ΣτΕ 3034/1989
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Αριθμός 3034/1989
Το Συμβούλιο της Επικρατείας
1. Επειδή για την υπό κρίση αίτηση ζητείται να ακυρωθεί η 1791/02-06-1988 οικοδομική άδεια της Διευθύνσεως Πολεοδομίας της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης. Με αυτήν επετράπη στον Δημήτριο Βερβάτη να ανεγείρει πενταώροφη οικοδομή στην οδό Κολοτούρου 29, οικοδομικό τετράγωνο 8Α, στην Καλαμαριά Θεσσαλονίκης, σε επαφή με το κοινό πλάγιο όριο όμορου οικοπέδου, που φέρεται ότι ανήκει στους αιτούντες και επί του οποίου έχουν ήδη αυτοί ανεγείρει οικοδομή.
4. Επειδή πρέπει να θεωρηθεί ότι συμπροσβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση και η 9060/16-08-1988 αναθεώρηση της αναφερομένης στην προηγούμενη σκέψη οικοδομικής αδείας. Με αυτήν, που εκδόθηκε υπό το αυτό με την αναθεωρηθείσα άδεια νομικό καθεστώς (νόμος 1772/1988 (ΦΕΚ 91/Α/1988)), εγκρίθηκαν οι αναγραφόμενες στα σχετικά σχεδιαγράμματα διαστάσεις του οικοπέδου επί του οποίου ανεγείρεται η επίδικη οικοδομή και οι οποίες είναι διαφορετικές των αναγραφομένων στα αντίστοιχα διαγράμματα της αναθεωρηθείσης αδείας, χωρίς εν τούτοις να τροποποιείται η τοποθέτηση της οικοδομής αυτής σε επαφή με το ανωτέρω κοινό όριο.
5. Επειδή με προφανές έννομο συμφέρον παρεμβαίνουν υπέρ του κύρους των προσβαλλόμενων πράξεων, με κοινό δικόγραφο, αφ' ενός μεν οι Ιωάννης Αβραμίδης και Κωνσταντίνος Μανταρλής, φερόμενοι ως συγκύριοι του οικοπέδου επί του οποίου αναγείρεται η επίδικη οικοδομή, αφ' ετέρου δε η Ομόρρυθμος Εταιρεία που ανέλαβε την ανέγερση της οικοδομής αυτής, Δημήτριος Βερβάκης και Σία - Οικοδομικές Επιχειρήσεις Ομόρρυθμη Εταιρεία και ο φερόμενος ως διαχειριστής αυτής Δημήτριος Βερβάκης, υπέρ του οποίου έχουν επί πλέον εκδοθεί οι προσβαλλόμενες με την υπό κρίση αίτηση πράξεις. Οι ανωτέρω παραδεκτώς ομοδικούν προβάλλοντες κοινούς λόγους προς απόρριψη της κρινομένης αιτήσεως. Αντιθέτως πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη η ανωτέρω παρέμβαση κατά το μέρος που ασκείται και από τον Στυλιανό Μανταρλή, διότι το συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο του προς την υπογράφουσα το δικόγραφο της παρεμβάσεως δικηγόρο, το οποίο προσκομίσθηκε μέσα στην δοθείσα από τον Πρόεδρο σχετική προθεσμία, φέρει ημερομηνία 09-06-1989, δηλαδή μεταγενέστερη της συζητήσεως της υποθέσεως.
