ΣτΕ 292/2012
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Αριθμός 292/2012
Το Συμβούλιο της Επικρατείας
Τμήμα Ε
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 16-02-2011, με την εξής σύνθεση: Νικ. Ρόζος, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος και της αναπληρώτριας του Αντιπροέδρου, που είχαν κώλυμα, Χρήστος Ράμμος, Αντώνης Ντέμσιας, Σύμβουλοι, Χρήστος Λιάκουρας, Ανδρέας Σκούφαλος, Πάρεδροι. Γραμματέας η Π. Μερτζανάκη.
Για να δικάσει την από 30-12-2008 αίτηση:
του Δήμου Τανάγρας Ν. Βοιωτίας, ο οποίος παρέστη με το δικηγόρο Μάριο Χαϊνταρλή (Αριθμός Μητρώου 14135), που τον διόρισε με απόφαση της Οικονομικής του Επιτροπής,
κατά της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Βοιωτίας και ήδη Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, η οποία δεν παρέστη.
Με την αίτηση αυτή ο αιτών Δήμος επιδιώκει να ακυρωθούν: 1) η υπ' αριθμόν 2598/2007 απόφαση του Αντινομάρχη Βοιωτίας και 2) η υπ' αριθμόν 213/2007 άδεια οικοδομής μονάδας διαχείρισης στερεών μη επικίνδυνων αποβλήτων του Τμήματος Πολεοδομίας Θήβας, Διεύθυνση Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Βοιωτίας.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Συμβούλου Αντώνη Ντέμσια.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο του αιτούντος Δήμου, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε κατά το Νόμο
1. Επειδή, για την άσκηση της υπό κρίση αιτήσεως δεν απαιτείται κατά νόμο η καταβολή παραβόλου (άρθρο 28 παράγραφος 4 του νόμου 2579/1998 (ΦΕΚ 31/Α/1998)).
2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση:
α) της 2598/2007 απόφασης του Αντινομάρχη Βοιωτίας, με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για τη διαχείριση (συλλογή, προσωρινή αποθήκευση και μεταφορά) μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων της εταιρείας __________, στην περιοχή Καλό Πηγάδι του Δήμου Τανάγρας νομού Βοιωτίας και
β) της 213/2007 άδειας οικοδομής που χορηγήθηκε στην εταιρεία αυτή από το Τμήμα Πολεοδομίας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Βοιωτίας για την ανέγερση των εγκαταστάσεων της ως άνω δραστηριότητας.
3. Επειδή, η δεύτερη από τις προσβαλλόμενες πράξεις (οικοδομική άδεια) υπάγεται κατά το άρθρο 1 παράγραφος 1 θ' του νόμου [Ν] 702/1977 (ΦΕΚ 268/Α/1977), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 παράγραφος 1 του νόμου 2944/2001 (ΦΕΚ 222/Α/2001), στην αρμοδιότητα του διοικητικού εφετείου. Δεδομένου, όμως, ότι η συμπροσβαλλόμενη απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων υπάγεται στην αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας και ότι οι πράξεις αυτές είναι συναφείς, εφόσον έχουν εκδοθεί για τον ίδιο τελικό σκοπό, δηλαδή την διαχείριση από την εταιρεία __________ μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων στην περιοχή Καλό Πηγάδι του Δήμου Τανάγρας, και, συνεπώς, η έκδοση της δεύτερης προϋποθέτει την έκδοση της πρώτης, συντρέχει νόμιμη περίπτωση, κατά το άρθρο 34 παράγραφος 1 του νόμου [Ν] 1968/1991 (ΦΕΚ 150/Α/1991), να κρατηθεί και να εκδικασθεί στο σύνολό της η υπόθεση από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ 2951/2006, 929/2004).
