ΑΠ 794/2004
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Αριθμός 794/2004
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Δ' Πολιτικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Στυλιανό Πατεράκη, Αντιπρόεδρο, Παύλο Μεϊδάνη, Νικόλαο Κασσαβέτη, Ανάργυρο Πλατή και Γεώργιο Βούλγαρη, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του, στις 06-02-2004, με την παρουσία και της Γραμματέως Μάρθας Ψαραύτη, για να δικάσει μεταξύ:
Των αναιρεσειόντων:
1. α. Καλλιόπης χήρας Π. Ζ., το γένος Α. Χ.,
β. Καλλιρρόης - Αγγελικής Ζ. του Π., κατοίκου Αθηνών,
γ. Πηνελόπης χήρας Διονυσίου Ζ. το γένος Ν. Β., κατοίκου Αθηνών,
δ. Φρειδερίκης - Καλλιρρόης Ζ. του Διονυσίου, κατοίκου Αθηνών,
ε. Ι. Ζ. του Δ., κατοίκου Αθηνών,
στ. Κωνσταντίνου - Στίλπωνος Ζ. του Δ., κατοίκου Αθηνών,
ζ. Δ. Ζ. του Ι., κατοίκου Φιλοθέης Αττικής,
η. Κωνσταντίνου Ζ. του Ι., κατοίκου Φιλοθέης Αττικής,
θ. Μαρίνας Ζ. του Ι., κατοίκου Φιλοθέης Αττικής,
ι. Αμαλίας - Χαρίκλειας Ζ. του Κωνσταντίνου - Στίλπωνος σύζυγος Ε. Π., κατοίκου Θεσσαλονίκης,
ι)α. Δάφνης Ζ. του Κωνσταντίνου - Στίλπωνος, κατοίκου Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής,
ι)β. Καλλιρρόης - Βαρβάρας χήρας Μ. Β., το γένος Γ. Ζ., κατοίκου Παλαιού Ψυχικού Αττικής,
ι)η. Ι. - Αλεξίου Ζ. του Γ., κατοίκου Βρυξελλών Βελγίου,
2. α. Α. χήρας Ι. Μ., το γένος Ν. Γ.,
β. Ι. Σ. του Π., κατοίκου Γλυφάδας Αττικής και
γ. Ουρανίας σύζυγος Δ. Μ., το γένος Π. Σ., κατοίκου Γλυφάδας Αττικής.
Οι υπό στοιχεία 1. β, 1. στ, 1. ι, 1. ι)β, 1. ι)γ, 2. β και 2. γ εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Ι. Σταμούλη, οι λοιποί και υπό στοιχεία 1.α, 1.γ, 1.δ, 1.ε, 1.ζ, 1.η, 1.θ, 1.ι)α και 2.α δεν παραστάθηκαν.
Ο ως άνω πληρεξούσιος δήλωσε ότι εκ των υπολοίπων αναιρεσειόντων οι υπό στοιχεία 1.α, Καλλιόπη χήρα Π. Ζ. και 2.α Α. χήρα Ι. Μ., απεβίωσαν και την παρούσα δίκη συνεχίζουν επ' ονόματί τους οι νόμιμες εξ αδιαθέτου κληρονόμοι τους και συγκεκριμένα για την μεν πρώτη η Καλλιρρόη - Αγγελική Ζ. του Π. (ήδη αναιρεσείουσα με στοιχείο 1.β) για τη δε δεύτερη η Έφη - Έρση χήρα Μ. Ζ., το γένος Ι. Μ., κάτοικος Αθηνών, τις οποίες εκπροσώπησε δια πληρεξουσίων εγγράφων ο ως άνω δικηγόρος.
