ΣτΕ 2971/2010
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Αριθμός 2971/2010
Το Συμβούλιο της Επικρατείας
Τμήμα Ε
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 20-05-2009, με την εξής σύνθεση: Ν. Ρόζος, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος και του αναπληρωτή του Αντιπροέδρου, καθώς και της αρχαιότερης του Συμβούλου, που είχαν κώλυμα, Αθανάσιος Ράντος, Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, Σύμβουλοι, Χ. Ντουχάνης, Δ. Βασιλειάδης, Πάρεδροι. Γραμματέας η Π. Μερτζανάκη.
Για να δικάσει την από 17-10-2005 αίτηση:
της Κοινότητας __________, η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Μάριο Χαϊνταρλή (Αριθμός Μητρώου 14135), που τον διόρισε με απόσπασμα πρακτικού συνεδριάσεως του Κοινοτικού της Συμβουλίου,
κατά του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο οποίος παρέστη με τον Παναγιώτη Αθανασούλη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Με την αίτηση αυτή η αιτούσα Κοινότητα επιδιώκει να ακυρωθεί η υπ' αριθμόν 3075/12-09-2005 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής (ΦΕΚ 1024/Δ/2005) και έχει θέμα Μερική άρση της υπ' αριθμόν 6254/84/14-01-1985 απόφασης του Νομάρχη Διαμερίσματος Ανατολικής Αττικής περί κήρυξης ως αναδασωτέας έκτασης εμβαδού 29.348,00 στρεμμάτων στις θέσεις Αγκώνα - Βριόσκοπος - Ζεστάνι κ.λ.π. των Κοινοτήτων Καλάμου, Βαρνάβα και Γραμματικού του Νομού Αττικής' για έκταση εμβαδού 464,00 στρεμμάτων στη θέση Μαύρο Βουνό της Κοινότητας Γραμματικού Αττικής και κάθε άλλη συναφής πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Συμβούλου Αθανάσιου Ράντου.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο της αιτούσας Κοινότητας Γραμματικού, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον αντιπρόσωπο του Υπουργού, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε κατά το Νόμο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως δεν απαιτείται, κατά νόμο, η καταβολή παραβόλου.
2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση της υπ' αριθμόν 3075/12-09-2005 αποφάσεως του Γενικού Γραμματέως Περιφέρειας Αττικής (ΦΕΚ 1024/Δ/2005), με την οποία ήρθη, ως προς έκταση εμβαδού 464 στρεμμάτων, στην θέση Μαύρο Βουνό Κοινότητος Γραμματικού Αττικής, αναδάσωση που είχε επιβληθεί σε ευρύτερη έκταση το έτος 1985.
3. Επειδή, η αίτηση ασκείται με έννομο συμφέρον και εν γένει παραδεκτώς, εφ' όσον η επίμαχη έκταση ανήκει στην διοικητική περιφέρεια του αιτούντος Δήμου.
4. Επειδή, από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 24 παράγραφος 1 και 117 παράγραφος 3 του Συντάγματος, καθώς και των άρθρων 38 παράγραφος 1, 41 παράγραφος 1 και 45 και επόμενα του νόμου 998/1979 (ΦΕΚ 289/Α?1979) συνάγεται ότι τα δάση και οι δασικές εκτάσεις της Χώρας υπάγονται σε ιδιαίτερο προστατευτικό καθεστώς για να διατηρείται η κατά προορισμό χρήση τους, ότι μόνον κατ' εξαίρεση παρέχεται η δυνατότητα στον κοινό νομοθέτη να επιτρέπει επεμβάσεις που μεταβάλλουν ή αλλοιώνουν τον δασικό χαρακτήρα τους και, ειδικότερα, μόνον αν συντρέχουν επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος, αλλά, και στην περίπτωση αυτή, μόνον εάν η θυσία της δασικής βλαστήσεως αποτελεί το μόνο πρόσφορο μέσο για την ικανοποίηση των εν λόγω αναγκών και εάν οι επεμβάσεις περιορίζονται στο απολύτως αναγκαίο μέτρο, ότι κάθε, για οποιονδήποτε λόγο, αποψιλούμενη δασική έκταση κηρύσσεται υποχρεωτικώς αναδασωτέα και ότι, μετά την κήρυξη της αναδασώσεως και πριν