4. Επειδή, ο αιτών Δήμος Τανάγρας, εντός των διοικητικών ορίων του οποίου θα εγκατασταθεί η επίδικη δραστηριότητα, με έννομο συμφέρον ασκεί την κρινόμενη αίτηση ακυρώσεως και εμπροθέσμως, εφ' όσον δεν προκύπτει πλήρης γνώση των προσβαλλόμενων πράξεων από τον αιτούντα ή κοινοποίησή τους σε αυτόν σε χρόνο απέχοντα πέραν των εξήντα ημερών από την άσκηση της ανωτέρω αιτήσεως.
5. Επειδή, στο στοιχείο 5 του προοιμίου της πρώτης προσβαλλομένης πράξης γίνεται επίκληση της κοινής υπουργικής απόφασης 50910/2727/2003 Μέτρα και Όροι για τη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων, Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης (ΦΕΚ 1909/Β/2003), η οποία εκδόθηκε προς συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 1991/156/ΕΟΚ που τροποποίησε την Οδηγία 1975/442/ΕΟΚ περί των στερεών αποβλήτων. Στο άρθρο 2 της ως άνω κοινής υπουργικής απόφασης υπό τον τίτλο Ορισμοί ορίζονται τα εξής:
{Για την εφαρμογή της παρούσας απόφασης νοούνται ως:
α) (...)
δ) διαχείριση: η συλλογή, η μεταφορά, μεταφόρτωση, η προσωρινή αποθήκευση, η αξιοποίηση και η διάθεση των αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της εποπτείας των εργασιών αυτών, καθώς και της μετέπειτα φροντίδας των χώρων διάθεσης
ε) (...)
η) συλλογή: η συγκέντρωση, ο διαχωρισμός σε κατηγορίες υλικών σύμφωνα με τις φυσικές ή / και χημικές ιδιότητες τους, ή και η ανάμειξη των αποβλήτων για τη μεταφορά τους. Στην έννοια της συλλογής περιλαμβάνεται και η συγκέντρωση/τοποθέτηση των αποβλήτων σε κάδους μέχρι να πραγματοποιηθεί η μεταφορά τους
θ) μεταφορά: το σύνολο των εργασιών μετακίνησης των αποβλήτων από τα μέσα ή τους χώρους συλλογής στους χώρους διάθεσης, αξιοποίησης ή μεταφόρτωσης
ι) μεταφόρτωση: οι εργασίες μετακίνησης των αποβλήτων από τα μέσα ή χώρους συλλογής σε άλλα μέσα μεταφοράς με ενδεχόμενη συμπίεσή τους (στην έννοια αυτή περιλαμβάνεται κινητός ή σταθερός σταθμός μεταφόρτωσης)
ι)α) προσωρινή αποθήκευση: η αποθήκευση των αποβλήτων για ορισμένο χρόνο σε εγκεκριμένο χώρο ή εγκατάσταση, μέχρι να πραγματοποιηθεί η μεταφορά τους σε εγκεκριμένη εγκατάσταση επεξεργασίας ή τελικής διάθεσης.}
Στο Παράρτημα ΙV.A (Εργασίες Διάθεσης) της απόφασης αυτής, μεταξύ των εργασιών διάθεσης αποβλήτων, συγκαταλέγονται η Απόθεση επάνω ή μέσα στο έδαφος (π.χ. υγειονομική ταφή) (περίπτωση D1) και η:
{Αποθήκευση ενώ διαρκεί μια από τις εργασίες που αναγράφονται στο παρόν Παράρτημα εκτός από την προσωρινή αποθήκευση κατά την διάρκεια της συλλογής, στο χώρο που παράγονται τα απόβλητα} (περίπτωση D15).
Εξάλλου, στο άρθρο 8 της ίδιας ως άνω κοινής υπουργικής απόφασης ορίζεται ότι:
{1. Συλλογή και μεταφορά στερεών αποβλήτων.
α. 1) Για τη συλλογή και μεταφορά των στερεών αποβλήτων απαιτείται άδεια που χορηγείται από τον οικείο Νομάρχη (...)
