ΣτΕ 3176/2008
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Αριθμός 3176/2008
Το Συμβούλιο της Επικρατείας
Τμήμα Ε
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 09-05-2007, με την εξής σύνθεση: Π. Πικραμμένος, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος και του αναπληρωτή του Αντιπροέδρου, που είχαν κώλυμα, Ν. Ρόζος, Μ. - Ελ. Κωνσταντινίδου, Σύμβουλοι, Χρήστος Ντουχάνης, Χρήστος Λιάκουρας, Πάρεδροι. Γραμματέας η Π. Μερτζανάκη.
Για να δικάσει την από 20-05-2005 αίτηση:
των: 1) __________, 2) __________ και 3) __________, κατοίκων Σπάτων Αττικής, οδός __________, αριθμός 10, οι οποίοι παρέστησαν με τον δικηγόρο Νικόλαο Φράγκο (αριθμός μητρώου 5171), που τον διόρισαν με πληρεξούσιο, κατά του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, ο οποίος παρέστη με τον Παρασκευά Χρυσοστομίδη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ' αριθμόν 7065/2005 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων με τίτλο Έγκριση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Αγίας Παρασκευής (νομού Αττικής) (ΦΕΚ 278/Δ/2005) και κάθε άλλη συναφής πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του Εισηγητή, Παρέδρου Χρήστο Λιάκουρα.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο των αιτούντων, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον αντιπρόσωπο του Υπουργού, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε κατά το Νόμο
1. Επειδή για την άσκηση της υπό κρίση αίτησης έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (υπ' αριθμόν 1725432 - 2384744/2005 ειδικά έντυπα παραβόλου, σειράς Α').
2. Επειδή με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση της 7065/2005 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, με τίτλο Έγκριση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Αγίας Παρασκευής (νομού Αττικής) (ΦΕΚ 278/Δ/2005), καθ' ό μέρος με την παραπάνω απόφαση ως χρήση γης στο οικοδομικό τετράγωνο 123, που έχει πρόσωπο επί της οδού Ελευθερίου Βενιζέλου, καθορίσθηκε η της αμιγούς κατοικίας και όχι η της γενικής, όπως στα υπόλοιπα Ο.Τ. που έχουν πρόσωπο επί της παραπάνω οδού, από την λεωφόρο Μεσογείων έως την οδό Ν. Ζέρβα.
3. Επειδή, η υπό κρίση αίτηση ασκήθηκε στις 20-05-2005 (αριθμός κατάθεσης 3575/2005), όπως δε προκύπτει από το υπ' αριθμόν 16273/31-01-2007 έγγραφο του Εθνικού Τυπογραφείου, η προσβαλλόμενη πράξη, η οποία φέρεται ως δημοσιευθείσα στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 17-03-2005 (ΦΕΚ 278/Δ/2005), παραδόθηκε στη θυρίδα πώλησης για το κοινό στις 22-03-2005. Συνεπώς, η υπό κρίση αίτηση ασκείται εμπροθέσμως.
