ΝΣΚ 291/1974

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 291/1974 (30-04-1974)

Αριθμός ερωτήματος: Το υπ' αριθμό πρωτοκόλλου 799/22-04-1974 του Υπουργείου Δημοσίων Έργων / Υπηρεσία Οικισμού - Διεύθυνση Πολεοδομικών Εφαρμογών - Τμήμα α.

Περίληψη Ερωτήματος: Εάν η υπό τους όρους των παραγράφων 3 και 5 του άρθρου 124 του νέου Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού, επιτρεπομένη εξαίρεσις από της κατεδαφίσεως αυθαιρέτων κατασκευών, έχει εφαρμογή και στις περιπτώσεις, των προ της ισχύος του εκδοθέντων και καταστάντων ανεκκλήτων πρωτοκόλλων κατεδαφίσεως.

Απάντηση Ερωτήματος: Επί του πρόσθεν ερωτήματος το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους γνωμοδότησε ως ακολούθως:

Κατά το άρθρο 118 και επόμενα του νέου Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (νομοθετικό διάταγμα 8/1973), καθορίζονται εν άλλοις οι όροι και η διαδικασία χαρακτηρισμού, οιασδήποτε κατασκευής ως αυθαιρέτου και κατεδαφιστέας, παρέχεται η δυνατότητα ενστάσεως κατά της περί κατεδαφίσεως του αυθαιρέτου αποφάσεως και ορίζονται τα της εκτελέσεως αυτής, εις περίπτωσιν μη ασκήσεως εμπροθέσμου ενστάσεως ή απορρίψεως της ασκηθείσης (άρθρο 118 παράγραφοι 1 και 2, άρθρο 119 παράγραφος 2, άρθρο 121 παράγραφοι 1 και 4 και άρθρο 124 παράγραφοι 1 και 2).

Περαιτέρω εν παραγράφους 3 και 5 του άρθρου 124 ορίζονται τα εξής:

{3) Δι' αποφάσεως των Υφυπουργών Περιφερειακών Διοικητών δύναται να εγκρίνεται η εξαίρεσις από της κατά την προηγούμενη παράγραφο κατεδαφίσεως αυθαιρέτων κατασκευών εάν πρόκειται περί μικρών παραβάσεων ων η καθαίρεσις θα κατέληγε εις υπέρμετρη βλάβη του κτιρίου ή θα έθετε σε κίνδυνο την φέρουσα κατασκευήν αυτού ή θα παράβλαπτε υπέρμετρα την αισθητική εμφάνιση του κτιρίου ή θα απαιτούσε υπέρμετρες δια την αποκατάστασιν της αισθητικής δαπάνες και των οποίων η διατήρησις εν πάση περιπτώσει δεν θα έθετε σε κίνδυνο την ασφάλειαν της κατασκευής ουδέ θα απέβαινε υπέρμετρα εις βάρος της πόλεως.

5) Κτίριον ή μέρος αυτού, κατασκευαζόμενο βάσει αδείας εκδοθείσης μέχρι της δημοσιεύσεως του παρόντος και ήτις άδεια εκδοθείσα μεν υπ' ευθύνη του μελετητή κατά το άρθρο 2 του νομοθετικού διατάγματος 194/1969, ελέγχθηκε κατόπιν υπό της αρμοδίας υπηρεσίας ως καλώς έχουσα, διαπιστωθέντος τούτου δι' εγγράφου της υπηρεσίας κοινοποιηθέντος εις τους ενδιαφερομένους, δύναται να χαρακτηρισθεί ως μη κατεδαφιστέο κατά τις διατάξεις του αναγκαστικού νόμου 410/1968 έστω και εάν εκ των υστέρων εκρίθη ότι αντίκειται εις τις κείμενες διατάξεις επί των θεμάτων της παραγράφου 2 του άρθρου 119 του παρόντος.}