2. Διάθεση, αξιοποίηση, προσωρινή αποθήκευση και μεταφόρτωση στερεών αποβλήτων. Για τη διάθεση, αξιοποίηση, προσωρινή αποθήκευση και μεταφόρτωση των στερεών αποβλήτων απαιτείται:
α. Έγκριση περιβαλλοντικών όρων, σύμφωνα με όσα ορίζονται στα άρθρα 3, 4 και 5 του νόμου 1650/1986, όπως αντικαταστάθηκαν με τα άρθρα 1, 2 και 3 του νόμου 3010/2002, και στις κανονιστικές πράξεις που έχουν εκδοθεί σε εφαρμογή τους όπως την 15393/2332/2002 κοινή υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 1022/Β/2002), την 25535/3281/2002 κοινή υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 1463/Β/2002) και 11014/703/2003 (ΦΕΚ 332/Β/2003). Για την προσωρινή αποθήκευση των στερεών αποβλήτων εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 8 και 9 της 11014/703/2003 κοινής υπουργικής απόφασης (...)
β. Άδεια διάθεσης, αξιοποίησης, προσωρινής αποθήκευσης και μεταφόρτωσης στερεών αποβλήτων. Η άδεια αυτή χορηγείται από τον οικείο Νομάρχη (...).}
6. Επειδή, σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, για να εκτελεστούν οι εργασίες της συλλογής και της μεταφοράς των στερεών αποβλήτων, οι οποίες περιλαμβάνονται στις εργασίες διαχείρισής τους, απαιτείται άδεια του νομάρχη ενώ για τις εργασίες, πλην άλλων, διάθεσης και προσωρινής αποθήκευσής τους απαιτείται επί πλέον και έγκριση περιβαλλοντικών όρων. Ως προσωρινή δε αποθήκευση αποβλήτων, για τη διενέργεια της οποίας απαιτείται επί πλέον και έγκριση περιβαλλοντικών όρων, νοείται το στάδιο που έπεται της προσωρινής αποθήκευσής τους κατά τη διάρκεια της συλλογής τους στο χώρο όπου παράγονται και το οποίο συνίσταται στην αποθήκευση των ήδη κατά τα ανωτέρω συλλεγέντων αποβλήτων σε εγκεκριμένο χώρο ή εγκατάσταση μέχρι να πραγματοποιηθεί η μεταφορά τους σε εγκεκριμένη εγκατάσταση επεξεργασίας ή τελικής διάθεσής τους, και μάλιστα ανεξαρτήτως του χρόνου παραμονής τους στον ανωτέρω χώρο ή εγκατάσταση (παράβαλε ΣτΕ 3163/2008, Απόφαση ΔΕΚ της 05-10-1999 προτάσεις του γενικού εισαγγελέα Leger της 16-09-1999 στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-175/1998 και C-177/1998).
7. Επειδή, στην 4η Ομάδα (Συστήματα Υποδομών) του Παραρτήματος Ι της κοινής υπουργικής απόφασης 15393/2332/2002 (ΦΕΚ 1022/Β/2002) περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η υγειονομική ταφή μη επικίνδυνων αποβλήτων (υποκατηγορίες 1 και 2) και οι μεμονωμένες εγκαταστάσεις μεταφόρτωσης και μηχανικής διαλογής στερεών αποβλήτων (υποκατηγορίες 2 ή 3), δεν προβλέπεται, όμως, ως έργο ή δραστηριότητα η συλλογή, μεταφορά και προσωρινή αποθήκευση στερεών αποβλήτων. Όμως, ειδικά για την προσωρινή αποθήκευση μετά τη συλλογή αποβλήτων, η παράγραφος 2 του άρθρου 8 της κοινής υπουργικής απόφασης 50910/2727/2003 παραπέμπει στα άρθρα 8 και 9 παράγραφος 2 της 11014/703/2003 (ΦΕΚ 332/Β/2003), που περιλαμβάνονται στο υπό τον τίτλο Διαδικασία Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης και διαδικασία Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων για έργα και δραστηριότητες της υποκατηγορίας 3 της Δεύτερης (Β') κατηγορίας και, συνεπώς, κατατάσσει την δραστηριότητα αυτή στα έργα της υποκατηγορίας 3 της κοινής υπουργικής απόφασης 15393/2332/2002.