4. Επειδή, το κατά τα άρθρα 38 και επόμενα του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας, από 14-07-1999 προεδρικό διάταγμα, (ΦΕΚ 580/Δ/1999), που αποδίδει το περιεχόμενο των άρθρων 2 και επόμενα του νόμου 1337/1983) καταρτιζόμενο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, που αποτελεί, κατά το σύστημα του νόμου 1337/1983 (ΦΕΚ 33/Α/1983), το πρώτο στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού μιας περιοχής, περιέχει την γενική πρόταση πολεοδομικής οργάνωσης των πολεοδομικών ενοτήτων, η οποία αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στις χρήσεις γης στην περιοχή και περιλαμβάνει τις τυχόν απαγορεύσεις δόμησης και χρήσεων. Οι σχετικές με τις χρήσεις γης ρυθμίσεις του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου, εφ' όσον δεν χρειάζονται, τυχόν, περαιτέρω εξειδίκευση, είναι δεσμευτικές από την έναρξη ισχύος του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΣτΕ επταμελές 4047/1999). Κατά τα άρθρα 230 και επόμενα του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας, που αποδίδουν το περιεχόμενο του από 23-02-1987 προεδρικού διατάγματος (ΦΕΚ 166/Δ/1987), οι χρήσεις γης στις περιοχές των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων καθορίζονται σε κατηγορίες, αναλόγως προς την γενική ή ειδική πολεοδομική λειτουργία τους, στις κατηγορίες δε αυτές περιλαμβάνεται και η αμιγής κατοικία, στην οποία δεν επιτρέπεται, κατ' αρχήν, η χρήση οικοδομών για ορισμένες χρήσεις όπως λ.χ. γραφείων ή αποθηκών ή εστιατορίων. Εξ άλλου, η καταρτιζόμενη κατά τα άρθρα 43 και επόμενα του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (άρθρα 6 και επόμενα του νόμου 1337/1983) πολεοδομική μελέτη, η οποία αποτελεί το δεύτερο στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού, περιέχει, μεταξύ άλλων, ρυθμίσεις για τις χρήσεις γης και τους σχετικούς περιορισμούς, απαγορεύσεις ή υποχρεώσεις, οι ρυθμίσεις δε αυτές είναι υποχρεωτικές μετά την έγκριση της πολεοδομικής μελέτης, η οποία έχει τις συνέπειες έγκρισης σχεδίου πόλης κατά τις διατάξεις του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος. Περαιτέρω, κατ' άρθρο 22 του νόμου 1650/1986, σε περίπτωση χρήσεων των ακινήτων διαφορετικών από εκείνες που προβλέπονται από τις ισχύουσες στην περιοχή πολεοδομικές διατάξεις, επιβάλλεται η σφράγισή τους (παράγραφος 5). Η σφράγιση επιβάλλεται με απόφαση της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας και εκτελείται με μέριμνα της οικείας αστυνομικής αρχής (παράγραφος 6).
5. Επειδή, κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, οι επιβαλλόμενες με το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο ή με την πολεοδομική μελέτη χρήσεις γης των ακινήτων μιας πολεοδομούμενης περιοχής μπορεί να αφορούν όχι μόνο τα νέα κτίρια που κατασκευάζονται μετά την θέσπιση των ως άνω πολεοδομικών ρυθμίσεων αλλά και τα προϋφιστάμενα κτίρια, ανεξαρτήτως της διαφορετικής, τυχόν ευμενέστερης γι' αυτά, πολεοδομικής ρύθμισης που ίσχυε κατά την ανέγερσή τους. Η τελευταία, όμως, αυτή δυνατότητα, της εφαρμογής δηλαδή των θεσπιζόμενων με το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο ή με την πολεοδομική μελέτη χρήσεων γης και σε προϋφιστάμενα κτίρια, πρέπει, πάντως, να προβλέπεται ρητώς στο οικείο νεώτερο νομοθέτημα, δεδομένου ότι πρόκειται για ρύθμιση, η οποία αποκλίνει από τον κανόνα, υπαγορευόμενο άλλωστε και από την αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης, κατά τον οποίο μεταγενέστερες μεταβολές κανονιστικού καθεστώτος δεν θίγουν, κατ' αρχήν, δικαιώματα και καταστάσεις που έχουν νομίμως δημιουργηθεί δυνάμει ατομικών διοικητικών πράξεων στηριζόμενων στο ισχύον κατά την έκδοσή τους νομοθετικό καθεστώς. Συνεπώς, σε περίπτωση κατά την οποία εγκρινόμενο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο ή πολεοδομική μελέτη θεσπίζει νέες χρήσεις γης για τα ακίνητα της περιοχής, διαφορετικές από τις μέχρι τότε ισχύουσες, χωρίς, όμως, να περιέχει ειδική πρόβλεψη, με την θέσπιση μεταβατικής διάταξης, για την τύχη ακινήτων, στα οποία υπάρχουν νομίμως διαφορετικές χρήσεις, με βάση το προηγούμενο κανονιστικό καθεστώς, οι προϋφιστάμενες αυτές χρήσεις δεν επηρεάζονται από το νεώτερο καθεστώς αλλά συνεχίζονται είτε απεριόριστα είτε για όσο χρόνο προέβλεπε, τυχόν, το προηγούμενο νομοθετικό καθεστώς ή η ατομική διοικητική πράξη που τις είχε επιτρέψει, δεδομένου και ότι με τη συγκεκριμένη χρήση του κτιρίου, για την οποία χορηγείται η σχετική οικοδομική άδεια, συνδέονται οι εφαρμοστέες κατά νόμο κατασκευαστικές προδιαγραφές και η διαμόρφωση των χώρων του (ΣτΕ 2172/2006 επταμελές).
