηθεί φράγμα.

 

6.22 Αν υπάρχει κίνδυνος ή σημειωθεί προσβολή θαλάσσιων θηλαστικών ή άλλων ειδών, ενημερώνονται με μέριμνα του Τοπικού Συντονιστή οι αρμόδιοι φορείς για την ανάληψη της προστασίας και την περίθαλψή τους.

 

6.23 Αν ποντιστούν πλωτά φράγματα, είτε για τον εγκλωβισμό της κηλίδας, είτε για την προστασία ευαίσθητων περιοχών, πρέπει να επιτηρούνται συνεχώς από κατάλληλο προσωπικό. Τα φράγματα απομακρύνονται μετά την ολοκλήρωση της ανάκτησης του πετρελαίου από την θάλασσα και μετά από άδεια του Τοπικού Συντονιστή.

 

6.24 Όλες οι αναγκαίες προσαρμογές, αντικαταστάσεις και μικροεπισκευές των φραγμάτων γίνονται κατά το δυνατό επί τόπου από προσωπικό της ομάδας φραγμάτων, καταδυτικών εργασιών και επισκευών.

 

6.25 Αν έχει προηγηθεί προετοιμασία τμημάτων φραγμάτων για την προστασία ορισμένων ευαίσθητων περιοχών, τότε πρέπει αυτά να είναι καταγεγραμμένα χωριστά στο Παράρτημα 15 και να αποθηκεύονται σε διακριτή θέση.

 

6.26 Ο σκοπός εγκλωβισμού του πετρελαίου είναι ο περιορισμός της εξάπλωσης του και η διευκόλυνση της περισυλλογής του, γι' αυτό και οι συγκεκριμένες εργασίες σχεδιάζονται παράλληλα σε τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται ικανοποιητικός ρυθμός ανάκτησης των πετρελαιοειδών που έχουν διαφύγει στο περιβάλλον.

 

6.27 Η περισυλλογή του εγκλωβισμένου πετρελαίου εκτελείται από τις επιχειρησιακές ομάδες επέμβασης που χρησιμοποιούν συσκευές ανάκτησης πετρελαιοειδών (SKIMMERS, αντλίες κ.λ.π.) διαφόρων τύπων, όπως περιλαμβάνονται στα Παραρτήματα 13 και 14.

 

6.28 Αν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν οι εργασίες εγκλωβισμού και ανάκτησης του πετρελαίου εκτελούνται στην θάλασσα, διαφορετικά κατά μήκος των ακτών. Οι εργασίες καθαρισμού των ακτών αναλαμβάνονται όταν έχει ολοκληρωθεί σε σημαντικό ποσοστό η ανάκτηση του πετρελαίου από την θάλασσα και δεν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος νέας προσβολής αυτών.

 

6.29 Η επιχείρηση εγκλωβισμού - περισυλλογής αρχίζει αφού έχουν εξασφαλισθεί προηγουμένως οι χερσαίοι χώροι προσωρινής αποθήκευσης και τα πλωτά / χερσαία μέσα μεταφοράς των ανακτώμενων ποσοτήτων πετρελαιοειδών.

 

6.30 Μόνο όταν ο εγκλωβισμός της κηλίδας και η περισυλλογή του επιπλέοντος πετρελαίου είναι αδύνατη, εξετάζεται η δυνατότητα χρήσης Χημικών διασκορπιστικών ουσιών με κατάλληλα μέσα, αφού ληφθούν υπόψη οι γενικότερες περιβαλλοντικές συνθήκες και οι σχετικές μόνιμες διαταγές .

 

6.31 Καταπολέμηση της ρύπανσης με χρήση Χημικών διασκορπιστικών ουσιών μπορεί να εκτελεστεί μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και μόνο ύστερα από άδεια του Τοπικού Συντονιστή.

 

6.32 Πριν την απόφαση για χρήση Χημικών διασκορπιστικών ουσιών πρέπει να ελεγχθούν τα χαρακτηριστικά του πετρελαίου (ιξώδες, σημείο ροής) και η θερμοκρασία του θαλασσινού νερού και να επιβεβαιωθεί ότι η κηλίδα μπορεί να καταπολεμηθεί με τη μέθοδο αυτή. Πίνακες με τα χαρακτηριστικά των πετρελαίων περιέχονται στα Προσαρτήματα του Παραρτήματος 4.