Του αναιρεσίβλητου: Ελληνικού Δημοσίου, που εκπροσωπείται νόμιμα από τον Υπουργό των Οικονομικών, που κατοικοεδρεύει στην Αθήνα, το οποίο εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο Σ. Π., Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, χωρίς να καταθέσει προτάσεις.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 28-12-2001 αίτηση προσδιορισμού οριστικής τιμής μονάδας αποζημίωσης επί αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, που κατατέθηκε στο Εφετείο Αθηνών. Εκδόθηκε η 6576/2002 οριστική απόφαση του ίδιου Δικαστηρίου, την αναίρεση της οποίας ζητούν οι αναιρεσείοντες, με την από 10-10-2002 αίτησή τους.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όλοι πλην των υπό στοιχεία 1.α, 1.γ, 1.δ, 1.ε, 1.ζ, 1.η, 1.θ, 1.ι)α και 2.α, όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Παύλος Μεϊδάνης, ανάγνωσε την από 15-01-2004 έκθεσή του, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της κρινόμενης αίτησης αναίρεσης. Ο πληρεξούσιος των παραστάντων αναιρεσειόντων ζήτησε την παραδοχή της αίτησης και ο πληρεξούσιος του αναιρεσίβλητου την απόρριψή της και καθένας την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη.
Σκέφτηκε σύμφωνα με το νόμο
Ι. Από το συνδυασμό των άρθρων 568 παράγραφος 4 και 576 παράγραφοι 1 και 3 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προκύπτει, ότι αν τη συζήτηση της υπόθεσης ενώπιον του Αρείου Πάγου επισπεύδουν με κλήση οι αναιρεσείοντες και ορισμένοι από αυτούς απολείπονται κατ' αυτήν, το Δικαστήριο οφείλει να ερευνήσει, αν οι εν λόγω απολειπόμενοι αναιρεσείοντες κλήτευσαν τους αναιρεσίβλητους ή αν οι τελευταίοι κλήτευσαν τους απολειπόμενους αν αποδεικνύεται δε τέτοια έγκυρη κλήτευση, προχωρεί η συζήτηση παρά την απουσία των απολειπόμενων (βλέπε Ολομέλεια Αρείου Πάγου [ΑΠ] 23/1996 και [ΑΠ] 4/1994). Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τα ταυτάριθμα με την παρούσα πρακτικά συνεδριάσεως του Δικαστηρίου τούτου, δεν εμφανίστηκαν κατά την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας και νομίμως ορισθείσα δικάσιμο από τους αναιρεσείοντες οι υπό στοιχεία 1)γ, 1)δ, 1)ε, 1)ζ, 1)η, 1)θ,και 1)ι)α' ήτοι οι Πηνελόπη χήρα Δ. Ζ., Φ. - Καλλιρρόη Δ. Ζέπου, Ι. Ζέπος του Δ., Δημήτριος Ζέπος του Ι., Μαρίνα Ζ. του Ι. και Δάφνη Ζ. του Κ. - Στίλπωνος.
Περαιτέρω όπως προκύπτει από τη 4680Γ/18-03-2003 έκθεση επιδόσεως του δικαστικού επιμελητή του Πρωτοδικείου Αθηνών Κ. Μ. σε συνδυασμό με τα 7086, 7085/30-08-2000 7078/18-08-2000 και 7079/21-08-2000 πληρεξούσια συμβόλαια της συμβολαιογράφου Αθηνών Ε. Κ., οι αναιρεσείοντες, στους οποίους περιλαμβάνονται και οι ανωτέρω που δεν εμφανίστηκαν, επέδωσαν στο αναιρεσίβλητο Ελληνικό Δημόσιο ακριβές αντίγραφο της κρινόμενης αίτησης αναίρεσης με την πράξη κατάθεσης και την πράξη ορισμού της αναφερόμενης στην αρχή της παρούσας δικασίμου και με κλήση προς συζήτηση αυτής. Συνεπώς εφόσον οι απολειπόμενοι αναιρεσείοντες εγκύρως επισπεύδουν τη συζήτηση πρέπει να προχωρήσει η συζήτηση σαν να ήταν και αυτοί παρόντες.
