 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
1. Προς εκπόνηση της προκαταρκτικής μελέτης κυκλοφοριακού κόμβου, απαιτούνται τα παρακάτω στοιχεία:
α) Στοιχεία κυκλοφορίας δηλαδή, κυκλοφοριακοί φόρτοι και σύνθεση κυκλοφορίας για όλες τις κατευθείαν και στρέφουσες κινήσεις, οι οποίες πρόκειται να εξυπηρετηθούν με τον κόμβο. Όπου υφίσταται διαμορφωμένη κατάσταση τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από μετρήσεις του Εργοδότη (αρμόδια αρχή) ή μετρήσεις που λαμβάνονται από τον Μελετητή σε περίοδο ενός μέχρι δύο εικοσιτετράωρων. Αλλιώς, από τα ευθύγραμμα και στρέφοντα κυκλοφοριακά ρεύματα του κόμβου υπολογίζονται βάσει των υφιστάμενων κινήσεων στην περιοχή του κόμβου. Κατά την εκπόνηση μελετών κόμβων ιδιαίτερης σημασίας ενδείκνυται η διεξαγωγή (κατά τις αιχμές του εικοσιτετραώρου) μετρήσεων, προέλευσης προορισμού στην περιοχή του κόμβου, για την εξακρίβωση των επιθυμιών των μετακινουμένων. Από τις μετρήσεις αυτές προκύπτει το μέγεθος και η σύνθεση των κυκλοφοριακών ρευμάτων επί του κόμβου.
β) Στοιχεία εδάφους και υφιστάμενης διαμόρφωσης της περιοχής κόμβου δηλαδή τοπογραφικοί χάρτες ή πολεοδομικά σχέδια επί οικισμών που υπάγονται σε σχέδια Πόλεως, στοιχεία που αφορούν τη φύση του εδάφους, τις συνθήκες θεμελίωσης, τη στάθμη των υπογείων υδάτων, τη θέση των αγωγών έργων ύδρευσης, αποχέτευσης, ηλεκτρισμού, φωταερίου και γενικά έργων κοινής ωφέλειας, πληροφορίες ως προς τους υφιστάμενους αρχαιολογικούς χώρους ή μνημειακά έργα, τους χώρους εξυπηρέτησης οχημάτων (σταθμούς καυσίμων, εστιατόρια κ.λ.π.) στοιχεία επί του κυρίου οδικού δικτύου της περιοχής του κόμβου όπως και τυχόν άλλες υφιστάμενες συγκοινωνιακές συνδέσεις.
γ) Στοιχεία μελλοντικής ανάπτυξης στην περιοχή του κόμβου δηλαδή, πληροφορίες ως προς οποιαδήποτε προβλεπόμενη ανάπτυξη ή βελτίωση στην περιοχή του κόμβου, που μπορεί να επηρεάσει ή να επηρεαστεί από την προτεινόμενη διαμόρφωση του κόμβου (π.χ. προβλεπόμενες βελτιώσεις του οδικού και γενικά συγκοινωνιακού δικτύου, ανέγερση νέων κτιρίων που μπορούν να παράγουν κυκλοφοριακούς φόρτους, ανάπτυξη τουριστικών, βιομηχανικών κ.λ.π. περιοχών) και γενικά μελλοντικές πολεοδομικές αναπτύξεις ή αλλαγές στην χρήση του εδάφους.
δ) Οικονομικά στοιχεία δηλαδή, στοιχεία δαπανών απαλλοτριώσεων, δαπανών κατασκευών και δαπανών χρήσεων των οδών.
2. Υπολογισμός μελλοντικών κυκλοφοριακών φόρτων:
α) Βάσει των στοιχείων της παραγράφου 1, της υφιστάμενης κατάστασης και της προβλεπόμενης μελλοντικής εξέλιξης στην περιοχή του κόμβου καθώς και των αρχών της κυκλοφοριακής τεχνικής, υπολογίζονται οι μελλοντικοί ωριαίοι κυκλοφοριακοί φόρτοι, ανηγμένοι σε μονάδες επιβατικών αυτοκινήτων (μ.ε.α.) για το έτος στόχο που καθορίζεται από τον Εργοδότη (αρμόδια αρχή) καθώς και ενδιάμεσα ενδεχομένως στάδια ανάπτυξης του κόμβου.
