ΣτΕ 3237/2014
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Αριθμός 3237/2014
Το Συμβούλιο της Επικρατείας
Τμήμα Ε
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 30-01-2013, με την εξής σύνθεση: Χρήστος Ράμμος, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση της Προέδρου του Τμήματος και του αρχαιοτέρου του Συμβούλου, που είχαν κώλυμα, Ιωάννης Μαντζουράνης, Μ. Γκορτζολίδου, Σύμβουλοι, Χρήστος Ντουχάνης, Μ. Τριπολιτσιώτη, Πάρεδροι. Γραμματέας η Π. Νικολοπούλου.
Για να δικάσει την από 30-10-2006 αίτηση:
των:
1) __________, το γένος __________, κατοίκου Πατρών νομού Αχαΐας (__________),
2) __________, το γένος __________, κατοίκου Μεταμόρφωσης Αττικής (__________) και
3) __________, κατοίκου Μεταμόρφωσης Αττικής (__________),
οι οποίοι παρέστησαν με τον δικηγόρο Παναγιώτη Σιώμο (Αριθμός Μητρώου 21411), που τον διόρισαν με πληρεξούσιο,
κατά των: 1) Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών - Πειραιώς και ήδη Περιφέρειας Αττικής, η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Κυριάκο Παπανικολάου (Αριθμός Μητρώου 21797), που τον διόρισε με πάγιο πληρεξούσιο και 2) Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, ο οποίος παρέστη με τον Δημήτριο Κατωπόδη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθούν: 1) η υπ' αριθμόν 1704/71/2006 απόφαση του Νομάρχη Αθηνών (ΦΕΚ 580/Δ/2006) και 2) η σιωπηρή άρνηση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής επί της με αριθμό πρωτοκόλλου 48696/2006 προσφυγής τους κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 69 του προεδρικού διατάγματος 30/1996 (ΦΕΚ 21/Α/1996).
Οι πληρεξούσιοι των διαδίκων δήλωσαν, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 21 του Κανονισμού Λειτουργίας του Δικαστηρίου, ότι δεν θα αγορεύσουν.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Παρέδρου Μ. Τριπολιτσιώτη.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε κατά το Νόμο
1. Επειδή, με την υπό κρίση αίτηση, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (1735343, 818061/2006 γραμμάτια παραβόλου) ζητείται η ακύρωση:
α. της 1704/71/2006 απόφασης του Νομάρχη Αθηνών με τίτλο Τροποποίηση του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου του Δήμου Μεταμόρφωσης Αττικής σε συμμόρφωση με την 19446/1988 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, με μετατόπιση του άξονα της οδού Παπαδιαμάντη μεταξύ των οικοδομικών τετραγώνων 119 και 129 (ΦΕΚ 580/Δ/2006), και
β. της σιωπηρής απόρριψης από το Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής, προσφυγής των αιτούντων κατά της παραπάνω απόφασης του Νομάρχη.
2. Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφοι 1 και 3 περίπτωση θ' του νόμου 3852/2010 (ΦΕΚ 87/Α/2010), σε συνδυασμό με το άρθρο 283 παράγραφος 2 του ίδιου νόμου, όπως ισχύει μετά την προσθήκη νέων εδαφίων με την παράγραφο 4 του άρθρου 49 του νόμου 3943/2011 (ΦΕΚ 66/Α/2011) και την αντικατάσταση του τρίτου εδαφίου με την παράγραφο 13 του άρθρου 6 του νόμου 4071/2012 (ΦΕΚ 85/Α/2012), η Περιφέρεια Αττικής, η οποία υπεισήλθε από 01-01-2011 αυτοδικαίως στα δικαιώματα και υποχρεώσεις της καθ' ης Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών - Πειραιώς, νομίμως συνεχίζει την παρούσα δίκη, χωρίς άλλη διατύπωση.
