ΝΣΚ 977/1977
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 977/1977 (09-12-1977)
Αριθμός ερωτήματος: Το υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου Ε25453/18-08-1977 του Υπουργείου Δημοσίων Έργων / Υπηρεσία Οικισμού - Διεύθυνση Ε3.
Περίληψη Ερωτήματος: Ποίον όργανον είναι αρμόδιο δια την έκδοση αποφάσεως εξαιρέσεως από της κατεδαφίσεως αυθαιρέτων κατασκευών.
Απάντηση Ερωτήματος: Επί του πρόσθεν ερωτήματος το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους γνωμοδότησε ως ακολούθως:
Δια του άρθρου 1 του αναγκαστικού νόμου 410/1968 περί αυθαιρέτων οικοδομικών κατασκευών (ΦΕΚ 110/Α1968), ορίσθηκε ότι:
{1. Αυθαίρετες εντός των εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων ή κωμών οικοδομές ή τμήματα αυτών ανεγερθέντα μέχρι της ισχύος του παρόντος, δύναται δι' αποφάσεων του Υπουργού Δημοσίων Έργων, εκδιδομένων μετά γνώμη του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων να εξαιρούνται των περί κατεδαφίσεως αυθαιρέτων κτισμάτων διατάξεων, εφ' όσον η διατήρησις τούτων δεν θέτει σε κίνδυνο την ασφάλειαν της κατασκευής ουδέ αποβαίνει υπέρμετρα εις βάρος της πόλεως.}
Η άσκησις της αρμοδιότητος ταύτης του Υπουργού μεταβιβάσθηκε εις τον αρμόδιο Νομάρχη, συμφώνως προς την διάταξη του άρθρου 1 παράγραφος 2 του νομοθετικού διατάγματος [Ν] 532/1970 περί συμπληρώσεως των διατάξεων περί διοικητικής αποκεντρώσεως (ΦΕΚ 103/Α/1970), καθ' όσον αυτή δεν παρακρατήθηκε υπέρ του Υπουργού, δια του εις εκτέλεσιν του νομοθετικού τούτου διατάγματος εκδοθέντος βασιλικού διατάγματος [ΒΔ] 712/1970. Επακολούθησε το νομοθετικό διάταγμα 8/1973 Περί Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (ΦΕΚ 124/Α/1973), το οποίον ρύθμισε τα των αυθαιρέτων οικοδομών δια των διατάξεων των άρθρων 118 έως 124. Ειδικότερα, δια του άρθρου 118 ορίζεται ποιες είναι αυθαίρετες κατασκευές, δια των άρθρων 119 και 120 οι συνέπειες της αυθαιρέτου κατασκευής, δια των άρθρων 121, 122 και 123 η διαδικασία χαρακτηρισμού κατασκευής τίνος ως αυθαιρέτου, τα της υποβολής των ενστάσεων και τα της βεβαιώσεως του προστίμου και τέλος δια του άρθρου 124 ορίζονται αφενός τα της κατεδαφίσεως και αφ' ετέρου τα της δυνατότητας εξαιρέσεως από ταύτης υπό τις στο άρθρο τούτο οριζόμενες προϋποθέσεις. Ούτω, δια των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 124 ορίζεται ότι:
{3. Δι' αποφάσεως των Υφυπουργών Περιφερειακών Διοικητών δύναται να εγκρίνεται η εξαίρεσις από της κατά την προηγούμενη παράγραφο κατεδαφίσεως αυθαιρέτων κατασκευών εάν πρόκειται περί μικρών παραβάσεων ων η καθαίρεσις θα κατέληγε εις υπέρμετρη βλάβη του κτιρίου ή θα έθετε σε κίνδυνο την φέρουσα κατασκευήν αυτού ή θα παράβλαπτε υπέρμετρα την αισθητική εμφάνιση του κτιρίου ή θα απαιτούσε υπέρμετρες δια την αποκατάστασιν της αισθητικής δαπάνες και των οποίων η διατήρησις εν πάση περιπτώσει δεν θα έθετε σε κίνδυνο την ασφάλειαν της κατασκευής ουδέ θα απέβαινε υπέρμετρα εις βάρος της πόλεως.