Περαιτέρω, με την παράγραφο 2 του ανωτέρω άρθρου 9 προβλέπεται κρίση για το αν το συγκεκριμένο έργο ή δραστηριότητα υπάγεται στην υποκατηγορία 2, οπότε απαιτείται, περαιτέρω, η τήρηση της διαδικασίας Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης, ή στην υποκατηγορία 4, οπότε, κατά το άρθρο 11 της κοινής υπουργικής απόφασης αυτής, παραλείπεται η διαδικασία της Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης και προβλέπεται μόνο η έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων. Προκειμένου δε για την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των έργων και δραστηριοτήτων τα οποία εμπίπτουν στις διατάξεις του ανωτέρω άρθρου 9, προβλέπεται η έκδοση δύο αυτοτελών διοικητικών πράξεων. Με την πρώτη από τις πράξεις αυτές, που εκδίδεται με τον τύπο απόφασης του Γενικού Γραμματέα της οικείας Περιφέρειας, αφού ληφθούν υπόψη τα συγκεκριμένα κριτήρια αξιολόγησης της παραγράφου 3 του άρθρου 9 της εν λόγω κοινής υπουργικής απόφασης, διατυπώνεται η κρίση ότι το έργο ή η δραστηριότητα για την οποία πρόκειται υπάγεται στην υποκατηγορία 2 ή στην υποκατηγορία 4, με συνέπεια να ακολουθείται ή να παραλείπεται αντίστοιχα η διαδικασία της Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης, ενώ η δεύτερη, η οποία εκδίδεται από τον οικείο Νομάρχη, έχει ως αντικείμενο την έγκριση ή μη των αντίστοιχων περιβαλλοντικών όρων. Οι πράξεις αυτές, επαγόμενες τις ως άνω έννομες συνέπειες, είναι εκτελεστές διοικητικές πράξεις, συγκροτούν δε σύνθετη διοικητική ενέργεια (ΣτΕ 1360/2010, 1242/2006).
Τούτων έπεται ότι η παράλειψη έκδοσης της ανωτέρω απόφασης του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας συνιστά παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας και συνεπάγεται την ακυρότητα της τελικώς εκδιδόμενης πράξης του νομάρχη με την οποία περατώνεται η όλη σύνθετη διοικητική ενέργεια της έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων δραστηριότητας που, όπως, κατά τα ανωτέρω, η προσωρινή αποθήκευση μετά την συλλογή αποβλήτων, υπάγεται στις διατάξεις των άρθρων 8 και 9 της 11014/703/2003 κοινής υπουργικής απόφασης (παράβαλε ΣτΕ 1110/2000 για εκλογή μελών Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού).