6. Επειδή, οι αιτούντες οι οποίοι φέρονται ως κύριοι, νομείς και κάτοχοι ακινήτου το οποίο βρίσκεται επί της οδού Ελευθερίου Βενιζέλου 120 στο οικοδομικό τετράγωνο 123 στο Δήμο Αγίας Παρασκευής Αττικής και στο οποίο, όπως υποστηρίζουν λειτουργεί εστιατόριο, επικαλούνται ως έννομο συμφέρον για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης αφενός μεν ότι, με την προσβαλλόμενη πράξη έγκρισης Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου δεν θα είναι πλέον επιτρεπτή η συνέχιση της λειτουργίας του μισθωμένου ακινήτου τους ως εστιατόριο, αφετέρου δε ότι, καθ' ό μέρος με την πράξη αυτή καθορίστηκε ως χρήση γης στο εν λόγω οικοδομικό τετράγωνο η της αμιγούς κατοικίας και όχι η της γενικής, όπως, ελλείψει προηγούμενου Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου, ίσχυε έως τώρα, προσβάλλεται το δικαίωμα της ιδιοκτησίας τους αφού πλέον το ακίνητό τους υπόκειται σε πολεοδομικό καθεστώς δυσμενέστερο από το ισχύον και δεν θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για χρήσεις που έως την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης επιτρέπονταν. Ενόψει αυτών, η υπό κρίση αίτηση ασκείται άνευ εννόμου συμφέροντος κατά το μέρος που οι αιτούντες υποστηρίζουν ότι η προσβαλλόμενη πράξη θα καταστήσει μη νόμιμη την υπάρχουσα χρήση στο ακίνητό τους δεδομένου ότι, νομίμως συνεχίζονται προβλεπόμενες σε προεκδοθείσα οικοδομική άδεια χρήσεις εφόσον το νεώτερο καθεστώς χρήσεων γης της περιοχής που ορίζεται στο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, έστω και αν δεν επιτρέπει, πλέον, την έκδοση οικοδομικών αδειών με τις χρήσεις αυτές, δεν διέλαβε, πάντως, μεταβατική ρύθμιση για την τύχη χρήσεων που υφίστανται με βάση προεκδοθείσες οικοδομικές άδειες. Περαιτέρω, κατά το μέρος που οι αιτούντες υποστηρίζουν ότι με την προσβαλλόμενη πράξη το ακίνητό τους υπόκειται σε διαφορετικό πολεοδομικό καθεστώς, δυσμενέστερο από το υπάρχον με έννομο συμφέρον ασκούν την κρινόμενη αίτηση ακυρώσεως.
7. Επειδή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, η προσβαλλόμενη πράξη επικαλείται στο προοίμιό της υπ' αριθμόν 1/11-06- 2003, 2/05-05-2004 και 2 και 5/09-02-2005 γνωμοδοτήσεις της Εκτελεστικής Επιτροπής του Οργανισμού Αθήνας. Στην ανωτέρω πρώτη γνωμοδότηση προτείνεται για την οδό Ελευθερίου Βενιζέλου, από τη Λεωφόρο Μεσογείου έως την οδό Μπουμπουλίνας, η χρήση γενικής κατοικίας. Η πρόταση αυτή επαναλαμβάνεται και στη δεύτερη υπ' αριθμόν 2/05-05-2004 γνωμοδότηση. Ακολούθως, κατόπιν του υπ' αριθμόν 316/02-02-2005 εγγράφου του Γενικού Γραμματέα του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, με το οποίο, ύστερα από αίτημα του Δημάρχου του Δήμου Αγίας Παρασκευής, ζητήθηκε η επανεξέταση από τον Οργανισμό Αθήνας του υπό έγκριση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου ως προς δύο ζητήματα, μεταξύ των οποίων ήταν και η συμπλήρωση των απαιτούμενων ζωνών γενικής κατοικίας στα υπάρχοντα εμπορικά κέντρα της πόλης ήτοι στις οδούς Γαρυττού, Πελοποννήσου και Ελευθερίου Βενιζέλου, συντάχθηκε η από 09-02-2005 συμπληρωματική εισήγηση προς την Εκτελεστική Επιτροπή του Οργανισμού Αθήνας, στην οποία αναφέρεται ότι η ζώνη γενικής κατοικίας εκατέρωθεν της οδού Ελευθερίου Βενιζέλου δε θεωρούμε ότι πρέπει να επεκταθεί πέραν της οδού Ν. Ζέρβα λόγω της άμεσης γειτνίασης της οδού με τη ζώνη προστασίας του Υμηττού. Ο καθορισμός χρήσης αμιγούς κατοικίας έχει τηρηθεί σα γενική αρχή για όλα τα εν επαφή τμήματα του Δήμου με τη Ζώνη προστασίας του Υμηττού, με εξαίρεση αυτών που γειτνιάζουν με ειδική χρήση (π.χ. χώρος νεκροταφείου), όπου επιβάλλει άλλο χαρακτηρισμό, ή για τον κεντρικό εμπορικό άξονα της Αγίου Ιωάννου. Δυνάμει της εισήγησης αυτής, η Εκτελεστική Επιτροπή του Οργανισμού Αθήνας, με την τελευταία υπ' αριθμόν 5/09-02-2005 γνωμοδότησή της, πρότεινε την επέκταση της ζώνης γενικής κατοικίας εκατέρωθεν της οδού Ελευθερίου Βενιζέλου μέχρι τη συμβολή με την οδό Ν. Ζέρβα. Περαιτέρω, ο Οργανισμός Αθήνας με το υπ' αριθμόν 870/21-03-2005 έγγραφό του προς τον δεύτερο αιτούντα απάντησε ότι με την ανωτέρω υπ' αριθμόν 5/09-02-2005 γνωμοδότηση της Εκτελεστικής Επιτροπής ορίσθηκε η χρήση αμιγούς κατοικίας στο οικοδομικό τετράγωνο 123, αφού λήφθηκαν υπόψη τα δεδομένα της περιοχής και οι γενικότερες αρχές του σχεδιασμού (περιοχές αμιγούς κατοικίας στις ζώνες εν επαφή με το προεδρικό διάταγμα προστασίας του Υμηττού). Τέλος στο από 05-07-2005 έγγραφο του Οργανισμού Αθήνας προς τη Διεύθυνση Νομοθετικού Έργου του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων αναφέρεται ως προς το τμήμα της οδού Ελευθερίου Βενιζέλου, στο οποίο βρίσκεται το επίδικο οικοδομικό τετράγωνο ότι σε απάντηση των παραπάνω σχετικών σας γνωρίζουμε ότι, η ζώνη γενικής κατοικίας εκατέρωθεν της οδού Ελευθερίου Βενιζέλου δεν επεκτάθηκε πέραν της οδού Ν. Ζέρβα λόγω της άμεσης γειτνίασης της οδού με τη ζώνη προστασίας του Υμηττού. Ο καθορισμός χρήσης αμιγούς κατοικίας έχει τηρηθεί σα γενική αρχή για όλα τα εν επαφή τμήματα του Δήμου με τη Ζώνη προστασίας του Υμηττού, με εξαίρεση αυτών που γειτνιάζουν με ειδική χρήση (π.χ. χώρος νεκροταφείου), όπου επιβάλλει άλλο χαρακτηρισμό ή για τον κεντρικό εμπορικό άξονα της Αγίου Ιωάννου. Στις οδούς Πατριάρχου Γρηγορίου και Νεαπόλεως, όπως φαίνεται και στο χάρτη του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου, η χρήση Γενικής Κατοικίας στα οικοδομικά τετράγωνα που γειτνιάζουν με τη ζώνη του Υμηττού καθορίσθηκε τόσο λόγω της θέσης τους έναντι του νεκροταφείου όσο και λόγω του ότι και οι δύο δρόμου είναι δευτερεύουσες αρτηρίες σύμφωνα με το ιεραρχημένο οδικό δίκτυο του Δήμου.