 

6.33 Ο ψεκασμός Χημικών διασκορπιστικών ουσιών γίνεται μόνο με τη χρήση ειδικού εξοπλισμού.

 

6.34 Οι κλειστές θάλασσες και οι παράκτιες περιοχές στις οποίες πρέπει κατά κανόνα να αποφεύγεται η χρήση Χημικών διασκορπιστικών ουσιών περιέχονται στο Παράρτημα 16.

 

6.35 Στην περίπτωση καθαρισμού ακτών ο Τοπικός Συντονιστής αποφασίζει για την μέθοδο που θα εφαρμοστεί και την έκταση του καθαρισμού που θα εκτελεστεί λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες που περιέχονται στο ΕΚΡ (Παράρτημα 17).

 

6.36 Πριν αποφασίσει τη μέθοδο που θα εφαρμοστεί, ο Τοπικός Συντονιστής συνεκτιμά:

 

1. Το είδος και την ποσότητα του πετρελαίου που βρίσκεται στην ακτή.

2. Το είδος και τις χρήσεις της ακτής

3. Το βάθος που έχει εισχωρήσει το πετρέλαιο

4. Την δυνατότητα πρόσβασης στην περιοχή από ξηρά και θάλασσα

5. Την πιθανή επίπτωση στο ευρύτερο οικοσύστημα της ακτογραμμής.

 

6.37 Η μέθοδος που θα χρησιμοποιηθεί επιλέγεται αφού ληφθούν επιπρόσθετα υπόψη ισχύουσες κατευθυντήριες οδηγίες του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού, του Περιφερειακού Κέντρου Καταπολέμησης της Ρύπανσης στην Μεσόγειο Θάλασσα (REMPEC) καθώς και οι συστάσεις άλλων διεθνών κέντρων που ασχολούνται με συναφή θέματα.

 

6.38 Ο Τοπικός Συντονιστής μπορεί να αποφασίζει να μην γίνουν εργασίες καθαρισμού σε κάποια ακτή αλλά αντίθετα να αφεθεί το πετρέλαιο να αποικοδομηθεί με τη φυσική διαδικασία. Μια τέτοια απόφαση θα πρέπει να ληφθεί εφόσον οι συνέπειες του καθαρισμού με μηχανικά μέσα είναι δυσμενέστερες από την φυσική αποικοδόμηση του παραμένοντος πετρελαίου (όπως σε λιμνοθάλασσες, υδροβιότοπους κ.λ.π.).

 

6.39 Ο τελικός καθαρισμός των ακτών δεν πρέπει να ξεκινήσει προτού επιτευχθεί η οριστική διακοπή της διαρροής και η σε μεγάλο ποσοστό ανάκτηση του διαρρεύσαντος πετρελαίου και μόνον εφόσον έχει εξασφαλιστεί εκ των προτέρων η διαθεσιμότης ευκολιών προσωρινής εναπόθεσης - αποθήκευσης, μέσων μεταφοράς και χώρων τελικής διάθεσης των συλλεγόμενων πετρελαιοειδών μιγμάτων, απορριμμάτων και πετρελαιωμένων αχρήστων υλικών.

 

6.40 Ο καθαρισμός ακτών εκτελείται κυρίως από τους συναρμόδιους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τα Λιμενικά Ταμεία της περιοχής του συμβάντος με οργάνωση ομάδας καθαρισμού ακτών με εργατοτεχνίτες που θα προσληφθούν από την περιοχή του συμβάντος σύμφωνα με το ημερήσιο πρόγραμμα εργασιών που εγκρίνεται από τον Τοπικό Συντονιστή και επικαιροποιείται τακτικά σύμφωνα με τις εξελίξεις. Κάθε συνεργείο θα αποτελείται από 5 έως 10 άτομα με επικεφαλής έμπειρο προϊστάμενο από την ομάδα καθαρισμού ακτών.