6. Επειδή το άρθρο 15 του από 09-08-1955 βασιλικού διατάγματος περί Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού του Κράτους (ΦΕΚ 266/Α/1955) όριζε ότι:
{όπου το σχέδιο της πόλεως ή κώμης ή ο συναφής οικοδομικός κανονισμός δεν καθορίζει σαφώς την τήρηση ορισμένου οικοδομικού συστήματος και όπου δεν υπάρχει σχέδιον, θεωρείται ισχύον δια μεν τις πόλεις το συνεχές σύστημα δια δε τις κώμες το των πτερύγων. Εξαιρούνται πόλεις ή κώμες ή τμήματα αυτών εν ας εγένετο ομαδική ανοικοδόμησις καθ' ορισμένον οικοδομικό σύστημα, εκ των πραγμάτων εμφαινόμενο κατά την κρίσιν της Αρχής. Εις τις περιπτώσεις αυτές ισχύει το εφαρμοσθέν οικοδομικό σύστημα έστω και αν δεν διασαφηνίζεται τούτο στο σχέδιο αυτό.}
Παρόμοια δε διάταξη περιείχε το άρθρο 76 παράγραφος 2 του νομοθετικού διατάγματος 8/1973 περί Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (ΦΕΚ 124/Α/1973) κατά το οποίο:
{Εάν εις οικισμούς ή τμήματα αυτών στερούμενα όρων δομήσεως εγένετο συστηματική δόμησης καθ' ορισμένον σύστημα δομήσεως, εκ των πραγμάτων εμφαινόμενο, ισχύει το εφαρμοσθέν τούτο σύστημα δομήσεως.}
Εξάλλου κατά την παράγραφο 3 του άρθρου 61 του αυτού νομοθετικού διατάγματος:
{Όπου βάσει κειμένων διατάξεων εφαρμόζεται το μικτό σύστημα δομήσεως εξακολουθεί τούτον ισχύον κατά τις διατάξεις του παρόντος κεφαλαίου εφόσον δια προεδρικού διατάγματος δεν τροποποιηθεί τούτο.}
Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, σε περιοχές που οικοδομήθηκαν όχι μεμονωμένως αλλά ομαδικώς, χωρίς εν τούτοις να προβλέπεται γι' αυτές από τις οικείες διατάξεις το ακολουθητέο οικοδομικό σύστημα, ίσχυε το οικοδομικό εκείνο σύστημα το οποίο εν τοις πράγματι είχε εφαρμοσθεί, εάν δε υπό τις συνθήκες αυτές είχε εφαρμοσθεί το μικτό σύστημα, τούτο εξακολουθούσε να ισχύει υπό το νομοθετικό διάταγμα 8/1973, σύμφωνα πλέον με τις περί αυτού σχετικές διατάξεις του, μέχρις ότου επιβληθεί άλλο.
7. Επειδή εν προκειμένω από τα στοιχεία του φακέλλου προκύπτουν τα εξής: Βάσει των οικείων διατάξεων του βασιλικού διατάγματος [ΒΔ] 330/1960 περί κωδικοποιήσεως της περί αποκαταστάσεως των αστών προσφύγων Νομοθεσίας νόμου [Ν] 2044/1952 (ΦΕΚ 69/Α/330) παραχωρήθηκαν δύο όμορα οικόπεδα ευρισκόμενα στο οικοδομικό τετράγωνο 8Α στην Καλαμαριά Θεσσαλονίκης, το μεν στην δικαιοπάροχο των αιτούντων, το δε στους δικαιοπαρόχους των τριών πρώτων από τους παρεμβαίνοντες. Επί του πρώτου οικοδόμησε οικία η δικαιοπάροχος των αιτούντων (έγκριση 62/02-11-1965 - ΑΠΝΠ 5573/02-11-1965 Διευθυντή Ειδικής Υπηρεσίας Στεγάσεως Θεσσαλονίκης). Την οικία αυτή οι αιτούντες μεταγενέστερα επέκτειναν κατά το ισόγειο και της προσέθεσαν έναν όροφο (άδεια 453/48/12-01-1970 Γραφείου Πολεοδομίας Θεσσαλονίκης). Παραλλήλως επί του δευτέρου οικοπέδου οικοδόμησε οικία η δικαιοπάροχος των τριών πρώτων από τους παρεμβαίνοντες (έγκριση 61/02-11-1965 - ΑΠΝΠ 5572/02-11-1965 Διευθυντή Ειδικής Υπηρεσίας Στεγάσεως Θεσσαλονίκης). Εξ άλλου, με το ΔΠ/ΤΑ 4878/17-02-1989 έγγραφο της Διευθύνσεως Πολεοδομίας της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης προς το Συμβούλιο της Επικρατείας, βεβαιώνεται ότι πριν εκδοθεί το από [ΠΔ] 11-09-1978 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 592/Δ/1978), με το οποίο ορίστηκε ότι στην περιοχή όπου ευρίσκεται το προαναφερόμενο οικοδομικό τετράγωνο θα εξακολουθεί να ισχύει το μικτό οικοδομικό σύστημα (άρθρο μόνο παράγραφος 2)β') δεν είχε εκδοθεί διάταγμα ή άλλη πράξη της Διοίκησης που να είχε καθορίσει συγκεκριμένο οικοδομικό σύστημα για την περιοχή του οικοδομικού τετραγώνου 8Α. Εξ αιτίας της ανέγερσης οικοδομών σύμφωνα με τους κανόνες του μικτού συστήματος δόμησης, στην υπ' όψη περιοχή θεωρείται ότι ίσχυε το σύστημα αυτό σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 15 του από 09-08-1955 βασιλικού διατάγματος περί Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού του Κράτους... και του εν συνεχεία ισχύσαντος άρθρου 76 τουνομοθετικού διατάγματος 8/1973 περί Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού. Συνεπώς επί του οικοδομικού τετραγώνου σε οικόπεδα του οποίου είχαν κατά τα ανωτέρω οικοδομήσει τόσον οι αιτούντες όσο και οι παρεμβαίνοντες ίσχυε ανέκαθεν το μικτό οικοδομικό σύστημα και εφαρμόζονταν σχετικώς οι περί του συστήματος αυτού οικείες διατάξεις του νομοθετικού διατάγματος 8/1973.