Με την από 28-12-2001 αίτησή τους ενώπιον του Εφετείου οι αναιρεσείοντες ζήτησαν τον καθορισμό οριστικής τιμής μονάδας αποζημιώσεως της περιγραφόμενης εδαφικής εκτάσεως, εμβαδού 11.000 στρεμμάτων, η οποία κηρύχθηκε δασωτέα και για το λόγο αυτό απαλλοτριωτέα αναγκαστικώς υπέρ του Δημοσίου με την 331496/1972 απόφαση του Νομάρχη Αττικής (ΦΕΚ 1113/Β/1972), που εκδόθηκε δυνάμει νομοθετικής εξουσιοδοτήσεως από τα άρθρα 188, 191 και 197 του νομοθετικού διατάγματος [Ν] 86/1969 περί Δασικού Κώδικα, και επί της οποίας εδαφικής εκτάσεως αξιώνουν δικαίωμα συγκυριότητας επί ποσοστού 30,5/72 εξ αδιαιρέτου. Το δε Εφετείο, όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφαση, μετά από παρεμπίπτοντα έλεγχο της νομιμότητας της κήρυξης της απαλλοτριώσεως, έκρινε ότι από τις διατάξεις των άρθρων 53, 55, 188 παράγραφος 1, 191, 195 παράγραφοι 1, 2 και 3, 197 παράγραφοι 1 και 2 και 199 παράγραφοι 1 και 2 του νομοθετικού διατάγματος [Ν] 86/1969 περί Δασικού Κώδικα, που διατηρήθηκαν σε ισχύ με το άρθρο 31 παράγραφος 3 του νομοθετικού διατάγματος 797/1971, του τελευταίου εφαρμοζομένου στην προκειμένη περίπτωση ως εκ του χρόνου της επικαλούμενης απαλλοτριώσεως (άρθρου 29 παράγραφοι 1 και 2 του νόμου 2882/2001), συνάγεται ότι η εκδιδόμενη, με βάση το ως άνω άρθρο 191, απόφαση του Νομάρχη, με την οποία κηρύσσεται έκταση δασωτέα ή αναδασωτέα, η οποία δεν μπορεί να διατεθεί για άλλο προορισμό, δεν συνιστά καθεαυτή πράξη κηρύξεως αναγκαστικής απαλλοτριώσεως, αλλά περιέχει προαγγελία μόνο μέλλουσας να κηρυχθεί απαλλοτριώσεως της εκτάσεως αυτής. Ακολούθως δε απέρριψε ως μη νόμιμη την ανωτέρω αίτηση των αναιρεσειόντων. Με τον πρώτο λόγο της αναίρεσης, από το άρθρο 559 αριθμός 1 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, οι αναιρεσείοντες προβάλλουν την αιτίαση ότι το Εφετείο με το να απορρίψει ως άνω ως μη νόμιμη την αίτησή τους παραβίασε τις ανωτέρω διατάξεις του Δασικού Κώδικα, επικαλούμενοι το άρθρο 197, παράγραφος 2 που ορίζει ότι η κήρυξη εκτάσεων ως αναδασωτέων συνιστά αναγκαστική απαλλοτρίωση είτε εκλήθη ο ιδιοκτήτης να προβεί εις την αναδάσωση είτε μη, χωρίς εντεύθεν να αποκλείεται εις τον ιδιοκτήτη να προσφερθεί είτε εις την ενέργεια αναδασώσεως είτε προς πώληση, εφόσον δε καθορισθεί τιμή μονάδος αποζημιώσεως προ της ενεργείας της αναδασώσεως παρά του Δημοσίου, η προ του πέρατος της περί καθορισμού ταύτης διαδικασίας.
