 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
1. Απαιτήσεις.
Για τη χρησιμοποίηση μιας ποζολάνης, για την παραγωγή τσιμέντων με ποζολάνη και ποζολανικών (άρθρο 2, παράγραφος 2), πρέπει η αντοχή των δοκιμίων που κατασκευάζονται μ' αυτή, σύμφωνα με τη διαδικασία της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου, να είναι τουλάχιστον 5 Ν/mm2.
2. Δοκιμή δραστικότητας ποζολάνης.
2.1. Σκοπός.
Η μέθοδος περιγράφει τον έλεγχο δραστικότητας μιας ποζολάνης, με την κατασκευή δοκιμίων από κονίαμα υδρασβέστου και ποζολάνης και έλεγχο αυτών σε θλίψη.
2.2. Υλικά.
2.2.1. Πρότυπη άμμος.
Χρησιμοποιείται η πρότυπη άμμος του παρόντος κανονισμού, που καθορίζεται στην παράγραφο 4.1.2.1. του άρθρου 7.
2.2.2. Υδράσβεστος.
Είναι χημικά καθαρή (pro analysis) και πρέπει να έχει λεπτότητα τέτοια, ώστε να μην αφήνει υπόλειμμα στο κόσκινο των 90 μm (ξηρό κοσκίνισμα) και το υπόλειμμα στο κόσκινο των 45 cm (υγρό κοσκίνισμα) να είναι το πολύ 5%.
2.2.3 Ποζολάνη.
Η για έλεγχο ποζολάνη πρέπει να είναι ξηρά και τέτοιας λεπτότητας, ώστε να αφήνει υπόλειμμα στο κόσκινο των 45 μm (υγρό κοσκίνισμα) το πολύ 20%. Αν δεν ικανοποιεί την απαίτηση αυτή αλέθεται πριν να χρησιμοποιηθεί στη δοκιμή.
Σχήμα 10: Συσκευή εξαπλώσεως (διαστάσεις σε mm).
2.2.4. Νερό αναμίξεως.
Χρησιμοποιείται νερό πόσιμο.
2.2.5. Σύνθεση κονιάματος.
Το κονίαμα αποτελείται από ένα μέρος βάρους υδρασβέστου. εννιά μέρη βάρους πρότυπης άμμου και ποσό ποζολάνης, που είναι το διπλάσιο του βάρους της υδρασβέστου πολλαπλασιασμένο με το λόγο των ειδικών βαρών ποζολάνης δια της υδρασβέστου. Το απαιτούμενο νερό καθορίζεται με τη συσκευή εξαπλώσεως έτσι, ώστε το κονίαμα να δίδει εξάπλωση 110 ± 5%.
2.3. Συσκευές.
2.3.1. Μηχανικός αναμικτήρας.
Χρησιμοποιείται αυτός που περιγράφεται στην παράγραφο 4.1.3.1. του άρθρου 7.
2.3.2. Συσκευή εξαπλώσεως.
Η συσκευή εξαπλώσεως (Σχήμα 10) αποτελείται από μια κινούμενη διάταξη. Η οποία στηρίζεται σε ένα πλαίσιο και μπορεί να ανυψώνεται και να πέφτει ελεύθερα από ύψος 12,7 ± 0,3 mm, προσκρούοντας πάνω στο πλαίσιο, με τη βοήθεια ενός περιστρεφόμενου έκκεντρου.
2.3.2.1. Κινητή διάταξη (Σχήμα 10 Α, Ε).
Αποτελείται από ένα ολόσωμο, χυτό, άκαμπτο πλαίσιο, από χυτοσίδηρο, στο άνω μέρος του οποίου είναι προσαρμοσμένη κυκλική άκαμπτη πλάκα, με διάμετρο 254 ± 2,5 mm. To υλικό της πλακάς πρέπει να είναι χυτός ορείχαλκος ή μπρούντζος, σκληρότητας κατά Rockwell HRB 25 και το πάχος τους την περιφέρεια της πλάκας να είναι 8 mm.
