ΝΣΚ 3/1998
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 3/1998 (07-01-1998)
Αριθμός Ερωτήματος: 36404/7384/05-12-1997 έγγραφο της Διεύθυνσης Νομοθετικού Έργου του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.
Περίληψη ερωτήματος: Ποια η αληθής έννοια της παραγράφου 3 του άρθρου 3 του από 26-08-1998 προεδρικού διατάγματος (ΦΕΚ 755/Δ/1988) Καθορισμός ζωνών προστασίας του όρους Πεντέλης, χρήσεων και όρων δόμησης αυτών, αν δηλαδή: α) Οι εκτάσεις των οικοδομικών συνεταιρισμών της περιοχής (μεταξύ των οποίων και του Αυτόνομου Οικοδομικού Οργανισμού Αξιωματικών) οικοδομούνται ως κατοικίας, σε οποιαδήποτε ζώνη προστασίας και αν βρίσκονται ή β) οικοδομούνται ως κατοικία μόνον οι εκτάσεις τους που βρίσκονται στη ζώνη κατοικίας (Ζώνη Γ).
Επί του παραπάνω ερωτήματος το Γ' τμήμα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους γνωμοδότησε ομόφωνα ως ακολούθως:
1. Με το από 26-08-1998 προεδρικό διάταγμα Καθορισμός ζωνών προστασίας του όρους Πεντέλης, χρήσεων και όρων δόμησης αυτών (ΦΕΚ 755/Δ/1988) όπως τροποποιήθηκε με το από 25-04-1989 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 253/Δ/1989), που εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση, πλην άλλων, και των άρθρων 9, 10, 11 και 17 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος περί σχεδίων πόλεων, κωμών και συνοικισμών του Κράτους και οικοδομής αυτών, με τα οποία παρέχεται η εξουσία στη Διοίκηση να θεσπίζει με προεδρικά διατάγματα όρους και περιορισμούς δόμησης και περιορισμούς, χρήσης και αφετέρου της παραγράφου 3 του άρθρου 4 του νόμου 1515/1985 Ρυθμιστικό σχέδιο και πρόγραμμα προστασίας περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας με την οποία προβλέπεται ότι με προεδρικά διατάγματα, που εκδίδονται με πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και του αρμοδίου κατά περίπτωση Υπουργού, συμπληρώνονται, προσαρμόζονται, εξειδικεύονται, διευκρινίζονται και τροποποιούνται μερικά, το ρυθμιστικό σχέδιο και το πρόγραμμα προστασίας περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας, που θεσπίζονται με το νόμο αυτό (νόμος 1515/1985) χωρίς μεταβολή των στόχων και κατευθύνσεων τους, καθορίστηκαν τα όρια του όρους Πεντέλης, που έχει κηρυχθεί ως τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους με την 25683/1969 απόφαση του Υφυπουργού Προεδρίας της Κυβέρνησης (ΦΕΚ 236/Β/1969) (άρθρο 1 του προεδρικού διατάγματος αυτού), οι Ζώνες προστασίας για τις ενδείξεις Α, Β, Γ, Δ, Ε, ΣΤ, και Ζ, όπως αυτές φαίνονται στα διαγράμματα του άρθρου 1 (άρθρο 2) οι χρήσεις και οι όροι και περιορισμοί δόμησης των παραπάνω ζωνών (άρθρο 3) και τροποποιήθηκε το ποσοστό κάλυψης των οικοπέδων που κείνται εντός του εγκεκριμένου σχεδίου των αναφερομένων στο άρθρο 4 περιοχών που βρίσκονται στη ζώνη Γ και το ανώτατο επιτρεπόμενο ύψος των κτιρίων αυτών (άρθρο 4).
Έτσι σύμφωνα, με το άρθρο 3 του διατάγματος αυτού:
{Οι χρήσεις και όροι και περιορισμοί δόμησης των παραπάνω ζωνών καθορίζονται ως εξής:
1. Α) Ζώνη Α: Η ζώνη αυτή καθορίζεται ως περιοχή αναψυχής, αθλητισμού και γεωργικής χρήσης, επιτρέπεται η ανέγερση κτιρίων αναψυχής, αθλητισμού και ορειβατικών καταφυγίων.
