Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.     Χρήστης Κωδικός   Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού       Νέοι χρήστες Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. Δημιουργία νέου λογαριασμού

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 8/2004 (16-01-2004)

 

Αριθμός ερωτήματος: Το υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Γ1/Φ21-ΜΒΠ/65174/563/16-12-2003 έγγραφο του Υπουργείου Πολιτισμού, Διεύθυνση Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Συλλόγων.

 

Σε απάντηση του υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Γ1/Φ21-ΜΒΠ/65174/563/16-12-2003 εγγράφου σας σχετικά με το ζήτημα της υποχρέωσης συντήρησης του πεζοδρομίου που βρίσκεται έμπροσθεν του ακινήτου του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη, εκθέτουμε τα ακόλουθα:

 

I. Α. Στις διατάξεις του άρθρου 24 της υπ' αριθμόν 3046/304/1989 απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων Περί Κτιριοδομικού Κανονισμού (ΦΕΚ 59/Δ/1989) που εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 26 του νόμου 1577/1985 Περί Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού, ήδη άρθρου 367 του, διέποντος τον Κτιριοδομικό Κανονισμό, Κεφαλαίου ΣΤ του Μέρους III του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (από 14-07-1999 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 580/Δ/1999) ορίζεται:

 

{Πεζοδρόμια:

 

1.Τα πεζοδρόμια των κοινόχρηστων χώρων κατασκευάζονται, ανακατασκευάζονται, επισκευάζονται και συντηρούνται με σκοπό να διασφαλίζεται η συνεχής, ασφαλής και χωρίς εμπόδια κυκλοφορία των πεζών σε όλη την επιφάνεια τους και η χρήση τους από άτομα με ειδικές ανάγκες, εφόσον επιτρέπεται από τη μορφολογία του εδάφους.

 

2. Υπόχρεοι:

 

2.1. Υπόχρεοι για την κατασκευή, επισκευή και συντήρηση των πεζοδρομίων και των τεχνικών έργων που τα αποτελούν (κράσπεδα, ρείθρα, υπόστρωμα και επίστρωση ή επικάλυψη) είναι οι ιδιοκτήτες των παρόδιων ακινήτων μπροστά στα οποία βρίσκονται.

 

2.2. Σε περίπτωση καταστροφής, αχρήστευσης και εκσκαφής από το Δημόσιο ή τον οικείο οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης των πεζοδρομίων που υπάρχουν πριν από είκοσι τουλάχιστον χρόνια, στα πλαίσια γενικής ανακατασκευής ή αναδιαρρύθμισης των οδών και πλατειών ώστε να ικανοποιούν καλύτερα τις ανάγκες του οικισμού, η δαπάνη αποκατάστασης, επισκευής ή ανακατασκευής των πεζοδρομίων βαρύνει τους παρόδιους ιδιοκτήτες.

 

2.3. Σε κάθε άλλη περίπτωση καταστροφής ή αχρήστευσης ή εκσκαφής των πεζοδρομίων από την εκτέλεση εργασιών, υπόχρεος για την αποκατάσταση, επισκευή ή ανακατασκευή τους είναι ο φορέας εκτέλεσης των εργασιών αυτών, εκτός αν εκτελούνται αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση αυτού τούτου του παρόδιου ακινήτου, οπότε υπόχρεος είναι αποκλειστικά ο ιδιοκτήτης του.

 

2.4. Η κατασκευή, ανακατασκευή ή επισκευή των πεζοδρομίων, μπορεί να γίνεται από τον οικείο οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης σε βάρος και για λογαριασμό είτε των ιδιοκτητών των παρόδιων ακινήτων είτε φορέων εκτέλεσης έργων εφόσον αυτά δεν έχουν κατασκευασθεί ή επισκευασθεί ακόμα ή δεν έχουν τηρηθεί οι προδιαγραφές που ισχύουν για την κατασκευή ή επισκευή τους.

 

3. Τρόπος κατασκευής: ....