3. Επειδή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, οι αιτούντες φέρονται ως συγκύριοι αυτοτελών ιδιοκτησιών που έχουν ανεγερθεί σε ακίνητο, εμβαδού 646,23 m2, που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Μακρυγιάννη 8 και Παπαδιαμάντη, στο οικοδομικό τετράγωνο 129 του εγκεκριμένου σχεδίου του Δήμου Μεταμόρφωσης Αττικής, και το οποίο, εντασσόμενο στο σχέδιο πόλεως με το από [ΒΔ] 30-03-1970 βασιλικό διάταγμα (ΦΕΚ 75/Δ/1970), ρυμοτομήθηκε για τη δημιουργία της οδού Παπαδιαμάντη. Με το παραπάνω βασιλικό διάταγμα εντάχθηκε στο σχέδιο και ρυμοτομήθηκε για τον ίδιο λόγο ακίνητο, εμβαδού 783 m2, που φέρεται να ανήκει στην __________ και βρίσκεται στο οικοδομικό τετράγωνο 119 του ίδιου δήμου.
Με την 1946/1988 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας ακυρώθηκε η σιωπηρή άρνηση της Διοίκησης να άρει τη ρυμοτομική απαλλοτρίωση που επιβλήθηκε στη φερόμενη ιδιοκτησία __________, λόγω παρόδου μεγάλου χρονικού διαστήματος χωρίς η απαλλοτρίωση να έχει συντελεσθεί, η δε υπόθεση αναπέμφθηκε στη Διοίκηση, προκειμένου να προβεί στην άρση της απαλλοτρίωσης, με αντίστοιχη τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου. Με την 66/1996 απόφασή του, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μεταμόρφωσης, επιλαμβανόμενο του ζητήματος της άρσης της απαλλοτρίωσης στα οικοδομικά τετράγωνα 119 και 129, τοποθετήθηκε αρνητικά στην πρόταση τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου που θα είχε ως συνέπεια την αλλαγή κατεύθυνσης του άξονα της οδού Παπαδιαμάντη και τη μεταβολή του πλάτους της, παρότι το ρυμοτομικό σχέδιο δεν είχε υλοποιηθεί εξαιτίας της μη συντέλεσης της απαλλοτρίωσης.
Περαιτέρω, με τη μεταγενέστερη 109/1997 απόφασή του, το ίδιο όργανο διατύπωσε τη γνώμη ότι δεν συντρέχουν πολεοδομικοί λόγοι για την επανεπιβολή της απαλλοτρίωσης και ότι δεν διαθέτει πίστωση για αποζημίωση των ιδιοκτητών. Ενόψει του ότι τόσο η εκ των αιτούντων __________ και η __________ όσο και η __________ υπέβαλαν εν νέου αιτήματα τροποποίησης του σχεδίου, η Εταιρείας Ύδρευσης και Αποχέτευσης Πρωτεύουσας, με το 212832/1998 έγγραφό της πληροφόρησε τους ενδιαφερόμενους ότι το παρακείμενο του οικοδομικού τετραγώνου 129 ρέμα πρέπει να παραμείνει ανοικτό και αναλλοίωτο για την ελεύθερη απορροή των ομβρίων. Η ανάγκη οριοθέτησης του ρέματος επισημαίνεται και στο 23977/1998 έγγραφο του Προϊσταμένου του Τμήματος Πολεοδομικού Σχεδιασμού της Νομαρχίας Αθηνών, αλλά και στο ΠΕΧΩ/109/Φ.ΤΡΟΠ/2001 έγγραφο της Διευθύντριας της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος - Χωροταξίας της Περιφέρειας Αττικής προς τις παραπάνω __________, __________ και __________.
Με την 140/2005 απόφασή του, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μεταμόρφωσης διατύπωσε τη άποψη ότι η ιδιοκτησία Πετροπούλου, εμβαδού 783 m2, πρέπει να παραμείνει κοινόχρηστος χώρος και ενέκρινε την εγγραφή στον ειδικό Κ.Α. του προϋπολογισμού του δήμου έτους 2005 ποσού 170.000 ευρώ για την αποζημίωση της ιδιοκτήτριας του ακινήτου. Ενόψει κίνησης της διαδικασίας τροποποίησης του ρυμοτομικού σχεδίου στα οικοδομικά τετράγωνα 119 και 129 κατόπιν ενεργειών της Ολυμπίας Πετροπούλου, προκειμένου η Διοίκηση να συμμορφωθεί προς την ακυρωτική απόφαση, διενεργήθηκε αυτοψία από τη Διεύθυνση Πολεοδομίας της Νομαρχίας Αθηνών, κατά την οποία διαπιστώθηκε, μεταξύ άλλων, ότι η οδός Καλλιπόλεως, που βρίσκεται μεταξύ των οικοδομικών τετραγώνων 119 και 247, είναι αδιαμόρφωτη, σε κατάσταση ρέματος, σε μερικά σημεία κλειστού και στο μεγαλύτερο μέρος ανοικτού και ότι μεταξύ των οικοδομικών τετραγώνων 119 και 129 υφίσταται μεγάλος αδιαμόρφωτος ελεύθερος χώρος, κείμενος στο πρόσωπο ήδη περαιωμένων οικοδομών του οικοδομικού τετραγώνου 129, που λειτουργεί ως άτυπος χώρος στάθμευσης.