 

6.41 Ο Τοπικός Συντονιστής μπορεί να αποφασίζει για ενίσχυση ορισμένων ομάδων ανακατανέμοντας άτομα που ανήκουν σε ομάδες που έχουν ολοκληρώσει τις εργασίες τους και δύνανται να χρησιμοποιηθούν στις εργασίες καθαρισμού άλλων ακτών της περιοχής.

 

6.42 Η μηχανική απομάκρυνση του πετρελαίου από την ακτή μπορεί να εκτελεστεί με τον εξοπλισμό που περιέχεται στο αντίστοιχο Προσάρτημα του Παραρτήματος 14.

 

6.43 Εφόσον η χρήση Χημικών διασκορπιστικών ουσιών γίνει αποδεκτή για τον καθαρισμό ακτών από τον Εθνικό Συντονιστή, ο ψεκασμός γίνεται από την ομάδα Χημικών διασκορπιστικών ουσιών σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή τους και τις σχετικές οδηγίες IMO-UNEP.

 

6.44 Πίνακας με τα διατιθέμενα μέσα προσωρινής αποθήκευσης πετρελαίου στην θάλασσα και στην ξηρά περιλαμβάνονται στα σχετικά Προσαρτήματα των Παραρτημάτων 13 και 14.

 

6.45 Τα μέσα μεταφοράς των περισυλλεγόμενων πετρελαιοειδών μιγμάτων που μπορούν να διατεθούν από τους φορείς που μετέχουν στο παρόν σχέδιο πρέπει να περιλαμβάνονται αναλυτικά στο Παράρτημα 14.

 

6.46 Ο συντονισμός των θαλάσσιων και χερσαίων μέσων μεταφοράς γίνεται από τον Υπεύθυνο εργασιών καθαρισμού ακτών, έτσι ώστε να αποφεύγονται καθυστερήσεις ή διακοπή των εργασιών περισυλλογής και να επιτυγχάνεται η ταχεία απομάκρυνση των περισυλλεγόμενων πετρελαιοειδών μέσω ορθολογικής εκμετάλλευσης των διατιθέμενων μέσων.

 

6.47 Ο Αξιωματικός Διοικητικής Μέριμνας σε συνεργασία με τους επιμέρους υπευθύνους των συνεργαζομένων φορέων φροντίζει για τις μεταφορές προσωπικού στην θάλασσα και στην ξηρά.

 

6.48 Στο οδικό δίκτυο από τον τόπο συγκέντρωσης μέχρι το τόπο τελικής διάθεσης γίνονται οι αναγκαίες κυκλοφοριακές παρεμβάσεις και όλα τα απαραίτητα μέτρα σήμανσης - ασφαλείας σε συνεργασία με την Τροχαία.

 

6.49 Η μέθοδος τελικής διάθεσης του ανακτηθέντος πετρελαίου και των απορριμμάτων επιλέγεται- αφού συνεκτιμηθούν κατά περίπτωση οι συστάσεις που περιέχονται στο Παράρτημα 17, σε συνεργασία με τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Νομαρχίας και της Περιφέρειας.

 

Στο Παράρτημα αυτό περιλαμβάνονται οι κατευθυντήριες οδηγίες και συστάσεις του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού, του REMPEC και των άλλων Διεθνών Οργανισμών που ασχολούνται σε διεθνές επίπεδο με τις μεθόδους καταπολέμησης της ρύπανσης και την επίλυση των συναφών προβλημάτων.

 

6.50 Πίνακας με τους χώρους τελικής νόμιμης διάθεσης των πετρελαιοειδών καταλοίπων που έχουν επιλεγεί σε συνεργασία με τις αρμόδιες Περιφερειακές και Νομαρχιακές Υπηρεσίες και τους εμπλεκόμενους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης περιλαμβάνεται στο Παράρτημα 18.

 

6.51 Η διάθεση των πετρελαιοειδών καταλοίπων και απορριμμάτων εκτελείται υπό την εποπτεία των υπευθύνων των χώρων τελικής υποδοχής και αποδεικνύεται από νόμιμα παραστατικά.