β) Οι μελλοντικοί κυκλοφοριακοί φόρτοι, επί των οποίων πρόκειται να βασιστεί η μελέτη του κόμβου, πρέπει να παρουσιάζονται υπό μορφή διαγραμμάτων στα οποία να φαίνονται οι μέγιστοι ωριαίοι φόρτοι των εν γένει κυκλοφοριακών ρευμάτων. Όπου παρουσιάζονται σημαντικές διαφορές μεταξύ των φόρτων κατά τις δύο φορές, ενδείκνυται η Σύνταξη δύο διαγραμμάτων, που να δείχνουν τους μέγιστους ωριαίους φόρτους των αντίθετων φορών κατά την περίοδο της μέγιστης κυκλοφορίας.
3. Σύνταξη του βασικού χάρτη:
α) Βάση των υφιστάμενων η ειδικά για τη μελέτη του κόμβου των συντασσόμενων τοπογραφικών και πολεοδομικών σχεδίων και των στοιχείων που συγκεντρώνονται πάνω στην υφιστάμενη και μελλοντική ανάπτυξη της περιοχής του κόμβου, συντάσσεται ο βασικός χάρτης, επί του οποίου μελετάται η γενική διάταξη του κόμβου και εκπονούνται τα προσχέδια των προς εξέταση λύσεων.
β) Για τους βασικούς χάρτες προσχεδίων ισόπεδων κόμβων χρησιμοποιούνται κλίμακες 1:500 ή 1:1.000. Για εκτεταμένες διαμορφώσεις χρησιμοποιούνται κλίμακες από 1:1.000 έως 1:5.000. Για εκτεταμένους κόμβους ή συγκροτήματα κόμβων χρησιμοποιούνται μικρότερες κλίμακες. Επί ανώμαλων εδαφών και πολύπλοκων διαμορφώσεων κόμβων χρησιμοποιείται κλίμακα 1:1.000. Για τις περισσότερες περιπτώσεις ανισόπεδων κόμβων χρησιμοποιείται η κλίμακα 1:2.000. Η κλίμακα που χρησιμοποιείται κατά περίπτωση πρέπει να καθορίζονται στη σύμβαση ανάθεσης της μελέτης.
4. Σύνταξη σκαριφημάτων αναγνώρισης των δυνατών λύσεων.
α) Εφόσον δεν υπάρχει προφανής μια και μόνο λύση ως προς την εκλογή της μορφής του κόμβου συντάσσονται κατά προσέγγιση στην κλίμακα του βασικού χάρτη σκαριφήματα, που προβλέπουν όλες τις πιθανές γενικές διατάξεις, για να επιλεγούν οι μορφές του κόμβου οι οποίες παρουσιάζουν ενδιαφέρον προς περαιτέρω εξέταση. Τα σκαριφήματα αυτά εκπονούνται με ελεύθερο χέρι πάνω σε διαφανές χαρτί τοποθετημένο επί του βασικού χάρτη. Σε περίπτωση ανισόπεδων κόμβων ενδείκνυται η σχεδίαση γραμμικών σκαριφημάτων, με κάθε γραμμής να παριστάνει ένα οδόστρωμα απλής κατεύθυνσης ή το ήμισυ ενός οδοστρώματος διπλής κατεύθυνσης.
β) Κατά την εκπόνηση των παραπάνω σκαριφημάτων ελέγχονται κατά προσέγγιση οι ακτίνες καμπυλότητας, οι μηκοτομές, οι θέσεις των νησίδων κ.λ.π., ώστε να αξιολογείται η δυνατότητα εφαρμογής της λύσης που εξετάζεται.
5. Ανάλυση πιθανών λύσεων.
α) Τα σκαριφήματα που εκπονήθηκαν όλων των πιθανών λύσεων εξετάζονται και συγκρίνονται μεταξύ τους σε γενικές γραμμές όσον αφορά τα γεωμετρικά στοιχεία (ακτίνες καμπυλότητας, κλίσεις κ.λ.π.), τα χαρακτηριστικά λειτουργίας, τις δυνατότητες εξυπηρέτησης της κυκλοφορίας, το πιθανό κόστος, την γενική προσαρμογή στο έδαφος, τον τύπο των διασταυρούμενων οδών, την αισθητική αυτών κ.λ.π. Από την έρευνα και σύγκρισης αυτής βρίσκονται οι αρτιότερες λύσεις οι οποίες και εξετάζονται περαιτέρω με τη σύνταξη προσχεδίων (λειτουργικών σχεδίων) κατά τα οριζόμενα στη συνέχεια.