Κατά ταύτα δια της πρώτης των άνω διατάξεων (παράγραφος 3 άρθρο 124), παρέχεται η δυνατότης εξαιρέσεως από της κατεδαφίσεως, οσάκις κατά την αντίληψη του Νομοθέτη συντρέχουν λόγοι αποκλεισμού της, τουτέστιν πρόκειται περί μικρής εκτάσεως και σημασίας παραβάσεων των πολεοδομικών διατάξεων και η συνεπεία τούτων καθαίρεσις του αυθαιρέτου, θα παράβλαπτε υπέρμετρα το υπόλοιπο κτίριο ή θ' απαιτούσε υπέρογκες δαπάνες δια την αποκατάσταση της αισθητικής εμφανίσεως αυτού, συντρέχουν δε και λοιποί απαιτούμενοι όροι. Και ναι μεν η διάταξις αυτή, λόγω της εντάξεως της στο άρθρο 124 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού, αναφέρεται σε εξαίρεση υπό της υπό του άρθρου τούτου προβλεπομένης κατεδαφίσεως αυθαιρέτων κατασκευών, πλην κατά την εκ του σκοπού που προεκτέθηκε προκύπτουσα αληθή έννοια αυτής, έχει προδήλως εφαρμογή επί παντός αυθαιρέτου και κατεδαφιστέου κτίσματος, έστω και βάσει των υπό το προηγούμενο νομοθετικό καθεστώς εκδοθέντων και ανεκκλήτων καταστάντων πρωτοκόλλων κατεδαφίσεως (άρθρο 6 παράγραφος 7 προεδρικού διατάγματος της 18-03-1926), εφ' όσον μέχρι της ισχύος του νέου Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού δεν εχώρησε εκτέλεσις του πρωτοκόλλου, δια της κατεδαφίσεως του σε αυτό αυθαιρέτου κτίσματος. Διότι αληθώς ουδέν δικαιολογεί, τον υπό της ανωτέρω παραγράφου 3 αποκλεισμό και συνεπώς δυσμενεστέρα μεταχείριση των τελευταίων τούτων περιπτώσεων, όταν συντρέχουν οι κατά την διάταξη ταύτη απαιτούμενοι όροι δια την εξαίρεση εκ της κατεδαφίσεως. Ούτε δι' ως κατά τα στο ερώτημα υποστηρίχθηκε, προσκρούει τούτο εις αδυναμία αναδρομικής εφαρμογής της άνω διατάξεως, εφ' όσον υπό την ισχύ της ερευνάται η συνδρομή των νομίμων προϋποθέσεων, εξαιρέσεως από της κατεδαφίσεως αυθαιρέτου κατασκευής, κριθείσης είτε δικαστικώς, είτε κατά την διαδικασίαν του νέου Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού, είτε βάσει των προγενεστέρων διατάξεων και οποτεδήποτε γενομένης.

Εξ άλλου δια της ετέρας των διατάξεων που παρατέθηκαν παραπάνω, (παράγραφος 5 άρθρο 124) επιτρέπεται, όπως χαρακτηρισθεί κατά τους ορισμούς του αναγκαστικού νόμου 410/1968 μη κατεδαφιστέο κτίσμα, εφ' όσον ανεγέρθη βάσει αδείας εκδοθείσης μέχρι της δημοσιεύσεως του νέου Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού, που ελέγχθηκε δε και βρέθηκε σύννομη υπό της Υπηρεσίας, αν μετά ταύτα εκρίθη ότι αντίκειται εις πολεοδομικές διατάξεις η παράβασις των οποίων επισύρει την κατεδάφιση του κτίσματος τούτου. Ούτω δια της διατάξεως ταύτης ουδέν άλλο ορίσθηκε, ειμή η υπαγωγή εις την ρύθμιση του αναγκαστικού νόμου 410/1968 και των από της ισχύος του και εφεξής ανεγειρομένων αυθαιρέτων κτισμάτων, εφόσον η οικεία οικοδομική άδεια εξεδόθη μέχρι της δημοσιεύσεως του νέου Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού και εκρίθη καθ' οιονδήποτε τρόπον ως αντικειμένη εις τις ισχύουσες διατάξεις, δι' ην περίπτωσιν ο αναγκαστικός νόμος 410/1968 προβλέπει στο άρθρο 2 παράγραφος 2 και 3, την καταβολή της αυτόθι εισφοράς υπό των κυρίων ή συγκυρίων, των εξαιρουμένων της κατεδαφίσεως κτισμάτων. Συνεπώς είναι προφανές, ότι επί τη συνδρομή των ανωτέρω όρων έχει εφαρμογήν η ειρημένη διάταξις της παράγραφος 5 του άρθρου 124, μη ασκούντος ως εκ τούτου επιρροή, αν η διαπίστωσις της παραβάσεως εγένετο δι' ανακλήσεως της αδείας υπό της Διοικήσεως ή δι' ακυρώσεως ταύτης υπό του Συμβουλίου της Επικρατείας και αν περαιτέρω εχώρησε η διαδικασία χαρακτηρισμού του κτίσματος ως αυθαιρέτου και κατεδαφιστέου, είτε κατά τις προ αυτού ισχύουσες, ως και αν τούτο ανεγέρθη κατά τον από της ισχύος του αναγκαστικού νόμου 410/1968 μέχρι του νέου Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού ή κατά τον μετέπειτα χρόνον.

Ο Εισηγητής Νομικός Σύμβουλος.