 

6.52 Όλος ο εξοπλισμός και τα μέσα καταπολέμησης της ρύπανσης που χρησιμοποιήθηκαν στην επιχείρηση συντηρούνται και καθαρίζονται με περιβαλλοντικά αποδεκτό τρόπο και επιθεωρούνται με ευθύνη των ιδιοκτητών τους, σύμφωνα με τις οδηγίες των κατασκευαστών, μεταφέρονται δε στους χώρους συνήθους αποθήκευσής τους όπου παραμένουν σε ετοιμότητα για ενδεχόμενη επαναχρησιμοποίηση.

 

7. Επικοινωνίες

 

7.1 Πίνακας με τα διαθέσιμα τηλεπικοινωνιακά μέσα (ΤΕLΕΧ, τηλέφωνα, FΑΧ, φορητά τηλέφωνα, VΗF κ.λ.π.), με τους αριθμούς / χαρακτηριστικά κλήσης τους τα οποία εκτιμάται ότι θα χρησιμοποιηθούν κατά την διάρκεια των εργασιών καταπολέμησης από τον Τοπικό Συντονιστή και το προσωπικό του παρατίθενται σε χωριστό Παράρτημα 19 που καταρτίζει το Γραφείο Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος της Λιμενικής Αρχής.

 

7.2 Τα τηλέφωνα - ΤΕLΕΧ και FAX χρησιμοποιούνται για επικοινωνίες με διάφορες Υπηρεσίες και Οργανισμούς, τόσο εντός της περιοχής της Λιμενικής Αρχής, όσο και με Κεντρικές Υπηρεσίες που εδρεύουν στην Αθήνα και τον Πειραιά.

 

7.3 Οι διαθέσιμες συσκευές VHF χρησιμοποιούνται για την επικοινωνία του Τοπικού Συντονιστή με τις ομάδες καταπολέμησης καθώς και τις επικοινωνίες μεταξύ των ομάδων.

 

7.4 Κατά την διάρκεια των εργασιών καταπολέμησης της ρύπανσης τα κανάλια VHF του ΥΕΝ / ΑΛΣ θα χρησιμοποιούνται κατά προτεραιότητα για τις ανάγκες της επιχείρησης καταπολέμησης.

 

8. Εκπαίδευση και ασκήσεις

 

8.1 Όλο το προσωπικό που λαμβάνει μέρος σε εργασίες καταπολέμησης της ρύπανσης εκπαιδεύεται περιοδικά ανάλογα με τα καθήκοντά του στα θέματα πρόληψης, περιορισμού και καταπολέμησης της ρύπανσης.

 

Τα επίπεδα εκπαίδευσης είναι τα εξής:

 

1. Σχεδιασμός / Λήψη αποφάσεων

2. Συντονισμός / Εποπτεία

3. Χειρισμός εξοπλισμού.

 

8.2 Τα πρόσωπα που πρόκειται να εκτελέσουν καθήκοντα επιπέδου (1) και (2) εκπαιδεύονται με μέριμνα της Διεύθυνσης Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος σε σεμινάρια που οργανώνονται σε εξειδικευμένα κέντρα από διεθνείς Οργανισμούς, Κυβερνήσεις, πετρελαϊκές εταιρείες και την ναυτιλιακή βιομηχανία.

 

8.3 Οι χειριστές εξοπλισμού εκπαιδεύονται τοπικά από τους επικεφαλής των ομάδων.

 

8.4 Το Γραφείο Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος της Λιμενικής Αρχής έχει την επιμέλεια και την ευθύνη της γραμματειακής υποστήριξης για την κατάρτιση και την συνεχή ενημέρωση του σχεδίου και υποχρεούται να διαθέτει ενημερωμένο αντίγραφο αυτού για άμεση χρήση από τους εκτελούντες φυλακή σε 24ωρη βάση.

 

8.5 Τα υπόλοιπα πρόσωπα που συμμετέχουν στις εργασίες καταπολέμησης της ρύπανσης (πληρώματα σκαφών - αεροσκαφών, προσωπικό εγκαταστάσεων, διυλιστηρίων, συντήρησης κ.λ.π.) λαμβάνουν οδηγίες από τον Τοπικό Συντονιστή, του Αξιωματικούς Επιχειρήσεων ή τους υπευθύνους των Ομάδων για το ρόλο που τους έχει ανατεθεί.

