ΝΣΚ 188/1986

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 188/1986 (11-03-1986)

Σχετικά με το υπ' αριθμόν 85268/16774/85/16-01-1986 έγγραφο ερώτημά σας, η γνώμη μας είναι η ακόλουθη:

Ι. Κατά τη παράγραφο 2 του άρθρου 6 του νόμου 720/1977 Περί εξαιρέσεως από της κατεδαφίσεως αυθαιρέτων κτισμάτων κ.λ.π.

{2. Επιτρέπεται η σύνταξις των οριστικών συμβολαίων πωλήσεως ακινήτων κατά παράβασιν των στο άρθρο 4 του νόμου 651/1977 αναφερομένων διατάξεων ως και της διατάξεως της παραγράφου 1 του άρθρου 2 του νομοθετικού διατάγματος 690/1948 περί συμπληρώσεως των περί σχεδίων πόλεων διατάξεων εφ' όσον προ της ισχύος του νόμου 651/1977 είχαν συνταχθεί περί ταύτης συμβολαιογραφικά προσύμφωνα. Τα ακίνητα ταύτα, ως και πάντα τα προ της ισχύος του νόμου 651/1977 μεταβιβασθέντα κατά παράβασιν των ανωτέρω μνημονευόμενων διατάξεων δύναται να μεταβιβάζονται περαιτέρω κατά παρέκκλιση από των διατάξεων αυτών ...}

Κατά δε το άρθρο 20 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος Περί σχεδίων πόλεων κ.λ.π.:

{1. Δεν επιτρέπεται οιαδήποτε μεταβίβασις της κυριότητος μέρους ή του όλου γηπέδου εφ' ου ο ιδιοκτήτης σχημάτισε ή ανεγνώρισε σχηματισθέντος τυχόν άνευ της θελήσεως του κοινοχρήστους χώρους (ιδιωτικές οδούς και πλατείες κ.τ.τ.), ή δεν σχημάτισε ουδέ ανεγνώρισε μεν τοιούτους, αλλά επιδιώκει τον σχηματισμόν ή την αναγνώρισή των δια της τοιαύτης μεταβιβάσεως. Εν τη έννοια του σχηματισμού κοινοχρήστων χώρων περιλαμβάνεται ο καθ' οιονδήποτε τρόπον ιδιωτική πρωτοβουλία ή συμφωνία γινόμενος περιορισμός ή παραίτησις δικαιωμάτων επί των ειρημένων γηπέδων επί τω τέλει αμέσου ή εμμέσου σχηματισμού των εν λόγω χώρων. Πάσα μεταβίβαση της κυριότητας, γινομένη παρά τις ανωτέρω διατάξεις, είναι αυτοδικαίως άκυρη. Η περί ακυρότητας διάταξις αυτή ισχύει και αν ακόμη δεν εγένετο εν επισήμω τινί πράξει σαφής μνεία περί του σχηματισμού των ειρημένων κοινοχρήστων χώρων, αλλά εμμέσως προκύπτει εκ των γενομένων μεταβιβάσεων ότι αυτές έγιναν επί τω τέλει του τοιούτου σχηματισμού και εν γένει της εφαρμογής ιδιωτικού σχεδίου ρυμοτομίας.}

ΙΙ. Με το άρθρο 6 του νόμου 720/1977 επιτράπηκε η περαιτέρω μεταβίβαση ακινήτων που είχαν μεταβιβασθεί μέχρι την ισχύ του νόμου 651/1977 κατά παράβαση του άρθρου 20 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος, δοθέντος ότι το άρθρο τούτο είναι μεταξύ των διατάξεων που προβλέπονται στο άρθρο 4 του νόμου 651/1977, το οποίο αναφέρεται στο παραπάνω άρθρο 6. Με τη ρύθμιση του τελευταίου αυτού άρθρου εγκυροποιούνται οι μέχρι του νόμου 651/1977 μεταβιβάσεις ακινήτων που έγιναν, πλην άλλων, κατά παράβαση του άρθρου 20 του ανωτέρω νομοθετικού διατάγματος, γιατί, εφόσον επιτρέπεται η περαιτέρω μεταβίβαση αυτών, προϋποτίθεται ότι άρχισε αναδρομικά, η απαγόρευση που προέβλεπε το άρθρο τούτο ως προς τα ακίνητα αυτά.

ΙΙΙ. Από τις παραπάνω διατάζεις προκύπτει ότι ο αρχικός ιδιοκτήτης, που έκανε τη κατάτμηση, δεν μπορεί με πράξη εν ζωή ή αιτία θανάτου να κατατμήσει τα ακίνητα που παράμειναν σ' αυτόν μετά την εγκυροποίηση κατά τα εκτεθέντα των μέχρι του νόμου 651/1977, μεταβιβάσεων, γιατί τούτο θα αποτελούσε εφαρμογή του ιδιωτικού ρυμοτομικού σχεδίου, που σκοπεί να αποτρέψει ο νόμος. Αλλά δεν εμποδίζεται ο αρχικός, ιδιοκτήτης να μεταβιβάσει ολόκληρα τα ακίνητα αυτά, γιατί τούτο δεν απαγορεύεται από τις παραπάνω διατάξεις, ούτε άλλωστε θα είχε νόημα μία τέτοια απαγόρευση, που θα καθιστούσε μετά τον θάνατο του ιδιοκτήτη τα ακίνητα αυτά αδέσποτα, πράγμα που δεν κείται στις προθέσεις του νομοθέτη. Σαν αυτοτελής ιδιοκτησία που θα μπορούσε, να μεταβιβασθεί, ολόκληρη από τον αρχικό ιδιοκτήτη πρέπει να θεωρηθεί κατά την έννοια των προαναφερθεισών διατάξεων, και κάθε έκταση γης, που περιβάλλεται από ακίνητα, των οποίων η μεταβίβαση εγκυροποιήθηκε με το άρθρο 6 του νόμου 720/1977, γιατί με το τρόπο αυτό η έκταση αυτή απέκτησε νομική αυθυπαρξία, έτσι ώστε η νομική της κατάσταση να προσδιορίζεται στο μέλλον αυτοτελώς από άλλες μη συνεχόμενες με αυτή εκτάσεις του αρχικού ιδιοκτήτη.

Ο Νομικός Σύμβουλος Διοίκησης