8. Επειδή, με το άρθρο 24 του Συντάγματος θεσπίζεται υποχρέωση του κράτους προς ορθολογική χωροταξία και πολεοδομικό σχεδιασμό προς επίτευξη των καλυτέρων δυνατών όρων διαβίωσης. Ο καθορισμός των προσηκουσών σε κάθε περίπτωση χρήσεων γης, οι οποίες αποτελούν ουσιώδες στοιχείο του πολεοδομικού σχεδιασμού, από το οποίο εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό η ποιότητα ζωής στην πόλη, πρέπει να γίνεται κατά τρόπο ορθολογικό, συμφώνως προς πολεοδομικά κριτήρια και χάριν του δημοσίου συμφέροντος. Ο κατά τα ανωτέρω καθορισμός των χρήσεων γης δεν αποτελεί ανεπίτρεπτο περιορισμό του δικαιώματος της ιδιοκτησίας και συνεπώς ο περί του αντιθέτου προβαλλόμενος λόγος ακυρώσεως είναι αβάσιμος.
9. Επειδή, όπως προαναφέρθηκε, η συγκεκριμένη χρήση στο επίδικο οικοδομικό τετράγωνο δικαιολογείται λόγω της άμεσης γειτνίασής του με τη ζώνη προστασίας του Υμηττού, ο δε διαφορετικός χαρακτηρισμός των οδών Αγίου Ιωάννου, Πατριάρχου Γρηγορίου και Νεαπόλεως οφείλεται στο γεγονός ότι ο πρώτος είναι ο κεντρικός εμπορικός άξονας του Δήμου , ενώ οι άλλες δύο οδοί αν και γειτνιάζουν προς τη ζώνη προστασίας του Υμηττού βρίσκονται απέναντι από το χώρο του νεκροταφείου και αποτελούν δευτερεύοντες οδικούς άξονες. Ενόψει των ανωτέρω, ο λόγος ακυρώσεως ότι παραβιάζεται η αρχή της ισότητας διότι στις ανωτέρω όμορες οδούς με τα ίδια χαρακτηριστικά με το επίδικο τμήμα της Ελευθερίου Βενιζέλου προβλέπεται διαφορετική χρήση, πρέπει να απορριφθεί εφόσον οι εν λόγω οδοί δεν έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά με το τμήμα της οδού Ελευθερίου Βενιζέλου επί τους οποίου βρίσκεται η ιδιοκτησία των αιτούντων και συνεπώς αυτή δεν τελεί στις ίδιες συνθήκες με τις ιδιοκτησίες των εν λόγω οδών, η δε διαφοροποίηση αιτιολογείται επαρκώς. Εξάλλου, δεδομένου ότι, κατά τα ήδη εκτεθέντα, προκύπτουν, κατ' αρχήν, από τα στοιχεία του φακέλου οι ειδικότεροι λόγοι χαρακτηρισμού των οδών του Δήμου Αγίας Παρασκευής και υπαγωγής τους σε συγκεκριμένη χρήση, η περαιτέρω εκτίμηση της Διοίκησης για τα ιδιαίτερα μορφολογικά και άλλα χαρακτηριστικά των οδών προκειμένου αυτές να ενταχθούν σε συγκεκριμένη χρήση, η οποία άλλωστε συνιστά κανονιστική ρύθμιση, δεν αποτελεί ως τεχνική κρίση αντικείμενο ακυρωτικού ελέγχου (παράβαλε ΣτΕ 4036/2005, 2609/2005).
10. Επειδή, προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη πράξη είναι μη νόμιμη εφόσον δύο μέλη που μετείχαν στην Εκτελεστική Επιτροπή του Οργανισμού Αθήνας είναι κάτοικοι Αγίας Παρασκευής, οι οποίοι έπρεπε να είχαν εξαιρεθεί λόγω εντοπιότητας. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος προεχόντως ως αορίστως προβαλλόμενος, δεν μπορεί δε να συμπληρωθεί με το 29-05-2007 κατατεθέν στο Δικαστήριο υπόμνημα των αιτούντων.
11. Επειδή, υπό τα ανωτέρω δεδομένα, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί.
Δια ταύτα
Απορρίπτει την αίτηση.
Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου.
Επιβάλλει σε βάρος των αιτούντων τη δικαστική δαπάνη του Δημοσίου, η οποία ανέρχεται στο ποσό των 460 €.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 17-01-2008 και στις 17-04-2008 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 05-11-2008.