Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο | | | Νέοι χρήστες | Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. | Δημιουργία νέου λογαριασμού | | |
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 135/2002 (13-03-2002)
Αριθμός ερωτήματος: Υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου οίκοθεν Δ15/10954/27-02-2002 έγγραφο, της Διεύθυνσης Μητρώων και Τεχνικών Επαγγελμάτων (Δ15) της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.
Περίληψη ερωτήματος: Ερωτάται αν υπό το πρίσμα των γενικών περί ανταγωνισμού διατάξεων, οι εργοληπτικές εταιρείες, που σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 του νόμου 2940/2001 έχουν υποβάλει δήλωση έναρξης διαδικασίας συγχώνευσης με πρακτικά των διοικητικών συμβουλίων τους, μπορούν να συμμετέχουν στις διαδικασίες επιλογής αναδόχου δημοσίου έργου, με τη χρήση όλων ή ορισμένων από τις βεβαιώσεις εγγραφής στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, είτε με τη χρήση μιας από αυτές.
Επί του ερωτήματος αυτού το Τμήμα γνωμοδότησε τα ακόλουθα:
Α. Στο άρθρο 4 παράγραφος 17 του νόμου 2940/2001 (Αναπτυξιακά, φορολογικά και θεσμικά κίνητρα για τις επιχειρήσεις του κατασκευαστικού τομέα και άλλες διατάξεις) ορίζεται ότι:
{Μέχρι την 31-12-2001 οι εργοληπτικές επιχειρήσεις που είναι εγγεγραμμένες σε οποιοδήποτε τάξη του Μητρώου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων υποχρεούνται είτε αυτοτελώς, είτε ύστερα από συγχώνευση μεταξύ τους, μόνο με βάση τις διατάξεις του νόμου 2166/1993 (ΦΕΚ 137/Α/1993) και του κωδικοποιημένου νόμου [Ν] 2190/1920, να υποβάλουν αίτηση έκτακτης επανάκρισης για την κατάταξή τους στην αντίστοιχη κατηγορία και τάξη, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος αυτό, τα προεδρικά διατάγματα και σι υπουργικές αποφάσεις που θα εκδοθούν με εξουσιοδότησή του ... Όσες εργοληπτικές επιχειρήσεις υποβάλουν στην υπηρεσία τήρησης του Μητρώου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, μέχρι την 31-12-2001, δήλωση έναρξης της διαδικασίας συγχώνευσης έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση μέχρι την 30-09-2002. Στην ανωτέρω δήλωση έναρξης διαδικασίας συγχώνευσης πρέπει να αναγράφονται υποχρεωτικά οι εταιρείες του Μητρώου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων που θα συμμετέχουν στη συγχώνευση, χωρίς δυνατότητα αλλαγής.
Με απόφαση που εκδίδεται από του Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων μπορεί να δίνεται παράταση στις πιο πάνω προθεσμίες εφόσον διαπιστωθεί ότι αυτές δεν επαρκούν για την ολοκλήρωση της διαδικασίας επανάκρισης.}
Εξ άλλου στο άρθρο 8 του ίδιου νόμου ορίζονται τα ακόλουθα:
{1. ...
2. Με εξαίρεση τη διαγραφή από ορισμένες ή όλες τις κατηγορίες ή τον υποβιβασμό της τάξης της επιχείρησης μετά οπό έκτακτη αναθεώρηση που γίνεται με πρωτοβουλία της υπηρεσίας, η ισχύς των βεβαιώσεων εγγραφής στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, με βάση την παλαιά κατάταξη παρατείνεται αυτοδίκαια μέχρι την έκδοση της απόφασης κατάταξης στις τάξεις της νέας διαβάθμισης του Μητρώου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, όπως αυτή καθαρίζεται στο άρθρο 4.
Εργοληπτική επιχείρηση, που προέρχεται από συγχώνευση εργοληπτικών επιχειρήσεων του Μητρώου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, μέχρι τη χορήγηση της βεβαίωσης εγγραφής και κατάταξής της στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, με βάση τις διατάξεις του νόμου αυτού, συμμετέχει στις διαδικασίες επιλογής αναδόχου δημοσίου έργου, είτε με τη χρήση σωρευτικό όλων ή ορισμένων από τις βεβαιώσεις εγγραφής στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, που είχαν εκδοθεί με βάση τις προγενέστερες διατάξεις, στις εργοληπτικές επιχειρήσεις που συγχωνεύθηκαν, αν από το διαγωνισμό απαιτείται η συμμετοχή κοινοπραξιών, είτε με τη χρήση μόνον μιας από αυτές.
