Απόφαση 214/2016: Σχετικά με τις αριθμητικές τιμές των συντελεστών της μεθοδολογίας επιμερισμού του Ειδικού Τέλους του άρθρου 143 παράγραφος 2 περίπτωση γ' του νόμου 4001/2011, όπως ισχύει
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Απόφαση 214/2016: Σχετικά με τις αριθμητικές τιμές των συντελεστών της μεθοδολογίας επιμερισμού του Ειδικού Τέλους του άρθρου 143 παράγραφος 2 περίπτωση γ' του νόμου 4001/2011, όπως ισχύει, (ΦΕΚ 2450/Β/2016), 09-08-2016.
(συνεδρίαση 30-06-2016)
Λαμβάνοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις του νόμου 4001/2011 Για τη λειτουργία Ενεργειακών Αγορών Ηλεκτρισμού και Φυσικού Αερίου, για Έρευνα, Παραγωγή και δίκτυα μεταφοράς Υδρογονανθράκων και άλλες ρυθμίσεις. (ΦΕΚ 179/Α/2011) και ιδίως το άρθρο 143, όπως ισχύει.
2. Τις διατάξεις του νόμου 4152/2013 Επείγοντα μέτρα εφαρμογής των νόμων 4046/2012, 4093/2012 και 4127/2013 (ΦΕΚ 107/Α/2013) και ιδιαίτερα τις διατάξεις της Παραγράφου Ι.2 και Ι.3.
3. Τις διατάξεις του νόμου 4254/2014 Μέτρα στήριξης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας στο πλαίσιο εφαρμογής του νόμου 4046/2012 και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ 85/Α/2013) και ιδιαίτερα τις διατάξεις της Παραγράφου ΙΓ.
4. Τις διατάξεις του νόμου 4123/2013 Διατήρηση ενός ελάχιστου επιπέδου αποθεμάτων αργού πετρελαίου ή / και προϊόντων πετρελαίου και άλλες διατάξεις (Εναρμόνιση του εθνικού δικαίου προς την Οδηγία 2009/119/ΕΚ) (ΦΕΚ 43/Α/2013) και ειδικότερα τις διατάξεις του άρθρου 26.
5. Τις διατάξεις του νόμου 4111/2013 Συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, τροποποιήσεις του νόμου 4093/2012, κύρωση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου...και άλλες επείγουσες διατάξεις (ΦΕΚ 18/Α/2013) και ειδικότερα τις διατάξεις των άρθρων 32 παράγραφος 1 και 49 παράγραφος 3.
6. Τις διατάξεις του νόμου 4093/2012 Έγκριση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013 - 2016 - Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής του νόμου 4046/2012 και του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016 (ΦΕΚ 222/Α/2012) και ιδίως την παράγραφο Ι.2.
7. Τις διατάξεις του νόμου 4062/2012 Αξιοποίηση του πρώην Αεροδρομίου Ελληνικού - Πρόγραμμα ΗΛΙΟΣ Προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (Ενσωμάτωση Οδηγίας 2009/28/ΕΚ) - Κριτήρια Αειφορίας Βιοκαυσίμων και Βιορευστών (Ενσωμάτωση Οδηγίας 2009/30/ΕΚ), (ΦΕΚ 70/Α/2012) και ιδίως την παράγραφο 3 του άρθρου 39.
8. Τις διατάξεις του νόμου 4042/2012 Ποινική προστασία του περιβάλλοντος - Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/99/ΕΚ - Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων - Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ - Ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΦΕΚ 24/Α/2012) και ιδίως την παράγραφο 7 του άρθρου 52.
9. Τις διατάξεις του νόμου 3468/2006 Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης και λοιπές διατάξεις (ΦΕΚ 129/Α/2006), όπως ισχύει.
10. Την υπ' αριθμόν οίκοθεν Δ5-ΗΛ/Β/Φ.1.20/290/2013 απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Μεθοδολογία επιμερισμού του Ειδικού Τέλους του άρθρου 143 παράγραφος 3 περίπτωση γ' του νόμου 4001/2011 (ΦΕΚ 10/Β/2013).
11. Την υπ' αριθμόν οίκοθεν Δ5-ΗΛ/Β/Φ.1.21/4123/2014 απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Τροποποίηση της υπ' αριθμόν οίκοθεν Δ5-ΗΛ/Β/Φ.1.20/290/2013 απόφασης του Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής: Μεθοδολογία επιμερισμού του Ειδικού Τέλους του άρθρου 143 παράγραφος 3 περίπτωση γ' του νόμου 4001/2011 (ΦΕΚ 10/Β/2013) (ΦΕΚ 719/Β/2014).