Στη συνέχεια, το Τμήμα Πολεοδομικού Σχεδιασμού της Νομαρχίας Αθηνών, με την 7419/129/06/2006 εισήγησή του προς το Συμβούλιο Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος Βορείου Τομέα της ίδιας Νομαρχίας, η οποία έγινε δεκτή με την 2/2006 απόφαση του οργάνου αυτού, αφού διαπίστωσε ότι υπάρχει δυνατότητα ρυμοτομικής διευθέτησης της οδού Παπαδιαμάντη με μικρή απόκλιση του αδιαμόρφωτου τμήματός της μεταξύ των οικοδομικών τετραγώνων 119 και 129, ώστε να υπάρξει συμμόρφωση προς την 1949/1988 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, πρότεινε την μερική άρση της απαλλοτρίωσης σε τμήμα της ιδιοκτησίας Πετροπούλου, εμβαδού 597,25 m2 και τον χαρακτηρισμό του εν λόγω τμήματος ως οικοδομήσιμου με χρήσεις γης και όρους δόμησης τους ήδη ισχύοντες στο οικοδομικό τετράγωνο 119, την επανεπιβολή της απαλλοτρίωσης σε υπόλοιπο τμήμα της παραπάνω ιδιοκτησίας, εμβαδού 234,18 m2 και τη μετατόπιση των οικοδομικών και ρυμοτομικών γραμμών του οικοδομικού τετραγώνου 129, με χαρακτηρισμό ως ρυμοτομούμενου τμήματος του οικοδομικού τετραγώνου αυτού, εμβαδού 437 m2, το οποίο είναι ιδιοκτησία του Δήμου και ήδη αφημένο σε κοινή χρήση. Ακολούθησε η έκδοση της προσβαλλόμενης 1704/71/2006 απόφασης του Νομάρχη Αθηνών με τίτλο Τροποποίηση του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου του Δήμου Μεταμόρφωσης Αττικής σε συμμόρφωση με την 19446/1988 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, με μετατόπιση του άξονα της οδού Παπαδιαμάντη μεταξύ των οικοδομικών τετραγώνων 119 και 129 (ΦΕΚ 580/Δ/2006), με την οποία υιοθετήθηκε η προαναφερόμενη ρύθμιση που πρότεινε το Συμβούλιο Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος. Κατά της απόφασης αυτής οι ήδη αιτούντες άσκησαν την με αριθμό πρωτοκόλλου 48696/2006 προσφυγή τους ενώπιον του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής, η οποία κατατέθηκε στην Περιφέρεια Αττικής και απορρίφθηκε σιωπηρά με την άπρακτη πάροδο της σχετικής εξηκονθήμερης προθεσμίας, όπως βεβαιώνεται και στο 54262+52249/2006 έγγραφο του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής προς τους αιτούντες.
4. Επειδή, οι αιτούντες προβάλλουν και από τα στοιχεία του φακέλου πράγματι προκύπτει ότι η προσβαλλόμενη ρύθμιση, λόγω της επιχειρούμενης μετατόπισης του άξονα της οδού Παπαδιαμάντη, έχει ως συνέπεια να ρυμοτομείται η ιδιοκτησία τους κατά τμήμα μεγαλύτερο εκείνου που είχε αρχικά ρυμοτομηθεί με το από [ΒΔ] 30-03-1970 βασιλικό διάταγμα για τη δημιουργία της οδού αυτής. Περαιτέρω, οι αιτούντες προβάλλουν ότι η μερική άρση της απαλλοτρίωσης στην ιδιοκτησία Πετροπούλου συνεπάγεται τη σαφή μείωση του πλάτους της οδού Παπαδιαμάντη μπροστά από τις ιδιοκτησίες τους. Ενόψει τούτων, με έννομο συμφέρον ασκείται η κρινόμενη αίτηση.
