ΝΣΚ 228/1993
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 228/1993 (18-03-1993)
Αριθμός ερωτήματος: Υπ' αριθμόν 100527/1992 έγγραφο της Διεύθυνσης Οικοδομικών και Κτιριοδομικών Κανονισμών του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.
Περίληψη Ερωτήματος: Εάν η απόσταση των 100 m που αναφέρεται στο προεδρικό διάταγμα 1128/1980, πρέπει να τηρείται μόνο για την ανέγερση κατοικιών πλησίον υφισταμένου κοιμητηρίου, ή για όλες τις οικοδομές.
Στο παραπάνω ερώτημα η Ολομέλεια του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, γνωμοδότησε ως ακολούθως:
Α. Στο άρθρο 1 του αναγκαστικού νόμου 445/1968 Περί Νεκροταφείων και ενταφιασμού νεκρών (ΦΕΚ 130/Α/1968) ορίζεται κατά λέξη ότι εφεξής ο τρόπος ιδρύσεως και λειτουργίας Νεκροταφείων από υγιεινής και πολεοδομικής απόψεως καθορίζεται δια Βασιλικών Διαταγμάτων εκδιδομένων με πρόταση του Υπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας και Δημοσίων Έργων. Κατ' εξουσιοδότηση της διατάξεως αυτής, εκδόθηκε το προεδρικό διάταγμα 1128/1980 Περί καθορισμού αποστάσεων δια την ίδρυση κοιμητηρίων (ΦΕΚ 284/Α/1980) στο άρθρο 1 του οποίου - που φέρει τον τίτλο θέσις κοιμητηρίων - ορίζονται κατά λέξη τα εξής:
{1. Τα ιδρυόμενα ή επεκτεινόμενα κοιμητήρια δέον να απέχουν τουλάχιστον 250 m εκ του άκρου του εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως 100 m εκ μεμονωμένων κατοικιών, 100 m εκ φρεάτων και 50 m εκ πηγών ποσίμου ύδατος και εν πάση περιπτώσει να μη δημιουργούνται κίνδυνοι ρυπάνσεως ή μολύνσεως του υδροφόρου ορίζοντος που τροφοδοτεί τα εν λόγω φρέατα ή πηγές. Τα ως άνω κοιμητήρια δέον επίσης να απέχουν τουλάχιστον 1500 m εκ νοσοκομείων και κλινικών εν γένει. Η απόστασις αυτή δύναται να περιορίζεται μέχρι 500 m εις περιπτώσεις καθ' ας τα κοιμητήρια δεν είναι αμέσως ορατά εκ των νοσοκομείων ή κλινικών εν γένει, ούτε η κυρία οδός προσπελάσεώς των διέρχεται προ των κοιμητηρίων.
2. Απαγορεύεται η έγκρισης νέου ή η επέκτασις υφισταμένου σχεδίου πόλεως ή ανόρυξις φρέατος ποσίμου ύδατος και η ίδρυσις νέων νοσοκομείων ή κλινικών εις αποστάσεις μικροτέρας των ως άνω καθοριζομένων εξ υφισταμένων κοιμητηρίων.
