 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
1. Η Πολιτεία έχει την υποχρέωση ανάληψης δράσεων πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς πρόληψης. Η πρωτογενής πρόληψη περιλαμβάνει τις παρεμβάσεις και τις ενέργειες που στοχεύουν στη μείωση της συχνότητας εμφάνισης νοσημάτων, αναπηριών ή βλαβών και πραγματοποιούνται πριν από την εμφάνιση αυτών.
Ως τέτοιες δράσεις και ενέργειες ενδεικτικά αναφέρονται η προγεννητική αγωγή, οι εμβολιασμοί, η φυσική άσκηση, η αποφυγή του καπνίσματος, η υγιεινή διατροφή, η προαγωγή ψυχικής υγείας και ευεξίας. Η δευτερογενής πρόληψη περιλαμβάνει τις παρεμβάσεις που στοχεύουν στην πρώιμη ανίχνευση μιας υπάρχουσας, αλλά όχι κλινικά ορατής νόσου, προκειμένου η πρόγνωση της νόσου να καθίσταται πλέον ευνοϊκή. Ως τέτοιες παρεμβάσεις ενδεικτικά αναφέρονται τα προγράμματα μαζικού προσυμπτωματικού ελέγχου για τους διαφόρους τύπους καρκίνου και η εκτίμηση του καρδιαγγειακού κινδύνου.
Η τριτογενής πρόληψη περιλαμβάνει τις παρεμβάσεις, που στοχεύουν στην πρόληψη της ανικανότητας, την αποκατάσταση των βλαβών, καθώς και την πρόληψη των υποτροπών από μία κλινικά ορατή νόσο και την υποστήριξη των ατόμων να αντιμετωπίσουν μακροχρόνια και σύνθετα προβλήματα, καθώς και βλάβες της υγείας τους με στόχο τη βελτίωση της λειτουργικής τους ικανότητας, της ποιότητας ζωής και του προσδόκιμου επιβίωσης.
Ως τέτοιες παρεμβάσεις ενδεικτικά αναφέρονται η φυσικοθεραπεία στις περιπτώσεις αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και η παροχή ανακουφιστικής και υποστηρικτικής φροντίδας σε ασθενείς με απειλητικές για τη ζωή τους νόσους.
2. Θεσπίζεται το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης με την ονομασία ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ, το οποίο εντάσσεται στο πενταετές Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημόσια Υγεία. Το Εθνικό Πρόγραμμα ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ αποτελείται από δράσεις δημόσιας υγείας στα πεδία της πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς πρόληψης, που υλοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Υγείας, παρέχονται δωρεάν από τους οριζόμενους στο πρόγραμμα δημόσιους ασφαλιστικούς φορείς και υλοποιούνται με σύμπραξη των καθοριζόμενων στα επιμέρους προγράμματα της παραγράφου 3 του παρόντος εποπτευόμενων οργανικών μονάδων και φορέων υπηρεσιών δημόσιας υγείας, συμπεριλαμβανομένων και νομικών προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου.
3. Το Εθνικό Πρόγραμμα ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ αποτελείται από τα ακόλουθα επιμέρους προγράμματα δημόσιας υγείας προς όφελος της υγείας των πολιτών:
Α) Σε επίπεδο πρωτογενούς πρόληψης τα προγράμματα αυτά είναι:
i) Το Εθνικό Πρόγραμμα Προαγωγής της Σωματικής Άσκησης και της Υγιεινής Διατροφής (ΕΠΠΣΑΥΔ) για τον έλεγχο και τη διαχείριση των παραγόντων κινδύνου, που σχετίζονται με την κακή διατροφή και την έλλειψη της σωματικής άσκησης.