12. Την υπ' αριθμόν 465/2015 απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Σχετικά με τις αριθμητικές τιμές των συντελεστών της μεθοδολογίας επιμερισμού του Ειδικού Τέλους του άρθρου 143 παράγραφος 2 περίπτωση γ' του νόμου 4001/2011, όπως ισχύει, για το ημερολογιακό έτος 2016 (ΦΕΚ 2815/Β/2015).
13. Την υπ' αριθμόν κοινή υπουργική απόφαση ΗΠ/54409/2632/2004 (ΦΕΚ 1931/Β/2004) σχετικά με το Σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2003/87/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της Κοινότητας και την τροποποίηση της οδηγίας 1996/61/ΕΚ του Συμβουλίου του Συμβουλίου της 13-10-2003 και άλλες διατάξεις, όπως τροποποιημένη ισχύει.
14. Τις διατάξεις του άρθρου 50 του νόμου 4369/2016 Εθνικό Μητρώο Επιτελικών Στελεχών Δημόσιας Διοίκησης, βαθμολογική διάρθρωση θέσεων, συστήματα αξιολόγησης, προαγωγών και επιλογής προϊσταμένων (διαφάνεια-αξιοκρατία και αποτελεσματικότητα της Δημόσιας Διοίκησης) και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ 33/Α/2016).
15. Την υπ' αριθμόν 2/2016 Γνωμοδότηση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σχετικά με την κατανομή των εσόδων από πλειστηριασμούς αδιάθετων δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, για το ημερολογιακό έτος 2016, η οποία διαβιβάστηκε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με το υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου ΡΑΕ Ο-63851/2016 συνοδευτικό έγγραφο.
16. Τα άρθρα 107 και 108 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
17. Την από 28-06-2014 υπ' αριθμόν 2014/C 200/01 ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις Κατευθυντήριες Γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς περιβάλλοντος και ενέργειας (2014-2020) (εφεξής, Κατευθυντήριες Γραμμές).
18. Τα συμπεράσματα της Αρχής σχετικά με τη συμβατότητα του επιμερισμού του Ειδικού Τέλους για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων, που εξήχθησαν -κατόπιν αξιολόγησης των εθνικών ρυθμίσεων - στο πλαίσιο της συμβολής της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας στη σύνταξη απάντησης επί των ερωτημάτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βάσει της εκκρεμούς Καταγγελίας SA. 38220 (2014/CP) Καταγγελία περί εικαζόμενης κρατικής ενίσχυσης μέσω της χορήγησης σε καταναλωτές υψηλής και μεσαίας τάσης μειώσεων εκ του ειδικού τέλους για τη μείωση των εκπομπών αερίων ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ), όπως τα εν λόγω συμπεράσματα αποτυπώνονται στο από 18-11-2015 Ενημερωτικό σημείωμα σχετικά με την αναγκαία αναδιοργάνωση του ελληνικού συστήματος παροχής μειώσεων στις επιβαρύνσεις που συνδέονται με τη χρηματοδότηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (ΕΤΜΕΑΡ), σε συμμόρφωση με το ενωσιακό δίκαιο που απέστειλε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και το Υπουργείο Οικονομικών (αριθμός πρωτοκόλλου ΡΑΕ Ο-62617/2015, εμπιστευτική έκδοση).
19. Την εν εξελίξει διαδικασία συνεργασίας των ελληνικών αρχών με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναφορικά με την εξέταση της ως άνω Καταγγελίας SA 38220, κατά το τρέχον στάδιο της οποίας, η αρμόδια υπηρεσία παρείχε πρόσθετες πληροφορίες προς τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Επιτροπής και υπέβαλε Σχέδιο Προσαρμογής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο τμήμα 3.7.3 των Κατευθυντηρίων Γραμμών.
20. Τα στοιχεία που παρασχέθηκαν από τη Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου ΡΑΕ Ι-206341/2016) τα οποία περιλαμβάνουν απολογιστικά στοιχεία και προβλέψεις σχετικά με τις πωλήσεις ανά κατηγορία πελατών Μέσης και Χαμηλής Τάσης για τα έτη 2015, 2016 και 2017.
21. Τα υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου ΡΑΕ Ι-206977/2016, Ι-206997/2016 και Ι-207121/2016 ηλεκτρονικά αρχεία της Δημόσιας Επιχείρισης Ηλεκτρισμού, τα οποία περιλαμβάνουν απολογιστικά στοιχεία για το έτος 2015, σχετικά με τις πωλήσεις των πελατών Υψηλής Τάσης, του Διεθνούς Αεροδρομίου Αθηνών, των ορυχείων της Δημόσιας Επιχείρισης Ηλεκτρισμού, των αντλητικών συστημάτων και των βοηθητικών συστημάτων παραγωγής, όπως επίσης και στοιχεία για το μέσο έσοδο ανά κατηγορία πελατών Υψηλής, Μέσης και Χαμηλής Τάσης.
