ΝΣΚ 968/1986
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 968/1986 (05-12-1986)
Αριθμός Ερωτήματος: Υπ' αριθμόν 71299/13119/1986 έγγραφο της Διεύθυνσης Γ4 του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.
Περίληψις: Ερωτάται: Αν οι ράμπες (κεκλιμένα επίπεδα), που κατασκευάστηκαν στη συγκεκριμένη οικοδομή για τη κάθοδο των οχημάτων στο υπόγειο αυτής, είναι σύννομες, ενόψει των διατάξεων της παραγράφου 1 του άρθρου 23 του νόμου 1337/1983, δοθέντος ότι με απόφαση της πολεοδομικής υπηρεσίας είχε διαταχθεί η κατεδάφιση τμήματος της περίφραξης της ιδιοκτησίας αυτής, για τη διευκόλυνση της προσπέλασης του κοινού προς την ακτή.
Στο ανωτέρω ερώτημα η Συνέλευση των νομικών Συμβούλων της Διοικήσεως γνωμοδότησε τα εξής:
I. Κατά το άρθρο 23 του νόμου 1337/1983:
{1. Από την έναρξη της ισχύος του νόμου αυτού σε περιοχές εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων ή οικισμών προ του 1923 και σε ζώνη πλάτους 500 m από την ακτή ή την όχθη δημόσιων λιμνών (εκτός αν έχει ορισθεί μεγαλύτερο πλάτος ζώνης οικιστικού ελέγχου κατά το άρθρο 29 του νόμου αυτού) δεν επιτρέπονται οι περιφράξεις...
Επίσης από την έναρξη της ισχύος του νόμου αυτού στις πιο πάνω περιοχές είναι δυνατό με απόφαση της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας να επιβληθεί η διακοπή των εργασιών κάθε είδους περίφραξης, καθώς και η κατεδάφιση περιφράξεων που έχουν τελειώσει, εφόσον οι περιφράξεις αυτές παρεμποδίζουν την πρόσβαση προς την ακτή ή την όχθη δημόσιας λίμνης και στο μέτρο που η διακοπή ή η κατεδάφιση εξυπηρετεί την πρόσβαση αυτή ή που συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος. Οι περιφράξεις κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου αυτού θεωρούνται αυθαίρετες και εφαρμόζονται για την κατεδάφισή τους οι διαδικασίες του άρθρου 17 του παρόντος...
7. Οι λεπτομέρειες εφαρμογής των προηγουμένων παραγράφων του άρθρου αυτού μπορεί να ρυθμίζονται με απόφαση του Υπουργού Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος.}
Σε εκτέλεση της παραγράφου 7 του παραπάνω άρθρου εκδόθηκε η υπ' αριθμόν 44353/1812/1983 απόφαση του Υπουργού Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος (ΦΕΚ 466/Β/1983), κατά τις διατάξεις της οποίας η αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία αποφασίζει την κατεδάφιση των περιφράξεων που έχουν κατασκευασθεί μέσα στη παραπάνω ζώνη πριν από την ισχύ του ως άνω νόμου, με ορισμένες προϋποθέσεις, όπως όταν οι περιφράξεις αυτές αποκλείουν πλήρως ή δυσχεραίνουν ιδιαίτερα την πρόσβαση προς την ακτή ή προσβάλλουν την αισθητική του τοπίου. Η ως άνω ρύθμιση του εδαφίου 3 της παραγράφου 1 του άρθρου 23 του νόμου 1337/1983 και της διαληφθείσης υπουργικής απόφασης, που αφορά στις προϋφιστάμενες του νόμου αυτού περιφράξεις, κρίθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας ως συνταγματικώς επιτρεπτή (ΣτΕ 3082/1982).
