ΝΣΚ 442/1996
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 442/1996 (28-06-1996)
Αριθμός ερωτήματος: Δ17Α/04/ΦΝ380/1996 της Διεύθυνσης Νομοθετικού Συντονισμού και Κωδικοποίησης της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων.
Περίληψη ερωτήματος: Ερωτάται αν θυγατρικές εργοληπτικές επιχειρήσεις, εδρεύουσες στην Ελλάδα ή άλλα Κράτη - Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορούν να επικαλούνται σε απόδειξη της κατασκευαστικής τους εμπειρίας που προβλέπεται από την προκήρυξη του διαγωνισμού ενός δημοσίου έργου και αυτήν της μητρικής εταιρίας, ειδικότερα δε αν η Κοινοπραξία στην οποία μετέχει η εργοληπτική επιχείρηση με την επωνυμία ΖΕΥΣ Ανώνυμη Τεχνική Εταιρεία μπορεί να επικαλεσθεί την εμπειρία της μητρικής της Εταιρίας Ioannou and Paraskevaidis (εφεξής J&P) για προσμέτρηση της στο δημοπρατηθέν έργο Κατασκευής φράγματος Συκιάς στον ποταμό Αχελώο, το οποίο δεν έχει χαρακτηρισθεί ως διεθνές.
Επί του ερωτήματος αυτού η Ολομέλεια του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους γνωμοδότησε ως κατωτέρω:
1. α) Σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφοι 1 και 2 του νόμου 1418/1984, όπως τα πρώτα εδάφια αντικαταστάθηκαν από το άρθρο 4 παράγραφοι 1 και 2 του νόμου 2229/1994 (ΦΕΚ 138/Α/1994):
{την κατασκευή των δημοσίων έργων επιτρέπεται να αναλαμβάνουν ημεδαπές επιχειρήσεις που είναι εγγεγραμμένες στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων και στην αντίστοιχη με το έργο κατηγορία και τάξη εγγραφής, καθώς και εργοληπτικές επιχειρήσεις Κρατών - Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις ...
Κατασκευαστικές επιχειρήσεις Χωρών εκτός της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης που έχουν τα ουσιαστικά προσόντα γίνονται δεκτές στους διαγωνισμούς και μπορούν να αναλάβουν την εκτέλεση δημοσίων έργων σε όσες περιπτώσεις αυτό προκύπτει από διεθνείς υποχρεώσεις της Χώρας ...}
β) Εξάλλου, στο άρθρο 4 παράγραφος 6 του νόμου 1418/1984 όπως τα εδάφια 3 και 4 αντικαταστάθηκαν από το άρθρο 1 παράγραφος 4 του προ ολίγου αναφερθέντος νόμου (νόμος 2229/1994), ορίζεται κατά λέξη ότι:
{Με τη δημοπρασία επιδιώκεται η ανάδειξη αναδόχου ικανού για την έγκαιρη, άρτια και οικονομική κατασκευή του έργου. Για την ανάδειξη αναδόχου δεν αποτελεί μοναδικό κριτήριο η μικρότερη προσφορά.
Η έγκριση του αποτελέσματος της δημοπρασίας απόκειται στην κρίση του αρμόδιου οργάνου και γίνεται μετά από σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής Εισήγησης για Ανάθεση (ΕΕΑ).
Η Επιτροπή κατά τη διατύπωση της γνώμης της λαμβάνει υπόψη της όλα όσα περιλαμβάνονται στην παράγραφο αυτή, το ύψος της προσφοράς και συνεκτιμά κάθε άλλο πρόσφορο, κατά την κρίση των μελών της, τεκμηριωμένο στοιχείο, κυρίως από την υπηρεσία του μητρώου του άρθρου 16, σχετικά με την ικανότητα και αξιοπιστία της επιχείρησης για την καλή και έγκαιρη κατασκευή του έργου, σε συνδυασμό και με τις υποχρεωθείς της από έργα υπό κατασκευή.}
1. β) Η απόδειξη των τεχνικών ικανοτήτων του μετέχοντος στη δημοπρασία γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 27 του προεδρικού διατάγματος 23/1993 (ΦΕΚ 9/Α/1993) και την ταυτάριθμη και ταυτόσημη διάταξη της υπ' αριθμόν 1993/37/ΕΕ Κοινοτικής Οδηγίας μεταξύ των άλλων και:
{...