6. Σύνταξη προσχεδίων.
α) Τα προσχέδια των λύσεων που προκρίθηκαν για περαιτέρω εξέταση, εκπονούνται στις ίδιες κλίμακες με τα σκαριφήματα αναγνώρισης και επί του ίδιου βασικού χάρτη, περιέχουν δε περισσότερες λεπτομέρειες, ώστε να επιτρέπουν την ακριβέστερη αξιολόγηση των λύσεων που προκρίθηκαν. Σε αυτά εμφανίζεται επίσης ο τρόπος αποκατάστασης του υφιστάμενου οδικού δικτύου της περιοχής του κόμβου.
β) Τα προσχέδια εκπονούνται γραφικά, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις προδιαγραφές για τα γεωμετρικά στοιχεία του κόμβου. Για κάθε οδόστρωμα χαράσσονται και οι δυο οριογραμμές και τοποθετούνται κατάλληλα όλες οι νησίδες, ζώνες επιτάχυνσης, επιβράδυνσης κ.λ.π.
γ) Για να καταστεί δυνατός ο υψομετρικός έλεγχος του κόμβου, για τη διασφάλιση της δυνατότητας εφαρμογής αυτού, συντάσσονται οι απαιτούμενοι μηκοτομές. Για τις μηκοτομές χρησιμοποιείται όπως και στις μελέτες οδοποιίας η ίδια με την οριζοντιογραφία κλίμακα για τα οριζόντια μεγέθη και δεκαπλάσια κλίμακα για τα κατακόρυφα. Οι μηκοτομές χαράσσονται γραφικά χωρίς υπολογισμούς, χρησιμοποιώντας όμως τις απαιτούμενες κατακόρυφες καμπύλες συναρμογής για τις ταχύτητες μελέτης που έχουν επιλεγεί.
δ) Η χιλιομέτρηση σημειώνεται κατά μήκος των αξόνων των διασταυρούμενων οδών και κατά μήκος μιας από τις οριογραμμές κάθε ενός από τους συνδετήριους κλάδους. Κατά προτίμηση η χιλιομέτρηση για τους συνδετήριους κλάδους, πρέπει να αποτελεί συνέχεια της χιλιομέτρησης μιας από τις διασταυρούμενες οδούς. Εάν δεν υφίσταται η συνέχεια αυτή, η χιλιομέτρηση εκτελείται γραφικά σημειώνοντας τις αντίστοιχες χιλιομετρήσεις στα σημεία συνάντησης των συνδετηρίων κλάδων με τις διασταυρούμενες οδούς.
ε) Εκτός της οριζοντιογραφίας και των μηκοτομών σχεδιάζονται διατομές σε χαρακτηριστικά σημεία του κόμβου, συνήθως σε κλίμακα 1:200, στις οποίες φαίνεται το εύρος κατάληψης και οι διαστάσεις των οδοστρωμάτων, των ερεισμάτων, κ.λ.π.
στ) Εξετάζονται και εμφανίζονται τα αναγκαία τεχνικά έργα. Για αυτό σημειώνονται επί των οριζοντιογραφιών οι θέσεις των ακροβάθρων και μεσόβαθρων των γεφυρών, των τοίχων αντιστήριξης, οι άξονες των κυριότερων αποχετευτικών έργων, με ένδειξη του είδους και των διαστάσεων αυτών, χαρακτηριστικές διατομές χωρίς υπολογισμούς με ένδειξη μιας κατά προσέγγιση μορφής και του απαιτούμενου κατ' εκτίμηση κατασκευαστικού έργου.
7. Σύνταξη έκθεσης.