 

4. Διαδικασίες - Αναλογισμός δαπανών

 

α. Για την κατασκευή ή ανακατασκευή καθώς και για την εκσκαφή των πεζοδρομίων απαιτείται άδεια του οικείου δήμου ή της κοινότητας, στην οποία αναφέρονται οι αντίστοιχες προδιαγραφές ή αν δεν υπάρχουν οι σχετικές οδηγίες,

 

β. Οι δαπάνες κατασκευής, ανακατασκευής, επισκευής ή συντήρησης των πεζοδρομίων που γίνονται από τον οικείο οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης ή το Δημόσιο, εισπράττονται από τους παρόδιους ιδιοκτήτες ή τους φορείς εκτέλεσης εργασιών, που είναι υπόχρεοι ανάλογα με την περίπτωση σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν κάθε φορά για την είσπραξη των δημόσιων εσόδων,

 

γ. Στις περιπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου η δαπάνη που αναλογεί σε κάθε παρόδιο ακίνητο υπολογίζεται από τον οικείο οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης ή το Δημόσιο με βάση το μήκος του προσώπου που έχει στη ρυμοτομική γραμμή και την τιμή του τρέχοντος μέτρου που έχει η σχετική δαπάνη.

 

δ. Τυχόν ενστάσεις κατά των καταλογιστικών πράξεων υποβάλλονται στην αρχή που τις εξέδωσε, μέσα σε προθεσμία 15 ημερών από την κοινοποίηση τους στους υπόχρεους ιδιοκτήτες. Για τις ενστάσεις αυτές αποφασίζει το οικείο δημοτικό ή κοινοτικό συμβούλιο ύστερα από εισήγηση της τεχνικής υπηρεσίας του οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης ή της τεχνικής υπηρεσίας δήμων και κοινοτήτων του νομού αν δεν υπάρχει τεχνική υπηρεσία.}

 

Β. Στο άρθρο 379 του ως άνω από 14-07-1999 προεδρικού διατάγματος, το οποίο (άρθρο 379) εντάσσεται στο ίδιο, όπως και το άνω άρθρο 367, Κεφάλαιο ΣΤ' του Μέρους III του προεδρικού διατάγματος τούτου, ορίζεται:

 

{Έκταση εφαρμογής.

 

1. Οι διατάξεις του παρόντος κεφαλαίου έχουν εφαρμογή σε όλες τις περιοχές και τους οικισμούς της Χώρας που βρίσκονται είτε εντός είτε εκτός των εγκεκριμένων σχεδίων πόλεως.

 

2. Κατ' εξαίρεση δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις:

 

α) των άρθρων 353, 363 και 366 παράγραφοι 1, 2, 3 και 5 στις περιοχές που βρίσκονται εντός των εγκεκριμένων σχεδίων πόλης και β)του άρθρου 363 στους οικισμούς που δεν έχουν εγκεκριμένο σχέδιο πόλης.}

 

Γ. Στις διατάξεις του άρθρου 9 του νόμου 1337/1983 προβλέπεται, σε περίπτωση ένταξης και επέκτασης ρυμοτομικού σχεδίου, η καταβολή εισφοράς από τους ιδιοκτήτες των παρόδιων ακινήτων για την κατασκευή των βασικών κοινόχρηστων πολεοδομικών έργων, όπως και στο άρθρο 24 παράγραφος 3 του Συντάγματος αναφέρεται, αλλά δεν εξειδικεύεται σ' αυτό ή με παραπομπή σε άλλη διάταξη, ποια είναι επακριβώς τα ως άνω έργα.

 

Δ. Πεζοδρόμιο καλείται το υπερυψωμένο ή άλλως διαχωριζόμενο τμήμα της οδού που προορίζεται για πεζούς (άρθρο 2 παράγραφος 1 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του νόμου [Ν] 2696/1999 (ΦΕΚ 57/Δ/1999).

 

II. Από το συνδυασμό και την αλληλουχία των άνω διατάξεων συνάγονται τα εξής:

 

Α. Οι άνω διατάξεις του άρθρου 24 του Κτιριοδομικού Κανονισμού ως νεότερες και ειδικότερες όλων των προγενεστέρων συναφών διατάξεων και χωρίς να κάνουν διάκριση μεταξύ επεκτάσεων του ρυμοτομικού σχεδίου κατά τις οικείες διατάξεις του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος ή του νόμου 1337/1983, επικρατούν έναντι όλων αυτών (παράβλεπε και ΣτΕ 1795/1994 και 4167/1996).