 

8.6 Ο Τοπικός Συντονιστής με την Ομάδα Σχεδίασης σε συνεργασία με τους μετέχοντες στο σχέδιο Δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς προετοιμάζει περιληπτικές οδηγίες για το ρόλο κάθε ομάδας που περιλαμβάνεται στο σχέδιο, οι οποίες αποτελούνται από:

 

1. Σύντομη περιγραφή της όλης δομής και οργάνωσης που καθορίζεται με το σχέδιο

2. Περιγραφή του ρόλου της ομάδας

3. Τεχνική του σχεδίου αναφορικά με το ρόλο και τα καθήκοντα της ομάδας

4. Τεχνικές πληροφορίες για τον εξοπλισμό που χρησιμοποιεί η ομάδα

5. Οδηγίες για την χρήση του εξοπλισμού.

 

8.7 Με πρωτοβουλία του Τοπικού Συντονιστή και μετά από συνεννόηση με την Διεύθυνσης Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος οργανώνεται ετησίως μια τουλάχιστον τακτική άσκηση επί χάρτου για τον έλεγχο των επικοινωνιών, της ενεργοποίησης και της λήψης αποφάσεων.

 

8.8 Εκτός των ασκήσεων επί χάρτου, μία γενική άσκηση με πλήρη ενεργοποίηση του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού και του εξοπλισμού οργανώνεται τουλάχιστον μια φορά κάθε δύο χρόνια, ει δυνατόν κατά την επέτειο της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος (5η Ιουνίου), ώστε να ελέγχονται όλες οι επί μέρους λειτουργίες του σχεδίου (ενεργοποίηση, επικοινωνίες, λήψη αποφάσεων, επιχείρηση καταπολέμησης, συντήρηση, συντονισμός των διαφόρων τμημάτων και οργανισμών, σύνταξη δελτίων τύπου και επικοινωνία με τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

 

9. Διάφορα

 

9.1 Μόνο το Γραφείο Επικοινωνίας και Μαζικών Μέσων Ενημέρωσης του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας και ο Εθνικός Συντονιστής ή το Γραφείο Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας και ο Τοπικός Συντονιστής ή ο Αξιωματικός Δημοσίων Σχέσεων, ανάλογα με το μέγεθος του συμβάντος, ενημερώνουν τους εκπροσώπους του τύπου για την κατάσταση και την εξέλιξη των εργασιών καταπολέμησης.

 

9.2 Ο Αξιωματικός Δημοσίων Σχέσεων πρέπει να ενημερώνεται για την κατάσταση και τα μέτρα που έχουν ληφθεί Για το σκοπό αυτό μπορεί να συμμετέχει στις συναντήσεις των Ομάδων Σχεδίασης και Καταπολέμησης.

 

9.3 Ο Αξιωματικός Δημοσίων Σχέσεων προετοιμάζει και διανέμει ημερήσιο δελτίο τύπου μετά από συνεννόηση με τον Τοπικό ή τον Εθνικό Συντονιστή και προετοιμάζει τις συναντήσεις με τους εκπροσώπους του τύπου.

 

9.4 Στον Αξιωματικό Δημοσίων Σχέσεων πρέπει να παραχωρηθεί τουλάχιστον μια τηλεφωνική γραμμή (χωριστή από αυτές που χρησιμοποιούνται στην επιχείρηση) καθώς και κατάλληλος χώρος υποδοχής για να ενημερώνει τους εκπροσώπους του τύπου.

 

9.5 Για την απρόσκοπτη και ταχεία ανάληψη των εργασιών καταπολέμησης της ρύπανσης, και εφόσον υπάρχει δυνατότητα οι εργασίες μπορούν να χρηματοδοτούνται από το ΓΑΛΑΖΙΟ ΤΑΜΕΙΟ σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

 

9.6 Ο Τοπικός Συντονιστής και η Ομάδα Σχεδίασης σε συνεργασία με τον Εθνικό Συντονιστή είναι το Κλιμάκιο της Διοίκησης που είναι υπεύθυνο για την αντιμετώπιση της ρύπανσης και την υποστήριξη όλων των εργασιών καταπολέμησής της.