4. Η απόφασις περί εξαιρέσεως εκδίδεται μετά σύμφωνον γνώμη του περιφερειακού Συμβουλίου Δημοσίων Έργων, επί τη υπό του ενδιαφερομένου υποβολή δηλώσεως εις τον αρμόδιο Οικονομικό Έφορο κατά την διαδικασίαν του αναγκαστικού νόμου 410/1968 και των εις εκτέλεσιν τούτου βασιλικών διαταγμάτων και αποφάσεων.}
Δια των διατάξεων τούτων καθορίζεται το αρμόδιο όργανον δια την έκδοση αποφάσεων περί εξαιρέσεως από της κατεδαφίσεως ως τοιούτον θα ορίζεται ο αρμόδιος Υφυπουργός, Περιφερειακός Διοικητής μετά γνώμη του περιφερειακού Συμβουλίου Δημοσίων Έργων. Το όργανον τούτο είναι αρμόδιο, όχι μόνον δια τις μετά την ισχύ του νομοθετικού διατάγματος 8/1973 λαμβάνουσες χώρα οικοδομικές παραβάσεις, αλλά και δια της προ της ισχύος αυτού που έλαβαν χώρα, ότι απλώς τίθεται ζήτημα διαχρονικού δικαίου εφαρμοζομένων μόνον των ουσιαστικών διατάξεων των ισχυουσών κατά τον χρόνον ανεγέρσεως της κατασκευής κατά την διαδικασίαν την καθοριζομένη υπό των άρθρων 118 - 124 του νομοθετικού διατάγματος 8/1973 (ΣτΕ 2271/1976, 84/1977). Ούτω, δια των διατάξεων τούτων δέον να θεωρηθεί ως καταργηθείσα η αρμοδιότης του Νομάρχου δια την εξαίρεση από της κατεδαφίσεως κατά τον αναγκαστικού νόμου 410/1968. Η αρμοδιότης αυτή του Υφυπουργού - Περιφερειακού Διοικητού ασκείτο με επιμέλεια της σε αυτό Επιθεωρήσεως Δημοσίων Έργων (άρθρο 14 παράγραφος ι)ε' του νομοθετικού διατάγματος [Ν] 206/1973) και του περιφερειακού Συμβουλίου Δημοσίων Έργων.
Επακολούθησε το νομοθετικό διάταγμα [Ν] 241/1973, δια του άρθρου 1 του οποίου ορίσθηκε ότι:
{1. Από της ενάρξεως ισχύος του παρόντος καταργούνται οι Περιφερειακές Διοικήσεις και οι θέσεις Υφυπουργών - Περιφερειακών Διοικητών, των σε αυτούς Γενικών Γραμματέων ως και του προσωπικού των γραφείων αυτών.
2. Οι πάσης φύσεως αρμοδιότητες των Υφυπουργών - Περιφερειακών Διοικητών μεταφέρονται αυτοδικαίως εις τα οικεία κεντρικά και περιφερειακά όργανα των καθ' έκαστον Υπουργείων και ασκούνται εφ' εξής υπ' αυτών συμφώνως προς τις διατάξεις τις ισχύουσες κατά τον χρόνον μεταβιβάσεώς των εις τους Υφυπουργούς - Περιφερειακούς Διοικητές, οι δε αρμοδιότητες του Υπουργού Βορείου Ελλάδος ασκούνται υπό των κατά περίπτωσιν αρμοδίων καθ' ύλην Υπουργών.
3. Οι υφιστάμενοι διανομαρχιακού επιπέδου υπηρεσίες των καθ' έκαστον Υπουργείων διατηρούνται.}
Μετά την ισχύ του νομοθετικού διατάγματος [Ν] 241/1973 τούτου η κατά το άρθρο 124 παράγραφος 3 του νομοθετικού διατάγματος 8/1973 αρμοδιότης των Υφυπουργών Περιφερειακών Διοικητών προς έκδοση αποφάσεως περί εξαιρέσεως από της κατεδαφίσεως αυθαιρέτου κατασκευής, μη προερχομένης εκ μεταβιβάσεως εξ ετέρων οργάνων, ώστε να είναι δυνατή, μετά την κατάργηση των Περιφερειακών Διοικήσεων και των θέσεων των Υφυπουργών Περιφερειακών Διοικητών, η συμφώνως προς τις προαναφερθείσας διατάξεις του άρθρου 1 παράγραφος 2 του νομοθετικού διατάγματος [Ν] 241/1973 αυτοδίκαια μεταφορά αυτής εις τα, εις α πρότερον ανήκε αυτή, κεντρικά ή περιφερειακά όργανα, αλλά καθιερωθείσα απ' ευθείας δια της προσημειωθήσης διατάξεως του άρθρο 124 παράγραφος 3 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού υπέρ των υφισταμένων τότε Υφυπουργών - Περιφερειακών Διοικητών, δέον να θεωρηθεί ότι, μετά την κατάργηση των εν λόγω θέσεων, δεν μεταφέρθηκε κατά τον σκοπόν του νομοθετικού διατάγματος [Ν] 241/1973, εις τις κεντρικές υπηρεσίες του Υπουργείου, αλλά ότι παρέμεινε εις τις Επιθεωρήσεις Δημοσίων Έργων,ασκουμένη νυν υπό του Προϊσταμένου της Επιθεωρήσεως Δημοσίων Έργων (ΣτΕ 3456/1977).