γ) Από υπεύθυνη δήλωση για τα τεχνικά μέσα και το μηχανικό εξοπλισμό που έχει στη διάθεση του ο εργολήπτης για την εκτέλεση έργων.
δ) Από υπεύθυνη δήλωση για το μέσο ετήσιο εργατοϋπαλληλικό δυναμικό και τον αριθμό των στελεχών της επιχείρησης κατά την τελευταία τριετία και
ε) Από υπεύθυνη δήλωση για το τεχνικό προσωπικό ή τις τεχνικές υπηρεσίες που μπορεί να διαθέτει ο εργολήπτης για την κατασκευή του έργου, ανεξάρτητα αν ανήκουν ή όχι στην επιχείρηση.}
γ) Περαιτέρω, όπως έγινε δεκτό με την υπό στοιχεία (389/1992 της 14-04-1994, R.1994, σελίδα 302) απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ), η οποία εξεδόθη κατόπιν υποβολής προδικαστικού ερωτήματος από Βελγικό Δικαστήριο, η μητρική εταιρεία που λειτουργούσε ως hold-in, μπορούσε να επικαλεσθεί την εμπειρία της μιας ή και περισσοτέρων θυγατρικών Εταιριών της στον τομέα κατασκευής δημοσίων έργων, για να λάβει μέρος σε σχετικό διαγωνισμό και εναπόκειται στο Εθνικό Δικαστήριο να κρίνει αν έχει εξασφαλίσει την εμπειρία και την υλικοτεχνική υποδομή της μιας (ή περισσοτέρων) από τις θυγατρικές της Εταιρίες για την κατασκευή του έργου.
Βεβαίως, στην αντιμετωπισθείσα από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων περίπτωση επί της οποίας εξεδόθη η προ ολίγου αναφερθείσα απόφαση, όλες οι Εταιρίες (μητρική και θυγατρικές) είχαν την έδρα τους σε Χώρες που ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά από το σκεπτικό της αποφάσεως δεν προκύπτει ότι η έδρα των Εταιριών ήταν αυτό που βάρυνε στην κρίση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Αντιθέτως, από το σκεπτικό της ίδιας απόφασης συνάγεται ότι το ουσιώδες στοιχείο ήταν η εξασφάλιση της δυνατότητας χρήσης, της εμπειρίας και της υλικοτεχνικής υποδομής της θυγατρικής (ή θυγατρικών) Εταιρίας από τη μητρική, γεγονός που βρίσκεται σε αρμονία όχι μόνο με τις προπαρατεθείσες διατάξεις του άρθρου 27 του προεδρικού διατάγματος 23/1993 και της υπ' αριθμόν 1993/37/ΕΕ Κοινοτικής Οδηγίας, αλλά και το σύνολο των διατάξεων της νομοθεσίας περί κατασκευής των δημοσίων έργων, οι οποίες μεριμνούν όχι μόνο για την ύπαρξη των τυπικών προσόντων των Εργοληπτικών Επιχειρήσεων ή Κοινοπραξιών για τη συμμετοχή στις δημοπρασίες για την κατασκευή των δημοσίων έργων, τουλάχιστον σε όσα έργα εμφανίζουν τεχνικές δυσχέρειες που ενδεχομένως δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν από εργοληπτικές επιχειρήσεις έστω και αν είναι εγγεγραμμένες στην ανάλογη τάξη και κατηγορία, αλλά στερούνται της σχετικής εμπειρίας.