α) Βασικοί άξονες εφαρμογής του παρόντος προγράμματος ως προς την προαγωγή της υγιεινής διατροφής είναι:
α)α) η υποβολή προτάσεων για την υλοποίηση σχετικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων κατά προτεραιότητα σε εκπαιδευτικούς παιδιών σχολικής και προσχολικής ηλικίας, με τη συνεργασία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ),
α)β) η υλοποίηση εκστρατείας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των γονέων και του γενικού πληθυσμού για τα οφέλη της υγιεινής διατροφής,
α)γ) η συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία και τους δημόσιους φορείς, με σκοπό τη βελτίωση της υγιεινής διατροφής σε συνάρτηση με τους βασικούς παράγοντες κινδύνου που απορρέουν από την κακή διατροφή,
α)δ) η συνεργασία της Πολιτείας με τη βιομηχανία τροφίμων για τη βελτίωση της σύστασης κατά την παραγωγή τυποποιημένων βιομηχανικών τροφών, με στόχο τη μείωση προσθήκης άλατος, σακχάρων, κορεσμένων λιπαρών οξέων και βιομηχανικώς παραγομένων trans λιπαρών οξέων,
α)ε) η τήρηση της θεσμοθετημένης λίστας των τροφίμων που επιτρέπεται να διατίθενται στα κυλικεία των σχολείων.
β) Οι αντίστοιχοι άξονες εφαρμογής του Προγράμματος ως προς την ανάδειξη του ρόλου της φυσικής άσκησης είναι:
β)α) η υποβολή προτάσεων για την εφαρμογή παρεμβατικών προγραμμάτων για τη βελτιστοποίηση των χώρων και των όρων άθλησης στο σχολικό περιβάλλον, με τη συνεργασία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ),
β)β) η συνέργεια με τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης α' και β' βαθμού ως προς την υποστήριξη προγραμμάτων άθλησης στις κατά τόπους αθλητικές εγκαταστάσεις, καθώς και η διαμόρφωση προγραμμάτων άθλησης για όλες τις ηλικιακές ομάδες του πληθυσμού,
β)γ) η ανάληψη κοινής δράσης με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού για την παροχή πρόσθετων κινήτρων άθλησης στις υποδομές κάθε βαθμίδας εκπαίδευσης,
β)δ) η παροχή δυνατότητας χρήσης ανοικτών χώρων άθλησης στο σχολικό περιβάλλον και εκτός του χρονικά καθορισμένου ωραρίου εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων υπό τους αναγκαίους όρους επίβλεψης,
β)ε) η παροχή δυνατότητας στο μαθητικό δυναμικό της χώρας για συμμετοχή σε πρόσθετες, οργανωμένες με την πρωτοβουλία της πολιτείας, αθλητικές δραστηριότητες εντός και εκτός του υφιστάμενου σχολικού προγράμματος φυσικής αγωγής,
β)στ) η διαμόρφωση προγραμμάτων ενημέρωσης της μαθητικής νεολαίας για εξειδικευμένους τομείς αθλητικής δραστηριότητας,
β)ζ) η παροχή δυνατότητας διασύνδεσης με θεσμικούς δημόσιους φορείς υποστήριξης και προαγωγής ειδικών δραστηριοτήτων σωματικής άθλησης,
β)η) η υποβολή προτάσεων για την επικαιροποίηση των προγραμμάτων φυσικής αγωγής στα σχολεία με βάση τη σύγχρονη γνώση, με τη συνεργασία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ),
β)θ) η διαμόρφωση κινήτρων για την ανάπτυξη ή την επέκταση προγραμμάτων φυσικής αγωγής και άσκησης στους χώρους εργασίας,
β)ι) η υλοποίηση εκστρατείας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού σε ό,τι αφορά τα πλεονεκτήματα της φυσικής άσκησης.
γ) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Υγείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προσδιορίζεται η κάθε επιμέρους αναλαμβανόμενη δράση πρόληψης της υγείας των πολιτών, εξειδικεύονται οι επιμέρους δράσεις του προγράμματος στο πλαίσιο των ανωτέρω, ορίζεται ο τρόπος σύμπραξης των συναρμόδιων δημόσιων αρχών, ο τρόπος εγγραφής των πολιτών και η διαδικασία συμμετοχής τους, υποδεικνύονται οι φορείς, που συμπράττουν στην υλοποίηση των συγκεκριμένων δράσεων και ορίζεται η διαδικασία επικαιροποίησης του προγράμματος ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
ii) Το Εθνικό Πρόγραμμα Μείωσης της Επιβλαβούς Κατανάλωσης του Αλκοόλ (ΜΕΚΑ) για τον περιορισμό των παραγόντων κινδύνου από την αλόγιστη έκθεση στο αλκοόλ.
