ΣτΕ 281/1990
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Αριθμός 281/1990
Το Συμβούλιο της Επικρατείας
Εκ των διατάξεων των άρθρων 24 παράγραφος 1 και 117 παράγραφοι 3 και 4 του Συντάγματος συνάγεται ότι τα δάση και οι δασικές εκτάσεις της χώρας υπάγονται, ως φυσικά αγαθά και ανεξαρτήτως της ειδικότερης ονομασίας αυτών, ή της θέσεως στην οποίαν ευρίσκονται, και ειδικότερα εν σχέσει προς τα οικιστικά κέντρα ή άλλους χώρους, υπό ίδιον προστατευτικό καθεστώς, επί τω τέλει της διατηρήσεως της κατά προορισμό χρήσεως αυτών και διαφυλάξεως της εκ της υπάρξεώς των προκυπτούσης φυσικής και βιολογικής ισορροπίας. Η προστασία αυτή αφορά και σε εκτάσεις, καλυπτόμενες πράγματι υπό δασικής βλαστήσεως, φυσικώς ή τεχνητώς δημιουργηθείσης, εγγύς ή και εντός σχεδίων πόλεων, τόσο ούτω μάλλον καθ' όσον η ύπαρξη τούτων ενέχει μεγαλύτερη σημασία για την κοινωνική διαβίωση και την ισορροπία του περιβάλλοντος τους οικισμούς χώρου (βλέπε ΣτΕ 89/1981, 2568/1981).
Εξάλλου, ο νόμος 998/1979 θεωρεί ως προστατευτέα και μη δυνάμενα να μεταβάλουν προορισμό τα εντός πόλεων και οικιστικών περιοχών καλυπτόμενα υπό δασικής βλαστήσεως, φυσικώς ή τεχνητώς δημιουργηθείσης, πάρκα και άλση, προσδιορίζει δε τις περιπτώσεις κατά τις οποίες, συντρεχουσών των τασσομένων διαδικαστικών και ουσιαστικών προϋποθέσεων, είναι επιτρεπτή η επέμβαση σ' αυτά προς εκτέλεση έργων ή ανεκτή η μεταβολή της χρήσεως και του προορισμού των. Ειδικότερα, κατά το άρθρο 3 τούτου:
{1. ...
4. Εις τις διατάξεις του παρόντος νόμου υπάγονται και οι εντός των πόλεων και των οικιστικών περιοχών ευρισκόμενες εκτάσεις, οι οποίες καλύπτονται υπό δασικής βλαστήσεως φυσικώς ή τεχνικώς δημιουργούμενης (πάρκα και άλση) ως και οι οπουδήποτε δημιουργούμενες δενδροστοιχίες ή δασικές φυτείες.
5. ...
6. Δεν υπάγονται οπωσδήποτε εις τις διατάξεις του παρόντος νόμου: α) ... ε) Οι περιοχές δια τις οποίας υφίστανται εγκεκριμένα έγκυρα σχέδια πόλεως ή καταλαμβάνονται υπό οικισμών προϋφιστάμενων του έτους 1923 ή πρόκειται περί οικοδομήσιμων εκτάσεων οικιστικών περιοχών του νόμου 947/1979. στ) ...}
Κατά δε το άρθρο 4 του ίδιου νόμου:
{1. ...
2. Από της απόψεως της θέσεως των δασών και δασικών εκτάσεων εν σχέσει προς τους χώρους ανθρώπινης εγκαταστάσεως και δραστηριότητας, διακρίνονται: α) Πάρκα και άλση εντός των πόλεων ή των οικιστικών περιοχών. β) ... ι.}
Εκ των διατάξεων τούτων προκύπτει ότι ως πάρκα και άλση, υπαγόμενα στο προστατευτικό καθεστώς του ως άνω νόμου, νοούνται οι αντίστοιχοι χώροι που προβλέπονται ως κοινόχρηστοι από το ισχύον σχέδιο πόλεως και επομένως δεν καταλαμβάνονται υπό του νόμου τούτου οικόπεδα εντός των προβλεπομένων οικοδομικών τετραγώνων, στα οποία υφίσταται δασική βλάστηση. Πλην όμως και η εν λόγω δασική βλάστηση συνιστά προστατευόμενο υπό του νόμου αγαθό, εφόσον κατά το άρθρο 40 παράγραφος 2 του νόμου 1337/1983:
{Για την κοπή δένδρων, μέσα σε εγκεκριμένα ρυμοτομικά σχέδια ή τις ζώνες οικιστικού ελέγχου που δεν προστατεύονται από τις διατάξεις για την προστασία των δασών και των δασικών γενικά εκτάσεων, απαιτείται έκδοση αδείας από την οικεία πολεοδομική αρχή ...}
Κατά την έννοια δε της διατάξεως αυτής, που ερμηνεύεται κατά τρόπο εναρμονιζόμενο προς την κατά τα προεκτεθέντα, κατοχυρούμενη υπό των άρθρων 24 παράγραφος 1 και 117 παράγραφοι 3 και 4 του Συντάγματος προστασία και των εκτάσεων που καλύπτονται πράγματι υπό δασικής βλαστήσεως, κατά την χορήγηση της εν λόγω αδείας πρέπει να επιδιώκεται η διαφύλαξη της υφισταμένης δασικής βλαστήσεως και να επιλέγεται κατά την εκτέλεση επιτρεπομένου υπό του νόμου έργου στο οικόπεδο λύση που ενέχει την ελάχιστη δυνατή επέμβαση στην εν λόγω δασική βλάστηση.
Εν προκειμένω, δια της πρώτης προσβαλλόμενης πράξεως χορηγήθηκε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης άδεια κοπής δεκαπέντε δένδρων (δώδεκα πεύκων και τριών κυπαρισσιών) σε έκταση που προβλέπεται υπό του από 20-07-1979 προεδρικού διατάγματος (ΦΕΚ 428/Δ/1979) ως χώρος για την ανέγερση του Τελλόγλειου Ιδρύματος και της Πανεπιστημιακής Πινακοθήκης. Όπως δ' ειδικότερα εκτίθεται στην πράξη αυτή, στο χώρο που έχει ορισθεί για την ανέγερση του Τελλόγλειου Ιδρύματος και της Πανεπιστημιακής Πινακοθήκης, εκτάσεως 8.500 m2, υπάρχουν 114 πεύκα και 20 κυπαρίσσια και στο χώρο που θα τοποθετηθεί το κτίσμα υπάρχουν 12 πεύκα και 3 κυπαρίσσια, η άδεια δε κοπής των τελευταίων τούτων δένδρων εδόθη με την προϋπόθεση της αντικαταστάσεώς των με διπλάσιο τουλάχιστον αριθμό δένδρων στον ευρύτερο χώρο του Μουσείου. Περαιτέρω, δια της δευτέρας προσβαλλόμενης πράξεως που επακολούθησε εδόθη άδεια εκσκαφών στο χώρο που θα ανεγερθεί το ρηθέν κτίσμα.
Όπως δ' εκτίθεται στην εκπονηθείσα υπό της Κοινοπραξίας Μελέτης Μουσείου Τέχνης και Πινακοθήκης Τελλόγλειου Ιδρύματος από 09-01-1987 τεχνική περιγραφή εκσκαφών:
{... η επιφάνεια του κτιρίου ανέρχεται σε 1.700 m2 και αποτελείται από ένα κτίριο εντελώς θαμμένο στο χώμα. Το κτίριο φαίνεται μόνο από τη μία πλευρά: από την οδό Αγίου Δημητρίου ... Το κτίριο θεωρείται μονώροφο ... Στα σημεία του οικοπέδου που υπάρχουν δένδρα και δεν θίγονται από την εκσκαφή, τα δένδρα αυτά διατηρούνται με ευθύνη του εργολήπτη και τα πλησιέστερα σκάμματα διανοίγονται με ιδιαίτερη προσοχή, ώστε να μη καταστραφούν οι ρίζες. Σε συνεργασία με την επιβλέπουσα αρχή, θα ορισθούν με ακρίβεια τα διατηρούμενα δένδρα, ώστε οι αποστάσεις και τα γωνιάσματα των χαράξεων των εκσκαφών να προσαρμοστούν στην υφισταμένη, κατάσταση των ριζικών συστημάτων ...}
Με αυτά τα δεδομένα, οι προσβαλλόμενες πράξεις που, εν όψει του εκτεθέντος περιεχομένου των, αντιμετωπίζουν, κατά την ανέγερση του κτιρίου του Τελλόγλειου Ιδρύματος και της Πανεπιστημιακής Πινακοθήκης στον ορισθέντα προς τούτο υπό του από 20-07-1979 προεδρικού διατάγματος χώρο, την επιλογή λύσεως που ενέχει την ελαχίστη δυνατή επέμβαση στην υφισταμένη στη μνησθείσα έκταση δασική βλάστηση με την παραλλήλου επιβολή (δια του προμνησθέντος όρου του τεθέντος δια της πρώτης προσβαλλόμενης πράξεως) της υποχρεώσεως αντικαταστάσεως των δένδρων, που θα κοπούν, με άλλα διπλασίου τουλάχιστον αριθμού, είναι, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένες, και οι προβάλλοντες τ' αντίθετα λόγοι ακυρώσεως είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι.