ΝΣΚ 600/1971

Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 600/1971 (15-07-1971)

Αριθμός ερωτήματος: Το υπ' αριθμό πρωτοκόλλου Ε17683/1144/17-06-1971 του Υπουργείου Δημοσίων Έργων, Υπηρεσία Οικισμού, Προϊστάμενος.

Περίληψη Ερωτήματος: Ποια η τηρητές διαδικασία προς νομιμοποίηση των άνευ αδείας ανεγερθέντων τριών ορόφων του στη Βουλιαγμένη ξενοδοχείου της εταιρείας Αστήρ, εν όψει ότι δια τους δυο τούτων εγένετο ο νόμιμος έλεγχος της μελέτης και εκπληρώθηκαν όλες οι για την έκδοση της άδειας οικονομικές υποχρεώσεις της ιδιοκτήτριας εταιρείας.

Απάντηση Ερωτήματος: Επί του πρόσθεν ερωτήματος το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους γνωμοδότησε ως ακολούθως:

Κατά το άρθρο 52 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος περί σχεδίων πόλεων κ.λ.π., κάθε οικοδομή και εκτέλεση οιασδήποτε εργασίας δόμησης ή κατασκευής υπόκειται στον έλεγχο του Κράτους και για την ανέγερση, επισκευή ή κατεδάφιση τούτων υπό οποιουδήποτε φυσικού ή νομικού προσώπου, απαιτείται η προηγούμενη έγγραφη άδεια της αρμόδιας υπηρεσίας, χορηγούμενη κατά τα στο επόμενο άρθρο 53 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 του νομοθετικού διατάγματος 194/1969 οριζόμενα, εν οις και η καταβολή των υπό των σχετικών ειδικών διατάξεων προβλεπόμενων τελών (παράγραφος 5 του άρθρου 53).

Εξάλλου δια μεν του άρθρου 1 του αναγκαστικού νόμου 410/1968 περί αυθαίρετων οικοδομικών κατασκευών, προβλέπεται η δυνατότητα της κατά την οριζόμενη διαδικασία εξαίρεσης από των περί κατεδάφισης αυθαίρετων κτισμάτων διατάξεων, των μέχρι της ισχύος του νόμου τούτου εντός των εγκεκριμένων σχεδίων των πόλεων ή κωμών ανεγερθεισών αυθαίρετων οικοδομών ή τμημάτων αυτών, υπό τους περαιτέρω στο άρθρο τούτο τιθέμενους όρους και προϋποθέσεις, εν αις και ότι το αυθαίρετο κτίσμα δεν ανεγέρθηκε επί κοινόχρηστου χώρου κατά την έννοια της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (βασιλικό διάταγμα 09-08-1955). Δια δε του άρθρου 2 του αυτού αναγκαστικού νόμου 410/1968, στους κατά την έναρξη της ισχύος του κυρίους ή συγκύριους κτιρίων ή τμημάτων αυτών, ανεγερθέντων εντός των εγκεκριμένων σχεδίων των πόλεων ή κωμών μετά την ισχύ του ως άνω Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού, άνευ αδείας ή καθ' υπέρβαση αυτής ή βάσει αδείας κριθείσης ακολούθως στο σύνολο ή εν μέρει μη σύμφωνης προς τις κείμενες διατάξεις, είτε τα κτίσματα αυτά πληρούν τους ισχύοντες πολεοδομικούς όρους είτε αντίκεινται μεν προς τούτους, αλλά εξαιρέθηκαν της κατεδάφισης κατά τη διαδικασία του άρθρου 1 του άνω νόμου, επιβάλλεται η υποχρέωση αφενός μεν καταβολής της κατά τις στην παράγραφο 3 του άρθρου αυτού διακρίσεις καθοριζόμενης εισφοράς υπέρ του Δημοσίου και αφετέρου υποβολής στην αρμόδια Οικονομική Εφορία δήλωσης, περί της κατά τ' άνω άνευ άδειας ή καθ' υπέρβαση ταύτης γενόμενης κατασκευής, εντός της δια της παραγράφου 4 του ιδίου άρθρου οριζόμενης και δια του άρθρου 4 του νομοθετικού διατάγματος 194/1969 προθεσμίας που παρατάθηκε μέχρι 31-12-1969, μετά την άπρακτη πάροδο της οποίας η ειρημένη εισφορά τριπλασιάζεται.

Τέλος και σε σχέση προς τον κύκλο των εμπιπτουσών στις αναφερθείσες διατάξεις του άρθρου 1 του αναγκαστικού νόμου 410/1968 περιπτώσεων μπορεί να ειπωθεί, ότι κατά το άρθρο 3 του προεδρικού διατάγματος της 18-03-1926 περί αυθαίρετων κατασκευών κ.λ.π. και τη παγία περί της έννοιας αυτού νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, για τον χαρακτηρισμό κτίσματος ως αυθαίρετου και κατεδαφιστέου απαιτείται η συνδρομή αμφότερων των στο άρθρο αυτό προϋποθέσεων ήτοι το μεν έλλειψη κανονικής οικοδομικής άδειας ή υπέρβαση της χορηγηθείσης, το δε αντίθεση του κτίσματος προς τους δια των εκάστοτε ισχυουσών πολεοδομικών διατάξεων επιβαλλόμενους όρους και περιορισμούς δόμησης (Συμβούλιο της Επικρατείας 58/1963, 285/1963, 1315/1963, 1424/1963, 1725/1963, 306/1962, 1762/1962, 1764/1962, 1418/1961, 1546/1961, 1748/1961, κ.α.).

Δια του ερωτήματος και του συνοδεύοντος αυτό από 16-06-1971 υπηρεσιακού σημειώματος της Υπηρεσίας Πολεοδομίας Αθηνών βεβαιώνεται μεν, ότι οι σε αυτό τρεις όροφοι του εις Βουλιαγμένη ξενοδοχείου της εταιρείας Αστήρ ανεγέρθηκαν άνευ αδείας, οι δυο τούτων μετ' υπηρεσιακό έλεγχο της οικείας μελέτης και πληρωμή όλων των φορολογικών και λοιπών υποχρεώσεων της ιδιοκτήτριας, πλην από πουθενά δεν προκύπτει κατά ποιον ακριβώς χρόνο ανεγέρθηκαν, αν πληρούν τους όρους δόμησης και αν κείνται εντός εγκεκριμένου σχεδίου. Εν όψει των διατάξεων που παρατέθηκαν παραπάνω και εφόσον ήθελε διαπιστωθεί ακριβής ή προφορικών παρασχεθείσα υπό της Υπηρεσίας πληροφορία, ότι οι ειρημένο τρεις όροφοι ανεγέρθηκαν εντός εγκεκριμένου σχεδίου προ της ισχύος του αναγκαστικού νόμου 410/1968, η ακολουθητέα για τη νομιμοποίησή των διαδικασία είναι η εξής.

(α) Ως προς τους Α και Β ορόφους, εφόσον η κατασκευή των δεν αντίκειται προς τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις εξ απόψεως όρων και περιορισμών δόμησης, δέον να χωρίσει εκ των υστέρων η έκδοση της οικείας πολεοδομικής άδειας, μη υφιστάμενης υποχρέωσης προς την καταβολή της εισφοράς του αναγκαστικού νόμου 410/1968, ήτις καθ' α εκ της αιτιολογικής επί του νόμου τούτου έκθεσης προκύπτει, θεσπίστηκε κυρίως προς κάλυψη των δια την χορήγηση της αδείας επιβαλλόμενων υπό της κείμενης νομοθεσίας οικονομικών υποχρεώσεων, τις οποίες αυτός που ανοικοδόμησε άνευ αδείας διέφυγε, ενώ εν προκειμένω η ειρημένη εταιρεία εκπλήρωσε αυτές στο ακέραιο κατά τα εκτεθέντα. Ούτε περαιτέρω ζήτημα εκ νέου πληρωμής των επιβαρύνσεων τούτων ανακύπτει, ως υποστηρίζει η Υπηρεσία Πολεοδομίας λόγω της προβαλλόμενης παρ' αυτής παραγραφής της αξίωσης αναζήτησης των καταβληθεισών, διότι οι τελευταίες δεν πληρώθηκαν αχρεωστήτως αλλά προς εκπλήρωση νόμιμης υποχρέωσης για την έκδοση της οικείας οικοδομικής αδείας. Εάν όμως πλην της έλλειψης της άδειας, οι ανωτέρω δυο όροφοι ανεγέρθηκαν και κατά παράβαση των οικείων όρων δόμησης, δέον όπως τηρηθεί η υπό του άνω νόμου διαγραφόμενη διαδικασία εξαίρεσης αυτών από των περί κατεδάφισης αυθαίρετων κτισμάτων διατάξεων, μη υφισταμένης σε περίπτωση καθ' ην ήθελον κριθεί μη κατεδαφιστέα, υποχρεώσεως καταβολής της εισφοράς του νόμου τούτου, οι οποίες εκπληρώθηκαν κατά τα ειρημένα των δι' αυτής καλυπτόμενων οικονομικών υποχρεώσεων αυτού που ανοικοδομεί άνευ αδείας.

(β) Ως προς τον Γ' όροφο, δια της άνευ αδείας ανέγερσης του οποίου απέφυγε η εταιρεία την πληρωμή των βαρυνουσών την άδεια κρατήσεων, είτε ούτος κατασκευάστηκε σύμφωνα προς τις πολεοδομικές διατάξεις είτε κατά παράβαση μεν τούτων αλλά ήθελε κριθεί ότι δεν κατεδαφίζεται, υφίσταται υποχρέωση καταβολής της εισφοράς που αναλογεί στον όροφο αυτόν του αναγκαστικού νόμου 410/1968, που προσδιορίζεται κατ' εφαρμογή των διατάξεων που παρατέθηκαν παραπάνω του άρθρου 2 αυτού, των περί του αντιθέτου ισχυρισμών της άνω εταιρείας στερούμενων οιουδήποτε νόμιμου ερείσματος.

Ο Εισηγητής Νομικός Σύμβουλος.