Απόφαση ΠΟΛ/1085/2012: Οδηγίες για την αντιμετώπιση των ρυθμισθέντων χώρων με το νόμο 4014/2011
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Απόφαση ΠΟΛ/1085/2012: Οδηγίες για την αντιμετώπιση των ρυθμισθέντων χώρων με το νόμο 4014/2011, 30-03-2012.
Με αφορμή ερωτήματα που έχουν υποβληθεί στην Υπηρεσία μας, σχετικά με το ανωτέρω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
1. Με τις διατάξεις του άρθρου 1 του νόμου [Ν] 1078/1980, όπως ισχύει, παρέχεται απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης κατά την αγορά κατοικίας ή οικοπέδου, εφόσον ο αγοραστής είναι δικαιούχος πρώτης κατοικίας.
Μεταξύ των αναγκαίων προϋποθέσεων για τη χορήγηση της απαλλαγής είναι η ύπαρξη νόμιμου κτίσματος και, συνεπώς, δεν είναι δυνατή η χορήγηση της απαλλαγής για αυθαίρετα κτίσματα (Σχετική η με αριθμό [Α] ΠΟΛ 1101/2010 εγκύκλιος του Υπουργείου Οικονομικών).
Επίσης, με τις με αριθμούς [Α] ΠΟΛ 1126/2011 και [Α] ΠΟΛ 1209/2011 εγκυκλίους έγινε δεκτό ότι οι ανωτέρω διατάξεις για την απαλλαγή α' κατοικίας εφαρμόζονται και για την επιφάνεια των τακτοποιούμενων χώρων του νόμου 3843/2010 και του νόμου 3775/2009, εφόσον κατά το χρόνο της αγοράς έχει ολοκληρωθεί η προβλεπόμενη διαδικασία ρύθμισής τους. Επιπλέον, ο φόρος μεταβίβασης, ο οποίος καταβλήθηκε για την αξία ρυθμισθέντων χώρων κατά την αγορά ακινήτων που υπήχθησαν στις διατάξεις της απαλλαγής α' κατοικίας, μπορεί να επιστραφεί ως αχρεωστήτως καταβληθείς εντός τριετίας από την ημερομηνία καταβολής του, μετά από υποβολή σχετικής αίτησης από τον υπόχρεο.
Τα ανωτέρω εφαρμόζονται ανάλογα και στη φορολογία κληρονομιών και γονικών παροχών.
2. Σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 4014/2011 απαγορεύεται και είναι απολύτως άκυρη η μεταβίβαση ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο χωρίς υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και βεβαίωση μηχανικού ότι δεν υπάρχει αυθαίρετη κατασκευή στο ακίνητο ή ότι η υφιστάμενη αυθαίρετη κατασκευή ή η εγκατεστημένη αυθαίρετη χρήση έχει, μεταξύ άλλων, υπαχθεί στη διαδικασία ρύθμισης του άρθρου 24 του ανωτέρω νόμου (άρθρο 23 παράγραφος 4 του νόμου 4014/2011).
Όσον αφορά την ανωτέρω διαδικασία ρύθμισης, με τη διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 24 του νόμου 4014/2011 και τη με αριθμό 41498/2011 κοινή υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 2167/Β/2011) σχετική απόφαση ορίζεται ότι η διαδικασία ρύθμισης των υπαγόμενων στο νόμο αυθαίρετων κατασκευών ή χρήσεων γίνεται ηλεκτρονικά και εκδίδεται βεβαίωση από το πληροφοριακό σύστημα μετά τον έλεγχο της πληρότητας του φακέλου και την εξόφληση του ενιαίου ειδικού προστίμου, με την οποία πιστοποιείται η περαίωση της διαδικασίας υπαγωγής αυθαίρετου ακινήτου στις διατάξεις του ανωτέρω νόμου (βεβαίωση ολοκλήρωσης της διαδικασίας υπαγωγής στο άρθρο 24 του νόμου 4014/2011). Μέχρι την ενεργοποίηση της δυνατότητας του πληροφοριακού συστήματος να υποδεχθεί το σύνολο των δικαιολογητικών και μελετών, που προβλέπονται στο στοιχείο β' της παραγράφου 2 του άρθρου 24 του ανωτέρω νόμου, είναι δυνατή η περαίωση της διαδικασίας (οπότε και η έκδοση της προαναφερθείσας βεβαίωσης), εφόσον εξοφληθεί το ενιαίο ειδικό πρόστιμο και υποβληθεί ηλεκτρονικά δήλωση του εξουσιοδοτημένου μηχανικού της παραγράφου 1 του άρθρου 2 της ανωτέρω κοινής υπουργικής απόφασης ότι έχει στη διάθεσή του όλα τα δικαιολογητικά και τις μελέτες και θα τα υποβάλει ηλεκτρονικά έως και τις 31-03-2012.
Περαιτέρω, με βάση τη διάταξη της παραγράφου 11 του άρθρου 24 του νόμου 4014/2011, μετά την περαίωση της ανωτέρω διαδικασίας επιτρέπεται η μεταβίβαση του αυθαίρετου ακινήτου ή η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ' αυτού, αφού εκδοθεί η σχετική βεβαίωση μηχανικού ότι οι εκτελεσμένες αυθαίρετες κατασκευές ή οι εγκατεστημένες αυθαίρετες χρήσεις εμπίπτουν σε μία από τις εξαιρέσεις της παραγράφου 2 και δεν υπάγονται σε καμία από τις περιπτώσεις της παραγράφου 3 του νόμου 4014/2011 (άρθρο 23 παράγραφος 4 του νόμου 4014/2011). Η βεβαίωση αυτή υποβάλλεται ηλεκτρονικά στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, όπου λαμβάνει μοναδικό αριθμό που αφορά το ακίνητο, πριν από τη σύνταξη των συμβολαίων. Στα συμβόλαια μεταβίβασης προσαρτάται η βεβαίωση και αναγράφεται ο μοναδικός αριθμός του ακινήτου (Σχετικές οι με αριθμούς πρωτοκόλλου 5758/2012 και 9417/2012 απαντήσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής προς το Υπουργείο Οικονομικών).
3. Ενόψει των ανωτέρω συνάγεται ότι η απαλλαγή α' κατοικίας χορηγείται και για την επιφάνεια των ως άνω ρυθμισθέντων χώρων, εφόσον πρόκειται για χώρους κύριας χρήσης, με βάση τις προϋποθέσεις του άρθρου 1 του νόμου [Ν] 1078/1980 και υπό την προϋπόθεση ότι προκύπτει από την πιο πάνω βεβαίωση του μηχανικού ότι επιτρέπεται η μεταβίβασή τους, δεδομένου ότι κατά το χρόνο της αγοράς έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία υπαγωγής στις διατάξεις του νόμου 4014/2011.
Επίσης, ο φόρος μεταβίβασης, ο οποίος καταβλήθηκε για την αξία ήδη ρυθμισθέντων χώρων κατά την αγορά ακινήτων που υπήχθησαν στις διατάξεις της απαλλαγής α' κατοικίας, μπορεί να επιστραφεί ως αχρεωστήτως καταβληθείς εντός τριετίας από την ημερομηνία καταβολής του, μετά από υποβολή σχετικής αίτησης από το δικαιούχο, εφόσον κατά το χρόνο της αγοράς είχε ήδη ολοκληρωθεί η διαδικασία ρύθμισής τους κατά τα ανωτέρω.
Για τη χορήγηση της απαλλαγής α' κατοικίας ή την επιστροφή του καταβληθέντος φόρου μεταβίβασης για τους χώρους αυτούς απαιτείται από το δικαιούχο η προσκόμιση στην αρμόδια Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία των εξής δικαιολογητικών:
α) αντίγραφο της βεβαίωσης ολοκλήρωσης της διαδικασίας υπαγωγής στο άρθρο 24 του νόμου 4014/2011, η οποία εκδίδεται από το πληροφοριακό σύστημα ως ανωτέρω, και
β) αντίγραφο της προαναφερθείσας βεβαίωσης μηχανικού.
4. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται ανάλογα τα οριζόμενα στις με αριθμούς [Α] ΠΟΛ 1126/2011 και [Α] ΠΟΛ 1209/2011 εγκυκλίους μας.
Επίσης, τα προαναφερθέντα εφαρμόζονται ανάλογα και στη φορολογία κληρονομιών και γονικών παροχών.
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών