ΑΠ 225/2003
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Αριθμός 225/2003
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
B1' Πολιτικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ευάγγελο Περλίγκα, Αντιπρόεδρο, Δημήτριο Παπαμήτσο, Θεόδωρο Αποστολόπουλο, Ιωάννη Δαβίλλα και Γεώργιο Αμελαδιώτη, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του, την 07-01-2003, με την παρουσία και της Γραμματέως Ευθυμίας Μαντζάνα, για να δικάσει μεταξύ:
Των αναιρεσειόντων: 1) Φ. Λ. Φωτοπούλου, κατοίκου Αγίας Μαρίνας Αττικής, ο οποίος παραστάθηκε με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Θεόδωρο Καμπέρη και
2) Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, το οποίο εδρεύει στην Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα. Εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Παναγιώτη Μακαρίτη, ο οποίος δεν κατέθεσε προτάσεις.
Του αναιρεσίβλητου: Ν. Ν., κατοίκου Αθηνών, ο οποίος εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσια δικηγόρο του Ευφροσύνη Δημητρακοπούλου.
Η ένδικη διαφορά έχει εισαχθεί με την από 19-05-1998 αγωγή του ήδη πρώτου των αναιρεσειόντων και με την από 13-07-1998 αγωγή του ήδη αναιρεσίβλητου, που κατατέθηκαν στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών και συνεκδικάσθηκαν, καθώς και με την πρόσθετη παρέμβαση, που άσκησε το δεύτερο των αναιρεσειόντων, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, υπέρ του πρώτου των αναιρεσειόντων Φ. Λ. Φωτοπούλου, μέσω των από 01-12-1998 προτάσεών του. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 118/1999 οριστική του ίδιου δικαστηρίου και, 317/2000 μη οριστική και 8494/2000 οριστική του Εφετείου Αθηνών. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητούν οι αναιρεσείοντες, με την από 20-10-2001 αίτησή τους καθώς και τους από 04-12-2002 πρόσθετους λόγους αυτής.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Γεώργιος Αμελαδιώτης ανάγνωσε την από 10-12-2002 έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε να γίνουν δεκτοί οι δεύτερος, τρίτος και πέμπτος λόγοι της αίτησης αναίρεσης και να απορριφθούν οι υπόλοιποι και το δικόγραφο των προσθέτων. Οι πληρεξούσιοι των αναιρεσειόντων ζήτησαν την παραδοχή της αίτησης και των προσθέτων λόγων αναιρέσεως και η πληρεξούσια του αναιρεσίβλητου την απόρριψή τους και καθένας την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη.
Σκέφτηκε σύμφωνα με το νόμο
Η σύμβαση, με την οποία ανατίθεται σε μηχανικό η εκπόνηση μελέτης και η επίβλεψη συγκεκριμένου οικοδομικού έργου, φέρει το χαρακτήρα της μισθώσεως έργου. Με τη σύμβαση αυτή ο μηχανικός αναλαμβάνει την υποχρέωση να εκτελέσει το έργο της μελέτης και επίβλεψης (άρθρο 681 του Αστικού Κώδικα) και έχει την αξίωση να λάβει τη συμφωνηθείσα αμοιβή (άρθρο 681 του Αστικού Κώδικα), η οποία δεν επιτρέπεται να είναι κατώτερη από τα ελάχιστα όρια της νόμιμης αμοιβής, που καθορίζονται από τις διατάξεις του προεδρικού διατάγματος 696/1974, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει. Εξ άλλου κατά το άρθρο 104 παράγραφος 2 εδάφιο 1 του εν λόγω προεδρικού διατάγματος:
{Για τα ιδιωτικά έργα, η πλήρης αμοιβή της μελέτης πρέπει να κατατίθεται, κατά τις κείμενες διατάξεις προς της υποβολής της μελέτης που συντάχθηκε προς έγκριση ή έκδοση της τυχόν απαιτούμενης άδειας.}
Με τη διάταξη αυτή, για την πληρωμή της αμοιβής του μηχανικού, εισάγεται παρέκκλιση από την από το άρθρο 694 του Αστικού Κώδικα καθιερωμένη αρχή κατά την οποία η αμοιβή του εργολάβου καταβάλλεται συγχρόνως με την παράδοση του έργου, και ορίζεται ότι η πληρωμή της αμοιβής του μηχανικού, για την εκπόνηση μελέτης προς έκδοση αδείας ανεγέρσεως οικοδομής, γίνεται μόλις ολοκληρωθεί η μελέτη και πριν αυτή υποβληθεί στην αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία προς έκδοση της άδειας. Και μάλιστα δεν καταβάλλεται στα χέρια του μηχανικού αλλά κατατίθεται στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας για λογαριασμό του και μετά την κατάθεση της ο μηχανικός υποβάλλει το φάκελο, μαζί με την απόδειξη προκαταθέσεως της αμοιβής του, στην Πολεοδομική Υπηρεσία. Εάν δεν προσκομίζει την απόδειξη αυτή ο φάκελος είναι ελλιπής και δεν επιτρέπεται να εκδοθεί άδεια. Έτσι η αμοιβή του μηχανικού είναι καταβλητέα μόλις αυτός ολοκλήρωσε τη μελέτη και η ολοκλήρωση της παράδοσης αυτής (του έργου) γίνεται με την υποβολή της μελέτης στην αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία για την έκδοση της άδειας. Στην προκειμένη περίπτωση ο πρώτος αναιρέσεως ενάγων μηχανικός) με την αγωγή, την οποία παραδεκτώς επισκοπεί ο Άρειος Πάγος (άρθρο 561 παράγραφος 2 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας), ισχυρίσθηκε τα εξής: Την 01-10-1995 συνήψε με τον αναιρεσίβλητο σύμβαση, με την οποία εκείνος του ανέθεσε την εκπόνηση των αρχιτεκτονικών και στατικών μελετών καθώς και των μελετών θερμομόνωσης, παθητικής πυροπροστασίας και υδραυλικών εγκαταστάσεων για την ανέγερση τετραώροφης οικοδομής σε ιδιόκτητο οικόπεδο του αναιρεσίβλητου, που βρίσκεται στο Δήμο Υμηττού και στην οδό Κ. αριθμός 9. Η αμοιβή του πρώτου αναιρεσείοντος (μηχανικού) για την εκτέλεση του έργου αυτού συμφωνήθηκε στο ποσό των 5.000.000 δραχμών με την υποχρέωση του αναιρεσίβλητου να καταβάλει επιπλέον του ποσού αυτού και τον αναλογούντα σε αυτό Φόρο Προστιθέμενης Αξίας από 18%. Στις 22-01-1996 οι ίδιοι συμβαλλόμενοι συμφώνησαν την επαύξηση της αμοιβής του αναιρεσείοντος κατά 700.000 δραχμές προκειμένου αυτός να συντάξει πρόσθετες μελέτες και έτσι η συνολική αμοιβή του ανήλθε στις 5.700.000 δραχμές. Έναντι της αμοιβής του αυτής ο αναιρεσίβλητος του κατέβαλε 2.000.000 δραχμές και απέμεινε υπόλοιπο δραχμών 3.700.000. Στις 16-02-1996 οι ίδιοι συμβαλλόμενοι συμφώνησαν όπως το υπόλοιπο αυτό καταβληθεί ως εξής:
α') 1.000.000 δραχμές αμέσως προκειμένου ο αναιρεσείων να υποβάλει στο αρμόδιο Πολεοδομικό Γραφείο το σχετικό φάκελο για την έκδοση της οικοδομικής άδειας και
β') το υπόλοιπο των 2.700.000 δραχμών εντός, το πολύ, σαράντα (40) ημερών.
Στις 11-07-1996 ο αναιρεσείων ολοκλήρωσε όλες τις τεχνικές μελέτες και σχημάτισε το φάκελο για την υποβολή του στο Πολεοδομικό Γραφείο προς έκδοση της σχετικής άδειας, ειδοποίησε τον αναιρεσίβλητο αλλά εκείνος αρνήθηκε να καταβάλει ο οφειλόμενο υπόλοιπο της συμφωνηθείσας αμοιβής. Και έτσι, αφού ο αναιρεσείων μηχανικός περάτωσε το συμφωνηθέν έργο, ο αναιρεσίβλητος (εντολέας - εργοδότης) είχε την υποχρέωση να του καταβάλει το υπόλοιπο της συμφωνηθείσας αμοιβής, νομιμοτόκως από την επομένη της ημέρας (11-07-1996) περατώσεως του έργου. Με το περιεχόμενο αυτό η αγωγή στηρίζεται ευθέως στο άρθρο 681, 694 του Αστικού Κώδικα σε συνδυασμό προς τις διατάξεις του προεδρικού διατάγματος 696/1974, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, δηλαδή στην εκτέλεση της σύμβασης κατά την οποία ο αναιρεσίβλητος είχε την υποχρέωση να προκαταβάλει το οφειλόμενο υπόλοιπο της συμφωνηθείσας αμοιβής με την περάτωση του έργου, και πριν αυτό υποβληθεί στην Πολεοδομική Υπηρεσία για έκδοση της άδειας. Το Εφετείο με την προσβαλλόμενη απόφασή του, όπως από αυτή προκύπτει, δέχθηκε τα εξής: Ο αναιρεσίβλητος συμφώνησε με τον πρώτο αναιρεσείοντα αρχιτέκτονα μηχανικό να αναλάβει ο τελευταίος την εκπόνηση των προσηκουσών κατά νόμο μελετών για την έκδοση άδειας ανεγέρσεως οικοδομής στο οικόπεδο του πρώτου, που βρίσκεται στον Υμηττό Αττικής. Για αμοιβή του αναιρεσείοντος μηχανικού συμφωνήθηκε το ποσό των 5.000.000 δραχμές και επιπλέον το Φόρο Προστιθέμενης Αξίας από 18%, που θα βάρυνε τον αναιρεσίβλητο. Μεταγενεστέρως οι ίδιοι συμβαλλόμενοι συμφώνησαν να αυξηθεί η αμοιβή του πρώτου αναιρεσείοντα κατά 700.000 λόγω εκπόνησης προσθέτων μελετών. Έναντι της συνολικής αμοιβής του αναιρεσείοντα μηχανικού ο αναιρεσίβλητος κατέβαλε 2.000.000 δραχμές και απέμεινε οφειλόμενο υπόλοιπο δραχμές 3.700.000. Δεν αποδείχθηκε όμως ότι συμφωνήθηκε να πληρωθεί το υπόλοιπο αυτό σε δύο δόσεις, ήτοι 1.000.000 δραχμές στις 16-02-1996 και το υπόλοιπο εντός 40 ημερών από την ημέρα αυτή. Με τις παραδοχές του αυτές το Εφετείο, που απέρριψε την αγωγή, ως αναπόδεικτη γιατί δεν προέκυψε το ληξιπρόθεσμο, κατά τις άνω ημερομηνίες, των ενδίκων αξιώσεων, δεν περιέλαβε στην απόφασή του καμία αιτιολογία για ζήτημα που ασκεί ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης και ειδικότερα για τον αγωγικό ισχυρισμό του πρώτου αναιρεσείοντα ότι στις 11-07-1996 αποπεράτωσε το έργο οπότε, ανεξαρτήτως συμφωνίας για το χρόνο πληρωμής της αμοιβής, γεννάται απευθείας από το νόμο απαιτητή και ληξιπρόθεσμη αξίωση του μηχανικού για προκαταβολή (με κατάθεση στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας) της αμοιβής (άρθρο 104 παράγραφος 2 του προεδρικού διατάγματος 696/1974). Επομένως οι δεύτερος, τρίτος και πέμπτος λόγοι του αναιρετηρίου, με τους οποίους προβάλλεται η αιτίαση για έλλειψη αιτιολογίας επί ζητήματος που ασκεί ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης (άρθρο 559 παράγραφος 19 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας), όπως αυτοί παραδεκτώς συμπληρώθηκαν από τον Εισηγητή (άρθρο 562 παράγραφος 4 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας) είναι βάσιμοι και πρέπει να γίνουν δεκτοί. Και, αφού γίνονται δεκτοί οι λόγοι αυτοί παρέλκει η εξέταση των υπολοίπων λόγων του κυρίου δικογράφου και του δικογράφου των προσθέτων. Μετά από αυτά πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση προς περαιτέρω εκδίκαση στο ίδιο δικαστήριο που θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές από εκείνους που εξέδωσαν την απόφαση αυτή. Τα δικαστικά έξοδα πρέπει να επιβληθούν σε βάρος του αναιρεσίβλητου (άρθρο 176 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας).
Για τους λόγους αυτούς
Αναιρεί την υπ' αριθμόν 8494/2000 απόφαση του Εφετείου Αθηνών. Παραπέμπει την υπόθεση προς περαιτέρω εκδίκαση στο ίδιο Δικαστήριο, που θα συντεθεί από άλλους δικαστές από αυτούς που εξέδωσαν την αναιρούμενη απόφαση.
Και
Καταδικάζει τον αναιρεσίβλητο στα δικαστικά έξοδα των αναιρεσειόντων, τα οποία ορίζει σε χίλια τριακόσια (1.300) €.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα, στις 29-01-2003
Δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο στην Αθήνα, στις 18-02-2003