H επιφάνεια της πλάκας πρέπει να είναι επίπεδη και λεία και να φέρει τέσσερις λεπτές διαμετρικές χαραγές, που να σχηματίζουν μεταξύ τους γωνίες 45°.
Στο κάτω μέρος του πλαισίου και κάθετα στην πλάκα προσαρμόζεται βιδωτά ένας άξονας (Σχήμα 10Ε), το κάτω μέρος του οποίου εφάπτεται στο έκκεντρο, για την ανύψωση και πτώση της κινητής διατάξεως. Ο άξονας στο άνω μέρος του, φέρει επίσης και την επαφή προσκρούσεως της κινητής διατάξεως στο πλαίσιο στηρίξεως. Κατά την πτώση της κινητής διατάξεως ο άξονας δεν χτυπά στο έκκεντρο.
Έρχεται σε επαφή μ' αυτό, αφού το έκκεντρο περιστραφεί περισσότερο από 120°, από την πτώση της κινητής διατάξεως.
Ο άξονας είναι από χάλυβα,, μέσης κατεργαστικότητας και το κάτω άκρο του έχει σκληρυνθεί με βαφή.
Το συνολικό βάρος της κινητής διατάξεως πρέπει να είναι 4,1 ± 0,05 Kg και συμμετρικά διαμοιρασμένο.
2.3.2.2. Έκκεντρο.
Είναι κατασκευασμένο από χάλυβα μέσης κατεργαστικότητας, με βαμμένο το άκρο ανυψώσεως.
Το σχήμα και οι διαστάσεις του, καθώς και ο άξονας περιστροφής του φαίνονται στο Σχήμα 10Γ.
2.3.2.3. Πλαίσιο στηρίξεως (Σχήμα 10Β).
Πρέπει να είναι ολόσωμο, κατασκευασμένο από λεπτόκοκκο χυτοσίδηρο καλής ποιότητας. Στο άνω μέρος του υπάρχει κυλινδρική υποδοχή, μέσα στην οποία κινείται κατακόρυφα ο άξονας της κινητής διατάξεως με ανοχή (διαφορά διαμέτρων) όχι μικρότερη των 0,05 mm και να έχει λειανθεί, ώστε να κάνει τέλεια επαφή με την επιφάνεια προσκρούσεως της κινητής διατάξεως.
Στο πλαίσιο υπάρχει επίσης και οριζόντια κυλινδρική υποδοχή, στην οποία προσαρμόζεται ο άξονας περιστροφής του έκκεντρου.
2.3.2.4. Κολουροκωνικός δακτύλιος.
Είναι κατασκευασμένος από χυτό ορείχαλκο η μπρούντζο, σκληρότητας και Rockwell, όχι μικρότερης της HRB 25. Οι διαστάσεις του φαίνονται στο Σχήμα 10Δ. Όλες οι επιφάνειες πρέπει να είναι λείες και οι βάσεις του δακτυλίου κάθετες στον άξονα του.
2.3.2.5. Έδραση συσκευής εξαπλώσεως.
Η συσκευή εξαπλώσεως βιδώνεται καλά σε μια τετράγωνη πλάκα από χυτοσίδηρο, ή χάλυβα, πλευράς τουλάχιστο 25 mm και πάχους τουλάχιστον 25 mm. Η πλάκα αγκυρώνεται σε βάθρο από σκυρόδεμα με μπουλόνια, διαμέτρου τουλάχιστον 13 mm, που μπαίνουν στο σκυρόδεμα περισσότερο από 150 mm και έτσι, ώστε η πλάκα της κινητής διατάξεως της συσκευής εξαπλώσεως να είναι οριζόντια. Το βάθρο πρέπει να έχει την πάνω βάση του τετράγωνη, πλευράς 250 - 275 mm, την κάτω βάση του, επίσης τετράγωνη, πλευράς 375 - 400 mm και το ύψος του πρέπει να είναι 625 - 750 mm. Στις τέσσερις γωνίες του το βάθρο στηρίζεται σε κομμάτια ελαστικού πάχους 15 mm και πλευράς τετραγωνικής επιφανείας 100 mm περίπου. Πρέπει να ελέγχεται συχνά, αν η πλάκα της κινητής διατάξεως είναι οριζόντια, το βάθρο σταθερό και τα διάφορα μπουλόνια σφιγμένα.