από την πραγματοποίηση του σκοπού της απαγορεύεται απολύτως οποιαδήποτε επέμβαση στην έκταση. Επομένως, προκειμένου να επιχειρηθεί η κατά τα ανωτέρω κατ' εξαίρεση μόνον και υπό ειδικούς όρους επιτρεπομένη επέμβαση σε δασική έκταση που είχε κατά το παρελθόν κηρυχθεί αναδασωτέα, πρέπει προηγουμένως να έχει αρθεί κατά νόμιμο τρόπο η εν λόγω αναδάσωση. Άρση δε της αναδασώσεως, κατά τις ως άνω διατάξεις, επιτρέπεται μόνον εφ' όσον αρμοδίως και αιτιολογημένα διαπιστωθεί ότι εκπληρώθηκε ο σκοπός της αναδασώσεως, δηλαδή επιτεύχθηκε η αναδημιουργία της δασικής βλαστήσεως (παράβαλε ΣτΕ 3280/2008, 286/2005, ΣτΕ Ολομέλεια 2778/1988). Η αναδημιουργία αυτή θεωρείται ότι επιτυγχάνεται όταν αιτιολογημένα βεβαιώνεται ότι έχει επιτευχθεί στην επίδικη έκταση η αναδημιουργία μορφής βλαστήσεως με οικολογικά χαρακτηριστικά επαρκή για τον κατά το Σύνταγμα και τον σύμφωνο με αυτό νόμο χαρακτηρισμό της ως δάσους ή δασικής εκτάσεως, χωρίς, όμως, να απαιτείται η, άλλωστε ενίοτε αδύνατη, πλήρης μορφολογική και οικολογική αποκατάσταση της εκτάσεως στο προ της καταστροφής επίπεδο.
5. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, με την υπ' αριθμόν 6254/84/14-01-1985 απόφαση του Νομάρχη Ανατολικής Αττικής (ΦΕΚ 98/Δ/1985), κηρύχθηκε αναδασωτέα έκταση 29.348 στρεμμάτων στην περιοχή των Κοινοτήτων Καλάμου, Βαρνάβα και Γραμματικού Αττικής, που καταστράφηκε από πυρκαϊά την 13-08-1984. Με το άρθρο 33 παράγραφος 1 του νόμου 3164/2003 (ΦΕΚ 176/Α/2003) ολοκληρώθηκε ο Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων της Περιφέρειας Αττικής και επελέγη, μεταξύ άλλων, ως κατάλληλη θέση για εγκατάσταση ολοκληρωμένης διαχειρίσεως αποβλήτων η θέση Μαύρο Βουνό Γραμματικού. Με την παράγραφο 3 του αυτού άρθρου ορίσθηκε ότι για την πραγματοποίηση κάθε έργου ή δραστηριότητος που αφορά την διαχείριση αποβλήτων στις ως άνω θέσεις απαιτείται η τήρηση της κατ' άρθρο 4 παράγραφος 2 του νόμου 1650/1986 διαδικασίας εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων και ότι η έγκριση αυτή επέχει θέση εγκρίσεως επεμβάσεως σε δασική έκταση, κατά τις διατάξεις των άρθρων 45 και 58 του νόμου 998/1979, με την δε παράγραφο 7 του αυτού άρθρου ορίσθηκε ότι τα έργα και οι εγκαταστάσεις διαχειρίσεως και διαθέσεως αποβλήτων θεωρούνται, για κάθε έννομη συνέπεια, ως έργα υποδομής ιδιαίτερης σημασίας. Δυνάμει του ως άνω άρθρου 33 παράγραφος 3 του νόμου 3164/2003 εξεδόθη η υπ' αριθμόν ΑΠ 136945/05-12-2003 κοινή υπουργική απόφαση, με την οποία ενεκρίθησαν οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων (ΟΕΔΑ) Βορειοανατολικής Αττικής στην εν λόγω θέση Μαύρο Βουνό. Όπως προκύπτει από την απόφαση αυτή, σε συνδυασμό με τα λοιπά στοιχεία του φακέλου, το έργο εκτελείται σε γήπεδο συνολικού εμβαδού 520 στρεμμάτων, από τα οποία τα 464 στρέμματα εμπίπτουν στα όρια της περιοχής που είχε κηρυχθεί αναδασωτέα με την υπ' αριθμόν 6254/84/14-01-1985 απόφαση του Νομάρχη Ανατολικής Αττικής. Εν όψει αυτού, στην ως άνω απόφαση, που, κατά το προμνημονευθέν άρθρο 33 παράγραφος 3 του νόμου 3164/2003, επέχει θέση εγκρίσεως επεμβάσεως στην δασική έκταση, διελήφθη και όρος (Δ.1.21), κατά τον οποίο πρέπει προηγουμένως να εκδοθεί απόφαση άρσεως της αναδασώσεως. Αίτηση ακυρώσεως της και ήδη αιτούσης Κοινότητος κατά της εν λόγω κοινής υπουργικής απόφασης απερρίφθη με την υπ' αριθμόν 1151/2007 απόφαση του Δικαστηρίου, με την δε προσβαλλόμενη πράξη αίρεται η αναδάσωση στην ως άνω έκταση των 464 στρεμμάτων.