Συντάσσεται αιτιολογική έκθεση των παραπάνω με πίνακα τεχνικών έργων κάθε λύσης στην οποία φαίνονται τα παρακάτω στοιχεία:
α) θέση τεχνικού έργου,
β) συνολικό μήκος,
γ) διατομή,
δ) σύντομος χαρακτηρισμός του προβλεπομένου είδους του τεχνικού έργου,
ε) κόστος ανά μονάδα μήκους η επιφάνειας κάτοψης (κατ' εκτίμηση) και
στ) συνολικόν κόστος ανά τεχνικό έργο.
8. Αξιολόγηση των γεωμετρικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών κάθε λύσης.
Μετά τη συμπλήρωση των προσχεδίων των εξεταζομένων λύσεων κατά την παράγραφο 6, αυτά εξετάζονται βάσει των γεωμετρικών χαρακτηριστικών και της λειτουργίας του κόμβου από κυκλοφοριακής άποψης. Κατά την εξέταση αυτή λαμβάνονται υπόψη τα παρακάτω:
α) Προσαρμογή: Κάθε διάταξη κρίνεται ως προς την προσαρμογή της, με το χαρακτήρα των διασταυρούμενων οδών, τα μεγέθη των κυκλοφοριακών ρευμάτων, το έδαφος, το τοπίο, τα περιβάλλοντα κτίρια και γενικά τον περιβάλλοντα χώρο. Λαμβάνονται επίσης υπόψη η επισήμανση της θέσης του κόμβου με κατάλληλο τεχνητό ή φυσικό περιβάλλον.
β) Δυνατότητα εφαρμογής: Κάθε διάταξη κρίνεται ως προς τη δυνατότητα εφαρμογής της όσον αφορά τις επιπτώσεις αυτής πάνω στην υφιστάμενη κατάσταση.
γ) Γεωμετρικά χαρακτηριστικά: Τα γεωμετρικά στοιχεία κάθε λύσης δηλαδή οι ακτίνες καμπυλότητας της χάραξης, οι ορατότητες, οι κατά μήκος κλίσεις, τα πλάτη των οδοστρωμάτων, η διαμόρφωση των λωρίδων επιτάχυνσης και επιβράδυνσης, οι επικλίσεις, οι διαμορφώσεις των νησίδων, η ύπαρξη ή μη πλέξης, το μήκος αυτής κ.λ.π. πρέπει να συγκρίνονται. Δεν αποκλείονται κατά τη σύγκριση λύσεις πέρα από τα ελάχιστα πρότυπα εφόσον αιτιολογηθούν επαρκώς.
δ) Κυκλοφοριακή ικανότητα. Οι κυκλοφοριακές ικανότητες για όλες τις κινήσεις κάθε λύσης, πρέπει να υπολογίζονται και συγκρίνονται με τους αναμενόμενους κυκλοφοριακούς φόρτους, κατά τις κινήσεις αυτές. Εφόσον οι δαπάνες κατασκευής δεν διαφέρουν ουσιωδώς, λύσεις που παρουσιάζουν μεγαλύτερα περιθώρια μεταξύ των αναμενόμενων κυκλοφοριακών φόρτων και των διαθέσιμων κυκλοφοριακών ικανοτήτων πρέπει να προτιμώνται ως δυνάμενες να εξυπηρετήσουν ανετότερα την κυκλοφορία και να ανταποκριθούν σε ασυνήθιστες αιχμές.
ε) Χαρακτηριστικά λειτουργίας. Η γενική διάταξη, θέση, η απόσταση και διαδοχή των εσόδων και εξόδων πρέπει να εξετάζονται από άποψη ασφάλειας και ευχέρειας κατά τη διεξαγωγή της κυκλοφορίας, ευκρίνειας ως προς την εκλογή της επιθυμητής διαδρομής και δυνατότητας αποτελεσματικής σήμανσης. Η παρεχομένη ασφάλεια αποτελεί παράγοντα στην εκλογή της ενδεδειγμένης λύσης.
στ) Διεξαγωγή της κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια της κατασκευής. Εξετάζεται ο τρόπος κατά τον οποίο θα διεξάγεται κατά τη διάρκεια της κατασκευής η κυκλοφορία και θα κρίνεται, εάν θα διεξαχθεί αυτή με δαπανηρές παρακαμπτήριες ή με σημαντική παρακώλυση των οχημάτων που κυκλοφορούν στην περιοχή του κόμβου. Κοντά ή εντός αστικών περιοχών ευνοϊκές κατά τα άλλα λύσεις μπορούν να απορριφθούν ως λύσεις που δεν εξυπηρετούν την κυκλοφορία κατά τη διάρκεια της κατασκευής.