Β) Ζώνη Β: Η ζώνη αυτή καθορίζεται ως περιοχή γεωργικής χρήσης.
Γ) Ζώνη Γ: Η ζώνη αυτή καθορίζεται ως περιοχή κατοικίας και γεωργικής χρήσης και επιτρέπεται η ανέγερση κατοικιών και γεωργικών αποθηκών
Δ) Ζώνη Δ: Η ζώνη αυτή καθορίζεται ως περιοχή αναψυχής και επιτρέπεται μόνο η εγκατάσταση υπαίθριων και εστεγασμένων και περιπτέρων που εξυπηρετούν την παραπάνω χρήση.
Ε) Ζώνη Ε: Η ζώνη αυτή καθορίζεται ως περιοχή λατομικής χρήσης και αποτελείται από τις περιοχές των λειτουργούντων λατομείων - μαρμάρων, τη θέση των οποίων ορίζουν οι παρακάτω συντεταγμένες...
ΣΤ) Ζώνη Στ': Η ζώνη αυτή καθορίζεται ως περιοχή περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και αναψυχής και επιτρέπεται η ανέγερση κτιρίων που εξυπηρετούν τις χρήσεις αυτές.
Ζ) Ζώνη Ζ: Η ζώνη αυτή καθορίζεται ως περιοχή αναψυχής, πολιτιστικών εκδηλώσεων και αθλητισμού και επιτρέπεται η ανέγερση κτιρίων που εξυπηρετούν τις χρήσεις αυτές, καθώς και η ανέγερση Μουσείου.
2. Οι όροι και οι περιορισμοί των γηπέδων που βρίσκονται στην εκτός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου περιοχής των παραπάνω ζωνών και για τις αντίστοιχες προβλεπόμενες χρήσεις καθορίζονται ως εξής:
α) ...
β) ...}
Στη συνέχεια στην παράγραφο 3 του ιδίου άρθρου ορίζεται ότι:
{Για τις εκτάσεις των οικοδομικών συνεταιρισμών που βρίσκονται εντός του ορίου του καθοριζομένου με το άρθρο 1 του παρόντος, έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του νόμου 998/1979 Περί προστασίας δασών (ΦΕΚ 289/Α/1979) και του προεδρικού διατάγματος 93/1987 Αναμόρφωση και ενοποίηση της νομοθεσίας για τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς κ.λ.π. (ΦΕΚ 52/Α/1987).}
2. Από τη διατύπωση της διάταξης αυτής της παραγράφου 3 του άρθρου 3, η οποία είναι αδιάστικτη και η οποία αναφέρεται σε εκτάσεις των οικοδομικών συνεταιρισμών που βρίσκονται εντός του ορίου του καθοριζομένου με το άρθρο 1 του παρόντος δηλαδή εντός των ορίων όλου του όρους Πεντέλης, όπως αυτά καθορίζονται με το άρθρο 1 και όχι μόνον αυτών που βρίσκονται σε κάποια συγκεκριμένη ζώνη και μάλιστα τη ζώνη Γ' αλλά και από το συνδυασμό της διάταξης αυτής με τις διατάξεις των προηγουμένων παραγράφων του ίδιου άρθρου, προκύπτει ότι η έννοια της διάταξης αυτής με τις διατάξεις των προηγουμένων παραγράφων αυτής είναι ότι οι εκτάσεις αυτές των οικοδομικών συνεταιρισμών,εξαιρούμενες καταρχήν από τους περιορισμούς χρήσης που απορρέουν από το παραπάνω προεδρικό διάταγμα, είναι δεκτικές των επεμβάσεων που επιτρέπονται από τα νομοθετήματα που αναφέρονται στη διάταξη αυτή, και συγκεκριμένα του νόμου 998/1979 και του προεδρικού διατάγματος 93/1987 έστω και αν αυτές δεν περιλαμβάνονται στις επιτρεπόμενες με το διάταγμα χρήσεις. Ειδικότερα:
Όπως προκύπτει από τις παραπάνω διατάξεις, στο προεδρικό διάταγμα αυτό δεν περιέχεται μεν ρητή επιφύλαξη εφαρμογής των διατάξεων του νόμου 998/1979 Περί προστασίας των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων της χώρας και γενικότερα της νομοθεσίας για την προστασία των εκτάσεων με δασικό χαρακτήρα, ούτε γίνεται οποιαδήποτε αναφορά στη νομοθεσία αυτή, εκτός από την παραπομπή στον παραπάνω νόμο 998/1979 που γίνεται με την παράγραφο 3 του άρθρου 3, που αφορά, όμως ειδικότερα τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς. Δεδομένου, όμως ότι το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής του όρους Πεντέλης, την οποία αφορά το προεδρικό διάταγμα αυτό, αποτελείται από δάση και δασικές εκτάσεις και δεδομένου ότι με τις παραπάνω εξουσιοδοτικές διατάξεις δεν παρέχεται στον κανονιστικό νομοθέτη η εξουσία να θεσπίσει ρυθμίσεις συνεπαγόμενες άρση ή μείωση της προστασίας που θεσπίζεται για τα δάση και τις δασικές εκτάσεις από τους οικείους νόμους, η οποία άλλωστε θα ήταν αμφίβολης συνταγματικότητας, συνάγεται ότι οι προβλεπόμενες από το Διάταγμα αυτό χρήσεις επιτρέπονται μόνον εφόσον δεν έρχονται σε αντίθεση προς τις διατάξεις των άρθρων 24 παράγραφος 1 και 117 παράγραφος 3 του Συντάγματος, του νόμου 998/1979 και γενικότερα της νομοθεσίας για την προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων, οι δε καθοριζόμενοι όροι δόμησης είναι εφαρμοστέοι στα ακίνητα, των οποίων η οικοδόμηση είναι καταρχήν επιτρεπτή και από την νομοθεσία αυτή η οποία τυγχάνει εφαρμογής παράλληλα προς τις ρυθμίσεις του διατάγματος αυτού.
Κατά την έννοια συνεπώς των παραπάνω διατάξεις, σε καθεμία από τις οριζόμενες ζώνες προστασίας είναι επιτρεπτές μόνον όσες χρήσεις προβλέπονται σ' αυτό για την οικεία ζώνη. Αν, όμως πρόκειται για εκτάσεις με δασικό χαρακτήρα οι προβλεπόμενες αυτές χρήσεις επιτρέπονται μόνο αν συμβιβάζονται με το χαρακτήρα αυτόν της έκτασης και δεν συνεπάγονται μεταβολή του χαρακτήρα αυτού. Με το προεδρικό διάταγμα αυτό, κατά συνέπεια, δεν αίρονται οι απαγορεύσεις και περιορισμοί που επιβάλλονται με τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, αλλά εισάγεται παράλληλο προστατευτικό καθεστώς για την παραπάνω περιοχή πέρα από εκείνο που απορρέει από την νομοθεσία αυτή. Το γεγονός δε ότι στη παράγραφο 3 του άρθρου 3 γίνεται ειδική επιφύλαξη της εφαρμογής του νόμου 998/1979 (και του προεδρικού διατάγματος 93/1987 Αναμόρφωση και ενοποίηση της νομοθεσίας για τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς...) ειδικά για τις εκτάσεις των οικοδομικών συνεταιρισμών, που βρίσκονται εντός των ορίων του όρους Πεντελικού, δεν μπορεί να έχει άλλη έννοια παρά την εξαίρεση των εκτάσεων αυτών από το προστατευτικό καθεστώς του προεδρικού διατάγματος αυτού και την παραμονή τους μόνο στο προστατευτικό καθεστώς του νόμου 998/1979 και του προεδρικού διατάγματος 93/1987 σε οποιαδήποτε ζώνη προστασίας, από τις κατά τα άνω οριζόμενες και αν βρίσκονται αυτές (ΣτΕ 216/1991). Αντίθετη εκδοχή, κατά την οποία, δηλαδή, στις εκτάσεις των οικοδομικών συνεταιρισμών επιτρέπεται η ανέγερση κατοικιών κ.λ.π., μόνο αν βρίσκονται στη ζώνη Γ' και εφόσον δεν έχουν δασικό χαρακτήρα, εφαρμοζόμενου και του προεδρικού διατάγματος 93/1987, θα καθιστούσε τη διάταξη αυτή εντελώς περιττή, αφού η επιφύλαξη αυτή της δασικής νομοθεσίας ισχύει, κατά το ανωτέρω, ως προς όλες τις ζώνες και αδιαφόρως ιδιοκτησιακού καθεστώτος των εκτάσεων.