3. Τα κοιμητήρια δέον να κείνται εις καλώς αεριζόμενες θέσεις, οι δε επικρατούντες άνεμοι να μην έχουν κατεύθυνση προς εγγύς κατοικημένες περιοχές. Η περιοχή των κοιμητηρίων δεν θα υπόκειται εις πλημμύρας, αποστραγγιζόμενη καλώς, τα δε αποστραγγιζόμενα εκ των βροχών ύδατα δεν θα ρυπαίνουν ή μολύνουν εγγύς κείμενα φρέατα ή ετέρας πηγές ποσίμου ύδατος.}
Πριν από την έκδοση του πιο πάνω Προεδρικού Διατάγματος το θέμα της θέσεως των κοιμητηρίων ρυθμιζόταν από το άρθρο 3 της Α5/1210/1978 (ΦΕΚ 424/Β/1978) απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών και Κοινωνικών Υπηρεσιών, το οποίο (άρθρο 3) όριζε ότι ακριβώς και το άρθρο 1 του παραπάνω Προεδρικού Διατάγματος και επιπλέον απαγόρευσε την ανέγερση οικοδομής σε απόσταση μικρότερη των 100 m από υφιστάμενο κοιμητήριο. Το άρθρο όμως αυτό (3) ακυρώθηκε με την 3951/1979 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας με την αιτιολογία ότι είχε εκδοθεί αναρμοδίως, επειδή δεν είχε τηρηθεί η διαδικασία εκδόσεως Προεδρικού Διατάγματος που προβλέπει ο αναγκαστικός νόμος 445/1968, αλλά αυτή της εκδόσεως κοινής Υπουργικής απόφασης. Κατόπιν δε της ακυρώσεως αυτής εκδόθηκε το προεδρικό διάταγμα 1128/1980. Όμοιο με το άρθρο 3 της παραπάνω κοινής υπουργικής αποφάσεως ήταν και το άρθρο 3 της προγενέστερης Γ4/315/2/1973 κοινής υπουργικής απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών, Κοινωνικών Υπηρεσιών και Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ 476/Β/1973). Απαγορεύεται, δηλαδή, μεταξύ των άλλων η έγκριση η επέκταση σχεδίου πόλεως η ανέγερση οικοδομής σε αποστάσεις μικρότερες των καθοριζομένων στο άρθρο αυτό. Αλλά και η διάταξη αυτή κρίθηκε ανίσχυρη με την 3930/1977 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας ως εκδοθείσα τη συμπράξει και του Υπουργού Δημοσίων Έργων, ήτοι μη αρμοδίου οργάνου.
Τέλος με τη διάταξη του άρθρου 2 του αναγκαστικού νόμου 582/1968 περί δημοτικών και κοινοτικών κοιμητηρίων, επιβάλλεται υποχρέωση, στους έχοντες την αποκλειστική αρμοδιότητα ιδρύσεως και συντηρήσεως των νεκροταφείων, Δήμους και Κοινότητες να εξασφαλίζουν τους απαιτούμενους για την ίδρυση νεκροταφείων χώρους, οι οποίοι θα κείνται κατ' αρχήν εκτός σχεδίου πόλεως και μακράν κατοικημένων περιοχών.
Ας σημειωθεί ότι στο σχέδιο του προεδρικού διατάγματος 1128/1980 που στάλθηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας για επεξεργασία, περιλαμβανόταν και η απαγόρευση ανεγέρσεως οικοδομής εντός υφισταμένου σχεδίου σε απόσταση μικρότερη των 100 m από υφιστάμενο κοιμητήριο, πλην όμως η απαγόρευση αυτή έχει απαλειφθεί από το τελικό κείμενο του εν λόγω Προεδρικού Διατάγματος και η διατύπωση της διατάξεως έχει ούτω:
{Απαγορεύεται η έγκρισης νέου ή η επέκτασις υφισταμένου σχεδίου πόλεως, η ανόρυξις φρέατος ποσίμου ύδατος και η ίδρυσις νέων νοσοκομείων ή κλινικών εις αποστάσεις μικρότερες των ως άνω καθοριζομένων, εξ υφισταμένων κοιμητηρίων.}
Με το πρακτικό 572/1980 του Α Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, με το οποίο έγινε η επεξεργασία του σχεδίου του παραπάνω Προεδρικού Διατάγματος, η πλειοψηφία των μελών του εν λόγω Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας δέχτηκε, ότι η διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 1 του Διατάγματος αυτού, με την οποία απαγορεύεται η έγκριση νέου ή η επέκταση υφισταμένου σχεδίου πόλεως κ.λ.π. σε αποστάσεις μικρότερες από τις καθοριζόμενες στην παράγραφο 1 του ίδιου άρθρου του Διατάγματος από υφιστάμενα κοιμητήρια, έχει καλώς από άποψη εξουσιοδοτήσεως διότι εις την έννοια της εξουσιοδοτήσεως περιλαμβάνεται και η απαγόρευσις υπό αντίστροφη έννοια, άλλως η εξουσιοδοτική ως άνω διάταξις θα καθίστατο ανενεργός.
