ΝΣΚ 98/1996
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 98/1996 (10-01-1996)
Αριθμός ερωτήματος: Δ17Α/166/ΠΕ/ΦΝ380/1996 της Διεύθυνσης Νομοθετικού Συντονισμού και Κωδικοποίησης της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων (Αριθμός Φακέλου 4489).
Περίληψη ερωτήματος: Ερωτάται αν εργοληπτική επιχείρηση Η' τάξης μπορεί να προεπιλεγεί και να λάβει μέρος, σε Κοινοπραξία με επιχείρηση Ζ' τάξης, σε διαγωνισμό για την κατασκευή δημοσίου έργου, του οποίου ο προϋπολογισμός είναι κατώτερος από τα ελάχιστα όρια που ισχύουν για την Η' τάξη.
Επί του ερωτήματος αυτού το Γ' Τμήμα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους γνωμοδότησε ως κατωτέρω:
1. α. Σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφος 1 εδάφιο πρώτο του νόμου 1418/1984 (ΦΕΚ 23/Α/1984) όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του από το άρθρο 4 παράγραφος 1 του νόμου 2229/1994 (ΦΕΚ 138/Α/1994) την κατασκευή των δημοσίων έργων, μπορούν να αναλαμβάνουν εργοληπτικές επιχειρήσεις που είναι εγγεγραμμένες στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων (εφεξής ΜΕΕΠ) και στην αντίστοιχη με το έργο κατηγορία και τάξη εγγραφής, καθώς και εργοληπτικές επιχειρήσεις Κρατών - Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής ΕΕ), σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, ενώ, με το άρθρο 16 παράγραφος 5 του ίδιου νόμου 1418/1984 όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του, από το άρθρο 4 παράγραφος 9 του νόμου 2229/1994, οι τάξεις των εργοληπτικών επιχειρήσεων ανέρχονται σε οκτώ, έναντι των επτά, που ίσχυαν μέχρι την αντικατάσταση της προ ολίγου αναφερθείσας διάταξης του νόμου 1418/1984.
β. Εξάλλου με την παράγραφο 5 του άρθρου 16 του νόμου 1418/1984 ορίζεται ότι με απόφαση του Υπουργού Δημοσίων Έργων (και ήδη Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων) καθορίζεται υποχρεωτικά το ανώτατο όριο προϋπολογισμού των εργολαβιών τις οποίες μπορεί να αναλαμβάνει κάθε εργοληπτική επιχείρηση ανάλογα με την τάξη στην οποία ανήκει, με δυνατότητα διαχωρισμού κατά κατηγορία, τα ειδικά όρια για τις Κοινοπραξίες, όπως επίσης και τα θέματα που συνδέονται με την υποχρεωτική από Κοινοπραξίες ανάληψη έργων, προϋπολογισμού μεγαλύτερου από το όριο της ανώτατης τάξης.
Επίσης, στην ίδια παράγραφο αναφέρεται ότι μπορεί με τον ίδιο τρόπο να καθορισθούν και κατώτατα όρια για κάθε τάξη, γενικά ή κατά περιοχή της Χώρας, σχετιζόμενα και με την έδρα ή την επαγγελματική εγκατάσταση της επιχείρησης, όπως και να ορίζονται εξαιρέσεις από τα όρια αυτά, που συνδέονται ή βρίσκονται κοντά σε έργα που κατασκευάζει ήδη η επιχείρηση.
γ. Περαιτέρω, στο άρθρο 2 παράγραφος 7 του προεδρικού διατάγματος 609/1985 αναφέρεται ότι Κοινοπραξίες εργοληπτικών επιχειρήσεων γίνονται δεκτές στους διαγωνισμούς δημοσίων έργων αν δεν το αποκλείει η διακήρυξη.