3. Αν η συγχώνευση εργοληπτικών επιχειρήσεων, με μορφή ανώνυμης εταιρείας ή εταιρείας περιορισμένης ευθύνης, δεν έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις προθεσμίες που ορίζονται στο άρθρο 4 παράγραφος 17 αλλά έχουν ληφθεί οι αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων των μετόχων ή εταίρων για συγχώνευση> μπορεί να συμμετέχει σε κάθε δημοπρασία επιλογής αναδόχου δημοσίου έργου, μόνο με μία από τις επιχειρήσεις που συγχωνεύονται με τη χρήση της βεβαίωσης εγγραφής στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, που έχει εκδοθεί με βάση τις προγενέστερες διατάξεις.}
Από τις πιο πάνω διατάξεις προκύπτει ότι ο νόμος 2940/2001 μερίμνησε ειδικά για τις συγχωνεύσεις των εργοληπτικών επιχειρήσεων, επιτρέποντας την υποβολή αιτήσεως γιο επανάκρισή τους μετά την παρέλευση της προθεσμίας που τίθεται γενικά (31-12-2001 και - μετά την παράταση που δόθηκε με υπουργική απόφαση - ήδη 31-01-2002), προκειμένου να προλάβουν να ολοκληρώσουν τις διαδικασίες της συγχώνευσης όπως αυτές προδιαγράφονται στις σχετικές διατάξεις. Επίσης όρισε ότι μετά την λήψη των αποφάσεων των γενικών συνελεύσεων επί της συγχώνευσης, οι συγχωνευόμενες εταιρείες θα λαβαίνουν μέρος στους διαγωνισμούς με μία από τις βεβαιώσεις εγγραφής στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, που είχαν εκδοθεί για οποιοδήποτε από τις συγχωνευόμενες εταιρείες, μέχρις ότου εκδοθούν οι νέες βεβαιώσεις, επ' ονόματι της εταιρείας που προέκυψε από τη συγχώνευση.
Β. Στη νομοθεσία των δημοσίων έργων η συμμετοχή υποψηφίων αναδόχων από διαγωνισμό ανάθεσης δημοσίου έργου, με προσυνεννόηση, επί σκοπώ νοθεύσεως του συναγωνισμού αντιμετωπίζεται με τη διάταξη του άρθρου 24 παράγραφος 2)γ του προεδρικού διατάγματος 609/1985, με την οποία δίνεται η δυνατότητα στην αναθέτουσα αρχή να ακυρώσει εν τέλει το αποτέλεσμα της δημοπρασίας, αν κατά την κρίση της: ο συναγωνισμός υπήρξε ανεπαρκής, ή αν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι έγινε συνεννόηση των διαγωνιζομένων προς αποφυγή πραγματικού συναγωνισμού. Η συμπαιγνία των μετεχόντων στη δημοπρασία προσώπων, συνάγεται από την τακτική τους κατά τη διάρκεια της διενέργειας του διαγωνισμού.
Γ. Σύμφωνα με το νόμου [Ν] 2190/1920 περί ανώνυμων εταιρειών, όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με το προεδρικό διάταγμα [ΠΔ] 498/1987, η διαδικασία της συγχώνευσης έχει συνοπτικά ως εξής:
• | Τα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών που πρόκειται να συγχωνευθούν καταρτίζουν εγγράφως σχέδιο σύμβασης συγχώνευσης (άρθρο 69 παράγραφος 1) |
• | Ακολουθούν δημοσιεύσεις των σχεδίων συγχώνευσης προς το σκοπό υποβολής αντιρρήσεων εκ μέρους των πιστωτών (όρθρο 70). |
• | Συντάσσεται έκθεση από επιτροπή εμπειρογνωμόνων για την εκτίμηση των περιουσιακών στοιχείων των συγχωνευομένων εταιρειών (άρθρο 71) |
• | Λαμβάνεται απόφαση των γενικών συνελεύσεων των συγχωνευομένων εταιρειών, η οποία εγκρίνει το σχέδιο συγχώνευσης (άρθρα 72 και 73). |
• | Τέλος καταρτίζεται η σύμβαση συγχώνευσης, με συμβολαιογραφικό έγγραφο, που υποβάλλεται στον υπουργό Εμπορίου (ήδη Ανάπτυξης) για έγκριση, η οποία ακολούθως καταχωρείται στο Μητρώο Ανώνυμων Εταιρειών (άρθρο 74). |
Η ίδια ακριβώς διαδικασία ακολουθείται σε γενικές γραμμές και κατά τη συγχώνευση εταιρειών περιορισμένης ευθύνης (άρθρα 54 και 55 του νόμου [Ν] 3190/1955 περί εταιρειών περιορισμένης ευθύνης).