22. Το πλέον πρόσφατο Μηνιαίο Δελτίο Παρακολούθησης του Ειδικού Λογαριασμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας & Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης - Μάιος 2016 του Λειτουργού Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, το οποίο αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του στις 30-06-2016.
23. Το υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου ΡΑΕ Ο-64457/24-06-2016 έγγραφο της Αρχής, καθώς και το υπό στοιχεία 3244/29-06-2016 (αριθμός πρωτοκόλλου ΡΑΕ Ι-207929/30-06-2016) έγγραφο του Υπουργείου, σχετικά με την επεξεργασία εναλλακτικών προσεγγίσεων για την αναδιάρθρωση των εσόδων του Ειδικού Λογαριασμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας / Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης του άρθρου 143 του νόμου 4001/2011 και τη σκοπούμενη άμεση προώθηση συναφούς νομοθετικής ρύθμισης.
24. Το γεγονός ότι σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 32 του νόμου 4001/2011, οι πράξεις κανονιστικού χαρακτήρα που εκδίδονται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
25. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού.
Σκέφτηκε ως εξής:
Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 143 παράγραφος 1 του νόμου 4001/2011: Η Λειτουργός Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας και η Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας ανακτούν πλήρως τα ποσά που καταβάλλουν στους αντισυμβαλλόμενους κατά τις διατάξεις της περίπτωσης θ' της παραγράφου 2 του άρθρου 118 και της περίπτωσης η' της παραγράφου 2 του άρθρου 129 αντίστοιχα, μέσω ειδικού διαχειριστικού λογαριασμού, όπως αυτός δημιουργήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 40 του νόμου 2773/1999, τον οποίο διαχειρίζεται η Λειτουργός Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Επειδή, κατά τις διατάξεις του άρθρου 143 παράγραφος 2 του νόμου 4001/2011, όπως τροποποιημένες ισχύουν, Έσοδα του ειδικού Λογαριασμού είναι:
(α) Τα ποσά που καταβάλλουν οι παραγωγοί και οι προμηθευτές στο πλαίσιο του Ημερήσιου Ενεργειακού Προγραμματισμού και της Εκκαθάρισης των Αποκλίσεων Παραγωγής - Ζήτησης (...),κατά τρόπον ώστε να αντανακλούν κατ' ελάχιστον το μεσοσταθμικό μεταβλητό κόστος των θερμικών συμβατικών σταθμών και να αναλογούν στην ενέργεια που εγχέεται κατά προτεραιότητα στο σύστημα μεταφοράς και στο δίκτυο διανομής της ηπειρωτικής χώρας και των συνδεδεμένων με αυτά νησιών (...),
(β) Τα ποσά που καταβάλλουν οι Προμηθευτές στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, για την ηλεκτρική ενέργεια που απορροφάται στα συστήματα των νησιών αυτών, που παράγεται από τις μονάδες που αναφέρονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 129. [...]
(γ) Έσοδα από την επιβολή ειδικού τέλους για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ) επί της κατανάλωσης, που διαφοροποιείται ανά κατηγορία Πελατών, περιλαμβανομένων και των αυτοπαραγωγών, ομοιόμορφα για όλη την ελληνική επικράτεια, σύμφωνα με μεθοδολογία η οποία καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, που εκδίδεται μετά από γνώμη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας.
Η μεθοδολογία λαμβάνει υπόψη την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνει ο κάθε Πελάτης και περιλαμβάνει συντελεστές που διαφοροποιούν το ειδικό τέλος κατά κατηγορία Πελατών, περιλαμβανόμενων των αυτοπαραγωγών, έτσι ώστε να προκύπτει χρέωση που εξισορροπεί τις οικονομικές συνέπειες μεταξύ των κατηγοριών Πελατών. Ειδικά για τους αυτοπαραγωγούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας που εμπίπτουν στις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 14Α του νόμου 3468/2006, το ειδικό τέλος καταβάλλεται από κάθε αυτοπαραγωγό αποκλειστικά και μόνο για το τμήμα της ηλεκτρικής ενέργειας που συνολικά αυτός απορροφά από το Δίκτυο ή το Σύστημα.
Οι αριθμητικές τιμές των συντελεστών της ανωτέρω μεθοδολογίας, καθώς και οι μοναδιαίες χρεώσεις που επιβάλλονται στους Πελάτες, προσδιορίζονται με απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, τον 12ο μήνα εκάστου έτους προκειμένου να εφαρμοσθεί το επόμενο ημερολογιακό έτος, μετά από προϋπολογιστική εκτίμηση των εσόδων και εξόδων του ειδικού διαχειριστικού Λογαριασμού. Οι ανωτέρω μοναδιαίες χρεώσεις αναθεωρούνται με την ίδια διαδικασία, τον 6ο μήνα κάθε ημερολογιακού έτους για εφαρμογή από την 1η Ιουλίου έως την 31η Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, εφόσον αυτό απαιτείται με βάση την εξέλιξη των εσόδων και εξόδων του ειδικού διαχειριστικού Λογαριασμού εντός του έτους. (...),
(δ) Τα έσοδα που προέρχονται από τις δημοπρατήσεις των αδιάθετων δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 25 του νόμου 3468/2006, όπως τροποποιείται με τον παρόντα νόμο.
(ε) Ποσά που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία..
Επειδή, σύμφωνα με το πλέον πρόσφατο Μηνιαίο Δελτίο Ειδικού Λογαριασμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης - Μάιος 2016 (Σχετικό 22), το οποίο αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Λειτουργού Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας στις 30-06-2016, και τα αναφερόμενα σε αυτό στοιχεία, τα οποία έχουν προκύψει από επεξεργασία δεδομένων του Λειτουργού της Αγοράς στις 16-05-2016 (όπως αναφέρεται στη σελίδα 1 του Δελτίου αυτού), αναφέρονται -μεταξύ άλλων- τα εξής:
(α) Τα έσοδα από το ειδικό τέλος για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων που προϋπολογίζεται να εισρεύσουν στον Ειδικό Λογαριασμό για το έτος 2016 και 2017 ανέρχονται αντίστοιχα σε 961,08 εκατομμύρια € (για την περίοδο από Ιούλιο-Δεκέμβριο 2016 σε 507,33 εκατομμύρια €) και 976,04 εκατομμύρια €.
(β) Το υπόλοιπο του Ειδικού Λογαριασμού στο τέλος του μηνός Απριλίου 2016 ανέρχεται σε - 98,68 εκατομμύρια €.
(γ) Το υπόλοιπο του Ειδικού Λογαριασμού στο τέλος Δεκεμβρίου 2016 εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε -281,35 εκατομμύρια €.
(δ) Το υπόλοιπο του Ειδικού Λογαριασμού στο τέλος Δεκεμβρίου 2017 εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε -436,24 εκατομμύρια €.
Επειδή, εκ των ανωτέρω δεδομένων διαπιστώνεται σημαντικό έλλειμμα στον Ειδικό Λογαριασμό το οποίο -συνεπάγεται ουσιώδεις δυσχέρειες στην εξυπηρέτηση των πληρωμών προς τους παραγωγούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης.
Περαιτέρω, από τον συνδυασμό των στοιχείων του πιο πρόσφατου Μηνιαίου Δελτίου Ειδικού Λογαριασμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης - Μάιος 2016 (Σχετικό 22), καθώς και των απεσταλμένων στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας στοιχείων των Δημόσια Επιχείριση Ηλεκτρισμού και Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (Σχετικά 20 και 21), προκειμένου να επιτευχθεί μηδενισμός του ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας / Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης μέχρι το τέλος του 2016, και να αποκατασταθεί η δυνατότητα πληρωμών προς τους παραγωγούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας / Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης, το συνολικό απαιτούμενο έσοδο προς ανάκτηση κατά την περίοδο 01-07-2016 - 31-12-2016 εκτιμάται στα 788,67 εκατομμύρια ευρώ και η μέση απαιτούμενη χρέωση ΕΤΜΕΑΡ διαμορφώνεται στα 31,37 €/MWh. Η άμεση δε αναπροσαρμογή των συντελεστών κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 143 του νόμου 4001/2011 όπως ισχύει, δεδομένου ότι η μέση χρέωση ειδικού τέλους για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων βάσει της υπ' αριθμόν 465/2015 απόφασης της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας ανέρχεται σήμερα στα 18,13 €/MWh, θα οδηγούσε σε υπέρμετρη αύξηση των χρεώσεων που επιβάλλονται στους πελάτες της τάξεως του 73% μεσοσταθμικά. Όπως γίνεται ευχερώς αντιληπτό η επιβάρυνση αυτή, λόγω του μεγέθους της, συνιστά αφενός ασύμμετρα επαχθές μέτρο για τους καταναλωτές, αφετέρου δύναται να δημιουργήσει μείζονα προβλήματα στην αλυσίδα της αγοράς ενέργειας και να επιδεινώσει έτι περαιτέρω τα προβλήματα ρευστότητας και την οικονομική αστάθεια των συμμετεχόντων σε αυτήν, προκαλώντας έντονη αρρυθμία στην αγορά ενέργειας.