α) Οι βασικοί άξονες εφαρμογής του παρόντος προγράμματος είναι οι ακόλουθοι:
α)α) η υποβολή προτάσεων για την εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων κυρίως στα σχολεία για τις βλαπτικές συνέπειες της επιβλαβούς κατανάλωσης αλκοόλ, με τη συνεργασία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ),
α)β) η εντατικοποίηση ελέγχων στα σημεία διάθεσης αλκοόλ, ιδίως, ως προς κάθε πράξη παράνομης διάθεσης σε ανηλίκους,
α)γ) η διατύπωση προτάσεων επικαιροποίησης και αυστηροποίησης των κυρώσεων για τις παραβάσεις που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία,
α)δ) η ενίσχυση των κέντρων απεξάρτησης και η εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού με έμφαση στους ανηλίκους, τους οδηγούς και τις εγκύους,
α)ε) η διαμόρφωση δομών τηλεφωνικής υποστήριξης και επικοινωνίας ως προς την εξάρτηση από το αλκοόλ,
α)στ) η εφαρμογή παρεμβάσεων με επίκεντρο τους ανήλικους, τις εγκύους και άτομα με προβληματική συμπεριφορά, που σχετίζεται με την αλόγιστη κατανάλωση αλκοόλ, καθώς και παρεμβάσεων για την ορθή οδική συμπεριφορά.
β) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Προστασίας του Πολίτη, Οικονομικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Υγείας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ορίζονται οι διαδικασίες συμμετοχής των πολιτών και της εκπαιδευτικής κοινότητας στο Εθνικό Πρόγραμμα Μείωσης της Επιβλαβούς Κατανάλωσης του Αλκοόλ, εξειδικεύονται οι επιμέρους δράσεις του προγράμματος στο πλαίσιο των ανωτέρω στόχων, υποδεικνύονται οι δημόσιοι φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, που συμπράττουν στην υλοποίηση κάθε συγκεκριμένης δράσης πρόληψης και κατανέμεται η ανάληψη της δαπάνης μεταξύ των συμμετεχόντων δημόσιων φορέων.
iii) Το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών (ΕΠΕΜΒ), το οποίο απευθύνεται σε ειδικές και ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, παιδιά, ανηλίκους και ενηλίκους, μετακινούμενους πληθυσμούς και πληθυσμούς που βρίσκονται σε κίνδυνο, και περιλαμβάνει τα προγράμματα εμβολιασμών όλων των ανωτέρω.
α) Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υγείας προσδιορίζεται η κάθε επιμέρους αναλαμβανόμενη δράση διεύρυνσης ή επικαιροποίησης του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών υπέρ της υγείας των πολιτών με την καθιέρωση των ενδεδειγμένων επιστημονικά εμβολίων, όπως εξειδικεύονται ανά νόσημα, ηλικία και φύλο, ορίζονται οι διαδικαστικές προϋποθέσεις συμμετοχής των πολιτών στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, ο τρόπος εγγραφής και η διαδικασία συμμετοχής τους, υποδεικνύονται οι φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, που συμπράττουν στην υλοποίηση της συγκεκριμένης δράσης και ορίζεται η διαδικασία επικαιροποίησης του προγράμματος, ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
β) Σε περιπτώσεις εμφάνισης κινδύνου διάδοσης μεταδοτικού νοσήματος, που ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, μπορεί να επιβάλλεται, με απόφαση του Υπουργού Υγείας, μετά από γνώμη της ΕΕΔΥ, υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού με σκοπό την αποτροπή της διάδοσης της νόσου. Με την ανωτέρω απόφαση ορίζονται η ομάδα του πληθυσμού ως προς την οποία καθίσταται υποχρεωτικός ο εμβολιασμός με καθορισμένο εμβόλιο, η τυχόν καθορισμένη περιοχή υπαγωγής στην υποχρεωτικότητα, το χρονικό διάστημα ισχύος της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού, το οποίο πρέπει πάντοτε να αποφασίζεται ως έκτακτο και προσωρινό μέτρο προστασίας της δημόσιας υγείας για συγκεκριμένη ομάδα του πληθυσμού, η ρύθμιση της διαδικασίας του εμβολιασμού και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια.
γ) Αποτελεί υποχρέωση της Πολιτείας η προσωποποιημένη ενημέρωση ενός εκάστου πολίτη για τον χρόνο και τον τρόπο συμμετοχής του στα προαναφερόμενα Εθνικά Προγράμματα.