2.3.3. Μήτρες (Καλούπια).
Οι μήτρες πρέπει να είναι κυλινδρικές εσωτερικής διαμέτρου 51 ± 3 mm και ύψους 102 ± 3 mm. Μπορεί να κατασκευάζονται είτε από γυαλί, είτε από πλαστικό, ή από κατάλληλο μέταλλο.
Κάθε μήτρα συνοδεύεται από δυο γυάλινες τετράγωνες πλάκες, πλευράς 80 mm και πάχους 3 mm περίπου.
2.3.4. Τυπάδα (κόπανος) συμπυκνώσεως κονιάματος εξαπλώσεως.
Είναι πρισματική, ορθογωνικής διατομής 12,5 mm x 25 mm και έχει μήκος 120 - 150 mm. Είναι κατασκευασμένη από υλικό μη απορροφητικό και αντοχής σε τριβή και θραύση. Οι δυο επίπεδες βάσεις της είναι κάθετες στον επιμήκη άξονά της.
2.3.5. Ραβδί συμπυκνώσεως δοκιμίων.
Είναι κυλινδρικό μεταλλικό ραβδί, βάρους 350 g. Το κάτω άκρο του καταλήγει σε επίπεδη κυκλική επιφάνεια, κάθετη στον άξονά του και διαμέτρου 25 mm.
2.3.6. Χώρος σταθερής θερμοκρασίας.
Ικανός να δέχεται τουλάχιστον 18 μήτρες με τα δοκίμια και να μπορεί να ρυθμίζεται η θερμοκρασία του στους 23 ± 2 °C και 55 ± 2 °C.
2.3.7. Μηχανή ελέγχου αντοχής σε θλίψη
Χρησιμοποιείται αυτή, που περιγράφεται στην παράγραφο 4.1.3.5. του άρθρου 7, στην οποία τοποθετείται δυναμομετρικός δακτύλιος, για μεγαλύτερες ακρίβειες.
2.4. Τρόπος εργασίας.
2.4.1. Προανάμιξη ποζολάνης υδρασβέστου.
Η ξηρή ποζολάνη και η υδράσβεστος ζυγίζονται και ρίχνονται μέσα σε κατάλληλο κλειστό δοχείο. Το δοχείο κλείνεται καλά και ανακινείται ισχυρά το περιεχόμενο για 2 min.
2.4.2. Παρασκευή κονιάματος.
| • | Ζυγίζεται η πιθανή απαιτούμενη ποσότητα νερού για την παρασκευή κονιάματος, που θα έχει εξάπλωση 110 ± 5%. |
| • | Ρίχνεται το νερό στον υποδοχέα του αναμικτήρα και προστίθεται το ζυγισμένο μείγμα ποζολάνης - υδρασβέστου, στο οποίο έχει γίνει η προανάμιξη κατά την παράγραφο 2.4.1. του παρόντος άρθρου. |
| • | Μπαίνει σε λειτουργία ο αναμικτήρας με τη χαμηλή ταχύτητα και μετά από 30 sec προστίθεται όλο το ποσό της άμμου με σταθερό ρυθμό, κατά την διάρκεια των επόμενων 30 sec (βλέπε παράγραφο 4.1.4.1 του άρθρου 7). |
| • | Ο αναμικτήρας φέρεται στην υψηλή ταχύτητα και η ανάμιξη συνεχίζεται για άλλα 30 sec. |
| • | To κονίαμα αφήνεται χωρίς ανάμιξη, για 1 min και 30 sec και κατά τη διάρκεια των πρώτων 15 sec, με τη βοήθεια ελαστικής ξύστρας, μεταφέρεται στη μέση του υποδοχέα όλο το κονίαμα, μεταφέρεται στη μέση του υποδοχέα όλο το κονίαμα, που έχει επικαθήσει στις πλευρές του. Μετά ο υποδοχέας σκεπάζεται, για το υπόλοιπο διάστημα του 1 min και 15 sec. |
| • | Ανακατεύεται το κονίαμα για 1 min ακόμα στην υψηλή ταχύτητα. |
| • | Εκτελείται αμέσως μετά, η δοκιμή εξαπλώσεως, όπως περιγράφεται στην παράγραφο 2.4.3. του παρόντος άρθρου. |
| • | Αν η δοκιμή εξαπλώσεως δώσει εξάπλωση 110 ± 5%, μεταφέρεται το κονίαμα, που χρησιμοποιήθηκε στη δοκιμή εξαπλώσεως, στον υποδοχέα του αναμικτήρα. |
| • | Ξύνεται το κονίαμα, που πιθανά έχει επικαθήσει στα τοιχώματα και ανακατεύεται για 15 sec στην υψηλή ταχύτητα. |
2.4.3. Δοκιμή εξαπλώσεως.
| • | Σκουπίζεται προσεκτικά η επιφάνεια της πλάκας της κινητής διατάξεως τη συσκευής εξαπλώσεως, για να είναι καθαρή και ξηρή και τοποθετείται πάνω σ' αυτή, κεντρικά, ο κολουροκωνικός δακτύλιος. |
| • | Τοποθετείται στον κολουροκωνικό δακτύλιο ένα στρώμα κονιάματος, πάχους περίπου 25 mm και συμπυκνώνεται με 20 κτύπους με τον κόπανο. Η δύναμη των κτυπημάτων πρέπει να είναι τόση, όση χρειάζεται για να γεμίσει ομοιόμορφα ο δακτύλιος. |
| • | Γεμίζεται ο δακτύλιος με κονίαμα και συμπυκνώνεται, όπως και προηγούμενα. |
| • | Αφαιρείται το περίσσευμα του κονιάματος με μυστρί, που μετακινείται σχεδόν κάθετα και πριονωτά πάνω στα χείλη του καλουπιού, ώστε να σχηματισθεί επίπεδη επιφάνεια. |
| • | Σκουπίζεται, καθαρίζεται και ξηραίνεται η επιφάνεια της συσκευής εξαπλώσεως, γύρω από το δακτύλιο. |
| • | Παραμένει γεμάτος ο κολουροκωνικός δακτύλιος, μέχρι να συμπληρωθεί 1 min από το τέλος της αναμίξεως του κονιάματος. Αμέσως μετά, ανασηκώνεται κατακόρυφα ο δακτύλιος και αφαιρείται. |
| • | Αφήνεται η κινητή διάταξη της συσκευής εξαπλώσεως να πέσει 25 φορές σε 15 sec, από το ύψος των 12,7 mm. |
| • | Μετριούνται τέσσερις τουλάχιστον διάμετροι της βάσεως του κονιάματος, που σχηματίζουν μεταξύ τους ίσες γωνίες. |
| • | Η διαφορά του μέσου όρου των διαμέτρων αυτών και της αρχικής διαμέτρου της βάσεως του δακτυλίου εκφράζεται ως εκατοστιαίο ποσοστόν της αρχικής διαμέτρου και χαρακτηρίζει την εξάπλωση του κονιάματος. |
| • | Γίνονται δοκιμαστικά κονιάματα, με διάφορες περιεκτικότητες σε νερό, μέχρι να ευρεθεί εξάπλωση 110 ± 5%. Για κάθε δοκιμή εξαπλώσεως γίνεται νέο κονίαμα. |
2.4.4. Γέμισμα των μητρών.