Οι επιχειρήσεις που κοινοπρακτούν πρέπει να ανήκουν όλες στην καλούμενη στη δημοπρασία τάξη, ενώ, αν το προβλέπει η διακήρυξή, μπορεί η μία τουλάχιστον από τις κοινοπρακτούσες επιχειρήσεις να ανήκει στην καλούμενη τάξη και οι υπόλοιπες να ανήκουν σε μία ή και δύο από τις αμέσως κατώτερες τάξεις της κατηγορίας.
Στην περίπτωση αυτή η επιχείρηση ή οι επιχειρήσεις της καλούμενης τάξης πρέπει να καλύπτουν τουλάχιστον το 75% της συμμετοχής.
δ. Τα αμέσως ανωτέρω (υπό στοιχείο 1)γ) αναφερόμενα τροποποιήθηκαν μερικώς με τους νόμους 2229/1994 και 2308/1995, οι διατάξεις των οποίων, κατισχύουν των διατάξεων του άρθρου 2 παράγραφος 7 του προεδρικού διατάγματος 609/1985, ως μεταγενέστερες και εξίσου ειδικές.
Ειδικότερα, στο τέλος της παραγράφου 5 του άρθρου 16 του νόμου 1418/1984, όπως συμπληρώθηκε με τις παραγράφους 9, 10 και 11 του άρθρου 4 του νόμου 2229/1994 προστέθηκε νέο εδάφιο με το άρθρο 16 παράγραφος 2 του νόμου 2308/1995 (ΦΕΚ 114/Α/1995), σύμφωνα με το οποίο, σε δημοπρασία δημοσίου έργου, που περιλαμβάνει περισσότερες από μία κατηγορίες και η εργοληπτική επιχείρηση καλύπτει την καλούμενη τάξη της κύριας κατηγορίας, ως τοιαύτης θεωρούμενης της μεγαλύτερης σε προϋπολογισμό, δεν ισχύουν τα κατώτατα όρια για τις άλλες κατηγορίες του έργου, εφόσον η επιχείρηση είναι εγγεγραμμένη, σε αυτές τις κατηγορίες, στην ίδια ή ανώτερη τάξη από την καλούμενη στη δημοπρασία.
2. Κατ' εφαρμογή της παρασχεθείσας με το άρθρο 16 παράγραφος 5 του νόμου 1418/1984 εξουσιοδοτήσεως εξεδόθη η υπ' αριθμόν ΕΔ2Α/01/27/ΦΝ294/1985 απόφαση του Υπουργού Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ 170/Β/1985), η οποία υπέστη πολλές τροποποιήσεις σε κάποια άρθρα της, η τελευταία των οποίων έγινε με την υπ' αριθμόν Δ17Α/03/74/ΦΝ312/1994, απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ 953/Β/1994).
Με τα άρθρα 1 και 2 της απόφασης αυτής, αναπροσαρμόσθηκαν τα ανώτατα και κατώτατα όρια του προϋπολογισμού των έργων που μπορούν να αναλαμβάνουν οι εργοληπτικές επιχειρήσεις και προσδιορίσθηκαν για πρώτη φορά, τα όρια των νεοσύστατων εργοληπτικών επιχειρήσεων Η' τάξης, που είναι πολλαπλάσια του προϋπολογισμού που ισχύουν για τις εργοληπτικές επιχειρήσεις Α' τάξης.
Ειδικότερα, το ανώτατο όριο των εργοληπτικών επιχειρήσεων Α' τάξης για όλες τις κατηγορίες των έργων εκτός από τις ηλεκτρομηχανολογικές ανήλθε σε 20.000.000 δραχμές και για τις ηλεκτρομηχανολογικές σε 16.000.000 δραχμές.
Για την Ζ' τάξη οικοδομικών έργων η οποία και ενδιαφέρει στην παρούσα υπόθεση το ανώτατο όριο υπερβαίνει τριακόσιες φορές το όριο της Α' τάξης, δηλαδή ανέρχεται σε 6.000.000.000 δραχμές (20.000.000 X 300) και το κατώτατο ανέρχεται σε 900.000.000 δραχμές δηλαδή είναι κατά σαράντα πέντε φορές ανώτερο από το όριο της Α' τάξης.