Επειδή, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της για την αξιολόγηση της πορείας των εσόδων και εξόδων του Ειδικού Διαχειριστικού Λογαριασμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης, καθώς και την αναπροσαρμογή των χρεώσεων ειδικού τέλους για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 143 του νόμου 4001/2011, έχοντας εγκαίρως διαγνώσει την επιδεινούμενη κατάσταση του Ειδικού Λογαριασμού (βλέπε Σχετικό 15) και προκειμένου να αποφευχθεί -κατά το δυνατόν η κατά τα ανωτέρω ουσιώδης αύξηση των χρεώσεων ειδικού τέλους για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων, έκρινε σκόπιμη τη διερεύνηση εναλλακτικών λύσεων για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του Ειδικού Λογαριασμού. Στο πλαίσιο αυτό, επανεξέτασε το πλέγμα των ρυθμίσεων που διέπουν τις εισροές στον Ειδικό Λογαριασμό και, κατόπιν εκτεταμένης σχετικής μελέτης του ζητήματος με τη συνδρομή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, πρότεινε στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας ολοκληρωμένη νομοθετική ρύθμιση (τροποποίηση του εν λόγω άρθρου 143) για την αναδιάρθρωση των εσόδων του Ειδικού Λογαριασμού (υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου ΡΑΕ Ο-64457/24-06-2016 έγγραφό της). Η ρύθμιση αυτή έχει ως στόχο τον εξορθολογισμό της εισροής των εσόδων του λογαριασμού μέσω της χονδρεμπορικής αγοράς, βάσει μιας ορθότερης απεικόνισης της τιμής της ενέργειας που αγοράζει ο Προμηθευτής από τη χονδρεμπορική αγορά για την προμήθεια των πελατών του.
Αναλυτικότερα, βάσει των προβλέψεων του άρθρου 143 του νόμου 4001/2011, μέρος των εσόδων του Ειδικού Λογαριασμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας / Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης προέρχεται από τη συμμετοχή των εκπροσώπων φορτίου (προμηθευτών κ.λ.π.) στην προ ημερήσια αγορά μέσω του Ημερήσιου Ενεργειακού Προγραμματισμού (ΗΕΠ), βάσει κυρίως της διαμορφούμενης Οριακής Τιμής του Συστήματος (ΟΤΣ). Ωστόσο, ο τρόπος συμμετοχής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας/Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης στον Ημερήσιο Ενεργειακό Προγραμματισμό κατά προτεραιότητα-με μηδενική τιμή, προκαλεί στρέβλωση κατά τον προσδιορισμό του κόστους ενέργειας βάσει της Οριακής Τιμής Συστήματος, η οποία τελικά προκύπτει σαφώς μειωμένη και δεν αντανακλά την πραγματική αξία της ενέργειας που χρεώνονται οι Προμηθευτές για την κατανάλωση των Πελατών τους. Όσο δε μεγαλύτερη είναι η διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας/Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης στο ενεργειακό μείγμα της κατανάλωσης, τόσο μειώνεται το κόστος ενέργειας όπως αποτυπώνεται στην Οριακή Τιμή του Συστήματος και το οποίο αντιμετωπίζουν οι εκπρόσωποι φορτίου.
Ως φυσικό επακόλουθο, τα έσοδα του Ειδικού Λογαριασμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας / Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης από τη συμμετοχή των εκπροσώπων φορτίου στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας μειώνονται σημαντικά. Με τον τρόπο αυτό, ένα σημαντικό μέρος του κόστους ενέργειας, το οποίο προφανώς θα έπρεπε να αποτελεί τμήμα του ανταγωνιστικού σκέλους τους κόστους ενέργειας για τον προμηθευτή και να απεικονίζεται στο ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων, ρυθμίζεται εν τέλει διοικητικά μέσω της ρυθμιζόμενης χρέωσης του Ειδικού Τέλους για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων. Η εν λόγω θεώρηση αποτυπώθηκε εξάλλου και στην πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ 3366/2015, στο σκεπτικό της οποίας αναφέρεται ότι το ειδικό τέλος για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων αποτελεί πραγματικό κόστος ενέργειας που παρήχθη και κατέληξε στην κατανάλωση μέσω του Προμηθευτή και το οποίο εν συνεχεία καλύπτεται με την επιβολή χρεώσεων προς τους καταναλωτές. Ως εκ τούτου, το ειδικό τέλος για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων απεικονίζει κόστος ενέργειας που θα πρέπει να αναληφθεί από τους Προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας κατά την αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας την οποία προμηθεύουν τους πελάτες τους.
