Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.     Χρήστης Κωδικός   Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού       Νέοι χρήστες Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. Δημιουργία νέου λογαριασμού

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 609/2001 (10-10-2001)

 

Αριθμός ερωτήματος: Π20Α-10247/ΑΣ 3488/24-05-2001 ΣΤ' Γενικής Διεύθυνσης - ΣΤ1 Διεύθυνσης Προσωπικού και Διοικητικής Οργάνωσης του Υπουργείου Εξωτερικών.

 

Περίληψη ερωτήματος: Προσδιορισμός εφαρμοστέων διατάξεων για την χορήγηση στους συμβασιούχους υπαλλήλους αορίστου χρόνου της εξωτερικής υπηρεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών αδειών διευκολύνσεως υπαλλήλων με οικογενειακές υποχρεώσεις.

 

Επί του παραπάνω ερωτήματος το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Ε' Τμήμα) γνωμοδότησε ως εξής:

 

I. Στο άρθρο 21 παράγραφος 1 του Συντάγματος ορίζεται ότι η οικογένεια ως θεμέλιο της συντηρήσεως και προαγωγής του Έθνους, όπως και ο γάμος, η μητρότητα και η παιδική ηλικία είναι υπό την προστασία του Κράτους.

 

Στο άρθρο 23 του προεδρικού διατάγματος [ΠΔ] 410/1988 Κωδικοποίηση σε ενιαίο κείμενο των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας, που αφορούν το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου του Δημοσίου, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως και των λοιπών Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου ορίζεται ότι:

 

{Στους απασχολούμενους με οικογενειακές υποχρεώσεις στο Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, με οποιαδήποτε σχέση, εφαρμόζονται ως προς τη γονική άδεια ανατροφής ή άλλες διευκολύνσεις οι διατάξεις του Κεφαλαίου Α' του νόμου [Ν] 1483/1984 (άρθρα 1 - 18), σύμφωνα με όσα ορίζονται ειδικότερα στις διατάξεις του νομοθετικού διατάγματος [Ν] 193/1988 (ΦΕΚ 84/Α/1988).}

 

Διευκρινίζεται ότι σύμφωνα με το άρθρο 22 του ίδιου προεδρικού διατάγματος οι διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα για τις άδειες κύησης και τοκετού ισχύουν και για το προσωπικό ιδιωτικού δικαίου του Δημοσίου.

 

Στο άρθρο 5 παράγραφος 1 του νόμου [Ν] 1483/1984 Εργαζόμενοι με οικογενειακές υποχρεώσεις ορίζεται ότι:

 

{Ο γονέας που έχει τις προϋποθέσεις της παραγράφου 1 του άρθρου 1 και έχει συμπληρώσει 1 χρόνο εργασίας στον ίδιο εργοδότη δικαιούται να λάβει γονική άδεια ανατροφής του παιδιού, στο χρονικό διάστημα από τη λήξη της άδειας μητρότητας μέχρις ότου το παιδί συμπληρώσει ηλικία τριών και μισό (3 1/2) ετών. Η άδεια αυτή είναι χωρίς αποδοχές, η διάρκεια της μπορεί να φθάσει τους τρεις και μισό (3 1/2) μήνες για κάθε γονέα και δίνεται από τον εργοδότη, με βάση τη σειρά προτεραιότητας των απασχολούμενων στην επιχείρηση για κάθε ημερολογιακό έτος.

 

Οι ρυθμίσεις της παρούσας παραγράφου ισχύουν και για τους απασχολούμενους στο Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, και τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης.

 

Η καταγγελία της σύμβασης εργασίας, που γίνεται εξαιτίας της άσκησης του δικαιώματος για λήψη γονικής άδειας ανατροφής, είναι άκυρη.}

 

Στο άρθρο 1 του προεδρικού διατάγματος [ΠΔ] 193/1988 ορίζεται ότι:

 

{Οι διατάξεις του Κεφαλαίου Α' του νόμου [Ν] 1483/1984 (άρθρα 1 (παράγραφος 1) - 18) εφαρμόζονται και στους απασχολούμενους στο Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με οποιαδήποτε σχέση, σύμφωνα με όσα ορίζονται ειδικότερα στα επόμενα άρθρα του προεδρικού διατάγματος αυτού.}

 

Στον Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων που κυρώθηκε με το νόμο 2683/1999 καθιερώθηκαν οι διευκολύνσεις σε υπαλλήλους με οικογενειακές υποχρεώσεις κατ' εφαρμογήν του άρθρου 21 παράγραφος 1 του Συντάγματος (βλέπε εισηγητική έκθεση νόμου 2683/1999). Συγκεκριμένα στο άρθρο 53 με τίτλο διευκολύνσεις υπαλλήλων με οικογενειακές υποχρεώσεις, ορίζεται ότι:

 

{1. Η προβλεπόμενη από την παράγραφο 2 του άρθρου 51 άδεια χορηγείται υποχρεωτικά, χωρίς γνώμη υπηρεσιακού συμβουλίου, όταν πρόκειται για ανατροφή παιδιού ηλικίας έως και 6 ετών.

 

2. Στις μητέρες υπαλλήλους ο χρόνος εργασίας μειώνεται κατά 2 ώρες ημερησίως, εφόσον έχουν τέκνα ηλικίας έως 2 ετών, και κατά 1 ώρα, εφόσον έχουν τέκνα ηλικίας από 2 έως 4 ετών. Η μητέρα υπάλληλος δικαιούται 9 μήνες άδεια με αποδοχές για ανατροφή παιδιού, εφόσον δεν κάνει χρήση του κατά το προηγούμενο εδάφιο, μειωμένου ωραρίου.}

 

Σημειώνεται ότι στην παράγραφο 2 του άρθρου 51 του εν λόγω Κώδικα ορίζεται ότι στους υπαλλήλους επιτρέπεται η χορήγηση άδειας άνευ αποδοχών συνολικής διάρκειας έως 2 ετών ύστερα από αίτηση τους και γνώμη του υπηρεσιακού συμβουλίου για σοβαρούς ιδιωτικούς λόγους.

 

Τέλος, στη διάταξη του άρθρου 4 παράγραφος 5 του νόμου 2839/2000 Ρυθμίσεις θεμάτων του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και άλλες διατάξεις, που ισχύει από 12-09-2000, ορίζεται ότι:

 

{Οι διατάξεις των άρθρων 48 έως 53 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων εφαρμόζονται ανάλογα και στο προσωπικό με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου του Δημοσίου, των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.}

 

Πρέπει να σημειωθεί ότι στον Οργανισμό του Υπουργείου Εξωτερικών, που κυρώθηκε με το νόμο [Ν] 2594/1998, δεν περιλαμβάνονται διατάξεις για παροχή αδειών διευκολύνσεως ούτε στο μόνιμο προσωπικό ούτε στο προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, που έχει οικογενειακές υποχρεώσεις.

 

Ειδικότερα ο Οργανισμός του Υπουργείου Εξωτερικών προβλέπει για τις μόνιμες υπαλλήλους, στο άρθρο 57 παράγραφος 8, μόνο την χορήγηση άδειας κυήσεως και λοχείας. Όμως με την υπ' αριθμόν 454/2000 γνωμοδότηση του Α' Τμήματος Διακοπών του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους έγινε δεκτό ότι εφαρμόζεται αναλογικά και στους μόνιμους υπαλλήλους του Υπουργείου Εξωτερικών η διάταξη του άρθρου 53 παράγραφος 2 εδάφιο β' του Υπαλληλικού Κώδικα περί χορηγήσεως εννεαμήνου αδείας με αποδοχές σε μητέρα υπάλληλο για ανατροφή παιδιού, εφόσον δεν έχει κάνει χρήση του μειωμένου ωραρίου, δεδομένου ότι, κατά το άρθρο 8 του Οργανισμού του Υπουργείου Εξωτερικών, για θέματα που δεν ρυθμίζονται από αυτόν εφαρμόζονται, επί των μονίμων υπαλλήλων, κατ' αναλογία, οι οικείες διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα.