Αντιστοίχως το ανώτατο όριο των εργοληπτικών επιχειρήσεων Η' τάξης είναι εξακόσιες φορές ανώτερο από το όριο της Α' τάξης, δηλαδή 12.000.000.000 δραχμές και το κατώτατο 2.400.000.000 δραχμές, δηλαδή 120 φορές το όριο της Α' τάξης.
3. Περαιτέρω, στο άρθρο 16 παράγραφος 7 του νόμου 1418/1984 προστέθηκαν πέντε εδάφια με το άρθρο 4 παράγραφος 14 του νόμου 2229/1994 με το τέταρτο των οποίων, ορίζεται, πλην των άλλων, ότι:
{οι εργοληπτικές επιχειρήσεις μπορεί να συμμετέχουν στις δημοπρασίες δημοσίων έργων και σε κοινοπραξία με εργοληπτική επιχείρηση της ίδιας ή της αμέσως ανώτερης τάξης και κατηγορίας ... Ειδικά οι επιχειρήσεις Η' τάξης μπορεί να κοινοπρακτούν με επιχειρήσεις Ζ' τάξης της αυτής κατηγορίας του δημοπρατούμενου έργου ...}
4. α. Από το υποβληθέν ερώτημα και τα λοιπά στοιχεία που το συνοδεύουν προκύπτει ότι ο Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ εφεξής) με την από 27-09-1995 διακήρυξή του ζήτησε από τους ενδιαφερομένους να υποβάλουν δηλώσεις για την προεπιλογή τους, για την ανάθεση της κατασκευής του έργου μελέτη κατασκευή του κτιρίου μονίμου εγκατάστασης του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την ανάπτυξη της Επαγγελματικής κατάρτισης ΕΚΑΕΚ (CEBEFOP) στη Θεσσαλονίκη.
Το έργο ανήκει στις κατηγορίες των οικοδομικών και των ηλεκτρομηχανολογικών, προϋπολογισμού, κατά την Υπηρεσία, αντίστοιχα 910.000.000 και 370.000.000 δραχμές.
Στο διαγωνισμό είχαν δικαίωμα συμμετοχής σύμφωνα με το άρθρο Α6 της διακήρυξης εργοληπτικές επιχειρήσεις εγγεγραμμένες στο Μητρώο
υ Εργοληπτικών Επιχειρήσεων Ε' τάξης και άνω για τα οικοδομικά και Δ' τάξης και άνω για τα ηλεκτρομηχανολογικά ή Κοινοπραξίες επιχειρήσεων που να καλύπτουν τις άνω κατηγορίες και τάξεις, και επίσης εργοληπτικές επιχειρήσεις εγκατεστημένες στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εφόσον πληρούσαν και αυτές τις νόμιμες προϋποθέσεις.
β. Μεταξύ των Ελληνικών Επιχειρήσεων που εξεδήλωσαν ενδιαφέρον, περιλαμβάνεται και η Κοινοπραξία ΕΚΤΕΡ ΑΕ - ΕΝΤΕΧΝΟΣ ΑΕ από τις οποίες η πρώτη κατέχει εργοληπτικό πτυχίο Η' τάξης και η δεύτερη Ζ' τάξης ενώ και οι δύο εδρεύουν στην Αθήνα.
5. α. Αναφέρθηκε ήδη ότι οι οικοδομικές εργοληπτικές επιχειρήσεις Ζ' τάξης μπορούν να αναλαμβάνουν την κατασκευή δημοσίων έργων προϋπολογισμού (ως προς την κατηγορία των οικοδομικών) από 900.000.000 έως 6.000.000,000 δραχμές και κατά συνέπεια, η ΑΕ ΕΝΤΕΧΝΟΣ νομίμως εξεδήλωσε ενδιαφέρον, δοθέντος ότι ο προϋπολογισμός της κατηγορίας των οικοδομικών ανέρχεται σε 910.000.000 δραχμές και αυτή κατέχει πτυχίο Ζ' τάξης για όλες τις κατηγορίες.
Επίσης, η ίδια Εταιρία νομίμως μετέσχε του διαγωνισμού και ως προς το ηλεκτρομηχανολογικά τμήμα των έργων, σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 2 του νόμου 2308/1995, που εφαρμόζεται στην υπόψη περίπτωση, αφού «κύρια κατηγορία» θεωρούνται οι οικοδομικές εργασίες και η ίδια εταιρία κατέχει πτυχίο Ζ' τάξης και στα ηλεκτρομηχανολογικά, και μπορεί να αναλαμβάνει την κατασκευή τέτοιων έργων, προϋπολογισμού από 720.000.000 έως 4.800.000.000 δραχμές.
β. Ερευνητέο όμως είναι το γεγονός,αν η άνω Εταιρία μπορεί να εκδηλώσει ενδιαφέρον για την προεπιλογή και κατασκευή του έργου σε Κοινοπραξία με την Εταιρία ΕΚΤΕΡ ΑΕ η οποία έχει καταταγεί στην Η' τάξη γενικώς, σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 9 του νόμου 2229/1994 και ο ελάχιστος προϋπολογισμός των έργων που μπορούν να αναλαμβάνουν μόνες τους οι εργοληπτικές επιχειρήσεις Η' τάξης υπερβαίνει, τα αναφερθέντα ποσά για το συγκεκριμένο έργο.
γ. Όπως προαναφέρθηκε, από το άρθρο 2 παράγραφος 7 του προεδρικού διατάγματος 609/1985 προβλεπόταν ότι οι επιχειρήσεις που κοινοπρακτούν πρέπει να ανήκουν όλες στην καλούμενη στη δημοπρασία τάξη, ενώ, αν το προβλέπει η διακήρυξη μπορεί η μία τουλάχιστον από τις κοινοπρακτούσες επιχειρήσεις να ανήκει στην καλούμενη τάξη και οι υπόλοιπες να ανήκουν σε μία ή και δύο από τις αμέσως κατώτερες τάξεις της κατηγορίας. Ήδη όμως με το άρθρο 4 παράγραφος 14 του νόμου 2229/1994 ορίζεται ότι:
{οι εργοληπτικές επιχειρήσεις μπορεί να συμμετέχουν στη δημοπρασία και σε κοινοπραξία με εργοληπτική επιχείρηση της ίδιας ή της αμέσως ανώτερης τάξης και κατηγορίας}
και ότι:
{ειδικά οι επιχειρήσεις Η' τάξης μπορεί να κοινοπρακτούν με επιχειρήσεις Ζ' τάξης της αυτής κατηγορίας του δημοπρατούμενου έργου.}
Κατά συνέπεια, βάσει της τελευταίας αυτής διατάξεως, η οποία τροποποίησε σιωπηρώς την προαναφερθείσα διάταξη της παραγράφου 7 του άρθρου 2 του προεδρικού διατάγματος 609/1985, εφόσον στην προκειμένη περίπτωση η εταιρεία ΕΝΤΕΧΝΟΣ ΑΕ που ανήκει στην Ζ' τάξη, νομίμως κατά τα προεκτεθέντα συμμετέχει στην προκειμένη δημοπρασία, μπορεί να συμμετέχει και σε κοινοπραξία με την εταιρεία ΕΚΤΕΡ ΑΕ, η οποία ανήκει στην Η' τάξη, δηλαδή στην αμέσως ανώτερη τάξη, και η οποία επίσης μπορεί να κοινοπρακτεί με επιχειρήσεις Ζ' τάξης.
Συνεπώς, κατά την ομόφωνη γνώμη του Τμήματος, η προσήκουσα απάντηση στο τεθέν ερώτημα είναι καταφατική.
Θεωρήθηκε
Αθήνα, 16-02-1996
Αντιπρόεδρος
Ο Εισηγητής