5. Επειδή, το άρθρο 6 του νόμου 880/1979 (ΦΕΚ 58/Α/1979), όπως ίσχυε κατά το χρόνο έκδοσης της προσβαλλόμενης πράξης, δηλαδή όπως συμπληρώθηκε με την παράγραφο 1)γ του άρθρου 6 του νόμου 2052/1992 (ΦΕΚ 94/Α/1992) και τροποποιήθηκε με το άρθρο 5 του νόμου 3010/2002 (ΦΕΚ 91/Α/2001), ορίζει τα εξής:
{1. Τα υδατορέματα (μη πλεύσιμοι ποταμοί, χείμαρροι, ρέματα και ρυάκια), που βρίσκονται εντός ή εκτός ρυμοτομικού σχεδίου ή εντός οικισμών που δεν έχουν ρυμοτομικό σχέδιο, οριοθετούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου. Η οριοθέτηση συνίσταται στον καθορισμό και επικύρωση των πολυγωνικών γραμμών εκατέρωθεν της βαθιάς γραμμής του υδατορέματος, οι οποίες περιβάλλουν τις γραμμές πλημμύρας, τις όχθες, καθώς και τα τυχόν φυσικά ή τεχνητά στοιχεία, που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του υδατορέματος. Ο κατά τα ανωτέρω καθορισμός μπορεί να γίνεται και σε τμήματα μόνο των υδατορεμάτων. Στην περίπτωση αυτή η τεχνική έκθεση της επόμενης παραγράφου συνοδεύεται από υδρολογικά, υδραυλικά και περιβαλλοντικά στοιχεία ή μελέτες για το συνολικό μήκος του υδατορέματος.
2. Για την κατά τα ανωτέρω οριοθέτηση απαιτούνται:
Ι. Οριζοντιογραφικό και υψομετρικό τοπογραφικό διάγραμμα αποτύπωσης του υδατορέματος σε κατάλληλη κλίμακα και εξαρτώμενο από το τριγωνομετρικό δίκτυο της περιοχής που συντάσσεται με μέριμνα:
α) του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων ή
β) της οικείας Περιφέρειας ή
γ) της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ή
δ) του οικείου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης Α' Βαθμού ή
ε) άλλου προσώπου που αναθέτει σε μηχανικό ο οποίος έχει δικαίωμα για τη σύνταξη τέτοιου διαγράμματος.
Στις περιπτώσεις δ' και ε' τα τοπογραφικά διαγράμματα ελέγχονται και θεωρούνται από τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης.
II. Τεχνική Έκθεση που συνοδεύεται από υδρολογικά, υδραυλικά και περιβαλλοντικά στοιχεία ή μελέτες βάσει των οποίων προτείνονται οι οριογραμμές του υδατορέματος στο ανωτέρω τοπογραφικό διάγραμμα. Η Τεχνική Έκθεση με τα συνοδευτικά της στοιχεία συντάσσεται, ελέγχεται και θεωρείται όπως το τοπογραφικό διάγραμμα της παραγράφου (Ι) από τις αντίστοιχες Υπηρεσίες της παραγράφου (Ι).
3. α. Ο καθορισμός των οριογραμμών γίνεται στο τοπογραφικό διάγραμμα της προηγούμενης παραγράφου από τις Υπηρεσίες της παραγράφου αυτής, ύστερα από γνώμη του οικείου δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, η οποία παρέχεται μέσα σε προθεσμία ενός μηνός από τη σχετική πρόσκληση ή και χωρίς τη γνώμη αυτή ύστερα από πάροδο άπρακτης της παραπάνω προθεσμίας.
β. Η επικύρωση του καθορισμού γίνεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της οικείας Περιφέρειας και στην περίπτωση που το τοπογραφικό διάγραμμα συντάχθηκε με μέριμνα του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων.
Η απόφαση αυτή συνοδεύεται από το τοπογραφικό διάγραμμα του πρώτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου σε σμίκρυνση και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Στις περιπτώσεις έγκρισης τροποποίησης σχεδίου η επικύρωση μπορεί να γίνεται με τη διοικητική πράξη έγκρισης τροποποίησης του σχεδίου.}
Όπως έχει κριθεί, πριν από κάθε πολεοδομική διαρρύθμιση σε χώρο που υπάρχουν ρεύματα, πρέπει να διενεργείται η κατά το παραπάνω άρθρο 6 του νόμου 880/1979 αποτύπωση και ο καθορισμός της οριογραμμής τους σε τρόπο ώστε η πολεοδομική επέμβαση να γίνεται εν όψει και των δεδομένων της ύπαρξης ρευμάτων και της επιτελούμενης από αυτά λειτουργίας.