6. Επειδή, προβάλλεται, ως λόγος ακυρώσεως, με το κύριο και το παραδεκτώς κατατεθέν από 29-10-2007 δικόγραφο προσθέτων λόγων, ότι από καμία διάταξη του νόμου 998/1979 δεν προκύπτει ότι ο νομοθέτης επέτρεψε την άρση αναδασώσεως για την κατασκευή και λειτουργία έργων ολοκληρωμένης διαχειρίσεως στερεών αποβλήτων. Ο λόγος αυτός ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, δεδομένου ότι με την ειδική διάταξη του άρθρου 33 παράγραφοι 3 και 7 του νόμου 3164/2003, επετράπη, για το επίμαχο έργο, που χαρακτηρίζεται ως έργο υποδομής ιδιαίτερης σημασίας, η επέμβαση σε δασική έκταση για τον ανωτέρω λόγο που ο νομοθέτης επιτρεπτά θεώρησε ως επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος, επετράπη δε επομένως και η επέμβαση σε έκταση της οποίας αίρεται νομίμως η αναδάσωση.
7. Επειδή, περαιτέρω προβάλλεται, με το αυτό δικόγραφο προσθέτων λόγων ακυρώσεως, ότι η εν λόγω διάταξη του άρθρου 33 παράγραφος 3 του νόμου 3164/2003 είναι αντισυνταγματική, διότι επιτρέπει την έκδοση πράξεως εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων, που συνιστά συνάμα, κατά τον νόμο, και έγκριση επεμβάσεως σε δασική έκταση, χωρίς προηγουμένως να εξετάζεται αν εν προκειμένω η θυσία της δασικής βλαστήσεως είναι το μόνο πρόσφορο μέσο για την ικανοποίηση των σχετικών αναγκών. Ο λόγος αυτός ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί προεχόντως διότι δεν αφορά πλημμέλεια της προσβαλλόμενης πράξεως αλλά στρέφεται απαραδέκτως κατά της κοινής υπουργικής απόφασης εγκρίσεως των περιβαλλοντικών όρων του έργου, η κατά της οποίας μάλιστα ασκηθείσα αίτηση ακυρώσεως, κατά τα ήδη εκτεθέντα, απερρίφθη.
8. Επειδή, προβάλλεται, ως λόγος ακυρώσεως, ότι η έκδοση της εν λόγω κοινής υπουργικής απόφασης ήταν παράνομη και δεν επέφερε τις κατά νόμο συνέπειες, μεταξύ των οποίων και την έγκριση επεμβάσεως σε δασική έκταση, διότι έπρεπε να προηγηθεί της εκδόσεώς της η άρση της αναδασώσεως. Ο λόγος αυτός ακυρώσεως πρέπει ομοίως να απορριφθεί προεχόντως διότι στρέφεται απαραδέκτως κατά της εν λόγω κοινής υπουργικής απόφασης.
9. Επειδή, προβάλλεται, ως λόγος ακυρώσεως, ότι, κατά την έννοια των διατάξεων που μνημονεύθηκαν στην σκέψη 4, επί ενιαίως καταστραφείσης δασικής εκτάσεως, που έχει, για τον λόγο αυτό, ενιαίως κηρυχθεί αναδασωτέα, δεν επιτρέπεται η μερική άρση της αναδασώσεως, διότι, στην περίπτωση αυτή, δεν έχει επιτευχθεί η πλήρης οικολογική αποκατάσταση όλων των λειτουργιών του καταστραφέντος δασικού οικοσυστήματος. Ο λόγος αυτός ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, διότι ο νόμος, επιτρέποντας, υπό προϋποθέσεις, και την ολική ακόμη άρση αναδασώσεως, ουδόλως εμποδίζει, κατά μείζονα λόγο, την μερική άρση αυτής στην περίπτωση που μερικώς μόνον έχει επιτευχθεί η αναδημιουργία του καταστραφέντος δασικού οικοσυστήματος, κατά τα αναφερόμενα στην αυτή σκέψη 4. Δεδομένου, μάλιστα, ότι η κήρυξη, κατά νόμο, της αναδασώσεως δασικής εκτάσεως, της οποίας καταστράφηκε η βλάστηση, δεν αφορά, σε περίπτωση μερικής καταστροφής του, ολόκληρο το δάσος, αλλά γίνεται με μόνο το τυχαίο κριτήριο του εύρους της επισυμβάσης καταστροφής, αντιστοίχως και η άρση της αναδασώσεως μπορεί να γίνεται με βάση το κριτήριο του βαθμού επιτεύξεως της αναδημιουργίας της δασικής βλαστήσεως στην επίδικη έκταση. Άλλωστε, θα υπερακόντιζε τον σκοπό του νόμου η υποχρέωση εξετάσεως του ζητήματος ολικής άρσεως της αναδασώσεως ευρύτερης περιοχής, σε περίπτωση όπου η τυχόν ανάγκη εκτελέσεως έργου, για λόγους επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος, περιορίζεται σε μικρότερη έκταση.