 

9.7 Όλες οι πληρωμές πρέπει να εγκριθούν από τον Τοπικό Συντονιστή.

 

9.8 Τόσο το γραφείο καταγραφής, όσο και το γραφείο αγορών, λογαριασμών και οικονομικών πρέπει να τεκμηριώνουν τα σχετικά έξοδα, ώστε να είναι δυνατός ο καταλογισμός των πραγματοποιηθέντων δαπανών στον υπαίτιο ή στους άλλους συνυπεύθυνους για την καταβολή των ποσών αυτών.

 

9.9 Όλες οι αποδείξεις συγκεντρώνονται και κρατούνται από τον Αξιωματικό Διοικητικής Μέριμνας που ορίζεται από τον Τοπικό Συντονιστή.

 

9.10 Ο Αξιωματικός Διοικητικής Μέριμνας είναι υπεύθυνος για την τεκμηρίωση των εξόδων που αναλήφθηκαν κατά τη διάρκεια των εργασιών καταπολέμησης.

 

9.11 Ο Αξιωματικός Διοικητικής Μέριμνας είναι επίσης υπεύθυνος για την συλλογή φωτογραφιών, βιντεοταινιών και κάθε άλλου στοιχείου που επιβεβαιώνει τις παραπάνω εργασίες καταπολέμησης.

 

9.12 Ο Τοπικός Συντονιστής και ο Αξιωματικός Διοικητικής Μέριμνας σε συνεργασία με τον Εθνικό Συντονιστή και τους εκπροσώπους των Δημόσιων Οργανισμών και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης προετοιμάζουν τους λογαριασμούς για τον καταλογισμό των δαπανών σε βάρος του υπαιτίου της ρύπανσης και των συνυπεύθυνων σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

 

9.13 Ο Τοπικός Συντονιστής σε συνεργασία με τον Εθνικό Συντονιστή αποφασίζει για την επιστημονική παρακολούθηση της περιοχής του συμβάντος από αναγνωρισμένα ερευνητικά εργαστήρια. Εάν κριθεί σκόπιμο, η εργασία αυτή μπορεί να αρχίσει αμέσως και να εκτελείται παράλληλα με τις εργασίες καταπολέμησης ή να συνεχίζεται και μετά από την ολοκλήρωσή τους.

 

10. Σχόλια

 

10.1 Το παρόν Σχέδιο και τα Παραρτήματά του μπορούν να τηρούνται με ψηφιακή μορφή δεδομένων (χάρτες, φωτογραφίες εγκαταστάσεων, περιοχών προστασίας υψηλής προτεραιότητας κ.λ.π.) σε Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές με κατάλληλο λογισμικό (Geographical Information System: GIS)

 

10.2 Οι τακτικές ενημερώσεις του Σχεδίου και οι συνακόλουθες μεταβολές ή προσθήκες θα κοινοποιούνται στη Διεύθυνσης Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος, η οποία είναι υπεύθυνη για την τήρηση ενημερωμένων ευρετηρίων που αφορούν στα στοιχεία των παραρτημάτων του Εθνικού Σχεδίου.

 

11. Παραρτήματα

 

1. Περιοχή εφαρμογής του Σχεδίου (περιλαμβάνει ναυτικό χάρτη με τα όρια δικαιοδοσίας της Λιμενικής Αρχής και ευρετήρια με τα στοιχεία των Υπηρεσιών της Περιφέρειας, της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, των Επαρχείων, των Λιμενικών Ταμείων, των παράκτιων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των Εισαγγελιών, των Στρατιωτικών Μονάδων, των τελωνείων, των περιφερειακών Χημικών Υπηρεσιών του Γενικού Χημείου του Κράτους, των Υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος, των φορέων εκμετάλλευσης, των λιμενικών εγκαταστάσεων, μαρίνων, αλιευτικών καταφυγίων και μέσων εκτέλεσης θαλάσσιων, επίγειων και εναέριων μεταφορών).