II. Στη προκειμένη περίπτωση από το υπ' αριθμόν 71299/13119/1986 έγγραφο ερώτημα της Διεύθυνσης Γ4 του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και τα στοιχεία του φακέλλου προκύπτουν τα ακόλουθα. Με την από 21-11-1983 απόφαση του Τμήματος Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών Πολυγύρου, που εκδόθηκε σε εκτέλεση του άρθρου 23 παράγραφος 1 εδάφιο 3 του νόμου 1337/1983 και της υπ' αριθμόν 44353/1812/1983 απόφασης του Υπουργού Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος διατάχθηκε η κατεδάφιση τμήματος παλαιάς περίφραξης της ιδιοκτησίας Μανωλίδη - Καλογεροπούλου, που βρίσκεται στη περιφέρεια της κοινότητας Πολύχρονου Χαλκιδικής, δια να εξασφαλισθεί δίοδος προσπέλασης του κοινού προς την ακτή, σε εκτέλεση δε της απόφασης αυτής κατεδαφίστηκε τμήμα της περίφραξης αυτής μήκους 3 m. Η ως άνω απόφαση κατά το παραπάνω έγγραφο ερώτημα τελεσιδίκησε, ήτοι κατέστη οριστική, κατά την προδιαληφθείσα υπουργική απόφαση, καίτοι τούτο δεν προκύπτει σαφώς από τα στοιχεία του φακέλλου. Ακολούθως, εκδόθηκε από την ίδια υπηρεσία η υπ' αριθμόν 172/1984 οικοδομική άδεια, για την ανέγερση οικοδομής μέσα στο παραπάνω ακίνητο, η οποία προέβλεπε και δύο ράμπες (κεκλιμένα επίπεδα) καθόδου στο υπόγειο γκαράζ καθ' όλον το πλάτος των δύο πλαγίων ακάλυπτων χώρων, η μία δε από τις ράμπες αυτές καταλαμβάνει το πλάτος των 3 m της παραπάνω διόδου. Επακολούθησε αλληλογραφία μεταξύ της Διεύθυνσης Γ4 του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, που θεωρεί μη νόμιμες τις ράμπες αυτές, διότι έγιναν κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 23 του νόμου 1337/1983 και του Τμήματος Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών Πολυγύρου και του Πολεοδομικού Γραφείου Νέων Μουδανιών, που έχουν τη γνώμη ότι οι παραπάνω ράμπες κατασκευάσθηκαν συννόμως, σύμφωνα με το άρθρο 82 του τότε ισχύοντος Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού 1973 (νομοθετικό διάταγμα 8/1973) σε συνδυασμό με το άρθρο 23 του νόμου 1337/1983, και τελικά διατάχθηκε η διακοπή των εργασιών στην οικοδομή αυτή. Μετά την διακοπή αυτή το Τμήμα Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών Πολυγύρου, με την αιτιολογία ότι η διακοπή αυτή ενέχει ανάκληση της οικοδομικής αδείας, εκίνησε τη διαδικασία για την εξαίρεση των κατασκευών αυτών από τη κατεδάφιση.
ΙΙΙ. Από την εκτίμηση του συνόλου του παραπάνω εγγράφου ερωτήματος προκύπτει ότι στη Συνέλευση τίθεται το ερώτημα, αν οι παραπάνω ράμπες κατασκευάστηκαν νομίμως, ήτοι σύμφωνα με το άρθρο 23 του νόμου 1337/1983.
IV. Ως προς το τιθέμενο ερώτημα η γνώμη της πλειοψηφίας των νομικών συμβούλων, που αποτελέστηκε από όλους τους συμμετέχοντες στη συνέλευση νομικούς συμβούλους, εκτός από τους Λ. Παπίδα, Α. Κομισόπουλο και Π. Καμαρινέα, είναι η ακόλουθη. Όπως προκύπτει από το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 23 του νόμου 1337/1983 δεν επιτρέπονται γενικώς περιφράξεις μέσα σε ζώνη πλάτους 500 m από την ακτή, ενώ κατά το εδάφιο 3 της ίδιας παραγράφου η πολεοδομική υπηρεσία μπορεί μέσα στις παραπάνω περιοχές να διακόψει με απόφασή της την ανέγερση κάθε είδους περίφραξης ή να διατάξει την κατεδάφιση περιφράξεων, που είχαν τελειώσει κατά την έναρξη της ισχύος του νόμου αυτού, εφόσον τα μέτρα αυτά εξυπηρετούν την πρόσβαση προς την ακτή ή συμβάλλουν στη προστασία του περιβάλλοντος. Από το τελευταίο τούτο εδάφιο και την παραπάνω υπ' αριθμόν 44353/1812/1983 υπουργική απόφαση, που καθορίζει τις λεπτομέρειες της εφαρμογής του, προκύπτει ότι η πολεοδομική υπηρεσία μπορεί, κατά τη διαδικασία της υπουργικής αυτής απόφασης, να διατάξει την κατεδάφιση των προϋφιστάμενων του νόμου αυτού περιφράξεων, στο μέτρο που εμποδίζουν την πρόσβαση προς την ακτή, όχι όμως και να καθορίσει συγκεκριμένη δίοδο πρόσβασης προς την ακτή δια μέσου των ακινήτων που περιλαμβάνονται μεταξύ της περίφραξης και της ακτής, με την έννοια ότι δεν επιτρέπεται πάνω στη δίοδο αυτή η ανέγερση οικοδομής. Αν η Διοίκηση φρονεί ότι επιβάλλεται η δημιουργία τέτοιου δρόμου προς την ακτή, πρέπει να κινήσει κατά το επόμενο άρθρο 24 του ίδιου νόμου τη διαδικασία αναγκαστικής απαλλοτρίωσης για τη δημιουργία οδών προσπέλασης προς την ακτή.
