ΝΣΚ 478/2001
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 478/2001 (11-07-2001)
Αριθμός ερωτήματος: Οίκοθεν 1996/02-07-2001 του Γενικού Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων.
Περίληψη ερωτήματος: Ερωτάται αν η προβλεπόμενη από το άρθρο 16 παράγραφος 7 εδάφιο 9 του νόμου 1418/1984 (όπως ισχύει) δυνατότητα συμμετοχής μιας εργοληπτικής επιχείρησης Η' τάξης σε δημοπρασία για την κατασκευή ενός δημοσίου έργου με βάση την καθαρή της θέση και η προβλεπόμενη από το επόμενο εδάφιο της ίδιας παραγράφου επίκληση της καθαρής της θέσης μπορεί να γίνει μόνο στις περιπτώσεις που η εταιρεία συμμετέχει μόνη της (αυτοτελώς) στη δημοπρασία ή και όταν συμμετέχει σε Κοινοπραξία με άλλες εργοληπτικές επιχειρήσεις της ίδιας τάξης.
Επί του ερωτήματος αυτού το Α' Τμήμα διακοπών του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους γνωμοδότησε ως κατωτέρω:
I. α) Στο άρθρο 15 παράγραφος 1 εδάφιο πρώτο του νόμου 1418/1984 (ΦΕΚ 23/Α/1984) όπως ισχύει μετά την τροποποίηση του με το άρθρο 4 παράγραφος 1 του νόμου 2229/1994 (ΦΕΚ 130/Α/1994) αναγράφεται ότι:
{15 παράγραφος 1. Την κατασκευή των δημοσίων έργων επιτρέπεται να αναλαμβάνουν ημεδαπές επιχειρήσεις που είναι εγγεγραμμένες στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων (ΜΕΕΠ) και στην αντίστοιχη με το έργο κατηγορία και τάξη εγγραφής, καθώς και εργοληπτικές επιχειρήσεις Κρατών - Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις,}
ενώ σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 7 εδάφιο πρώτο του προεδρικού διατάγματος 609/1985 (ΦΕΚ 223/Α/1985) όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 παράγραφος 2 του προεδρικού διατάγματος 218/1999 (ΦΕΚ 107/Α/1999):
{2 παράγραφος 7. Οι εργοληπτικές επιχειρήσεις γίνονται δεκτές στις δημοπρασίες και σε Κοινοπραξία αν δεν το αποκλείει η διακήρυξη.}
Περαιτέρω, στο άρθρο 16 παράγραφος 5 του νόμου 1418/1984 αναφέρεται ότι:
{16 παράγραφος 5. ... Με απόφαση του Υπουργού Δημοσίων Έργων καθορίζεται το ανώτατο όριο προϋπολογισμού των εργολαβιών τις οποίες μπορεί να αναλάβει η επιχείρηση που ανήκει σε κάθε τάξη με δυνατότητα διαχωρισμού κατά κατηγορίες, τα ειδικά όρια για τις Κοινοπραξίες και οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή αυτών των ειδικών ορίων, τα θέματα που συνδέονται με την υποχρεωτική από Κοινοπραξίες ανάληψη έργων προϋπολογισμού μεγαλύτερου από το όριο της ανώτατης τάξης ...}
β) Σε εκτέλεση της πιο πάνω εξουσιοδότησης εκδόθηκε η ΕΔ2Α/01/27/ΦΝ294/1985 απόφαση του Υπουργού Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ 170/Β/1985) όπως ισχύει μετά την τελευταία τροποποίησή της με τη Δ17Α/03/74/ΦΝ312/1994 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ 953/Β/1994) στο άρθρο 1 της οποίας ορίζεται ότι:
{1 παράγραφος 1 το ανώτατο όριο συνολικού προϋπολογισμού αξίας έργου, το οποίο μπορεί να αναλάβει εργοληπτική επιχείρηση εγγεγραμμένη στην Α' τάξη του Μητρώου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων για οποιαδήποτε άλλη κατηγορία έργων εκτός από την κατηγορία ηλεκτρομηχανολογικών έργων, ορίζεται σε 20.000.000 δραχμές. Για την κατηγορία ηλεκτρομηχανολογικών έργων, (η οποία δεν σχετίζεται με το τεθέν ερώτημα) το όριο αυτό ορίζεται σε 16.000.000 δραχμές.