Βάσει των αποτελεσμάτων της ως άνω μελέτης, εκτιμάται ότι η διαφορά του κόστους ενέργειας, όπως αντανακλάται με την Οριακή Τιμή Συστήματος, μεταξύ δύο καταστάσεων λειτουργίας της αγοράς, δηλαδή, της σημερινής λειτουργίας της, αφενός, και της υποθετικής λειτουργίας της, αφετέρου, χωρίς τη συμμετοχή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας / Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης, υπερβαίνει σε ετήσια βάση τα 300 εκατομμύρια €. Ένα τέτοιας τάξεως ποσό, αν δεν ακολουθούνταν το σημερινό μοντέλο, θα καταβαλλόταν από τους προμηθευτές κατά τη λειτουργία του Ημερήσιου Ενεργειακού Προγραμματισμού και δεν θα μεταφερόταν ως ρυθμιζόμενη χρέωση στους καταναλωτές μέσω του Ειδικού Τέλους για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων. Είναι δε προφανές, όπως προκύπτει και από τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της μελέτης αυτής, ότι η περαιτέρω αύξηση της διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας μεγεθύνει έτι περαιτέρω την απόκλιση αυτή.
Επειδή, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Σχετικό 233) γνωστοποίησε στην Αρχή ότι υιοθετεί την πρότασή της σχετικά με την αναγκαιότητα θέσπισης των εισηγούμενων ρυθμίσεων προκειμένου να αρθούν οι στρεβλώσεις στη διαμόρφωση της Οριακής Τιμής Συστήματος (ΟΤΣ) στην αγορά του Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου λόγω του τρόπου συμμετοχής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας / Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης στον Ημερήσιο Ενεργειακό Προγραμματισμό (ΗΕΠ) με μηδενική τιμή, με επακόλουθο τα έσοδα του ειδικού λογαριασμού από την αγορά αυτή να είναι σαφώς μειωμένα. Στη βάση αυτή, δηλώνεται πρόθεση ανάληψης νομοθετικής πρωτοβουλίας ...στο αμέσως προσεχές διάστημα, πιθανότατα έως το τέλος του Ιουλίου 2016, (...) η οποία, θα αφορά αφενός τον εξορθολογισμό των εσόδων του ειδικού λογαριασμού και, αφετέρου, τον επανακαθορισμό σαφούς χρονοδιαγράμματος για τη λήψη των αναγκαίων αποφάσεων εκ μέρους της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας περί αναπροσαρμογής των χρεώσεων ειδικού τέλους για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων.
Επειδή, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, κατά δέσμια αρμοδιότητα, εποπτεύει την εγχώρια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και, μεταξύ άλλων, μεριμνά, και για τη δυνατότητα πληρωμής από το Λειτουργό της Αγοράς των παραγωγών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης, και ως εκ τούτου της εύρυθμης λειτουργίας της ενεργειακής αγοράς.
Επειδή, επιπρόσθετα, στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, κατά τα οριζόμενα στην εθνική και κοινοτική νομοθεσία, έχει ανατεθεί η θεμελιώδους σημασίας αρμοδιότητα για τη μέριμνα της προστασίας των συμφερόντων των τελικών καταναλωτών, και συνεπώς του, κατά πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, δημοσίου συμφέροντος, έτσι ώστε αυτοί να μην πλήττονται υπέρμετρα από τις απότομες διακυμάνσεις, και ιδίως τις αυξήσεις των χρεώσεων που τους επιβάλλονται.
Επειδή, η άσκηση από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της κατ' άρθρο 143 παράγραφος 2 (γ) του νόμου 4001/2011 αρμοδιότητάς της διέπεται από τις θεμελιώδεις γενικές αρχές του Διοικητικού Δικαίου.
Σύμφωνα με τις εν λόγω αρχές, τα άκρα όρια μέσα στα οποία δέον να ασκείται η αρμοδιότητα των διοικητικών οργάνων προσδιορίζονται από τον σκοπό των διατάξεων που παρέχουν την αρμοδιότητα, το δημόσιο συμφέρον για την εξυπηρέτηση του οποίου αυτή παρασχέθηκε και τις γενικές αρχές της χρηστής διοίκησης, της αναλογικότητας και της προστατευόμενης δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του διοικουμένου. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας οφείλει να ασκεί τις αρμοδιότητές της, με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον, και να εφαρμόζει τις διατάξεις με τρόπο ώστε να αποφεύγονται οι δογματικές ερμηνευτικές εκδοχές που οδηγούν σε ανεπιεικείς σε ασύμμετρες συνέπειες για τους καταναλωτές. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας οφείλει να σταθμίσει τις συνέπειες που απορρέουν αφ' ενός από την υποχρέωσή της για την έκδοση απόφασης, σχετικά με την αναπροσαρμογή του Ειδικού Τέλους του άρθρου 143 παράγραφος 2 περίπτωση γ' του νόμου 4001/2011, με στόχο το μηδενισμό του ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού, αφ' ετέρου τις συνέπειες από την αναβολή λήψης σχετικής απόφασης επί της αναπροσαρμογής αυτής, για μικρό χρονικό διάστημα.
