Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.     Χρήστης Κωδικός   Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού       Νέοι χρήστες Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. Δημιουργία νέου λογαριασμού

1. Ορισμοί

 

Διακρίνονται τρία είδη καθοριστικών ταχυτήτων:

 

 

Η επιτρεπόμενη ταχύτητα VΕΠΙΤΡ είναι το τοπικό ή γενικά ισχύον μέγιστο όριο ταχύτητας. Η επιτρεπόμενη ταχύτητα VΕΠΙΤΡ που αντιστοιχεί σε κάθε μία κατηγορία οδού, δίδεται στον Πίνακα 1-2, στήλη 4. Παρ' ότι τα στοιχεία μελέτης της οδού δεν προσδιορίζονται με βάση την επιτρεπόμενη ταχύτητα VΕΠΙΤΡ, η ταχύτητα αυτή θεωρείται καθοριστική, δεδομένου ότι η ταχύτητα μελέτης που σχετίζεται άμεσα με τα στοιχεία μελέτης της οδού, πρέπει να είναι μεγαλύτερη ή ίση από την επιτρεπόμενη ταχύτητα (βλέπε πίνακες 1-2 και 1-3).

 

Η ταχύτητα μελέτης VE προκύπτει λαμβάνοντας υπόψη τα περιβαλλοντικά και οικονομικά κριτήρια, που ανταποκρίνονται στον προβλεπόμενο λειτουργικό χαρακτήρα της οδού στο οδικό δίκτυο και την επιδιωκόμενη ποιότητα κυκλοφοριακής ροής, με βάση το λειτουργικό χαρακτήρα της οδού. Στην ταχύτητα μελέτης αντιστοιχούν οριακές και προτεινόμενες τιμές για τα περισσότερα στοιχεία μελέτης καθώς και οι αποδεκτές τιμές για τη συσχέτιση των μεμονωμένων στοιχείων μελέτης. Ειδικότερα για ένα οδικό τμήμα η ταχύτητα μελέτης καθορίζει:

 

 

Με αυτόν τον τρόπο η ταχύτητα μελέτης επηρεάζει μεταξύ άλλων αποφασιστικά τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά ενός οδικού τμήματος, ιδιαίτερα αυτών της ομάδας Α, το επίπεδο εξυπηρέτησης της οδού και την οικονομικότητα. Επομένως η ταχύτητα μελέτης VE πρέπει να παραμένει σταθερή κατά το δυνατόν σε οδικά τμήματα μεγάλου μήκους, που αποτελούν χαρακτηριστικές ενότητες και αλληλοεξαρτώνται. Επιπλέον η ταχύτητα μελέτης χρησιμεύει στην αξιολόγηση μιας οδού από την άποψη της ενσωματωμένης στα χαρακτηριστικά της οδού ασφάλειας σύμφωνα με τα Κριτήρια Ασφαλείας Ι και ΙΙΙ, που περιγράφονται στα επόμενα.

 

Η λειτουργική ταχύτητα V85 είναι ένα μέγεθος που χρησιμοποιείται στο γεωμετρικό υπολογισμό μεμονωμένων στοιχείων μελέτης της οριζοντιογραφίας, της μηκοτομής και της διατομής και έχει άμεση σχέση με τη δυναμική της κίνησης των οχημάτων. Στις οδούς της ομάδας Α η ταχύτητα V85 αντιστοιχεί στη ταχύτητα, με την οποία θα κινηθεί ανεμπόδιστα το 85% των επιβατηγών οχημάτων σε καθαρό και υγρό οδόστρωμα. Στις οδούς της ομάδας Β η ταχύτητα V85 συνδέεται με τη μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα (βλέπε Πίνακα 1-3 και σχέσεις (3-7), (3-8)). Με την ταχύτητα V85 καθορίζονται:

 

 

Η ταχύτητα V85 μεταβάλλεται σε συνάρτηση με τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά της οδού και χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της ποιότητας σχεδιασμού των οδικών τμημάτων όσον αφορά την ασφάλεια, σύμφωνα με τα Κριτήρια Ασφάλειας Ι έως ΙΙΙ που περιγράφονται στις παραγράφους 4 και 5.

 

Αναφορικά με τη μέτρηση της ταχύτητας V85 σε υγρά οδοστρώματα, σχετικές έρευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα, ότι η ταχύτητα V85 σε στεγνό οδόστρωμα δεν διαφέρει ουσιαστικά από τη ταχύτητα V85 σε υγρό οδόστρωμα, εφόσον η ένταση της βροχής είναι τέτοια, ώστε το μήκος ορατότητας των οδηγών να είναι τουλάχιστον ίσο με 150 m. Αυτό σημαίνει ότι η ταχύτητα V85 που αναφέρεται στην κρίσιμη περίπτωση του υγρού οδοστρώματος, ισχύει τόσο σε υγρά όσο και σε στεγνά οδοστρώματα.

 

2. Προσδιορισμός

 

Η ταχύτητα μελέτης VE δίδεται στον Πίνακα 1-2 σε σχέση με τη κατηγορία της οδού. Ανάλογα με την επιδιωκόμενη ποιότητα κυκλοφορίας, που καθορίζεται από τη ταχύτητα κίνησης και τους κυκλοφοριακούς φόρτους (βλέπε ΟΜΟΕ-Δ), και τις τοπογραφικές συνθήκες ή την πυκνότητα των υποχρεωτικών σημείων επιλέγεται το ανώτερο ή το κατώτερο όριο της περιοχής τιμών της ταχύτητας μελέτης.

 

Η ταχύτητα V85 υπολογίζεται σε οδικά τμήματα με ενιαία χαρακτηριστικά ως εξής:

 

Οδοί ομάδας Α

 

 

V85 = VE + 20 km/h για VE ≥ 100 km/h (3-1)

V85 = VE+ 30 km/h για VE < 100 km/h (3-2)

 

 

- για κατά μήκος κλίση s < 5% ή s>5% εφόσον το μήκος της είναι < 250 m:

 

(3-3)α)

 

όπου b το πλάτος λωρίδας κυκλοφορίας.

 

- για s>5% επί μήκους > 250 m, ανεξαρτήτως του πλάτους λωρίδας κυκλοφορίας:

 

i) για 5% < s < 7% V85 = 73,260 - 0,015 x KE (3-3)β)

ii) για 7% < s < 10% V85 = 69,456 - 0,014 x KE (3-3)γ)

 

Αυτές οι σχέσεις θα χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της V85 από την ελικτότητα ΚΕ, μέχρις ότου διεξαχθούν νεώτερες μετρήσεις στην Ελλάδα.

 

* ως Ανεξάρτητη Ευθυγραμμία ορίζεται η ευθυγραμμία, της οποίας το μήκος είναι επαρκές, ώστε στην αλληλουχία των στοιχείων: ευθυγραμμία - καμπύλη - ευθυγραμμία να θεωρείται ως ανεξάρτητο στοιχείο μελέτης με δική του ταχύτητα V85. Αντίθετα ως Εξαρτημένη Ευθυγραμμία ορίζεται η ευθυγραμμία εκείνη, της οποίας το μήκος δεν είναι επαρκές, ώστε να έχει δική της ταχύτητα V85 και δεν λαμβάνεται υπόψη στη σχετική ανάλυση ασφαλείας (βλέπε 7.1.3)

 

Σχήμα 3-1: Διάγραμμα υπολογισμού της λειτουργικής ταχύτητας V85 σε συνάρτηση με την ελικτότητα (το τεταμένο) ΚΕ της μεμονωμένης καμπύλης και το πλάτος της λωρίδας κυκλοφορίας b σε υπεραστικές οδούς με ενιαία επιφάνεια κυκλοφορίας κατηγορίας Α Ι έως Α IV

 

Η ελικτότητα ΚΕ της μεμονωμένης καμπύλης είναι συνάρτηση της γωνίας αλλαγής κατεύθυνσης και του συνολικού μήκους της καμπύλης, που αποτελείται από το μήκος του κυκλικού τόξου και τα μήκη των εκατέρωθεν τόξων συναρμογής. Αν μία καμπύλη αποτελείται από περισσότερα του ενός κυκλικά τόξα ή και τόξα συναρμογής, τότε για τη καμπύλη αυτή υπολογίζεται ενιαία τιμή της ελικτότητας ΚΕ σύμφωνα με τα Σχήματα 3-2)α,β και 3-3. Τα ευθύγραμμα τμήματα λαμβάνονται υπόψη κατά περίπτωση στον υπολογισμό της ελικτότητας των καμπυλών (βλέπε παράγραφο 7.1.3 και Σχήμα 3-3). Η τιμή της ελικτότητας ΚE για κάθε μεμονωμένη καμπύλη υπολογίζεται από τη σχέση:

 

(3-4)

όπου:

ΚΕ (gon/km) = ελικτότητα μεμονωμένης καμπύλης

γ (gon) = γωνία αλλαγής κατεύθυνσης σε κάθε μία καμπύλη

L (km) = συνολικό μήκος της καμπύλης

 

Στην περίπτωση που η μεμονωμένη καμπύλη είναι σύνθετη και αποτελείται από κυκλικά τόξα και τόξα συναρμογής (κλωθοειδείς) ισχύει:

 

(3-5)

 

όπου:

 

ΚΕ (gon/km) = ελικτότητα της μεμονωμένης καμπύλης

LCI (m) = μήκος κυκλικού τόξου i

LI (m) = μήκος κλωθοειδούς i

RI (m) = ακτίνα κυκλικού τόξου i

 

Η ελικτότητα της ευθυγραμμίας ισούται με ΚE = 0.

 

Η σχέση που συνδέει την ελικτότητα της μεμονωμένης καμπύλης ΚE και της ανηγμένης ακτίνας R, που αντιστοιχεί στη δεδομένη καμπύλη είναι:

 

(3-6)

 

όπου:

 

R (m) = ανηγμένη ακτίνα της καμπύλης

ΚΕ (gon/km) = ελικτότητα της μεμονωμένης καμπύλης

 

Οδοί ομάδας Β

 

Στις οδούς της ομάδας Β, σύμφωνα με έρευνες που έγιναν πρόσφατα στην Γερμανία, η ταχύτητα V85 είναι μεγαλύτερη από τη μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα VΕΠΙΤΡ. Έτσι για λόγους ασφαλείας προτείνεται, οι επικλίσεις και τα μήκη ορατότητας στις οδούς αυτής της κατηγορίας να υπολογίζονται σε συνάρτηση με τη ταχύτητα V85.

 

Η ταχύτητα V85 υπολογίζεται από τις σχέσεις:

 

V85 = VΕΠΙΤΡ + 20 km/h (Κατηγορία Οδού ΒΙ και Β ΙΙ) (3-7)

V85 = VΕΠΙΤΡ + 10 km/h (Κατηγορία Οδού Β ΙΙΙ)

 

Παρ' ότι οι προαναφερόμενες παραδοχές έρχονται συνήθως σε αντίθεση με τα όσα ορίζονται για τη ταχύτητα κυκλοφορίας στον ισχύοντα στην Ελλάδα Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, όπου η VΕΠΙΤΡ συνήθως υπολείπεται σημαντικά της V85, εν τούτοις η εφαρμογή των παραδοχών αυτών (σχέσεις 3-7, 3-8), κατά τον υπολογισμό των επικλίσεων, αυξάνει την ασφάλεια. Ταυτόχρονα με τις αυξημένες τιμές των επικλίσεων που προκύπτουν, δεν υπάρχει κίνδυνος παρότρυνσης των οδηγών να αυξήσουν τη ταχύτητά τους, δεδομένου ότι αυτές οι μεγαλύτερες τιμές της επίκλισης δεν γίνονται αντιληπτές κατά την οδήγηση.

 

α) Γενική περίπτωση, ορισμός ΚΕ

 

Σχήμα 3-2)α: Σχέσεις υπολογισμού ελικτότητας ΚΕ της μεμονωμένης καμπύλης

 

γ) Καμπύλη αποτελούμενη από ένα κυκλικό τόξο με ακτίνα R και δύο κλωθοειδείς με παραμέτρους Α1 και Α2 εκατέρωθεν του κυκλικού τόξου.

 

 

Σχήμα 3-2)β: Σχέσεις υπολογισμού ελικτότητας ΚΕ της μεμονωμένης καμπύλης.

 

Σχήμα 3-3: Χαρακτηριστικές περιπτώσεις χαράξεων για τον προσδιορισμό της ελικτότητας ΚΕ των μεμονωμένων καμπυλών.