Εξάλλου, μετά την οριοθέτηση, δεν επιτρέπεται η έκταση που καταλαμβάνει ρεύμα να χαρακτηρίζεται ως χώρος οικοδομήσιμος ή προοριζόμενος για την ανέγερση κοινωφελών κτιρίων, αλλά εφ' όσον, κατά την σχετική ειδική και αιτιολογημένη εκτίμηση του αρμόδιου οργάνου, είναι αναγκαία η ένταξή του στον πολεοδομικό σχεδιασμό, πρέπει να χαρακτηρίζεται υποχρεωτικά ως κοινόχρηστος χώρος (παράβαλε ΣτΕ 2942/2012, 574/2012 επταμελές, 899/2011 επταμελές, 2890/2006, 2591/2005, 2669/2001, ΠΕ 201/2000, 402/1998, 533/1997, 214/1996, 124/1994).
6. Επειδή, εν προκειμένω, σύμφωνα με το τοπογραφικό διάγραμμα που συνδημοσιεύεται με την προσβαλλόμενη απόφαση, η οδός Καλλιπόλεως παρεμβάλλεται μεταξύ των οικοδομικών τετραγώνων 119 και 129 αφ' ενός και 247 και 137 αφ' ετέρου, στη μια πλευρά δε της οδού αυτής χαράσσονται νέες οικοδομικές και ρυμοτομικές γραμμές δυνάμει της προσβαλλόμενης απόφασης. Όπως, όμως, προκύπτει από τα προαναφερόμενα στοιχεία του φακέλου (βλέπε ιδίως την 7419/129/06/2006 εισήγηση του Τμήματος Πολεοδομικού Σχεδιασμού της Νομαρχίας Αθηνών προς το Συμβούλιο Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος Βορείου Τομέα, το 23977/1998 έγγραφο του Προϊσταμένου του Τμήματος Πολεοδομικού Σχεδιασμού της Νομαρχίας Αθηνών και το ΠΕΧΩ/109/Φ.ΤΡΟΠ/2001 έγγραφο της Διευθύντριας της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος Χωροταξίας της Περιφέρειας Αττικής), η εν λόγω οδός είναι αδιαμόρφωτη και καταλαμβάνεται από ρέμα, το οποίο δεν έχει οριοθετηθεί και βρίσκεται, κατά το μεγαλύτερο μέρος του, σε κατάσταση ανοικτής διατομής, αποτυπώνεται δε στο πιο πάνω διάγραμμα ως ρέμα Κατσαούνη. Ενόψει αυτού, η προσβαλλόμενη απόφαση, με την οποία τροποποιείται το ρυμοτομικό σχέδιο του Δήμου Μεταμόρφωσης στα οικοδομικά τετράγωνα 119 και 129, χωρίς να έχει προηγηθεί η διαδικασία αποτύπωσης και καθορισμού της οριογραμμής του ρέματος που καταλαμβάνει μια από τις οδούς οι οποίες περιβάλλουν τα παραπάνω οικοδομικά τετράγωνα, είναι μη νόμιμη και πρέπει να ακυρωθεί, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τους αιτούντες.
7. Επειδή, μετά την αποδοχή της αιτήσεως για τον παραπάνω λόγο, παρέλκει η εξέταση των υπόλοιπων λόγων ακυρώσεως.
Δια ταύτα
Δέχεται την κρινόμενη αίτηση.
Ακυρώνει την 1704/71/2006 απόφαση του Νομάρχη Αθηνών με τίτλο Τροποποίηση του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου του Δήμου Μεταμόρφωσης Αττικής σε συμμόρφωση με την 19446/1988 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, με μετατόπιση του άξονα της οδού Παπαδιαμάντη μεταξύ των οικοδομικών τετραγώνων 119 και 129 (ΦΕΚ 580/Δ/2006).
Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου.
Επιβάλλει συμμέτρως στο Δημόσιο και την Περιφέρεια Αττικής τη δικαστική δαπάνη των αιτούντων, που ανέρχεται σε 920 €.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα την 01-04-2014 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση την 01-10-2014.