Περαιτέρω σύμφωνα με το άρθρο 25 του προεδρικού διατάγματος 93/1987 Αναμόρφωση και ενοποίηση της νομοθεσίας για τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς ... στους οικοδομικούς συνεταιρισμούς ή οικοδομικούς Οργανισμούς (όπως ο Αυτόνομος Οικοδομικός Οργανισμός Αξιωματικών) που κατά τη δημοσίευση του νόμου 1337/1983 υπαγόταν στην εποπτεία και τον έλεγχο του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις του άνω προεδρικού διατάγματος 93/1987 για θέματα που αφορούν στις διαδικασίες που τηρούνται για την αγορά έκτασης ή κατοικιών, καθώς και για την πολεοδόμηση των εκτάσεων ιδιοκτησίας τους και τον καθορισμό όρων και περιορισμών δόμησης.
Συνεπώς, κατόπιν των ανωτέρω, οι εκτάσεις των οικοδομικών συνεταιρισμών και του Αυτόνομου Οικοδομικού Οργανισμού Αξιωματικών, που βρίσκονται εντός ορίων του Όρους Πεντέλης, εφόσον δεν υπάγονται στις προστατευτικές διατάξεις της δασικής νομοθεσίας (νόμος 998/1979) οικοδομούνται, καταρχήν, ως κατοικία, σύμφωνα με τη διαδικασία, όρους και περιορισμούς δόμησης κ.λ.π. που προβλέπονται στο προεδρικό διάταγμα 93/1987, ανεξαρτήτως σε ποια ζώνη βρίσκονται. Την άποψη αυτή δέχτηκε, προφανώς, και το από 17-11-1988 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 867/Δ/1988) που καθόρισε ως ζώνη αστικού αναδασμού την περιοχή που βρίσκεται εκτός των ρυμοτομικών σχεδίων των Κοινοτήτων Πικερμίου και Ραφήνας, στις ειδικότερες αναφερόμενες σ' αυτό θέσεις, ιδιοκτησίας των αναφερομένων σ' αυτό Οικοδομικών Οργανισμών κ.λ.π. και του Αυτόνομου Οικοδομικού Οργανισμού Αξιωματικών χωρίς να λάβει υπόψη του τις ζώνες προστασίας του άνω προεδρικού διατάγματος.
3. Ύστερα από τα παραπάνω, η απάντηση στο ερώτημα είναι ότι:
Η έννοια της διάταξης της παραγράφου 3 του άρθρου 3 του από 26-08-1998 προεδρικού διατάγματος (ΦΕΚ 755/Δ/1988) καθορισμός ζωνών προστασίας του όρους Πεντέλης, χρήσεων και όρων δόμησης αυτών είναι ότι οι εκτάσεις των οικοδομικών συνεταιρισμών ( και του ΑΟΟΑ) που βρίσκονται εντός του ορίου του όρους Πεντέλης, όπως αυτό καθορίζεται με το άρθρο 1 του διατάγματος αυτούς, είναι δεκτικές επεμβάσεων που επιτρέπονται από το νόμο 998/1979 και την εν γένει δασική νομοθεσία και το προεδρικό διάταγμα 93/1987, αδιαφόρως σε ποια ζώνη προστασίας και αν βρίσκονται.
Συνεπώς, εφόσον οι εκτάσεις αυτές δεν υπάγονται στις προστατευτικές διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, οικοδομούνται, καταρχήν, ως κατοικία, σύμφωνα με τη διαδικασία, όρους και περιορισμούς δόμησης κ.λ.π. που προβλέπονται από το προεδρικό διάταγμα 93/1987 ανεξαρτήτως σε ποια ζώνη προστασίας και αν βρίσκονται.
Θεωρήθηκε
Αθήνα 12-01-1998
Ο Προεδρεύων
Ο Εισηγητής