Β. Με βάση όσα εκτέθηκαν παραπάνω, κατά τη γνώμη της πλειοψηφίας που απαρτίσθηκε από τον Πρόεδρο Γ. Σγουρίτσα, τους Αντιπροέδρους Ε. Σαρακηνό, Β. Ρεντζεπέρη, Α. Παπαντωνόπουλο, και τους Νομικούς Συμβούλους Σ. Αργυρόπουλο, Α. Χρυσανθακόπουλο, Μ. Βεκρή, Ε. Κουρογένη, Π. Κυριαζή, Δ. Παπαπετρόπουλο, Κ. Παπακώστα, Δ. Ράπτη, Π. Καμαρινέα, Ρ. Αντωνακόπουλο, Ι. Μισαηλίδη, Α. Σοφό, Χ. Παπαχρήστου, Θ. Αμπλιανίτη, Ν. Γεράσιμο, Δ. Γριμάνη, Κ. Βολτή, Κ. Ηλιακοπούλου, Ν. Ντούση, Χ. Τσεκούρα, Ε. Βολάνη, Γ. Πουλάκο, θα πρέπει να γίνει δεκτό ότι ο κανονιστικός νομοθέτης των διατάξεων του άρθρου 1 του προεδρικού διατάγματος 1128/1980 έχοντας τη σχετική εξουσιοδότηση από τον αναγκαστικό νόμο 445/1968, ρύθμισε με την παράγραφο 2 του άρθρου 1 του προεδρικού διατάγματος 1128/1980, εξαντλητικά τις απαγορεύσεις σ' ότι αφορά τις εγκρίσεις, επεκτάσεις σχεδίου πόλεως κ.λ.π. από υφιστάμενα κοιμητήρια και επειδή στις απαγορεύσεις αυτές δεν περιλαμβάνεται η ανέγερση οικοδομών ή κατοικιών, έπεται ότι επιτρέπεται η ανέγερσή τους σε απόσταση μικρότερη των 100 m από υφιστάμενα κοιμητήρια, εφόσον, βεβαίως εκ γενικών διατάξεων επιτρέπεται τούτο. Κατά τη γνώμη της μειοψηφίας, η οποία απαρτίσθηκε από τους Νομικούς Συμβούλους Λ. Παπίδα, Β. Κολοβό, Γ. Παπασωτηρίου και Χ. Φραγκούλη, επίσης δεν απαιτείται η τήρηση αποστάσεως από υφιστάμενα κοιμητήρια για την ανέγερση κατοικιών ή οικοδομών, καθόσον δεν παρασχέθηκε από τον αναγκαστικό νόμο 445/1968 εξουσιοδότηση στον κανονιστικό νομοθέτη να ρυθμίσει τα των αποστάσεων κατοικιών ή οικοδομών από υφιστάμενα κοιμητήρια και εν πάση περιπτώσει η παράγραφος 2 του άρθρου 1 του προεδρικού διατάγματος 1128/1980 αναφέρεται στις αποστάσεις που πρέπει να τηρούνται μεταξύ υφισταμένων κοιμητηρίων και επεκτεινομένων ή εγκρινομένων νέων σχεδίων πόλεως και δεν αναφέρεται σε αποστάσεις κατοικιών ή οικοδομών από υφιστάμενα κοιμητήρια.
Επομένως, στο ερώτημα προσήκει η ανωτέρω απάντηση, ότι σύμφωνα με τις διατάξεις του προεδρικού διατάγματος 1128/1980, δεν απαιτείται η τήρηση αποστάσεως 100 m από υφιστάμενα κοιμητήρια για την ανέγερση οικοδομών ή κατοικιών, εφόσον βέβαια η ανέγερσή τους επιτρέπεται εκ γενικών διατάξεων.
Θεωρήθηκε
Αθήνα, 13-04-1993
Ο Πρόεδρος
Ο Εισηγητής