Με το λόγο αυτό της αναίρεσης τίθεται το ζήτημα, αν η εκδιδόμενη, με βάση το ανωτέρω άρθρο 191 του Δασικού Κώδικα, απόφαση του Νομάρχη, με την οποία κηρύσσεται δασωτέα ή αναδασωτέα έκταση, η οποία δεν μπορεί να διατεθεί για άλλο προορισμό παρά μόνο για την πραγματοποίηση της δασώσεως ή αναδασώσεως συνιστά πράξη κηρύξεως αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ή προαγγελία μέλλουσας να κηρυχθεί αναγκαστικής απαλλοτρίωσης . Το ζήτημα αυτό είναι γενικότερου ενδιαφέροντος και πρέπει σύμφωνα με το άρθρο 563 παράγραφος 2 εδάφιο β' του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, να παραπεμφθεί στην Τακτική Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, παρά την εκδοθείσα 707/1982 απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, ενόψει του άρθρου 17 παράγραφος 2 του Συντάγματος, κατά το οποίο κανένας δεν στερείται την ιδιοκτησία του παρά μόνο για δημόσια ωφέλεια κ.λ.π. και πάντοτε αφού προηγηθεί πλήρης αποζημίωση, και του άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της (ΕΣΔΑ), Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του ανθρώπου που έχει κυρωθεί με το νομοθετικό διάταγμα [Ν] 53/1974 και κατά το άρθρο 28 του Συντάγματος έχει αυξημένη έναντι των κοινών νόμων ισχύ, ορίζει δε ότι παν φυσικό ή νομικό πρόσωπο δικαιούται σεβασμού της περιουσίας του κ.λ.π..
ΙΙΙ. Από τις διατάξεις των άρθρων 1 και 2 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προκύπτει ότι τα τακτικά πολιτικά δικαστήρια έχουν δικαιοδοσία, όταν δικάζουν ιδιωτικές διαφορές, όπως όταν πρόκειται για αίτηση προσδιορισμού οριστικής τιμής μονάδας αποζημιώσεως απαλλοτριούμενων ακινήτων, να εξετάζουν παρεμπιπτόντως το κύρος της διοικητικής πράξης. Έχουν δηλαδή δικαιοδοσία να ελέγξουν τη νομιμότητα της κήρυξης της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, η οποία γίνεται με πράξη της διοίκησης, το νόμιμο της οποίας κρίνεται σύμφωνα με το νόμο που ισχύει κατά την ημερομηνία δημοσίευσης της Πράξης.
Κατά τη διάταξη δε του άρθρου 559 αριθμός 4 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αναίρεση επιτρέπεται, αν το δικαστήριο έχει υπερβεί τη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων. Στην προκειμένη περίπτωση το Εφετείο, εξέτασε παρεμπιπτόντως το κύρος της ανωτέρω απόφασης του Νομάρχη Αττικής και έκρινε ότι αυτή δεν συνιστά πράξη κήρυξης αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, απέρριψε δε την αίτηση των αναιρεσειόντων ως μη νόμιμη γιατί δεν υπάρχει η απαιτούμενη διοικητική πράξη κήρυξης της απαλλοτριώσεως και συνεπώς δεν εφαρμόζονται οι προαναφερόμενες διατάξεις του νομοθετικού διατάγματος [Ν] 86/1969 και νομοθετικού διατάγματος 797/1971 για τον οριστικό προσδιορισμό αποζημιώσεως. Έτσι που έκρινε το Εφετείο δεν υπερέβη τη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων. Επομένως ο δεύτερος λόγος της αναίρεσης κατά το μέρος, από το άρθρο 559 παράγραφος 4 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, με τον οποίο υποστηρίζονται τα αντίθετα, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.
Περαιτέρω ο ίδιος λόγος της αναίρεσης κατά το δεύτερο μέρος, από το άρθρο 559 αριθμός 14 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, με τον οποίο οι αναιρεσείοντες προβάλλουν επικουρικά την αιτίαση ότι το Εφετείο παρά το νόμο απέρριψε την αίτησή τους ως απαράδεκτη, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, γιατί στηρίζεται σε εσφαλμένη προϋπόθεση, αφού η αίτηση τους απορρίφθηκε ως μη νόμιμη.
Για τους λόγους αυτούς
Παραπέμπει στην Τακτική Ολομέλεια του Δικαστηρίου τούτου τον πρώτο λόγο της από 10-10-2002 αιτήσεως των αναφερόμενων στην αρχή της παρούσας αναιρεσειόντων για αναίρεση της 6576/2002 απόφασης του Εφετείου Αθηνών.
Απορρίπτει τους λοιπούς λόγους της αναίρεσης.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 19-05-2004.
Και
Δημοσιεύθηκε στο ακροατήριό του στις 16-06-2004.