Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.     Χρήστης Κωδικός   Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού       Νέοι χρήστες Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. Δημιουργία νέου λογαριασμού

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 248/1988 (01-04-1988)

 

Αριθμός ερωτήματος: Υπ' αριθμόν 15640/1816/1988 έγγραφο της Διεύθυνσης Γ4 του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων

 

Περίληψη Ερωτήματος: Ερωτάται αν, σε περίπτωση που κατά το παρελθόν έχουν ανεγερθεί ειδικά κτίρια (π.χ. Ξενοδοχεία) με μεγαλύτερο συντελεστή δόμησης από τον κατά τον κανόνα επιτρεπόμενο, σύμφωνα με τις τότε ισχύουσες διατάξεις περί παρεκκλίσεων, οι οποίες δεν ισχύουν τώρα, αγορασθεί από τον ίδιο ιδιοκτήτη συνεχόμενο προς το παλαιό οικόπεδο ή γήπεδο νέο άρτιο τοιούτο για την επέκταση των εγκαταστάσεων στο αρχικό οικόπεδο, θα πρέπει να συνυπολογισθούν και οι επιφάνειες των ορόφων που αντιστοιχούν στον κατά παρέκκλιση χορηγηθέντα επί πλέον του γενικώς ισχύοντος συντελεστή δόμησης, για την εξεύρεση των δομήσιμων επιφανειών που αντιστοιχούν στο συντελεστή δόμησης, ο οποίος θα υπολογισθεί στο όλο οικόπεδο (παλαιό και νέο), οπότε είναι δυνατό να έχει εξαντληθεί ήδη το δικαίωμα δόμησης στο όλο οικόπεδο, ή αν πρέπει να μη υπολογισθεί η επιφάνεια των ήδη δομημένων ορόφων που αντιστοιχούν στον ως άνω κατά παρέκκλιση χορηγηθέντα συντελεστή δόμησης.

 

Στο ανωτέρω ερώτημα η Συνέλευση των Νομικών Συμβούλων της Διοικήσεως γνωμοδότησε τα εξής:

 

Ι. Με το ερώτημα δεν ζητείται η ερμηνεία συγκεκριμένης διατάξεως που προέβλεπε παρεκκλίσεις από τον κατά τον κανόνα ισχύοντα συντελεστή δόμησης και έπειτα καταργήθηκε.

 

Σαν τέτοια διάταξη θα μπορούσε να αναφερθεί το άρθρο 8 παράγραφος 3 του από 06-10-1978 προεδρικού διατάγματος περί όρων και περιορισμών δομήσεως των γηπέδων των κειμένων εκτός σχεδίου κ.λ.π. (ΦΕΚ 538/Δ/1978), που προέβλεπε αρχικά παρέκκλιση στο γενικώς ισχύοντα συντελεστή δόμησης 0,2 ειδικώς για τις ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, που κυρίως ενδιαφέρουν εδώ, η διάταξη όμως αυτή καταργήθηκε με την αντικατάσταση του άρθρου αυτού από το άρθρο 1 του από 12-05-1984 προεδρικού διατάγματος (ΦΕΚ 380/Δ/1984).

 

Κατά την ερμηνεία των περί παρεκκλίσεων εν γένει διατάξεων, το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι οι λειτουργικοί λόγοι που επιβάλλουν την παρέκκλιση από τους γενικώς ισχύοντες όρους δόμησης θεωρούνται ότι συντρέχουν στις περιπτώσεις που κατά τα δεδομένα της επιστήμης και τεχνικής, λόγω των ιδιαιτέρων χαρακτηριστικών του κτιρίου από την άποψη του τρόπου κατασκευής και της αρχιτεκτονικής εμφάνισης αυτού, δεν καθίσταται εφικτή η συμμόρφωση προς ορισμένες πολεοδομικές διατάξεις. Πρέπει πάντως να ερευνώνται και συνεξετάζονται οι μέλλουσες να προκύψουν για τους περιοίκους δυσμενείς συνέπειες, ενόψει των διασφαλιζόμενων από τις σχετικές διατάξεις αναγκών φωτισμού, αερισμού, υγιεινής, ασφαλείας κ.λ.π. των ακινήτων αυτών (ΣτΕ 2249/1979, 1341/1978 κ.α.).

 

Εξάλλου κατά τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας σε περίπτωση μεταβολής των περί παρεκκλίσεων ουσιαστικών διατάξεων οι χορηγηθείσες κατά το παρελθόν παρεκκλίσεις διέπονται από τις ουσιαστικές διατάξεις που ίσχυαν κατά το χρόνο που αποφασίστηκε η παρέκκλιση και εκδόθηκε η οικοδομική άδεια (ΣτΕ 4216/1986).

 

ΙΙ. Ενόψει των εκτεθέντων κατά τη γνώμη της πλειοψηφίας των νομικών συμβούλων της διοίκησης, που αποτελέστηκε από τους: Δ. Παπανικολάου, Γ. Σγουρίτσα, Ε. Σαρακηνό, Α. Καμπίτση, Β. Ρεντζεπέρη, Στ. Κωσταρόπουλο, Α. Παπαντωνόπουλο, Ν. Τριανταφύλλου, Α. Χρυσανθακόπουλο, Π. Παπίδα, Μ. Βεκρή, Ε. Κορουγένη, Δ. Διαμαντόπουλο, Π. Γεωργίου, Δ. Παπαπετρόπουλο, Ν. Ρήγα, Α. Κομισόπουλο, Κ. Παπακώστα, Α. Βουδούρη, Β. Κολοβό, Ρ. Αντωνακόπουλο, Γ. Πατρινέλη, στο τιθέμενο ερώτημα προκύπτει η ακόλουθη απάντηση.

