ΝΣΚ 419/2004
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 419/2004 (01-09-2004)
Αριθμός ερωτήματος: Υπουργείο Πολιτισμού / Αναπληρωτής Υπουργός / Αριθμός Πρωτοκόλλου 1963/27-08-2004
Περίληψη Ερωτήματος: Εάν η Διοίκηση έχει τη δυνατότητα να ανακαλέσει την υπ' αριθμόν 11025/29-12-2003 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης και Πολιτισμού (ΦΕΚ 1951/Β/2003), με την οποία προβλέπεται η παραχώρηση ακινήτων περιουσιακών στοιχείων του Ελληνικού Δημοσίου στην ανώνυμη εταιρεία Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Ανώνυμη Εταιρεία.
Επί του ανωτέρω θέματος, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους γνωμοδότησε ως ακολούθως:
I. Κρίσιμες διατάξεις.
Α. Από τις διατάξεις της παραγράφου 12 του άρθρου 7 του νόμου 3207/2003, όπως ισχύει, προκύπτει ότι με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης, Πολιτισμού και του τυχόν συναρμόδιου Υπουργού, μπορεί να παραχωρείται στην ανώνυμη εταιρεία Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Ανώνυμη Εταιρεία με αντάλλαγμα ή δωρεάν, η χρήση, διοίκηση και διαχείριση περιουσιακών στοιχείων που προκύπτουν από την εκτέλεση Ολυμπιακών έργων, υπό την προϋπόθεση ότι τα περιουσιακά αυτά στοιχεία εντάσσονται στους σκοπούς της, και ότι εάν για την εξυπηρέτηση των σκοπών της παραπάνω Εταιρείας απαιτηθεί η απόκτηση κατά κυριότητα από αυτήν ενός ή περισσοτέρων περιουσιακών στοιχείων, η κυριότητα αποκτάται με Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ύστερα από αιτιολογημένη εισήγηση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης, Πολιτισμού και του τυχόν συναρμόδιου Υπουργού και ότι για τον προσδιορισμό του ανταλλάγματος ισχύουν τα άρθρα 5 έως 7 του νόμου 3049/2002.
Β. Από τις διατάξεις της υπ' αριθμόν 11025/29-12-2003 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης και Πολιτισμού (ΦΕΚ 1951/Β/2003), που εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση των πιο πάνω διατάξεων του άρθρου 7 του νόμου 3207/2003, προκύπτουν τα εξής:
α. Με την παράγραφο 1 αυτής προβλέπεται: 1) η, υπό τους όρους της παραγράφου 6 της ίδιας κοινής υπουργικής απόφασης, παραχώρηση κατά διοίκηση και διαχείριση στην Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Ανώνυμη Εταιρεία του Ολυμπιακού Κέντρου Ιστιοπλοΐας του Αγίου Κοσμά, με τη χερσαία και θαλάσσια ζώνη και τα επ' αυτής κτίσματα (κύρια ή βοηθητικά), όπως ο χώρος αυτός του Κέντρου εμφαίνεται στο αναφερόμενο στην κοινή υπουργική απόφαση αυτή τοπογραφικό διάγραμμα και 2) η κατά κυριότητα παραχώρηση στην ίδια εταιρεία έκτασης περίπου 160.000 m2, όπως αυτή θα προσδιορισθεί επακριβώς με την, προβλεπόμενη στην παράγραφο 6 της ίδιας κοινής υπουργικής απόφασης, Κοινή Υπουργική Απόφαση.
β. Με την παράγραφο 2 αυτής προβλέπεται η, υπό τους όρους της παραγράφου 6 της ίδιας κοινής υπουργικής απόφασης, παραχώρηση κατά κυριότητα στην Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Ανώνυμη Εταιρεία έκτασης 63.137 m2 στο Μαρούσι Αττικής μετά του επ' αυτής κτιρίου του Ολυμπιακού Κέντρου Ραδιοτηλεόρασης, όπως η έκταση αυτή εμφαίνεται στο αναφερόμενο στην ίδια κοινή υπουργική απόφαση τοπογραφικό διάγραμμα.
