Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.     Χρήστης Κωδικός   Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού       Νέοι χρήστες Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. Δημιουργία νέου λογαριασμού

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 670/1995 (25-10-1995)

 

Αριθμός ερωτήματος: Δ17Α/130/4/Φ.5.14/1995 της Διεύθυνσης Νομοθετικού Συντονισμού και Κωδικοποίησης της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων.

 

Περίληψη Ερωτήματος: Ερωτάται αν: α) Το προσδιορισθέν δια της υπ' αριθμόν 248/1995 πράξης υπουργικού συμβουλίου, (εφεξής ΠΥΣ), (ΦΕΚ 148/Α/1995), επιτόκιο, με το οποίο επιβαρύνονται, οι χορηγούμενες υπό του δημοσίου προκαταβολές, στους εργολήπτες δημοσίων, εφαρμόζεται και στις εργολαβίες, που βρισκόντουσαν σε εξέλιξη, κατά τη δημοσίευση της πράξης υπουργικού συμβουλίου, στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ως προς όλες, τις, εκ του νέου προσδιορισμού του επιτοκίου, συνέπειες και β) το ανωτέρω επιτόκιο παραμένει σταθερό σε όλες τις προκαταβολές που χορηγήθηκαν ή θα χορηγηθούν, μετά την 18-07-1995 και σε καταφατική περίπτωση, αν, κρίσιμος χρόνος θεωρείται η δημοσίευση της διακήρυξης περί δημοπρατήσεως κάθε έργου, ή αυτό που ίσχυε (ή θα ισχύει), κατά το χρόνο υποβολής των προσφορών, ή χορήγησης κάθε δόσης της προκαταβολής, ή θα αυξομειώνεται, κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης, ανάλογα με τη διαφοροποίηση του επιτοκίου των εντόκων γραμματίων του δημοσίου, δωδεκάμηνης διάρκειας.

 

Ι. Επί των ερωτημάτων αυτών το Γ' Τμήμα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους γνωμοδότησε ως ακολούθως:

 

Επί του πρώτου ερωτήματος,

 

1. α/ Σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 9 του νόμου 1418/1984, αν προβλέπεται από την διακήρυξη της δημοπρατήσεως κάθε δημοσίου έργου, χορηγείται στον ανάδοχο έντοκη προκαταβολή, μέχρι 15% του ολικού ποσού της σύμβασης, το ύψος του επιτοκίου της οποίας καθορίζεται με Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου, που στην εξεταζόμενη περίπτωση, ανήλθε, σε 18.5% με την υπ' αριθμόν 21/1986 πράξη υπουργικού συμβουλίου. Η προκαταβολή καλύπτεται με εγγυητική επιστολή και η απόσβεσή της γίνεται τμηματικά, ενώ, με Προεδρικό Διάταγμα, καθορίζεται, ο σκοπός χορήγησης της προκαταβολής, το ύψος της εγγυητικής επιστολής, ο τρόπος παρακολούθησης της χρησιμοποίησής της, τα θέματα της τμηματικής απόσβεσής της ή επιστροφής του, τυχόν, αναπόσβεστου τμήματός της, μετά τη λήξη, ή τη λύση της σύμβασης και κάθε σχετική λεπτομέρεια.

 

Όλα τα ανωτέρω θέματα, ρυθμίσθηκαν με το άρθρο 39 του προεδρικού διατάγματος 609/1985, στην παράγραφο 5 του οποίου αναφέρεται, ότι, μαζί με την παρακράτηση για τμηματική απόσβεση, της προκαταβολής, γίνεται και παρακράτηση, των δεδουλευμένων τόκων, στο αναπόσβεστο μέρος της προκαταβολής.

 

2. α/ Το ποσοστό του επιτοκίου για την εξόφληση της προκαταβολής επανακαθορίσθηκε με την υπ' αριθμόν 248/1995 πράξη υπουργικού συμβουλίου (ΦΕΚ 147/Α/1995) και ανέρχεται, στο ύψος του επιτοκίου, των εντόκων γραμματίων του Δημοσίου, δωδεκάμηνης διάρκειας, προσαυξημένο, κατά 0,25 ποσοστιαίες μονάδες.

 

Με την ίδια πράξη, καταργήθηκε ρητά, η υπ' αριθμόν 21/1986 πράξη υπουργικού συμβουλίου και ορίσθηκε ότι, η ισχύς της, αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δηλαδή από 18-07-1995.

 

β/ Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Αστικού Κώδικα, ο νόμος ορίζει περί του μέλλοντος και έχει αναδρομική ισχύ, διατηρεί δε την ισχύ του εφόσον νεώτερος κανόνας δικαίου δεν τον καταργήσει ρητώς ή σιωπηρώς.

 

Η διάταξη αυτή αποδίδουσα διαχρονικό δίκαιο βρίσκεται σε αρμονία και με τα άρθρα 24, 25, 51, 55, 57 εδάφιο 1 και 64 παράγραφος 2 του Εισαγωγικού νόμου του Αστικού Κώδικα, και είναι πολλαπλώς χρήσιμη αποτελούσα απαραίτητο στοιχείο μιας δημοκρατικά δομημένης Πολιτείας, στοιχείο της οποίας είναι η αρχή της διακρίσεως, ή της οριοθετήσεως, των αρμοδιοτήτων των τριών εξουσιών, συμβάλλουσα παράλληλα στην ασφάλεια των συναλλαγών, την εμπιστοσύνη των πολιτών προς το Κράτος αλλά, και στις, μεταξύ τους, σχέσεις.

 

Βεβαίως, ως διάταξη νόμου, μπορεί να τροποποιηθεί με μεταγενέστερο αντιθέτου περιεχομένου και αναδρομικής ισχύος νόμο, εκτός, αν αφορά, σε προστατευόμενα, από το Σύνταγμα, δικαιώματα.

 

Το ίδιο ισχύει και για τις κατ' εξουσιοδότηση νόμων, εκδιδόμενες διοικητικού, ή κανονιστικού περιεχομένου πράξεις, ως προς τις οποίες, επιβάλλεται, ως πρόσθετη προϋπόθεση, η χορήγηση υπό της εξουσιοδοτικής διάταξης, τέτοιας δυνατότητας (Μιχάλης Κυπραίος, Νομικό Βήμα 11, 1169 και επόμενα, με παρατιθέμενη, νομολογία και βιβλιογραφία, Λιτζερόπουλος Εισαγωγικός Νόμος του Αστικού Κώδικα, σχόλια άρθρα 24 και 25, Καλλιμόπουλος, ως άνω 49 - 71).

 

γ/ Από τη γνήσια αναδρομική ισχύ όμως, πρέπει να διακρίνεται η απλή και άμεση εφαρμογή, του νέου νόμου, (μη γνήσια αναδρομή), ως προς την οποία, δεν υφίστανται οι προαναφερθείσες δεσμεύσεις, γεγονός που συμβαίνει στην εξεταζόμενη περίπτωση, δοθέντος ότι, με την υπ' αριθμόν 248/1995 πράξη υπουργικού συμβουλίου, ρυθμίζονται μεν θέματα, τα οποία αφορούν και σε συμβάσεις που είχαν υπογραφεί και βρισκόντουσαν σε εξέλιξη, κατά τη δημοσίευση της ΠΥΣ, στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, αλλά μόνο για το ανεκτέλεστο τμήμα τους, και αφορούν σε νόμιμο και όχι δικαιοπρακτικό τόκο.

 

Κατ' ακολουθία των ανωτέρω, κατά την ομόφωνη γνώμη του Τμήματος, η απάντηση που αρμόζει στο πρώτο ερώτημα είναι, ότι, το προσδιορισθέν δια της υπ' αριθμόν 248/1995 πράξης υπουργικού συμβουλίου, επιτόκιο, με το οποίο επιβαρύνονται οι χορηγούμενες από το Δημόσιο προκαταβολές, στους εργολήπτες δημοσίων έργων, εφαρμόζεται και στις εργολαβίες που βρισκόντουσαν σε εξέλιξη, κατά τη δημοσίευση της ΠΥΣ στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ανεξαρτήτως του χρόνου δημοπρατήσεως ή αναθέσεως τους και καλύπτει, το, μη αποσβεσθέν, τμήμα της προκαταβολής.

 

3) Επί του δευτέρου ερωτήματος.

 

α/ Στην υπ' αριθμόν 248/1995 πράξη υπουργικού συμβουλίου αναγράφεται κατά λέξη ότι:

 

{Επανακαθορίζει το ύψος του επιτοκίου των προκαταβολών που χορηγούνται στους αναδόχους εκτέλεσης δημοσίων έργων, σε ποσοστό ίσο με το επιτόκιο των εντόκων γραμματίων του Δημοσίου δωδεκάμηνης διάρκειας, προσαυξημένο κατά 0,25 ποσοστιαίες μονάδες.}

 

β/ Από τη διατύπωση της ανωτέρω παραγράφου, κατά την ομόφωνη γνώμη του Τμήματος, προκύπτει ότι, το επιτόκιο με το οποίο επιβαρύνονται, οι χορηγούμενες από το Δημόσιο προκαταβολές, σε εργολήπτες δημοσίων έργων, δεν είναι σταθερό, αλλά ακολουθεί τη διακύμανση του επιτοκίου των εντόκων γραμματίων του Δημοσίου δωδεκάμηνης διάρκειας, ως προς όλες τις συνέπειες διότι, άλλως, θα έπρεπε να αναφέρεται στην πράξη υπουργικού συμβουλίου, ότι ισχύει το ανωτέρω επιτόκιο, όπως είχε διαμορφωθεί, κατά την ημέρα δημοσιεύσεως της πράξης υπουργικού συμβουλίου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ή σε άλλη συγκεκριμένη ημερομηνία.

 

Θεωρήθηκε

Αθήνα 31-10-1995

Ο Αντιπρόεδρος