 

Εφόσον η ειδική χρήση, για την οποία χορηγήθηκε κατά το παρελθόν η παρέκκλιση από το γενικώς ισχύοντα συντελεστή δόμησης όχι μόνο εξακολουθεί να υφίσταται, αλλά και προάγεται με την επέκταση του παλαιού κτιρίου, πρέπει να γίνει δεκτό ότι, κατά το πνεύμα των ουσιαστικών διατάξεων περί παρεκκλίσεως από τον κανονικώς ισχύοντα συντελεστή δόμησης, οι οποίες εξακολουθούν να διέπουν τις παρεκκλίσεις αυτές κατά τα εκτεθέντα και με την επιφύλαξη αντίθετης τυχόν έννοιας συγκεκριμένης διατάξεως, κατά τον υπολογισμό της επιφάνειας ορόφων κατά την οποία μπορεί να επεκταθεί το κτίριο, σύμφωνα με τον κανονικώς ισχύοντα συντελεστή δόμησης δεν θα ληφθεί υπόψη η δομημένη επιφάνεια ορόφων που αντιστοιχεί στον επί πλέον κατά παρέκκλιση αποφασισθέντα συντελεστή δόμησης. Με την αντίθετη εκδοχή, του συνυπολογισμού στη δομημένη επιφάνεια ορόφων και του τμήματος αυτής που δομήθηκε κατά παρέκκλιση, παρά την αγορά και προσάρτηση στο αρχικό οικόπεδο ή γήπεδο αρτίου οικοπέδου ή γηπέδου δεν υφίσταται πολλές φορές δικαίωμα για περαιτέρω δόμηση στο όλο οικόπεδο ή γήπεδο, πράγμα που δεν είναι προφανώς σύμφωνο με το πνεύμα των σχετικών διατάξεων. Έτσι στην περίπτωση που σε γήπεδο 10.000 τ.μ., χορηγήθηκε κατά παρέκκλιση του γενικώς ισχύοντος συντελεστή δόμησης 0,2, συντελεστής δόμησης 0,3, ήτοι επί πλέον 0,1 και έτσι κτίστηκε ειδικό κτίριο συνολικής επιφανείας ορόφων 3.000 m2, ήτοι 2.000 m2 κατά τον κανόνα και 1.000 m2 κατά παρέκκλιση, έπειτα δε προσαρτήθηκε στο γήπεδο αυτό άρτιο γήπεδο 4.000 m2, δεν υφίσταται με την αντίθετη εκδοχή δικαίωμα δόμησης του όλου γηπέδου, γιατί η επιφάνεια ορόφων που μπορεί να δομηθεί, αν δεν αφαιρεθεί η κατά παρέκκλιση δομημένη επιφάνεια ορόφων, ανέρχεται σε 2.800 m2 (14.000 m2 x 0,2), και είναι μικρότερη από την ήδη δομηθείσα επιφάνεια ορόφων. Με την ως άνω προκρινόμενη λύση, δεν επιβαρύνεται δομικά η περιοχή περισσότερο από την αντίθετη εκδοχή, αφού και κατά την τελευταία αυτή εκδοχή, εφόσον τα δύο γήπεδα θεωρηθούν αυτοτελή, δομούνται, οι ίδιες επιφάνειες, αλλά σε διαφορετικά κτίσματα (ένα στο παλαιό αρχικό γήπεδο και άλλο στο νέο).

 

Συγχρόνως, με τη προτιμώμενη παραπάνω λύση προάγεται η λειτουργικότητα των κτιρίων, στην οποία αποβλέπουν οι περί παρεκκλίσεων πολεοδομικές διατάξεις και θεραπεύονται καλύτερα οι κοινωνικοοικονομικοί σκοποί που σχετίζονται με τη λειτουργία τους, δοθέντος ότι αποφεύγεται η διάσπαση του κτιριακού όγκου σε δύο ή περισσότερα κτίσματα, που κατά τις περιστάσεις μπορεί να προκαλεί δυσλειτουργία στη χρήση αυτών (π.χ. σε Ξενοδοχεία απαιτείται η κατασκευή σε κάθε κτίριο χωρικής αίθουσας υποδοχής, εστιατορίων κ.λ.π.).

 

ΙΙΙ. Κατά την μειοψηφούσα όμως γνώμη των νομικών συμβούλων Στ. Αργυρόπουλου, Ιωάννη Ιακωβάκη και Π. Καμαρινέα, ο κατά παρέκκλιση συντελεστής δόμησης αποφασίστηκε ενόψει των λειτουργικών αναγκών του αρχικά ανεγερθέντος κτιρίου, που κτίστηκε σε συγκεκριμένο οικόπεδο ή γήπεδο. Με τη προσάρτηση όμως στο αρχικό και άλλου οικοπέδου ή γηπέδου και την επέκταση του αρχικού κτιρίου παύουν να υφίστανται οι προϋποθέσεις σύμφωνα, με τις οποίες αποφασίστηκε κατά το παρελθόν η παρέκκλιση. Συνεπώς δεν είναι κατά νόμο επιτρεπτή κατά τον υπολογισμό της επιφανείας των ορόφων που μπορεί περαιτέρω ως άνω να δομηθεί στο παλαιό οικόπεδο ή γήπεδο να αφαιρεθεί από τη δομημένη επιφάνεια ορόφων το τμήμα αυτής που δομήθηκε κατά παρέκκλιση, αλλά εφόσον εξέλιπε ο λόγος για τον οποίο αποφασίστηκε η παρέκκλιση πρέπει κατά τον υπολογισμό αυτό να ληφθεί υπόψη ολόκληρη η ήδη δομημένη επιφάνεια ορόφων.

 

Θεωρήθηκε 07-04-1988

 

Ο Νομικός Σύμβουλος Διοίκησης