γ. Με την παράγραφο 3 αυτής προβλέπεται ότι το αντάλλαγμα για τις ανωτέρω παραχωρήσεις θα προσδιορισθεί κατά το διαγραφόμενο στην παράγραφο 3 της ίδιας κοινής υπουργικής απόφασης τρόπο, ήτοι μετά από αποτίμηση της αξίας των παραχωρούμενων περιουσιακών στοιχείων, που θα διενεργηθεί από ανεξάρτητο εκτιμητή και χρηματοοικονομική ανάλυση, που θα εκπονήσει χρηματοοικονομικός σύμβουλος.
δ. Με την παράγραφο 4 αυτής ορίστηκαν ανεξάρτητος εκτιμητής και χρηματοοικονομικός σύμβουλος για τις ανάγκες που εκτίθενται στην παράγραφο 3 της άνω κοινής υπουργικής απόφασης.
ε. Με την παράγραφο 5 αυτής προβλέπεται ότι η Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Ανώνυμη Εταιρεία θα καταβάλλει στο Ελληνικό Δημόσιο, το αργότερο μέχρι την 31-12-2003, ως προκαταβολή έναντι του οριστικού ανταλλάγματος για τις παραπάνω παραχωρήσεις, το ποσό των 200.000.000 €,
στ. Με την παράγραφο 6 αυτής προβλέπεται ότι οι ανωτέρω παραχωρήσεις τελούν υπό τους εξής ειδικότερους όρους:
α)α. Ότι η ολοκλήρωση των ανωτέρω παραχωρήσεων πρέπει να έχει συντελεσθεί μέχρι το αργότερο την 29-02-2004 και ότι η προθεσμία αυτή μπορεί να παραταθεί με νεώτερη απόφαση.
β)β. Ότι, αναφορικά με την κατά διοίκηση και διαχείριση παραχώρηση του περιουσιακού στοιχείου της παραγράφου 1 της κοινής υπουργικής απόφασης αυτής, θα εκδοθεί η κατά τις άνω διατάξεις της παραγράφου 12 του άρθρου 7 του νόμου 3207/2003 κοινή υπουργική απόφαση στην οποία περιγράφεται επακριβώς το παραχωρούμενο περιουσιακό στοιχείο και καθορίζονται οι τυχόν ειδικότεροι όροι της παραχώρησης αυτής.
γ)γ. Ότι, αναφορικά με την κατά κυριότητα παραχώρηση των περιουσιακών στοιχείων των παραγράφων 1 και 2 της κοινής υπουργικής απόφασης αυτής, θα εκδοθεί η κατά τις διατάξεις της παραγράφου 12 του άρθρου 7 του νόμου 3207/2003 απαιτούμενη Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, στην οποία περιγράφονται επακριβώς τα παραχωρούμενα περιουσιακά στοιχεία και καθορίζονται οι τυχόν ειδικότεροι όροι της παραχώρησης αυτής.
δ)δ. Ότι σε περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο δεν ολοκληρωθούν, κατά τα ανωτέρω, οι παραπάνω παραχωρήσεις εκδίδεται νεώτερη απόφαση και επιστρέφεται εντόκως η προκαταβολή της παραγράφου 5 της άνω κοινής υπουργικής απόφασης.
II. Κατά γενική αρχή του διοικητικού δικαίου (βλέπε σχετικά και Επ. Σπηλιωτόπουλου Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου, Δεκάτη Έκδοση 2000, παράγραφος 169) είναι επιτρεπτή η εξάρτηση της συνέχισης της ισχύος της διοικητικής πράξης από διαλυτική αίρεση ή διαλυτικό όρο. Επίσης, επιτρέπεται η πρόβλεψη στη διοικητική πράξη ορισμένων όρων, σχετικών με το σκοπό των διατάξεων που προβλέπουν την έκδοσή της ή για την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, η τήρηση των οποίων είναι αναγκαία προϋπόθεση για την επέλευση των εννόμων αποτελεσμάτων της πράξης (ΣτΕ 2754/1964, 829/1970, Επ. Σπηλιωτόπουλου, όπου παραπάνω, παράγραφος 169).
Εξάλλου, η ισχύς των διοικητικών πράξεων λήγει, μεταξύ των άλλων, όταν πληρώθηκε η διαλυτική αίρεση ή ο όρος που περιέχει η πράξη. (Επ. Σπηλιωτόπουλου, όπου παραπάνω, παράγραφος 171). Δηλαδή, σε μία τέτοια περίπτωση η διοικητική πράξη αποβάλλει την ισχύ της, εάν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία μέσα στην οποία έπρεπε να τηρηθεί (εκτελεσθεί) ο όρος με τον οποίο η πράξη αυτή εκδόθηκε (ΣτΕ 2538/1996).