 

2. Πιθανές εστίες ρύπανσης (περιλαμβάνει στοιχεία για τις κάθε είδους εγκαταστάσεις και τις παράκτιες δραστηριότητες από τις οποίες είναι δυνατόν να σημειωθεί περιστατικό ρύπανσης καθώς και συναφή στοιχεία του

παρελθόντος).

 

3. Περιοχές συχνής εμφάνισης περιστατικών.

 

4. Είδη, ιδιότητες, κατηγορίες και συμπεριφορά πετρελαίου.

 

5. Χαρακτηριστικά προγενέστερων ρυπάνσεων (περιλαμβάνει πίνακα με τα είδη του πετρελαίου και άλλων ρυπογόνων ουσιών που έχουν απορριφθεί στην περιοχή αρμοδιότητας της Αρχής την τελευταία πενταετία) .

 

6. Μορφολογία ακτών (περιλαμβάνει στοιχεία και πληροφορίες για το είδος χρήσης, τη δυνατότητα πρόσβασης και τη μορφολογία των ακτών, που επηρεάζουν την μεθοδολογία καταπολέμησης της ρύπανσης).

 

7. Περιοχές υψηλής προτεραιότητας και ανάγκης προστασίας (περιλαμβάνονται οι ακτές κολύμβησης, οι οργανωμένες λουτρικές εγκαταστάσεις, οι μονάδες αφαλάτωσης, τα σημεία υδροληψίας ή πετρέλευσης παράκτιων εγκαταστάσεων, οι οστρακοκαλλιέργειες και ιχθυοκαλλιέργειες, οι λιμνοθάλασσες, οι εκβολές ποταμών, τα θαλάσσια πάρκα και οι βιότοποι προστατευόμενων ειδών).

 

8. Περιβαλλοντικά στοιχεία της περιοχής (περιλαμβάνει τα μετεωρολογικά και ωκεανογραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής).

 

9. Κατανομή του προσωπικού της Λιμενικής Αρχής βάσει του Σχεδίου.

 

10. Δημόσιοι φορείς που συμμετέχουν στο Σχέδιο.

 

11 .Συνεργαζόμενοι φορείς του ιδιωτικού τομέα (περιλαμβάνει τις παράκτιες βιομηχανικές εγκαταστάσεις, τις εταιρείες διακίνησης πετρελαίου, τα διυλιστήρια, τις επιχειρήσεις καταπολέμησης ρύπανσης της θάλασσας, τις εταιρείες εκτέλεσης υποθαλάσσιων εργασιών και τα στοιχεία των ιδιωτών που μπορούν να συνδράμουν εθελοντικά σε περιπτώσεις ανάγκης, κατηγοριοποιημένα σε ομοειδείς πίνακες).

 

12. Στοιχεία Τοπικού και Εθνικού Συντονιστή.

 

13. Εξοπλισμός της Λιμενικής Αρχής σε υλικά και μέσα καταπολέμησης της ρύπανσης της θάλασσας και διαθέσιμα πλωτά, χερσαία και εναέρια μέσα.

 

14. Εξοπλισμός των συνεργαζομένων φορέων σε υλικά και μέσα.

 

15. Κρίσιμες ποσότητες φραγμάτων σε ετοιμότητα για την προστασία ειδικών περιοχών (περιλαμβάνει τις θέσεις φορτοεκφόρτωσης παράκτιων εγκαταστάσεων, τις υδροληψίες βιομηχανικών μονάδων και τις μαρίνες).

 

16. Περιοχές απαγόρευσης της χρήσης ουσιών διασκορπισμού πετρελαίου.

 

17. Εγχειρίδιο Καταπολέμησης Ρύπανσης και συναφείς ΜΕ-ΠΘΠ.

 

18. Χώροι τελικής νόμιμης διάθεσης καταλοίπων και απορριμμάτων ή αχρήστων υλικών.

 

19. Πίνακας τηλεπικοινωνιακών δικτύων της Λιμενικής Αρχής.

 

ΙΙΙ. Διάγραμμα