8. Επειδή το νομοθετικό διάταγμα 8/1973, όριζε στο άρθρο 6 με τον τίτλο Συστήματα δομήσεως ότι το μικτό σύστημα δομήσεως είναι εκείνο καθ' ο τα επί των οικοπέδων ανεγειρόμενα κτίρια εφάπτονται μεν του ενός των πλαγίων ορίων αφίστανται δε του ετέρου και του οπισθίου ορίου αυτών, (παράγραφος 1)γ') στο κεφάλαιο δε αυτού ΣΤ' με τον τίτλο Η Δόμησις κατά το μικτό οικοδομικό σύστημα όριζε ειδικότερα ότι το Το κτίριον κατά την κυρία όψιν αυτού τοποθετείται επί της γραμμής δομήσεως αφίσταται δε μιας των πλαγίων πλευρών ως και της οπίσθιας πλευράς του οικοπέδου τουλάχιστον κατά 2,50 m (άρθρο 63 παράγραφος 2) και ότι: Όταν εν επαφή αμφοτέρων των πλαγίων ορίων του οικοπέδου υφίστανται κτίρια επιτρέπεται όπως, ασχέτως του μήκους του προσώπου του θεωρουμένου οικοπέδου, το ανεγειρόμενο επ' αυτού κτίσμα εφάπτεται αμφοτέρων των πλαγίων ορίων ... (άρθρο 65). Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, στο μικτό σύστημα δομήσεως επιτρεπόταν από το νομοθετικό διάταγμα 8/1973 η τοποθέτηση του κτιρίου σε επαφή με ένα και μόνο αλλά οποιοδήποτε από τα πλάγια όρια του οικοπέδου επί του οποίου ανεγειρόταν και τούτο ασχέτως αν στο όμορο οικόπεδο είχε ήδη ανεγερθεί ή όχι κτίριο και τοποθετηθεί σε επαφή με το ανωτέρω πλάγιο όριο ή σε απόσταση από αυτό. Τούτο προκύπτει όχι μόνο από τη ρητή διατύπωση των ανωτέρω διατάξεων και τη ρύθμιση του άρθρου 65, η οποία δεν θα δικαιολογείτο εάν η τοποθέτηση του κτιρίου ήταν υποχρεωτική σε μια καθορισμένη από τις πλάγιες πλευρές του οικοπέδου επί του οποίου ανεγειρόταν, αλλά και από την διαφορετική περί του συστήματος αυτού ρύθμιση του από 09-08-1955 βασιλικού διατάγματος κατά το οποίο τα ανεγειρόμενα κτίρια αφίστανται μεν της μιας από τις πλάγιες πλευρές αλλά εφάπτονται της άλλης ανά δύο εκατέρωθεν αυτής (άρθρο 6 παράγραφος 1)γ') καθοριζομένης έτσι υποχρεωτικώς της πλαγίας πλευράς του οικοπέδου στην οποία θα εφαπτόταν το κτίριο. Συνεπώς κατά το νομοθετικό διάταγμα 8/1973, στο μικτό σύστημα δομήσεως ο ιδιοκτήτης οικοπέδου ομόρου προς εκείνο επί του οποίου ανεγειρόταν οικοδομή όφειλε να ανεχθεί την τοποθέτηση της οικοδομής αυτής σε επαφή προς το πλάγιο όριο του οικοπέδου του ακόμα και αν είχε επ' αυτού οικοδομήσει σε επαφή προς το άλλο πλάγιο όριο τούτου και είχε επομένως, αφήσει απόσταση από το παραπάνω όριο.