III. Εν προκειμένω από το διδόμενο, με το άνω ερώτημα, πραγματικό προκύπτει: α) ότι η πιο πάνω ανώνυμη Εταιρεία δεν κατέβαλε στο Ελληνικό Δημόσιο, μέχρι και της 31-12-2003, σύμφωνα με τον υπ' αριθμ. 5 όρο (παράγραφο) της ως άνω κοινής υπουργικής απόφασης, την χρηματική προκαταβολή έναντι του οριστικού ανταλλάγματος για τις παραπάνω παραχωρήσεις, η οποία (προκαταβολή) ανέρχονταν στο ποσό των 200.000.000 Ευρώ και β) ότι η ολοκλήρωση των ανωτέρω παραχωρήσεων δεν συντελέστηκε, σύμφωνα με τον υπ' αριθμόν 6 περίπτωση α όρο (παράγραφο) της άνω κοινής υπουργικής απόφασης, μέχρι και της 29-02-2004.
IV. Ενόψει του προαναφερθέντος πραγματικού του ερωτήματος, των άνω διατάξεων και των συναφώς γενομένων δεκτών από το διοικητικό δίκαιο, συνάγονται κατά τη γνώμη του παρόντος Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, τα εξής:
α) Η κοινή υπουργική απόφαση αυτή, ερείδεται στις άνω διατάξεις του νόμου 3207/2003, και αποβλέπει στην παραχώρηση στην άνω Εταιρεία των διαλαμβανομένων σ' αυτή ακινήτων περιουσιακών στοιχείων του Ελληνικού Δημοσίου. Ως εκ τούτου, προβλέπονται σ' αυτή ορισμένοι όροι που έχουν σχέση με το σκοπό των άνω διατάξεων του νόμου 3207/2003 και, σε κάθε περίπτωση, με την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Η τήρηση των όρων αυτών είναι αναγκαία προϋπόθεση για την επέλευση των εννόμων αποτελεσμάτων της κοινής υπουργικής απόφασης. Ειδικότερα, από τους όρους αυτούς, ο όρος της παραγράφου 5 της κοινής υπουργικής απόφασης, σύμφωνα με τον οποίο η άνω Εταιρεία Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Ανώνυμη Εταιρεία πρέπει να έχει καταβάλλει στο Ελληνικό Δημόσιο το αργότερο μέχρι την 31-12-2003, το ποσό των 200.000.000 ευρώ, ως προκαταβολή έναντι του οριστικού ανταλλάγματος για τις παραπάνω παραχωρήσεις, αφορά αποκλειστικά και μόνο την πιο πάνω Εταιρεία, υπό την έννοια ότι αυτή και μόνο είναι υπόχρεη για την εμπρόθεσμη εκπλήρωση και τήρηση τούτου. Επομένως, η Διοίκηση μπορεί να επικαλεσθεί τη μη εμπρόθεσμη τήρηση του όρου τούτου από την άνω Εταιρεία, που θα έχει ως αποτέλεσμα την αποβολή της ισχύος της άνω κοινής υπουργικής απόφασης.