Β) Σε επίπεδο δευτερογενούς πρόληψης τα προγράμματα αυτά είναι:
i) Το Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου (ΕΠΠΕ), το οποίο απευθύνεται στον γενικό πληθυσμό για την πρώιμη ανίχνευση νοσημάτων υψηλού επιπολασμού. Στο ΕΠΠΕ εμπεριέχονται δράσεις πρόληψης, συμπεριλαμβανομένης της καθιέρωσης προληπτικών διαγνωστικών εξετάσεων των πολιτών για τον καρκίνο του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου, τον καρδιαγγειακό κίνδυνο και την έγκαιρη διάγνωση του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής.
ii) Το Εθνικό Πρόγραμμα Συστηματικού Προγεννητικού και Περιγεννητικού Ελέγχου (ΕΠΠΓΕ), το οποίο απευθύνεται στον πληθυσμό για την προάσπιση της υγείας του κατά την προγεννητική και περιγεννητική περίοδο. Το Πρόγραμμα περιλαμβάνει δέσμη των επιστημονικά συνιστώμενων εργαστηριακών ελέγχων κατά την προγεννητική περίοδο, καθώς και την επέκταση του Εθνικού Προγράμματος Προληπτικού Ελέγχου Νεογνών (ΕΠΠΕΝ), ώστε η πρώιμη διάγνωση να αφορά στο σύνολο των σπάνιων αλλά σοβαρών νοσημάτων, που επιδέχονται θεραπείας και μπορούν να καταστούν ελεγχόμενα.
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Υγείας και Οικονομικών προσδιορίζονται το περιεχόμενο, καθώς και κάθε επιμέρους αναλαμβανόμενη δράση διεύρυνσης για κάθε ένα εκ των Προγραμμάτων (Α) και (Β) υπέρ της υγείας των πολιτών με την καθιέρωση των ενδεδειγμένων επιστημονικά μεθόδων, όπως εξειδικεύονται ανά νόσημα, ηλικία και φύλο, ορίζονται οι διαδικαστικές προϋποθέσεις συμμετοχής των πολιτών στα προγράμματα, ο τρόπος εγγραφής και η διαδικασία συμμετοχής τους, υποδεικνύονται οι φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, που συμπράττουν στην υλοποίηση της συγκεκριμένης δράσης, καθορίζεται ως μηδενική η συμμετοχή των πολιτών στην αναλογούσα δαπάνη διενέργειας των συγκεκριμένων δράσεων πρόληψης σε όλους τους συμμετέχοντες δημόσιους φορείς, εφόσον αυτές διενεργούνται υπό τις ανωτέρω προϋποθέσεις συμμετοχής και ορίζεται η διαδικασία επικαιροποίησης των προγραμμάτων ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Γ) Σε επίπεδο τριτογενούς πρόληψης το πρόγραμμα αυτό είναι το Εθνικό Πρόγραμμα Ψυχοκοινωνικής Ένταξης και Αποκατάστασης για άτομα με σοβαρά Ψυχοκοινωνικά Προβλήματα (ΕΠΨΕΑΑΨΥΠ), το οποίο περιλαμβάνει παρεμβάσεις που αφορούν στην εργασιακή ένταξη των ατόμων αυτών, στοχεύοντας στη μείωση του φορτίου των ψυχικών διαταραχών στους πάσχοντες, τις οικογένειές τους και την κοινότητα γενικά.
4. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας καθορίζονται οι όροι, το περιεχόμενο, ο φορέας διαχείρισης και κάθε ζήτημα σχετικό με τη διαδικασία ανάπτυξης από το Υπουργείο Υγείας ηλεκτρονικής ιστοσελίδας ενημέρωσης για θέματα Δημόσιας Υγείας, με αντικείμενο τη διάχυση της πληροφορίας και αγωγής της υγείας στους πολίτες. Η έκταση των αντικειμένων και οι διαδικασίες παραγωγής της πληροφορίας, καθώς και τα μέσα μετάδοσης από το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, βασίζονται στις αρχές της τεκμηριωμένης πολιτικής δημόσιας υγείας. Στο πλαίσιο της ίδιας απόφασης δύναται να καθιερώνεται, υπό τους όρους των κείμενων διατάξεων του νόμου και υπό την επιφύλαξη των κανονισμών για την προστασία προσωπικών δεδομένων, η δυνατότητα επικοινωνίας με τους πολίτες με τη χρήση και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.