2. Τα ανώτατα όρια προϋπολογισμού αξίας έργων τα οποία μπορούν να αναλάβουν εργοληπτικές επιχειρήσεις εγγεγραμμένες στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων ορίζονται για κάθε άλλη τάξη των αντίστοιχων κατηγοριών σε πολλαπλάσια των ορίων, που ορίζονται με την παράγραφο 1 για την Α' τάξη ως έξης:
α) Για τη Β' τάξη τέσσερις φορές το όριο της Α' τάξης.
... η) Για την Η' τάξη εξακόσιες φορές το όριο της Α' τάξης.}
Το ανώτατο όριο του προϋπολογισμού των έργων δηλαδή την κατασκευή των οποίων μπορούν να αναλαμβάνουν οι εγγεγραμμένες στην Η τάξη του Μητρώου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων εργοληπτικές επιχειρήσεις για όλες τις κατηγορίες έργων (πλην των ηλεκτρομηχανολογικών) ανέρχεται σε 12.000.000.000 δραχμές (20.000.000 Χ 600).
γ) Σε πραγματοποίηση εξάλλου της προαναφερθείσας εξουσιοδότησης στο νόμο 1418/1984 για την αναβάθμιση των ορίων των έργων τα οποία μπορούν να αναλαμβάνουν σε κοινοπραξία οι εγγεγραμμένες στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων εργοληπτικές επιχειρήσεις στα άρθρα 3 και 4 της προ ολίγου αναφερθείσας Υπουργικής απόφασης αναγράφεται ότι:
{Άρθρο 3 παράγραφος 1. Στις περιπτώσεις κοινοπραξιών εργοληπτικών επιχειρήσεων της ίδιας τάξης και κατηγορίας, οι κοινοπραξίες αυτές μπορούν να αναλάβουν έργο προϋπολογισμού μεγαλύτερου από το ανώτατο όριο της τάξης τους μέχρι της διαφοράς μεταξύ του ανωτάτου ορίου της τάξης τους και της επομένης αν κοινοπρακτούν δύο ή περισσότερες επιχειρήσεις από τις οποίες οι δύο συμμετέχουν στην κατανομή της κατασκευής του έργου ή στα κέρδη και τις ζημιές της κοινοπραξίας τουλάχιστον κατά 30% η καθεμία.
4 παράγραφος 1 Τα έργα προϋπολογισμού ανώτερου από το προβλεπόμενο ανώτατο όριο για τις εργοληπτικές επιχειρήσεις Η' τάξης του Μητρώου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων ανατίθενται κατά περίπτωση ως ακολούθως:
α) Σε εργοληπτική επιχείρηση Η' τάξης μέχρι το τριπλάσιο της καθαρής της θέσης και πάντως όχι μεγαλύτερο από το διπλάσιο του προβλεπόμενου ορίου της τάξης αυτής, σύμφωνα με την παράγραφο 14 του άρθρου 4 του νόμου 2229/1994.
β) Σε κοινοπραξίες τριών εργοληπτικών επιχειρήσεων Ζ' τάξης, σύμφωνα με την παράγραφο 14 του άρθρου 4 του νόμου 2229/1994 και το άρθρο 4 του προεδρικού διατάγματος 368/1994 και
γ) Σε κοινοπραξίες μέχρι τεσσάρων εργοληπτικών επιχειρήσεων Η τάξης Μητρώου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, ανάλογα με την φύση και τον προϋπολογισμό του έργου, κατά τα οριζόμενα στη διακήρυξη, και χωρίς όριο ως προς το ύψος του προϋπολογισμού.}
Ο νομοθέτης δηλαδή (κοινός και κανονιστικός) για ευνόητους άλλωστε λόγους, Θεωρεί ότι η σε κοινοπραξία ανάληψη της κατασκευής ενός δημόσιου έργου καθιστά ισχυρότερο το κατασκευαστικό σχήμα συγκριτικά με την αυτοτελώς συμμετέχουσα εργοληπτική επιχείρηση και για το λόγο αυτό αναβαθμίζει τον προϋπολογισμό των δημόσιων έργων τα οποία μπορούν να κατασκευάζουν σε κοινοπραξία οι εργοληπτικές επιχειρήσεις ανάλογα με την τάξη στην οποία ανήκουν και ειδικά για τα έργα προϋπολογισμού ανώτερου από το όριο της Η τάξης ορίζει ότι μπορούν να κατασκευάζονται μόνο από εργοληπτικές επιχειρήσεις Η' τάξης με βάση την καθαρή τους θέση αυτοτελώς ή Κοινοπραξίες εργοληπτικών επιχειρήσεων Ζ' ή Η' τάξης.