β) Εν προκειμένω, ο χρόνος εκπλήρωσης - τήρησης του όρου τούτου από την άνω Εταιρεία ήταν σαφής και ακριβής. Προβλέπονταν, δηλαδή, ακριβόχρονη εκπλήρωση υποχρέωσης εκ μέρους της άνω Εταιρείας. Εξ ου παρέπεται, κατά τη γνώμη των Νομικών Συμβούλων Θεόδωρου Θεοφανόπουλου, Κ, Μανωλή, Β. Βούκαλη, Θεόδωρου Ηλιάκη, Φ. Τάτση, Ιωάννη Τριάντου και Π. Τριανταφυλλίδη, ότι, εφόσον η προβλεπόμενη, στον όρο αυτόν της κοινής υπουργικής απόφασης (όρο υπ' αριθμόν 5), προθεσμία, δηλαδή μέχρι και την 31-12-2003, παρήλθε άπρακτη, χωρίς η άνω Εταιρεία να πληρώσει στο Ελληνικό Δημόσιο, μέσα στην προθεσμία αυτή, το χρηματικό ποσό των 200.000.000 ευρώ έναντι του οριστικού ανταλλάγματος των άνω παραχωρήσεων, η προαναφερθείσα κοινή υπουργική απόφαση απέβαλε άνευ άλλου τινός, από την επομένη της ημερομηνίας αυτής, την ισχύ της και, ως εκ τούτου, και της φύσεως της διαδικασίας των άνω παραχωρήσεων, είναι άμοιρος εννόμων συνεπειών τυχόν ισχυρισμός της άνω Εταιρείας που θα δικαιολογεί, ενδεχομένως, τη μη πληρωμή εκ μέρους της, μέχρι και την 31-12-2003, του άνω χρηματικού ποσού των 200,000.000 ευρώ. Κατόπιν δε τούτων, ενδείκνυται, τόσο ενόψει των διατάξεων του όρου - παραγράφου 7 της ως άνω κοινής υπουργικής απόφασης που προβλέπουν την έκδοση νεότερης κοινής υπουργικής απόφασης σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης των άνω παραχωρήσεων, όσο και για λόγους ασφάλειας του δικαίου, να εκδοθεί από τη Διοίκηση (άνω Υπουργούς) νεότερη κοινή υπουργική απόφαση, με την οποία θα ανακαλείται, για την πιο πάνω αιτία (μη καταβολή της χρηματικής προκαταβολής των 200.000,000 ευρώ), η ως άνω υπ' αριθμ. 11025/29-12-2003 κοινής υπουργικής απόφασης. Η εκδοθησόμενη, στην περίπτωση αυτή, ανακλητική κοινή υπουργική απόφαση θα έχει, προφανώς, την έννοια της διαπίστωσης της αποβολής της ισχύος της άνω αρχικής κοινής υπουργικής απόφασης.
Ο Αντιπρόεδρος Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Χρήστος Τσεκούρας και οι Νομικοί Σύμβουλοι Φ. Γεωργακόπουλος και Σ. Παπαγεωργακόπουλος εξέφρασαν τη γνώμη, εν προκειμένω για το σημείο τούτο, ότι το ιστορικό του άνω ερωτήματος θα έπρεπε, για να είναι πλήρες, να διαλαμβάνει την ύπαρξη λόγων που τυχόν επικαλείται η άνω Εταιρεία και οι οποίοι οδήγησαν αυτήν στην μη πληρωμή στο Ελληνικό Δημόσιο, μέχρι και την 31-12-2003, του άνω χρηματικού ποσού των 200.000.000 ευρώ, έτσι ώστε να μπορεί να εκτιμηθεί το δικαιολογημένο ή μη της άρνησης της Εταιρείας αυτής για την πληρωμή του άνω χρηματικού ποσού και, αναλόγως της εκτιμήσεως αυτής, να παρασχεθεί ή μη στη Διοίκηση η δυνατότητα ανάκλησης της ως άνω κοινής υπουργικής απόφασης.
V. Κατ' ακολουθίαν των προεκτεθέντων στο τιθέμενο ερώτημα προσήκει, κατά τη γνώμη του παρόντος Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η ως άνω (υπό IV) αναλυτικώς διδόμενη απάντηση, δηλαδή ότι η Διοίκηση (άνω Υπουργοί), ως εκ του γεγονότος ότι η ως άνω Εταιρεία δεν τήρησε τον όρο (παράγραφο) υπ' αριθμόν 5 της άνω κοινής υπουργικής απόφασης, μπορεί να επικαλεσθεί την παράβαση του όρου τούτου και να εκδώσει, τόσο ενόψει των διατάξεων του όρου - παραγράφου 7 της ως άνω κοινής υπουργικής απόφασης, που προβλέπουν την έκδοση νεότερης κοινής υπουργικής απόφασης, σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης των παραχωρήσεων των άνω ακινήτων περιουσιακών στοιχείων του Ελληνικού Δημοσίου, όσο και για λόγους ασφαλείας του δικαίου, νεότερη κοινή υπουργική απόφαση με την οποία θα ανακαλείται η ως άνω υπ' αριθμόν 11025/29-12-2003 κοινή υπουργική απόφαση και ότι η εκδοθησόμενη, στην περίπτωση αυτή, ανακλητική κοινή υπουργική απόφαση θα έχει την έννοια της διαπίστωσης της αποβολής της ισχύος της ως άνω αρχικής κοινής υπουργικής απόφασης.
Ο Εισηγητής