9. Επειδή οι αναφερόμενες στην προηγούμενη σκέψη διατάξεις του νομοθετικού διατάγματος 8/1973 καταργήθηκαν με το άρθρο 31 παράγραφος 1 του νόμου 1577/1985 Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός (ΦΕΚ 210/Α/1985) του οποίου το άρθρο 9 ορίζει στην μεν παράγραφο 1 ότι:
{Το κτίριο τοποθετείται ελεύθερα μέσα στο οικόπεδο. Όπου το κτίριο δεν εφάπτεται με τα πίσω και τα πλάγια όρια του οικοπέδου, αφήνεται απόσταση Δ = 3 + 0,10 x Η (όπου Η το πραγματοποιούμενο ύψος του κτιρίου σε περίπτωση που εξαντλείται ο συντελεστής δόμησης, ή το μέγιστο επιτρεπόμενο σε περίπτωση που δεν εξαντλείται ο συντελεστής αυτός)}
στην δε παράγραφο 3, όπως αυτή αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 4)α του άρθρου 1 του νόμου 1772/1988, ότι:
{α) Σε περίπτωση που υπάρχει σε όμορο οικόπεδο μη ειδικό κτίριο και έχει ανεγερθεί μετά την ένταξη της περιοχής σε σχέδιο με τις διατάξεις που ίσχυαν πριν από την ισχύ του νόμου 1577/1985, σε περιοχή που ίσχυε το πανταχόθεν ελεύθερο σύστημα δόμησης και σε απόσταση από το κοινό όριο ίση ή μεγαλύτερη του 1,00 m τότε το υπό ανέγερση κτίριο τοποθετείται υποχρεωτικώς σε απόσταση τουλάχιστον Δ από το κοινό όριο, όπως αυτή ορίζεται στην παράγραφο 1 του άρθρου αυτού...
δ) Τα παραπάνω εφαρμόζονται και στις περιπτώσεις που ίσχυε το συνεχές οικοδομικό σύστημα, μόνο εφόσον πρόκειται για όμορα μεσαία οικόπεδα και για το κοινό τμήμα του οπισθίου ορίου τους.}
Οι διατάξεις αυτές του νόμου 1577/1985, με τις οποίες επιτρέπεται σε περιοχές όπου προηγουμένως ίσχυε το μικτό οικοδομικό σύστημα η ελεύθερη τοποθέτηση του κτιρίου, δηλαδή η τοποθέτησή του και σε επαφή με το πλάγιο όριο του οικοπέδου επί του οποίου αναγείρεται, είναι σύμφωνες προς το άρθρο 24 παράγραφος 1 και 2 του Συντάγματος, το οποίο σε καμιά περίπτωση δεν επιτρέπει να επέρχεται με νέες πολεοδομικές ρυθμίσεις επιδείνωση των ορίων διαβιώσεως, δηλαδή υποβάθμιση του υπάρχοντος φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος (Ολομέλεια 10/1988, 1159/1989). Διότι όπως αναφέρεται στην προηγούμενη σκέψη, και κατά τις καταργηθείσες περί του μικτού οικοδομικού συστήματος διατάξεις του νομοθετικού διατάγματος 8/1973, ο ιδιοκτήτης οικοπέδου ομόρου προς εκείνο επί του οποίου ανεγειρόταν οικοδομή όφειλε ασχέτως της τοποθετήσεως της δικής του οικοδομής, να ανεχθεί την τοποθέτησή της ανεγειρόμενης οικοδομής εν επαφή προς το πλάγιο όριο του οικοπέδου του. Συνεπώς είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι οι περί του αντιθέτου προσβαλλόμενοι λόγοι ακυρώσεως περί παραβάσεως του Συντάγματος και του νόμου 1577/1985 καθώς και ο ειδικότερος λόγος περί μη υπάρξεως συμφώνου γνωμοδοτήσεως της Επιτροπής Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου δεδομένου ότι κατά τις προαναφερόμενες διατάξεις του νόμου 1577/1985 δεν απαιτείται αυτή στις περιοχές όπου ίσχυε το μικτό σύστημα δομήσεως.
10. Επειδή κατά ταύτα πρέπει να απορριφθεί η υπό κρίση αίτηση και να γίνει δεκτή η παρέμβαση, πλην ως προς τον Στυλιανό Μανταρλή.
Δια ταύτα
Απορρίπτει την υπό κρίση αίτηση.