Επειδή, η θέσπιση των προτεινόμενων μέτρων θα αντισταθμίσει εν όλω ή εν μέρει την ανάγκη αύξησης των χρεώσεων Ειδικού Τέλους για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων. Ως εκ τούτου στο βαθμό που διαφαίνεται ότι η επίλυση του προβλήματος του ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού είναι δυνατόν να επέλθει μέσω διαφορετικών ατραπών, χωρίς τις ανωτέρω εντονότατες διακυμάνσεις των χρεώσεων και, τελικά, χωρίς την εφαρμογή άλλων δυσμενών μέτρων για τους καταναλωτές, η Διοίκηση είναι σκόπιμο να αποφύγει την ανάληψη ενεργειών που θα αποδειχθούν, σε σύντομο χρονικό διάστημα, ως ανώριμες και αλυσιτελείς. Υπό τις παρούσες συνθήκες, προβάλλει ως η μόνη ενδεδειγμένη λύση η τήρηση ενός διαστήματος αναμονής (standstill), χρονικά περιορισμένου, πριν την άσκηση από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της διαπλαστικής αρμοδιότητάς της. Στο πλαίσιο αυτό και ενόψει της επικείμενης σημαντικής αναθεώρησης του κανονιστικού πλαισίου του Ειδικού Τέλους για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων και εν αναμονή αυτής, κρίνεται σκόπιμο να μην προχωρήσει η Αρχή σε αναπροσαρμογή των συντελεστών του Ειδικού Τέλους για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων.
Επειδή, πέραν της αναμενόμενης μεταρρύθμισης του ρυθμιστικού πλαισίου που διέπει το ειδικό τέλος για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων, μέσω της προαναγγελθείσας νομοθετικής παρέμβασης, υφίστανται και άλλες ασάφειες που δυσχεραίνουν το έργο της Αρχής ως προς τον προσήκοντα υπολογισμό του ορθού μεγέθους των νέων χρεώσεων. Ειδικότερα, σε συνέχεια της άσκησης από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της γνωμοδοτικής της αρμοδιότητας (Σχετικό 155), αναμένεται η έκδοση της προβλεπόμενης στο άρθρο 50 του νόμου 4369/2016 (ΦΕΚ 33/Α/2016) Υπουργικής απόφασης για τον καθορισμό του ποσοστού επί των εσόδων από τους πλειστηριασμούς των αδιάθετων δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που πρόκειται να διατεθούν ως πόρος στον Ειδικό Λογαριασμό. Περαιτέρω, προκειμένου για τον καθορισμό των συντελεστών επιμερισμού ανά κατηγορία πελατών, η Αρχή θα πρέπει να λάβει υπόψη την ανάγκη προσαρμογής του ύψους των χρεώσεων ειδικού τέλους για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων στα επίπεδα που καθορίζονται με τις Κατευθυντήριες Γραμμές της Επιτροπής για τις Κρατικές Ενισχύσεις στους τομείς περιβάλλοντος και Ενέργειας 2014-2020 και, ιδίως, τους μεταβατικούς κανόνες της ενότητας 3.7.3, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα κριτήρια επιλεξιμότητας.
Επειδή, εν προκειμένω, υφίσταται εκκρεμής διαδικασία εξέτασης από την Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της υπόθεσης SA 38220 (2014/CP) Μειώσεις του Ειδικού Τέλους Μείωσης των Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ) για τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας υψηλής και μέσης τάσης, στο πλαίσιο της οποίας έχουν προσφάτως υποβληθεί από τις αρμόδιες εθνικές αρχές πρόσθετα στοιχεία, μεταξύ των οποίων και Σχέδιο Προσαρμογής (βλέπε Σχετικό 19), είναι σκόπιμη μία σύντομη αναμονή, ώστε να αποσαφηνιστεί η διάρθρωση που δύναται να έχει η Μεθοδολογία επιμερισμού του Ειδικού Τέλους του άρθρου 143 παράγραφος 3 περίπτωση γ' του νόμου 4001/2011, ώστε να θεωρείται συμβατή με το ενωσιακό δίκαιο.