| • | Τοποθετούνται οι κυλινδρικές μήτρες επί των γυάλινων βάσεων με παρεμβολή κατάλληλου υλικού, ώστε να εμποδίζεται η διαφυγή υγρασίας και λαδώνονται οι μήτρες εσωτερικά με ελαφρύ στρώμα ορυκτελαίου. |
| • | Γεμίζεται κάθε καλούπι σε τέσσερις στρώσεις του ιδίου ύψους. Κάθε στρώση συμπυκνώνεται με 25 κτύπους, με την μεταλλική ράβδο της παραγράφου 2.3.5. του παρόντος άρθρου και με τέτοια δύναμη, ώστε να προκύπτει ομοιογενές δοκίμιο. |
| • | Αφαιρείται το περίσσευμα με μυστρί, που μετακινείται πριονωτά πάνω στα χείλη της μήτρας με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτυγχάνεται λεία επιφάνεια. |
| • | Λαδώνεται η άλλη γυάλινη πλάκα, τοποθετείται πάνω στη μήτρα ώστε να κάνει τέλεια επαφή, με την διαδικασία που αναφερθεί ανωτέρω. |
2.4.5. Συντήρηση δοκιμίων.
Τα δοκίμια μέσα στα καλούπια συντηρούνται στο χώρο σταθερής θερμοκρασίας:
α) Στους 23 °C ± 2 °C για 23 ± 2 ώρες
β) Στους 55 °C ± 2 °C για 5 ημέρες και 20 ± 1/4 ώρες.
Μετά ψύχονται και συντηρούνται στους 23 °C ± 2 °C για 4 ± 1/4 ώρες μέχρι τον έλεγχο της αντοχής τους σε θλίψη.
2.4.6. Προετοιμασία των δοκιμίων για τον έλεγχο αντοχής σε θλίψη.
| • | Ξεκαλουπώνονται προσεκτικά τα δοκίμια 1/2 έως 1 ώρα, πριν από τη δοκιμή τους. |
| • | Επιπεδώνονται οι βάσεις των δοκιμίων (καπελώνονται) σε ειδική συσκευή καπελώματος, με λιωμένο μείγμα από θειάφι, φούμο και άμμο λεπτή, τέτοια που να περνάει από το κόσκινο No 100 (150 μm) και να παραμένει στο κόσκινο No 200 (75 μm). Οι αναλογίες των υλικών καπελώματος είναι οι εξής: Θειάφι Εμπορίου 75% φούμο 5% και άμμος λεπτή 20%. |
| • | Τα δοκίμια μέχρι τη θραύση τους διατηρούνται υγρά, σκεπάζοντας τα με βρεγμένα πανιά, με εξαίρεση το χρονικό διάστημα του καπελώματος. |
2.4.7. Έλεγχος αντοχής δοκιμίων σε θλίψη.
| • | Σπάζονται το δοκίμια στη μηχανή ελέγχου αντοχής σε θλίψη με ταχύτητα φορτίσεως 0,69 έως 3,4 Ν/mm2/min. |
| • | Υπολογίζεται η αντοχή σε θλίψη σε N/mm2. |
2.5. Έκφραση αποτελεσμάτων.
Για κάθε ποζολάνη που ελέγχεται, κατασκευάζονται τουλάχιστον τρία δοκίμια.
Δίνεται σαν μέτρο δραστικότητας της ποζολάνης ο μέσος όρος των αντοχών των δοκιμίων, τα οποία μένουν αφού εξαιρεθούν τα δοκίμια που έχουν αντοχές μικρότερες ή μεγαλύτερες κατά 15%, του μέσου όρου αντοχών όλων των δοκιμίων.
Αν εξαιρεθούν, κατά τα ανωτέρω, περισσότερα από ένα στα τρία δοκίμια, η δοκιμή επαναλαμβάνεται.