10. Επειδή, προβάλλεται, ως λόγος ακυρώσεως, με το κύριο και το πρόσθετο δικόγραφο, ότι είναι πλημμελώς αιτιολογημένη η κρίση της Διοικήσεως για την εν προκειμένω αναδημιουργία της δασικής βλαστήσεως, δεδομένου ότι περιορίζεται στην παρουσίαση της υφισταμένης βλαστήσεως, χωρίς να εξειδικεύεται η αναδημιουργία της βλαστήσεως κατά όρια, δασοπονικό είδος και εμβαδόν και χωρίς να εξετάζεται αν αποκαταστάθηκε η δημιουργία δάσους πεύκης στο τμήμα της εκτάσεως που δεν καλυπτόταν, πριν από την πυρκαϊά, από αείφυλλα πλατύφυλλα αλλά από το εν λόγω δασοπονικό είδος. Όπως προκύπτει από το προοίμιο της προσβαλλόμενης πράξεως και τα λοιπά στοιχεία του φακέλου, η επιχειρούμενη άρση της αναδασώσεως στηρίζεται κυρίως στην, συνοδευόμενη από σχετικό διάγραμμα, από 2-9-2005 έκθεση αυτοψίας δασολόγου του Δασαρχείου Καπανδριτίου, που διενεργήθηκε είκοσι και πλέον έτη μετά την καταστροφή της εκτάσεως από πυρκαϊά. Στην έκθεση αυτή εκτίθεται ότι η [επίμαχη] έκταση [των 464 στρεμμάτων], λόγω της φυσικής αναγέννησης, έχει επανακτήσει την δασική βλάστησή της η οποία προήλθε από την σποροαναγέννηση των δένδρων χαλεπίου πεύκης και την παραβλάστηση των αείφυλλων πλατύφυλλων, που κάηκαν κατά την πυρκαϊά του Αυγούστου έτους 1984. Το αποτέλεσμα είναι σήμερα να φύεται χαλέπιος πεύκη κυρίως στο στάδιο της πυκνοφυτείας αλλά και στο στάδιο των κορμιδίων (κυρίως στα ρέματα της έκτασης), όπως και αείφυλλα πλατύφυλλα (σχίνο - πουρνάρι - άρκευθο - αγριελιά- κουμαριά και κοκορεβυθιά) σε ποσοστό κάλυψης της έκτασης 80% περίπου. Επιπροσθέτως εντός της έκτασης υπάρχουν και εγκαταλελειμμένοι αγροί στους οποίους φύεται αραιή δασική βλάστηση και φρυγανώδη(ς) βλάστηση (κυρίως θυμάρι), παρατίθεται δε εν τέλει το συμπέρασμα ότι έχει αναδημιουργηθεί η δασική βλάστηση. Με τα δεδομένα αυτά, η προσβαλλόμενη πράξη αιτιολογείται νομίμως και επαρκώς, εφ' όσον στα στοιχεία που την συνοδεύουν βεβαιώνεται αιτιολογημένα η αναδημιουργία της δασικής βλαστήσεως κατά το διαρρεύσαν υπερεικοσαετές χρονικό διάστημα και περιγράφεται επακριβώς η δασική βλάστηση της εκτάσεως, τα είδη και η πυκνότητά της καθώς και το στάδιο αναπτύξεώς της. Δεν ήταν δε αναγκαία για την πληρότητα της αιτιολογίας, εν όψει των εκτεθέντων στην σκέψη 4, η εξέταση των στοιχείων που παρατίθενται στον λόγο αυτό ακυρώσεως.
11. Επειδή, κατόπιν τούτων, η κρινομένη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.
Δια ταύτα
Απορρίπτει την κρινομένη αίτηση.
Επιβάλλει εις βάρος της αιτούσης Κοινότητος την δικαστική δαπάνη του Δημοσίου, η οποία ανέρχεται στο ποσό των 460 €.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 26-11-2009 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 22-09-2010.
Ο Προεδρεύων Σύμβουλος
Η Γραμματέας