Το σκοπό αυτό άλλωστε κατά κύριο λόγο εξυπηρετεί και η δημοπράτηση του συγκεκριμένου έργου με το σύστημα της προεπιλογής, σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2 περίπτωση β του νόμου 1418/1984 ή οι εννοιολογικά ταυτόσημες διατάξεις των άρθρων 7 παράγραφος 2 του προεδρικού διατάγματος 23/1993 και 1 περίπτωση στ της υπ' αριθμόν 1993/37/ΕΕ Κοινοτικής Οδηγίας, (κλειστή διαδικασία), όπου καλούνται να υποβάλλουν εκδήλωση ενδιαφέροντος όσες εργοληπτικές επιχειρήσεις ή Κοινοπραξίες έχουν τα οριζόμενα υπό της νομοθεσίας τυπικά προσόντα και επιλέγονται για υποβολή προσφοράς αυτές που έχουν μεγαλύτερη εμπειρία και φερεγγυότητα για την κατασκευή του έργου, οι οποίες και μόνον αυτές, δικαιούνται να υποβάλλουν προσφορά.
2. α) Από τα στοιχεία του υπηρεσιακού φακέλλου προκύπτει ότι η εργοληπτική επιχείρηση με την επωνυμία ΖΕΥΣ Ανώνυμη Τεχνική Εταιρεία που έχει έδρα την Αθήνα και είναι εγγεγραμμένη στο Μητρώο των Εργοληπτικών Επιχειρήσεων (εφεξής ΜΕΕΠ) στην Η' τάξη (όγδοη τάξη) έχει υποβάλει αίτηση να προεπιλεγεί σε κοινοπραξία με δυο άλλες, Ελληνικές ομοίως, εργοληπτικές εταιρίες Η' τάξης (όγδοης τάξης), με την επωνυμία Ελληνική Τεχνοδομική Ανώνυμη Εταιρεία και ΓΕΚΑΤ Ανώνυμη Τεχνική Εταιρεία για την κατασκευή του προαναφερθέντος έργου.
Η κοινοπραξία των ανωτέρω εργοληπτικών επιχειρήσεων καλύπτει τις τυπικές προϋποθέσεις για την προεπιλογή τους και την υποβολή προσφοράς για την ανάληψη κατασκευής του άνω έργου.
β) Η εταιρία ΖΕΥΣ ΑΤΕ είναι θυγατρική της Εταιρίας J&Ρ σύμφωνα με τα άρθρο 42Ε του κωδικοποιημένου νόμου [Ν] 2190/1920 (όπως ισχύει) και τις ουσιαστικά ταυτόσημες διατάξεις των άρθρων 6 παράγραφος 4 του προεδρικού διατάγματος 23/1993 και 3 παράγραφος 4 της υπ' αριθμόν 1993/37/ΕΕ Κοινοτικής Οδηγίας, διότι η τελευταία κατέχει το σύνολο των 1.860.000 μετοχών της πλην μιας, την οποία κατέχει ο Ιωάννης Κοκκίδης και έχει την καταστατική της έδρα στο Guernsey των Channel Islands της Μεγάλης Βρετανίας.
Με το από 29-01-1996 ιδιωτικό συμφωνητικό μεταξύ των Εταιριών J&P και της ΖΕΥΣ Ανώνυμη Τεχνική Εταιρεία, η πρώτη ανέλαβε την υποχρέωση να παράσχει κάθε αναγκαία υποστήριξη, χρηματοδοτική, τεχνική, οικονομική, διοικητική και σε ανθρώπινο δυναμικό, στη δεύτερη και στην Κοινοπραξία στην οποία μετέχει για την κατασκευή του προαναφερθέντος έργου.