 

Β. Από τις διατάξεις του άρθρου 24 παράγραφος 2 του άνω Κτιριοδομικού Κανονισμού, ήδη άρθρου 367 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας, οι οποίες δεν κάνουν διάκριση μεταξύ επεκτάσεων του ρυμοτομικού σχεδίου κατά τις ως άνω διατάξεις και έχουν εφαρμογή σε όλες τις περιοχές και τους οικισμούς της Χώρας που βρίσκονται είτε εντός είτε εκτός των εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων προκύπτει σαφώς ότι γεννάται ευθεία και άμεση υποχρέωση για την κατασκευή, επισκευή και συντήρηση του, έμπροσθεν από κάθε ακίνητο, πεζοδρομίου, από τον αντίστοιχο ιδιοκτήτη του ακινήτου τούτου (βλέπε και γνωμοδότηση ΝΣΚ 732/1991 και 47/1999, Μονομελές Διοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιά 352/1989 Διοικητική Δικαιοσύνη 1989 σελίδα 1250). Περαιτέρω, εφόσον οι άνω διατάξεις δεν διακρίνουν σχετικώς, παρέπεται ότι εάν μεταξύ των παρόδιων ακινήτων περιλαμβάνεται και ιδιοκτησία του Δημοσίου τότε η πιο πάνω υποχρέωση κατασκευής, επισκευής κ.λ.π. του πεζοδρομίου έμπροσθεν της ιδιοκτησίας αυτής, ανήκει στο Δημόσιο και ειδικότερα στην Υπηρεσία του που διοικεί και διαχειρίζεται το δημόσιο ακίνητο τούτο.

 

β Ο οικείος οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης μπορεί να προβεί στην κατασκευή ή ανακατασκευή ή επισκευή ή συντήρηση των πεζοδρομίων σε βάρος και για λογαριασμό είτε των ιδιοκτητών των παρόδιων ακινήτων είτε, σε περίπτωση εκτέλεσης έργων, των φορέων εκτέλεσης των έργων, εάν αυτά δεν έχουν κατασκευασθεί ή επισκευασθεί ακόμα ή δεν έχουν τηρηθεί οι προδιαγραφές που ισχύουν για την κατασκευή ή επισκευή του και να απαιτήσει (ο άνω οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης) τη σχετική δαπάνη από τον αντίστοιχο παρόδιο ιδιοκτήτη και να την εισπράξει με τις διατάξεις που ισχύουν για την είσπραξη των δημοσίων εσόδων (Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων). Προδήλως εν προκειμένω η υποχρέωση αυτή των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης έχει αναπληρωματικό (επικουρικό) χαρακτήρα, αναφορικά με την ως άνω άμεση υποχρέωση των παρόδιων ιδιοκτητών ή, επί εκτελέσεως έργων, των φορέων εκτέλεσης των έργων, αντίστοιχα.

 

III. Στην προκειμένη περίπτωση και ενόψει του διδόμενου με το ερώτημα πραγματικού και των γενομένων δεκτών ως προς την έννοια των άνω διατάξεων, συνάγεται σαφώς ότι, εφόσον το ακίνητο στο οποίο στεγάζεται το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο και διοικείται, κατέχεται και διαχειρίζεται από το Υπουργείο Πολιτισμού / Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, το οποίο (Μουσείο) είναι Ειδική Περιφερειακή Υπηρεσία του Υπουργείου τούτου (άρθρο 46 αριθμός 10 του προεδρικού διατάγματος [ΠΔ] 193/2003 Οργανισμός του Υπουργείου Πολιτισμού (ΦΕΚ 146/Α/203), υπάρχει σαφής υποχρέωση του Μουσείου αυτού για την επισκευή και συντήρηση του πεζοδρομίου έμπροσθεν του ακινήτου του.

 

IV. Κατ' ακολουθίαν των προεκτεθέντων στο τιθέμενο ερώτημα προσήκει η παραπάνω (υπό II στοιχεία Α, Β και Γ) αναλυτική απάντηση, δηλαδή ότι το Ελληνικό Δημόσιο και εν προκειμένω το Υπουργείο Πολιτισμού / Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη, έχει ευθεία και άμεση από το νόμο υποχρέωση για την κατασκευή, ανακατασκευή, επισκευή, συντήρηση του προ του ακινήτου του πεζοδρομίου.

 

Ο Γνωμοδοτών