Το αυτό ισχύει και δια την περίπτωσιν του άρθρο 124 παράγραφος 5 του αυτού νομοθετικού διατάγματος. Η διάταξις αυτή ορίζει ότι:
{5. Κτίριον ή μέρος αυτού, κατασκευαζόμενο βάσει αδείας εκδοθείσης μέχρι της δημοσιεύσεως του παρόντος και ήτις άδεια εκδοθείσα μεν υπ' ευθύνη του μελετητή, κατά το άρθρο 2 του νομοθετικού διατάγματος 194/1969, ελέγχθηκε κατόπιν υπό της αρμοδίας υπηρεσίας ως καλώς έχουσα, διαπιστωθέντος τούτου δι' εγγράφου της υπηρεσίας κοινοποιηθέντος εις τους ενδιαφερομένους, δύναται να χαρακτηρισθεί ως μη κατεδαφιστέο κατά τις διατάξεις του αναγκαστικού νόμου 410/1968 έστω και εάν εκ των υστέρων εκρίθη ότι αντίκειται εις τις κείμενες διατάξεις επί των θεμάτων της παραγράφου 2 του άρθρου 119 του παρόντος.}
Η περίπτωσις αυτή καθιερώθηκε το πρώτον υπό του νομοθετικού διατάγματος 8/1973 και, εν συνεχεία με τα ανωτέρω λεχθέντα, και η δια την εφαρμογήν αυτής αρμοδιότης του Υφυπουργού - Περιφερειακού Διοικητικού καθιερώθηκε το πρώτον δια της διατάξεως ταύτης και συνεπώς μη προερχομένης εξ άλλης υπηρεσίας, εξακολουθεί να παραμένει εις την αρμοδία Επιθεώρηση Δημοσίων Έργων, ασκουμένη υπό του Προϊσταμένου αυτής.
Η άποψις ότι η παραπομπή στις διατάξεις του αναγκαστικού νόμου 410/1968 έχει την έννοια ότι παραπέμπει και εις τις διατάξεις περί του αρμοδίου οργάνου δεν ευσταθεί, διότι ως ανωτέρω ελέχθη, η παραπομπή γίνεται εις τις ουσιαστικές διατάξεις και ουχί και εις τις διαδικαστικές. Επίσης δεν ευσταθεί και η άποψις ότι, αφ' ου η παράγραφος 3 ορίζει ρητώς τον Υφυπουργό - Περιφερειακό Διοικητή ως αρμόδιο δια την έκδοση της αποφάσεως εξαιρέσεως, έπεται ότι δια την περίπτωσιν της παραγράφου 5 όπου δεν αναφέρεται, δεν τυγχάνει ούτος αρμόδιος, αλλά ο κατά τις προϋπάρχουσες διατάξεις, Νομάρχης. Πλην όμως η μνεία του Υφυπουργού - Περιφερειακού Διοικητού εις την παράγραφο 3 γίνεται διότι τότε το πρώτον καθορίζεται το αρμόδιο όργανον και δεν υπήρχε ανάγκη να επαναληφθεί και εις την παράγραφο 5. Εάν ο νομοθέτης ήθελε την αρμοδιότητα άλλου οργάνου δια την περίπτωσιν της παραγράφου 5 θα έπρεπε να το ορίσει ρητώς, διότι δεν νοείται το ανώτερο ιεραρχικώς όργανον ως είναι ο Υφυπουργός - Περιφερειακός Διοικητής να είναι αρμόδιος δια τις μικροπαραβάσεις και το υποδεέστερο δια τις μείζονος σημασίας χωρίς τούτο να ορίζεται ρητώς. Την αρμοδιότητα ταύτη δεν μετέβαλε ο νόμος 551/1977, όστις καθόρισε τον νομάρχη ως αρμόδιο δια την έκδοση της αποφάσεως περί εξαιρέσεως από της κατεδαφίσεως επί περιπτώσεων υπογείων σταθμών αυτοκινήτων μικρού και μέσου μεγέθους, διότι ρυθμίζει συγκεκριμένη περίπτωσιν. Ούτε όμως και το προεδρικό διάταγμα [ΠΔ] 910/1977 Περί Οργανισμού του Υπουργείου Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ 305/Α/1977), διότι στο άρθρο 78 παράγραφος 4 μόνο προκειμένου περί της Νομαρχίας Αττικής διέλαβε διάταξη αρμοδιότητος της Διευθύνσεως Τεχνικών Υπηρεσιών της Νομαρχίας Αττικής, ενώ δεν έπραξε το αυτό δια τις λοιπές Διευθύνσεις Τεχνικών Υπηρεσιών. Κατ' ακολουθίαν τούτων, η Ολομέλεια του Νομικού Συμβουλίου έχει την γνώμη ότι οι ως άνω αρμοδιότητες ασκούνται νυν υπό των Επιθεωρήσεων Δημοσίων Έργων δια του Προϊσταμένου αυτών.
Εν Αθήναις τη 15-12-1977.
Ο Εισηγητής