ΙΙ. α) Αναφέρθηκε ήδη ότι παράγων προσδιοριστικός του προϋπολογισμού των έργων την κατασκευή των οποίων μπορούν να αναλαμβάνουν οι εργοληπτικές επιχειρήσεις είναι και η καθαρή τους θέση. (Άρθρο 4 παράγραφος 1 της προαναφερθείσας απόφασης του Υπουργείου Δημοσίων Έργων).
Επί του θέματος αυτού επισημαίνεται ότι στο άρθρο 16 παράγραφος 7 εδάφια πρώτο, ένατο και δέκατο του νόμου 1418/1984 όπως ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με το άρθρο 4 παράγραφος 14 του νόμου 2229/1994 ορίζεται ότι:
{άρθρο 16 παράγραφος 7. Κάθε επιχείρηση δεν επιτρέπεται να έχει σε κάθε δεδομένη στιγμή μέσα σε όλη τη χώρα ανεκτέλεστο μέρος εργολαβιών δημόσιων έργων μεγαλύτερο από το τριπλάσιο του ανώτατου ορίου της τάξης στην οποία ανήκει (εδάφιο 1). Οι εργοληπτικές επιχειρήσεις των τάξεων Ε', Στ', Ζ' και Η' μπορούν να συμμετέχουν αυτοτελώς σε δημοπρασία πέραν του προβλεπόμενου ορίου κατά τάξη και κατηγορία, μέχρι του τριπλάσιου της καθαρής τους θέσης και πάντως όχι μεγαλύτερου του διπλάσιου προβλεπόμενου ορίου για κάθε τάξη και κατηγορία (εδάφιο 9). Με αυτό το όριο μπορεί να υπολογίζεται και το υπόλοιπο ανεκτέλεστο, προκειμένου να γίνει δεκτή η προσφορά της εργοληπτικής επιχείρησης.}
Δηλαδή, σύμφωνα με τα προπαρατεθέντα.
Όριο Η' τάξης δώδεκα δισεκατομμύρια δραχμές (άρθρο 1 της ΕΔ2Α/01/27/ΦΝ294/1985 απόφασης του Υπουργείου Δημοσίων Έργων όπως ισχύει).
Με βάση την καθαρή της θέση μέχρι είκοσι τέσσερα δισεκατομμύρια δραχμές (2 x 12.000.000.000)
(άρθρο 16 παράγραφος 7 εδάφιο 9 του νόμου 1418/1984, όπως ισχύει).
Ανεκτέλεστο όριο εργολαβιών με βάση την καθαρή τους θέση μέχρι εβδομήντα δύο δισεκατομμύρια δραχμές (3 x 24.000.000.000)
(άρθρο 16 παράγραφος 7 εδάφια 1 και 10 του νόμου 1418/1984. όπως ισχύει).
β) Από το αναφερόμενο στο ερώτημα ιστορικό προκύπτει ότι σε δημόσιο μειοδοτικό διαγωνισμό προσήλθε και υπέβαλε προσφορά μία κοινοπραξία αποτελούμενη από δύο εργοληπτικές επιχειρήσεις Η' τάξης από τις οποίες η μία λόγω αυξημένης καθαρής της θέσης μπορεί να μετέχει αυτοτελώς μέχρι το διπλάσιο του ορίου της τάξης της, δηλαδή σε έργα προϋπολογισμού μέχρι είκοσι τέσσερα δισεκατομμύρια δραχμές, ενώ έχει ανεκτέλεστο μέρος εργολαβιών σε όλη τη χώρα μεγαλύτερο των τριάντα έξη και μικρότερο των εβδομήντα δύο δισεκατομμυρίων δραχμών.