3. α) Αναφέρθηκε ήδη, ότι η εταιρεία J&Ρ έχει την καταστατική της έδρα της στο Guernsey των Channel Islands, τα οποία συνδέονται με ειδική σχέση με την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ήδη Ευρωπαϊκή Ένωση), μέσω της Μεγάλης Βρετανίας, όπως προκύπτει από το υπ' αριθμό 3 Πρωτόκολλο των Πράξεων περί προσχωρήσεως του Βασιλείου της Δανίας, της Ιρλανδίας, του Βασιλείου της Νορβηγίας και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και Βορείου Ιρλανδίας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, στο άρθρο 2 του οποίου αναγράφεται κατά λέξη ότι:
{Τα δικαιώματα των οποίων απολαύουν οι υπήκοοι των εδαφών αυτών στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν θίγονται από την πράξη προσχωρήσεως. Οι υπήκοοι πάντως αυτοί δεν απολαύουν της εφαρμογής των Κοινοτικών διατάξεων περί ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων και αγαθών.}
β) Επισημαίνεται όμως περαιτέρω ότι σύμφωνα με το άρθρο 10 του Αστικού Κώδικα ως έδρα ενός νομικού προσώπου από την οποία κρίνεται και η Εθνικότητα του νοείται ο τόπος στον οποίο πραγματικά ασκείται η διοίκηση του (Αποφάσεις Αρείου Πάγου 1627/1986 Νομικό Βήμα 35, 1050, 622/1994 Ελληνική Δικαιοσύνη 36.858 και επόμενα).
Η Εταιρία J&Ρ έχει μεν την καταστατική της έδρα στο Guernsey, αλλά η πραγματική της έδρα βρίσκεται στην Αθήνα, όπου διατηρεί γραφεία από το 1975, ενώ το προσωπικό της ανέρχεται συνολικά σε 869 άτομα από τα οποία τα 619 είναι Ελληνοκύπριοι, τα 152 Έλληνες και τα 98 Βρετανοί.
Το σύνολο δηλαδή του προσωπικού της αποτελείται από υπηκόους Κρατών Μελών της Κοινότητας, οι οποίοι μπορούν να ασκούν ελεύθερο επάγγελμα εντός της Κοινότητας ή Ελληνικής καταγωγής Κυπρίους, οι οποίοι μπορούν να καταλαμβάνουν ακόμη και δημόσια αξιώματα στην Ελλάδα, ουδείς δε από τα στελέχη της ή το προσωπικό της γενικότερα είναι υπήκοος των ανωτέρω νήσων, για τους οποίους υπάρχει η προ ολίγου αναφερθείσα απαγόρευση ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της Κοινότητας, γεγονός που θα μπορούσε άλλωστε να παρακαμφθεί με τη χορήγηση άδειας από το Ελληνικό Κράτος.
Κατ' ακολουθία των ανωτέρω κατά την ομόφωνη γνώμη της Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους η Εταιρία ΖΕΥΣ Ανώνυμη Τεχνική Εταιρεία και η Κοινοπραξία που έχει συστήσει με τις εργοληπτικές επιχειρήσεις Ελληνική Τεχνοδομική Ανώνυμη Εταιρεία και ΓΕΚΑΤ Ανώνυμη Τεχνική Εταιρεία, μπορούν να επικαλεσθούν για την προεπιλογή τους στο έργο Κατασκευή Φράγματος Συκιάς στον ποταμό Αχελώο και την εμπειρία και κάθε είδους υποστήριξη που θέτει στη διάθεση τους η Εταιρία J&Ρ, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην από 29-01-1996 σύμβαση μεταξύ των Εταιριών ΖΕΥΣ Ανώνυμη Τεχνική Εταιρεία και J&Ρ που έχει κατατεθεί στην αρμόδια για τη διεξαγωγή του διαγωνισμού Επιτροπή και Υπηρεσία.
Αθήνα, 01-07-1996
Θεωρήθηκε
Ο Πρόεδρος
Ο Εισηγητής