8. Επειδή, στην προκείμενη περίπτωση, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, η επίμαχη δραστηριότητα συνίσταται στην συλλογή, προσωρινή αποθήκευση και μεταφορά επικίνδυνων στερεών αποβλήτων στην περιοχή Καλό Πηγάδι του Δήμου Τανάγρας νομού Βοιωτίας. Συγκεκριμένα, τα στερεά απόβλητα που περιγράφονται στην προσβαλλόμενη πράξη θα παραλαμβάνονται από τα σημεία συλλογής από φορτηγά οχήματα της εταιρείας __________ και θα μεταφέρονται στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης εντός γηπέδου 8.995 m2 στην ανωτέρω θέση, όπου μετά τη διαλογή τους και τον περιορισμό του όγκου τους με χρήση πρέσας, θα μεταφέρονται σε ΧΥΤΑ ή ΣΕΔ. Σύμφωνα δε με τον όρο 1.9 της προσβαλλόμενης απόφασης, στον χώρο της εγκατάστασης (μεταλλικό κτίριο 480 m2) τα απόβλητα θα αποθηκεύονται προσωρινά με σκοπό την τελική τους αξιοποίηση. Ο μέγιστος χρόνος αποθήκευσής τους μετά τη διαλογή δεν θα ξεπερνά τα τρία χρόνια, ενώ πριν τη διαλογή τα απόβλητα θα αποθηκεύονται προσωρινά έως δύο ημέρες. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία αυτά, η επίμαχη δραστηριότητα περιλαμβάνει, εκτός από τη συλλογή και τη μεταφορά των αποβλήτων, και την προσωρινή αποθήκευση μετά την διαλογή τους σε χώρο που δεν αποτελεί τον χώρο παραγωγής τους.
Η δραστηριότητα αυτή εξ αρχής θεωρήθηκε ότι κατατάσσεται στην υποκατηγορία 4 της κοινής υπουργικής απόφασης 15393/2332/2002 (Παράρτημα Ι Ομάδα 9 (Βιομηχανικές εγκαταστάσεις) εγκατάσταση ανακύκλωσης μεταλλικών και μη μεταλλικών απορριμμάτων και υπολειμμάτων <50 kW), για την οποία εφαρμόζονται τα άρθρα 10 και 11 της 11014/703/2003 κοινής υπουργικής απόφασης, με συνέπεια να μην τηρηθεί η διαδικασία Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης, αλλά μόνο να εγκριθεί η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων της δραστηριότητας με την πρώτη προσβαλλόμενη πράξη.
Όμως, για την αδειοδότηση του επίμαχου έργου, το οποίο κατά τα αναφερόμενα στη σκέψη 7, υπάγεται στην υποκατηγορία 3 της 11014/703/2003 κοινής υπουργικής απόφασης, έπρεπε να τηρηθεί η διαδικασία της παραγράφου 2 του άρθρου 9 της τελευταίας αυτής απόφασης και να προηγηθεί της προσβαλλόμενης απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων η έκδοση απόφασης του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας για το ότι το έργο πράγματι υπάγεται στην υποκατηγορία 4, κατά τα ανωτέρω.
Επομένως, η παράλειψη έκδοσης της εν λόγω απόφασης από τον Γενικό Γραμματέα της οικείας Περιφέρειας παραβιάζει τον ουσιώδη τύπο της διαδικασίας έγκρισης περιβαλλοντικών όρων του έργου και για το λόγο αυτό που προβάλλεται βάσιμα με την κρινόμενη αίτηση, η πρώτη προσβαλλόμενη απόφαση, με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου, δεν είναι νόμιμη και πρέπει να ακυρωθεί, ενώ κατόπιν αυτού, παρέλκει η έρευνα των λοιπών λόγων ακύρωσης. Μετά δε την ακύρωση της προαναφερθείσας απόφασης αποβαίνει ακυρωτέα και η 213/2007 άδεια οικοδομής του ως άνω έργου, διότι απώλεσε το νόμιμο έρεισμά της (ΣτΕ 2951/2006).
9. Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση και να ακυρωθούν οι προσβαλλόμενες πράξεις.
Δια ταύτα
Δέχεται την αίτηση.
Ακυρώνει α) την 2598/2007 απόφαση του Αντινομάρχη Βοιωτίας και β) της 213/2007 άδεια οικοδομής του Τμήματος Πολεοδομίας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Βοιωτίας.
Επιβάλλει στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Βοιωτίας τη δικαστική δαπάνη του αιτούντος Δήμου που ανέρχεται σε 920 €.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 08-03-2011 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 25-01-2012.