Εξάλλου ως περίφραξη κατά την έννοια των ερμηνευόμενων ως άνω διατάξεων νοείται οποιασδήποτε φύσεως τεχνητό μέσο, που εμποδίζει την είσοδο, προς το ακίνητο, όπως τοίχος, τάφρος, ανάχωμα, όχι όμως η οικοδομή ή άλλα εξωτερικά στοιχεία αυτής που συνδέονται λειτουργικά με αυτήν. Στη προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από το διδόμενο πραγματικό οι ράμπες για τις οποίες πρόκειται κατασκευάσθηκαν εκατέρωθεν της οικοδομής για τη λειτουργική εξυπηρέτηση αυτής, ήτοι για να διευκολύνεται η είσοδος οχημάτων στο υπόγειο γκαράζ. Συνεπώς αυτές, με τη προϋπόθεση ότι κατασκευάστηκαν συννόμως κατά τις οικείες διατάξεις του τότε ισχύοντος Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού 1973 (άρθρο 82 στοιχείο Β), συνδέονται λειτουργικά με την οικοδομή αυτή και ως εκ τούτου συννόμως κατασκευάστηκαν. Είναι δε αδιάφορο αν ή μία απ' αυτές βρίσκεται πάνω στη δίοδο προσπέλασης του κοινού προς την ακτή, ήτοι πάνω στη νοητή προέκταση προς την ακτή του κατεδαφισθέντος τμήματος της περίφραξης της ιδιοκτησίας αυτής, αφού, κατά τα εκτεθέντα η απόφαση περί κατεδάφισης της περίφραξης αυτής, δεν είχε ούτε μπορούσε να έχει την έννοια ότι απαγορεύεται η ανέγερση οικοδομών ή των εξωτερικών λειτουργικών στοιχείων αυτών μέσα στη δίοδο αυτή.
Με αντίθετη έννοια η ρύθμιση αυτή θα ήταν αμφίβολης συνταγματικότητας, ενόψει των διατάξεων του άρθρου 17 σε συνδυασμό προς τα άρθρα 24 παράγραφος 1 και 25 παράγραφος 1 του Συντάγματος, γιατί θα μπορούσε να οδηγήσει στην εκμηδένιση της αξίας των ακινήτων, στα οποία θα καθοριζόταν η δίοδος προσπέλασης προς την ακτή, χωρίς η επέμβαση αυτή της πολιτείας σε βάρος της ατομικής ιδιοκτησίας να μπορεί να δικαιολογηθεί, σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, από το εξυπηρετούμενο δημόσιο συμφέρον της διευκόλυνσης της πρόσβασης του κοινού προς την ακτή.
V. Κατά τη μειοψηφήσασα γνώμη των νομικών συμβούλων Λ. Παπίδα, Α. Κομισόπουλου και Π. Καμαρινέα, ενόψει των διατάξεων των άρθρων 17 παράγραφος 1, 24 και 25 παράγραφος 1 του ισχύοντος Συντάγματος 1975, και των διατάξεων του άρθρου 23 του νόμου 1337/1983 (ΦΕΚ 33/Α/1983), όπως νομίμως προσδιορίζονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής των με την υπ' αριθμόν 44353/1812/1983 απόφαση του Υπουργού Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος επιβάλλεται νόμιμος περιορισμός της κυριότητας των περί ων ο λόγος ιδιοκτησιών. Κατά συνέπεια στην περίπτωση που αφορά το ερώτημα, η νομιμότητα ή μη της κατασκευασθείσας στον ορισθέντα χώρο προσπελάσεως προς την ακτή ράμπας εξαρτάται από το αν στη συγκεκριμένη περίπτωση παρεμποδίζεται δι' αυτής η προσπέλαση προς την ακτή ή μη κατά παραβίαση του άνω νομίμου, καθό μη αίροντος την ουσιώδη εκμετάλλευση του ακινήτου, περιορισμού. Αν δι' αυτής της ράμπας παρεμποδίζεται η προσπέλαση προς την ακτή, αυτή εμπίπτει στην έννοια της περίφραξης που προβλέπουν οι ανωτέρω διατάξεις, πρέπει δε κατ' εφαρμογήν αυτών ν' αρθεί το εμπόδιο, ανεξάρτητα της υπό άλλων τυχόν διατάξεων προβλεπομένης δυνατότητας κατασκευής της, δια της καταλλήλου διαμορφώσεώς της με τρόπο που να εξασφαλίζεται η προσπέλαση προς την ακτή ή εν αδυναμία δια καταργήσεως της ράμπας.
Ο Εισηγητής Νομικός Σύμβουλος Διοίκησης