 

Ακόμη, στον Οργανισμό του Υπουργείου Εξωτερικών υπάρχει η διάταξη της παραγράφου 9 του άρθρου 56 σύμφωνα με την οποία οι όροι της άδειας του προσωπικού με σχέση ιδιωτικού δικαίου καθορίζονται με τη συναπτόμενη σύμβαση λαμβανομένης υπόψη και της επιχώριας εργατικής νομοθεσίας. Είναι προφανές ότι η διάταξη αυτή αφορά, κύρια, τους υπηρετούντες στην εξωτερική υπηρεσία υπαλλήλους με σχέση ιδιωτικού δικαίου.

 

II. Από τον συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων προκύπτουν τα εξής:

 

Ο συνταγματικός νομοθέτης του άρθρου 21 παράγραφος 1 εγγυάται την προστασία των θεσμών του γάμου και της οικογένειας, καθώς και της παιδικής ηλικίας. Η διάταξη αυτή έχει κατευθυντήριο χαρακτήρα και αφήνει στον κοινό νομοθέτη την ευχέρεια να προσδιορίζει κατά την κρίση του το είδος και την έκταση της προστασίας. Η δεσμευτικότητα δε της ανωτέρω διατάξεως συνίσταται στο ότι δεν είναι ανεκτή συνταγματικά η εφαρμογή μέτρων που δεν συντελούν στην προστασία της οικογένειας, ούτε η δυσμενέστερη μεταχείριση μιας κατηγορίας προσώπων, σε σχέση με άλλη κατηγορία με την οποία τελεί υπό τις αυτές συνθήκες, κατ' επίκληση και της αρχής της ισότητας που καθιερώνεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 του Συντάγματος.

 

Οι ρυθμίσεις που γίνονται για την διευκόλυνση των υπαλλήλων με οικογενειακές υποχρεώσεις τόσο από τις διατάξεις του άρθρου 23 του προεδρικού διατάγματος [ΠΔ] 410/1988 όσο και από τις διατάξεις του άρθρου 53 παράγραφοι 1 και 2 του Υπαλληλικού Κώδικα και η επέκταση των τελευταίων, που παρέχουν σαφώς ευνοϊκότερη ρύθμιση σε σχέση με τις προηγούμενες, με την διάταξη του άρθρου 4 παράγραφος 5 του νόμου 2839/2000, στο προσωπικό με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου του Δημοσίου, με αποτέλεσμα να καταργείται κάθε προηγούμενη λιγότερο ευνοϊκή για τους υπαλλήλους αυτούς ρύθμιση, αποτελούν ακριβώς την πραγματοποίηση της συνταγματικής επιταγής που πηγάζει από τα άρθρα 4 παράγραφος 1 και 21 παράγραφος 1 του Συντάγματος.

 

Περαιτέρω, οι ρυθμίσεις αυτές δεν έρχονται σε αντίθεση με κάποια διάταξη του Οργανισμού του Υπουργείου Εξωτερικών, ούτε είναι δυνατόν να θεμελιωθεί σοβαρά λόγος διαφορετικής μεταχείρισης των συμβασιούχων υπαλλήλων αορίστου χρόνου της εξωτερικής υπηρεσίας, του ίδιου υπουργείου, ως προς το ζήτημα αυτό, σε σχέση με τους λοιπούς συμβασιούχους υπαλλήλους του Δημοσίου.

 

III. Κατόπιν τούτων, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Ε' Τμήμα) έχει την γνώμη ότι οι διατάξεις του άρθρου 53 παράγραφοι 1 και 2 του Υπαλληλικού Κώδικα (νόμος 2683/1999) εφαρμόζονται από 12-09-2000 και για τους υπαλλήλους του Υπουργείου Εξωτερικών με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, που υπηρετούν στις αρχές εξωτερικού, ενώ μέχρι τότε είχαν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 23 του προεδρικού διατάγματος [ΠΔ] 410/1988.

 

Θεωρήθηκε

 

Αθήνα 26-10-2001