Από τις πιο πάνω διατάξεις προκύπτει ότι η συγχώνευση των επιχειρήσεων είναι διαδικασία που αρχίζει χρονικά με την κατάρτιση του σχετικού σχεδίου εκ μέρους των διοικητικών συμβουλίων των υπό συγχώνευση εταιρειών, πλην δεν είναι βέβαιο ότι θα καταλήξει θετικά, αφού υπόκειται στην έγκριση των Γενικών Συνελεύσεων των εταιρειών, αλλά και της πολιτείας. Μέχρις ότου καταρτισθεί η συμβολαιογραφική πράξη περί της συγχώνευσης οι εταιρείες διατηρούν την νομική και οικονομική τους αυτοτέλεια, η δε έναρξη της διαδικασίας συγχώνευσης δεν αποτελεί άνευ ετέρου απόδειξη ότι οι εταιρείες δρουν πλέον συντονισμένα ή ελέγχουν καθ' οιονδήποτε τρόπο η μία την άλλη. Κατά συνέπεια η έναρξη της διαδικασίας συγχώνευσης δεν προδικάζει και δεν αποτελεί, χωρίς άλλα βάσιμα στοιχεία, απόδειξη ότι προσερχόμενες οι υπό συγχώνευση εταιρείες στον ίδιο διαγωνισμό δημοσίων έργων πρόκειται να δράσουν προσυνεννοημένα με σκοπό τη νόθευση του συναγωνισμού.
Δ. Από τις προδιαληφθείσες διατάξεις προκύπτουν συνεπώς, κατά την ομόφωνη γνώμη του τμήματος, τα ακόλουθα:
Ο νομοθέτης του νόμου 2940/2001 όρισε ότι κρίσιμο σημείο για την πραγματοποίηση της συγχώνευσης, είναι η έγκριση του σχεδίου συγχώνευσης από τις γενικές συνελεύσεις των συγχωνευομένων εταιρειών. Από του χρονικού σημείου αυτού και εφεξής και μέχρις εκδόσεως της νέας βεβαιώσεως περί εγγραφής στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων εν ονόματι της νέας εταιρείας, οι συγχωνευόμενες εταιρείες μπορούν να χρησιμοποιούν στους διαγωνισμούς δημοσίων έργων μόνο τη μία από τις παλιές βεβαιώσεις εγγραφής. Η δήλωση έναρξης της διαδικασίας συγχώνευσης δεν στερεί τις υπό συγχώνευση εργοληπτικές επιχειρήσεις του δικαιώματος να μετέχει η κάθε μια αυτοτελώς σε διαγωνισμούς δημοσίων έργων, γιατί ουδεμία συνέπεια έχει στην νομική και οικονομική αυτοτέλεια των εταιρειών, ούτε και θα οδηγήσει κατ' ανάγκην στην τελική πράξη της συγχώνευσης, λαμβανομένου μάλιστα υπόψη του γεγονότος ότι η έναρξη αυτή της διαδικασίας στην παρούσα περίπτωση είναι κατά κάποιο τρόπο εξαναγκασμένη από το νομοθέτη (προκειμένου να επωφεληθούν οι εταιρείες των προνομίων που προσφέρει η συγχώνευση) και όχι αποτέλεσμα της ανεπηρέαστης και ώριμης βούλησης των δ.σ. των εταιρειών. Η συμμετοχή περισσοτέρων της μιας στον ίδιο διαγωνισμό δεν καθιστά εκ προοιμίου βέβαιο το συμπέρασμα ότι υπάρχει μεταξύ τους προσυνεννόηση προς αποφυγή πραγματικού συναγωνισμού, ώστε να οδηγήσει στον αποκλεισμό τους, προς το σκοπό αποτροπής της ακύρωσης του αποτελέσματος της δημοπρασίας κατά το άρθρο 24 παράγραφος 2)γ του προεδρικού διατάγματος 609/1985. Για να οδηγηθεί η αναθέτουσα αρχή σ' αυτό το συμπέρασμα πρέπει να υπάρχουν και άλλα βάσιμα και συγκεκριμένα στοιχεία.
Συμπερασματικό, η απάντηση που προσήκει στο ερώτημα που τέθηκε, είναι αυτή που αναφέρεται πιο πάνω αναλυτικά.
Αθήνα 15-03-2002
Ο Εισηγητής