Επειδή, συνεπώς, για τους λόγους που αναλύθηκαν ως άνω, η Αρχή κρίνει ως ενδεδειγμένη και κοινωνικά αναγκαία, στο πλαίσιο της χρηστής διοίκησης, τη διατήρηση του ύψους των μοναδιαίων χρεώσεων ειδικού τέλους για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων κατά τις τιμές που προβλέπονται στην υπ' αριθμόν 465/2015 απόφασή της (Σχετικό 12) για το περιορισμένο χρονικό διάστημα των 2 μηνών, προκειμένου να διακριβωθούν οι οικονομικές επιπτώσεις των ως άνω μέτρων, που προτίθεται το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να θεσπίσει, και να αξιολογηθεί με ασφάλεια το αν οι νέες ρυθμίσεις δύνανται να αποτρέψουν ή να περιορίσουν την περαιτέρω απαιτούμενη αύξηση του Ειδικού Τέλους για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων. Προς τούτο, και πάντα με γνώμονα τη διαφύλαξη του δημοσίου συμφέροντος, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας θα παρακολουθεί στενά τη θεσμοθέτηση και εφαρμογή από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας των ανωτέρω μέτρων αλλά και την απόδοση ή μη των αναμενόμενων αποτελεσμάτων, λαμβάνοντας φυσικά υπόψη τα στοιχεία των Μηνιαίων Δελτίων Παρακολούθησης του Ειδικού Λογαριασμού, όπως αυτά εκδίδονται από τη Λειτουργός Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, καθώς και τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και υπολογίζοντας κάθε μήνα την τυχόν απαιτούμενη αναπροσαρμογή του Ειδικού Τέλους για τη Μείωση Εκπομπών Αερίων Ρύπων, ώστε να ικανοποιηθεί, σε κάθε περίπτωση, ο στόχος της εξυγίανσης του Ειδικού Λογαριασμού.
Για τους παραπάνω λόγους, αποφασίζει:
Στο πλαίσιο των διατάξεων του άρθρου 143, παράγραφος 2, περίπτωση (γ) του νόμου 4001/2011, τα παρακάτω:
Α. Τη διατήρηση μέχρι 31-08-2016 αμεταβλήτου του ύψους των μοναδιαίων χρεώσεων του Ειδικού Τέλους του άρθρου 143 παράγραφος 2 περίπτωση γ' του νόμου 4001/2011 (ΕΤΜΕΑΡ), για όλες τις κατηγορίες πελατών, σύμφωνα με την απόφαση ΡΑΕ/465/2015 (ΦΕΚ 2815/Β/2015).
Β. Την παρακολούθηση της πορείας ολοκλήρωσης των διαδικασιών για την εφαρμογή νέων ρυθμίσεων σύμφωνα με την από 29-06-2016 επιστολή του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (αριθμός πρωτοκόλλου 3244, αριθμός πρωτοκόλλου ΡΑΕ Ι-207929) και την αξιολόγηση των επιπτώσεων από την εφαρμογή τους, υπολογίζοντας κάθε μήνα την πορεία των εισροών και εκροών σε σχέση με τον ισοσκελισμό του Ειδικού Λογαριασμού λαμβάνοντας υπόψη και τα στοιχεία των Μηνιαίων Δελτίων Παρακολούθησης του Ειδικού Λογαριασμού, όπως αυτά εκδίδονται από τη Λειτουργός Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Γ. Την αναπροσαρμογή, από την 01-09-2016, ένεκα των ως άνω θεμελιωδών κριτηρίων που απαιτείται να διασφαλιστούν, στο πλαίσιο της χρηστώς ενεργούσας διοίκησης, αφ' ενός κατά δέσμια αρμοδιότητα και αφ' ετέρου κατά διακριτική ευχέρεια, του ύψους των μοναδιαίων χρεώσεων του Ειδικού Τέλους (ΕΤΜΕΑΡ), σε επίπεδα που θα οριστικοποιηθούν με νέα απόφαση της Αρχής, ώστε να επιτυγχάνεται η εξυγίανση του Ειδικού Λογαριασμού. Τούτο θα λάβει χώρα στην περίπτωση που μέχρι τότε δεν έχουν νομοθετικά ή κανονιστικά θεσπιστεί ρυθμίσεις για την αναδιάρθρωση των εσόδων του Ειδικού Λογαριασμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας - Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης του άρθρου 143 του νόμου 4001/2011. Για τον ακριβή προσδιορισμό του ύψους της αναπροσαρμογής θα ληφθούν υπ' όψη, μεταξύ άλλων, η εκτίμηση για την εξέλιξη του σωρευτικού ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού βάσει των επικαιροποιημένων Δελτίων Ειδικού Λογαριασμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης της Λειτουργού Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Κατά της παρούσας απόφασης δύναται να ασκηθεί αίτηση ακύρωσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με το άρθρο 33 του νόμου 4001/2011.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αθήνα, 30-06-2016
Ο Πρόεδρος