ζ) Ανάπτυξη κατά στάδια. Στις περιπτώσεις που κρίνεται σκόπιμη η άμεση κατασκευή τμήματος μόνο της τελικής διαμόρφωσης του κόμβου, των δε λοιπών τμημάτων αυτού σταδιακά, ανάλογα με την αύξηση της εξυπηρετούμενης κυκλοφορίας από αυτόν, πρέπει να εξετάζεται η δυνατότητα σταδιακής εφαρμογής κάθε λύσης. Τα χαρακτηριστικά λειτουργίας του πρώτου σταδίου και η δυνατότητα κατασκευής των επομένων, (λαμβάνοντας υπόψη την επαρκή εξυπηρέτησης της κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια της κατασκευής) μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την επιλογή της ενδεδειγμένης λύσης.
9. Υπολογισμός κόστους
α) Η εκτίμηση του κόστους κάθε λύσης κατά προσέγγιση περιλαμβάνει όλα τα κύρια έργα, δηλαδή κόστος απαλλοτριώσεων, κατεδαφίσεων, χωματουργικών, οδοστρωσίας, αποχέτευσης, τεχνικών έργων, φωτισμού σήμανσης, σημαντικών αλλαγών υφιστάμενων έργων κοινής ωφέλειας και προσωρινών κατασκευών εξυπηρέτησης της κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια της κατασκευής. Οι ετήσιες δαπάνες συντήρησης και λειτουργίας του κόμβου (φωτισμός, πράσινο κ.λ.π.) πρέπει να υπολογίζονται.
β) Οι εκτιμήσεις κόστους κατά το προκαταρκτικό αυτό στάδιο της μελέτης εκτελούνται κατά προσέγγιση, βάσει χαρακτηριστικών τιμών και εκτιμήσεων ποσοτήτων ή κατ' αποκοπή για ορισμένα έργα. Η εκτίμηση όλων των σημαντικών έργων πρέπει να εκτελείται ομοιόμορφα για όλες τις λύσεις.
10. Υπολογισμός δαπανών χρήσεως.
Για τη συμπλήρωση της οικονομικής ανάλυσης των διαφόρων λύσεων, εκτιμώνται οι συνολικές δαπάνες χρήσης για κάθε λύση. Οι δαπάνες χρήσης υπολογίζονται για όλα τα οχήματα που διέρχονται από την περιοχή του κόμβου η οποία περικλείεται εντός κοινών ορίων για κάθε λύση.
11. Επιλογή της ενδεδειγμένης λύσεως.
Το στάδιο της προκαταρκτικής (λειτουργικής) μελέτης συμπληρώνεται με τη σύνταξη τεχνικοοικονομικής έκθεσης στην οποία παρουσιάζεται η παραπάνω εκτιθέμενη ανάλυση με πίνακα σύγκρισης και προτείνεται η λύση που προκρίνεται για περαιτέρω μελέτη, στην οποία και περιλαμβάνονται οι προτάσεις του Μελετητή για την περαιτέρω πρόοδο της μελέτης.
12. Υποβλητέα τεύχη και σχέδια.
α) Έκθεση: Περιλαμβάνει τα στοιχεία που αναφέρονται στις παραγράφους 1, 2, 4, 5, 8, 9, 10 και 11 του παρόντος άρθρου.
β) Οριζοντιογραφίες (μία για κάθε λύση) όπως διευκρινίζεται στην παράγραφο 3 και στα εδάφια α, β, δ της παραγράφου 6 του παρόντος.
γ) Κατά μήκος τομές οδών και κλάδων (ένα σχέδιο για κάθε λύση) όπως διευκρινίζεται στο εδάφιο γ της παραγράφου 6 του παρόντος.
δ) Διατομή σε χαρακτηριστικές θέσεις (ένα σχέδιο για κάθε λύση) όπως διευκρινίζεται στο εδάφιο ε της παραγράφου 6 του παρόντος.