Δεν αμφισβητείται ότι η Εταιρεία αυτή μπορούσε να μετάσχει αυτοτελώς (μόνη της ) στον πιο πάνω διαγωνισμό και το πρόβλημα δημιουργήθηκε από το γεγονός ότι προσήλθε σε κοινοπραξία με άλλη εργοληπτική επιχείρηση Η' τάξης και αυτό, ενόψει του γεγονότος ότι στο εδάφιο 9 της παραγράφου 7 του άρθρου 16 του νόμου 1418/1984 αναγράφεται η λέξη αυτοτελώς και στο επόμενο εδάφιο της ίδιας παραγράφου γίνεται λόγος για εργοληπτική επιχείρηση και όχι και για κοινοπραξία εργοληπτικών επιχειρήσεων.
Και είναι μεν αλήθεια ότι η γραμματική διατύπωση των παραπάνω εδαφίων δημιουργεί προβληματισμό, αν το προαναφερθέν σχήμα των εργοληπτικών επιχειρήσεων πρέπει να γίνει δεκτό, εφόσον προσήλθαν και υπέβαλλαν προσφορά σε κοινοπραξία και όχι αυτοτελώς, πλην όμως κατά την αληθή νομοθετική βούληση με την αναγραφή της λέξης αυτοτελώς (εδάφιο 9) ή της φράσης εργοληπτική επιχείρηση (εδάφιο 10) δεν αποσκοπείται ο αποκλεισμός της δυνατότητας συμμετοχής σε κοινοπραξία δύο εργοληπτικών επιχειρήσεων Η' τάξης σε διαγωνισμό που μπορούσε να μετάσχει μόνη της μία από αυτές αλλά ήθελε να τονισθεί ότι μπορούσε να μετάσχει και μόνη της, με βάση την καθαρή της θέση, και όχι ότι αποκλείεται η συμμετοχή της σε κοινοπραξία, δοθέντος ότι η δυναμικότητα μιας κοινοπραξίας είναι το άθροισμα της αντίστοιχης των Εταιρειών που την απαρτίζουν και οπωσδήποτε είναι ανώτερη από τη δυναμικότητα κάθε επιμέρους μέλους χωριστά. Θα ήταν λοιπόν άτοπο να δεχθούμε ότι ο νομοθέτης επιτρέπει τη συμμετοχή σε ένα σημαντικό δημόσιο διαγωνισμό μιας εργοληπτικής επιχείρησης μόνης της με βάση την καθαρή της θέση και την αποκλείει όταν προσέρχεται σε κοινοπραξία, δηλαδή με ενισχυμένο κατασκευαστικό δυναμικό. Συνεπώς, κατά την ομόφωνη γνώμη του Τμήματος, η προσήκουσα απάντηση στο τεθέν ερώτημα είναι ότι η προβλεπόμενη από το άρθρο 16 παράγραφος 7 εδάφιο 9 του νόμου 1418/1984 (όπως ισχύει) δυνατότητα συμμετοχής μιας εργοληπτικής επιχείρησης Η' τάξης σε δημοπρασία για την κατασκευή ενός δημόσιου έργου με βάση την καθαρή της θέση και η προβλεπόμενη από το επόμενο εδάφιο της ίδιας παραγράφου επίκληση της καθαρής της θέσης μπορεί να λάβει χώρα όχι μόνο στις περιπτώσεις που η Εταιρεία συμμετέχει μόνη της (αυτοτελώς) στη δημοπρασία αλλά και όταν συμμετέχει σε κοινοπραξία με άλλες εργοληπτικές επιχειρήσεις της ίδιας τάξης.
Θεωρήθηκε
Αθήνα 12-07-2001