ΝΣΚ 235/1994
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 235/1993 (13-04-1993)
Αριθμός ερωτήματος: Υπ' αριθμόν 26369/167/1993 έγγραφο της Γενικής Διεύθυνσης Πολεοδομίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.
Περίληψη Ερωτήματος: Ερωτάται:
1. Μετά την ακύρωση της παραγράφου 3 του άρθρου 6 του προεδρικού διατάγματος 93/1987 με την ΣτΕ 2029/1992 απόφαση, ποιες προϋποθέσεις πρέπει να τηρεί ο οικοδομικός συνεταιρισμός κατά την εγγραφή νέων μελών αυτού.
2. Αν για τη στάθμιση των λόγων που συνηγορούν για την εγγραφή νέων μελών επιβάλλεται συνεργασία της διοίκησης του συνεταιρισμού με την αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων ή αν υποχρεούται ο συνεταιρισμός να δικαιολογεί στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, εποπτεύουσα αρχή, την απόφαση εγγραφής νέων μελών ή να δηλώνει προς αυτόν την έκταση στην οποία πρόκειται να στεγάσει τα νέα μέλη.
3. Ποιο όργανο του συνεταιρισμού έχει αρμοδιότητα να αποφασίζει για την εγγραφή νέων μελών σε αυτόν.
4. Αν η εγγραφή νέων μελών αποτελεί τροποποίηση του καταστατικού στο οποίο αναφέρεται ο αριθμός των μελών.
5. Αν ο αριθμός των νέων μελών του συνεταιρισμού πρέπει να ορίζεται εξ αρχής απ' αυτόν με βάση π.χ. την έκταση της γης που ανήκει στο συνεταιρισμό ή μπορεί εκάστοτε να μεταβάλλεται.
6. Ειδικά για τους νέους συνεταιρισμούς, κατά ποιο τρόπο θα συνδυαστεί η εγγραφή νέων μελών με την σύνταξη έκθεσης σκοπιμότητας του οικείου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης, στην οποία γίνονται προτάσεις για την έκταση γης που θα περιέλθει στο συνεταιρισμό και που βρίσκεται στα διοικητικά όρια του οικείου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης.
7. Αν η διαδικασία αντικατάστασης των μελών σε περίπτωση διαγραφής ή θανάτου αυτών, που προβλέπεται από την παράγραφο 8 του άρθρου 6 του προεδρικού διατάγματος 93/1987, ισχύει και μετά την ως άνω απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας και αν η διαδικασία αυτή πρέπει να τηρείται και για την περίπτωση εγγραφής νέων μελών.
8. Αν η διαδικασία εγγραφής νέων μελών πρέπει να εφαρμόζεται ρητά στο καταστατικό του συνεταιρισμού, εφόσον είναι διάφορη από την ως άνω παράγραφο 8 του άρθρου 6, σε καταφατική δε περίπτωση ερωτάται αν υποχρεούται ο συνεταιρισμός να τροποποιήσει το καταστατικό για να προβλέψει περί της σχετικής διαδικασίας.
9. Εάν μετά την ως άνω απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας πρέπει να εφαρμόζεται η παράγραφος 2 εδάφιο α του άρθρου 2 του προεδρικού διατάγματος 93/1987, που απαγορεύει τη συμμετοχή σε οικοδομικό συνεταιρισμό προσώπων που είναι μέλη σε άλλο συνεταιρισμό της ίδιας κατηγορίας ή έχουν στην ιδιοκτησία τους κατοικία ή οικόπεδο, που απέκτησαν ως μέλη οικοδομικού συνεταιρισμού της ίδιας κατηγορίας.
Για το παραπάνω ερώτημα το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους γνωμοδότησε ακολούθως:
Ι. Κατά το άρθρο 2 του προεδρικού διατάγματος 93/1987 Αναμόρφωση και ενοποίηση της νομοθεσίας για τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς κ.λ.π., εκδοθέντος κατ' εφαρμογήν του άρθρου 42 παράγραφοι 1 και 2 του νόμου 1337/1983, όπως ισχύει μετά το άρθρο 34 παράγραφος 4 του νόμου 1577/1985 (Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός 1985), οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί διακρίνονται σε αστικούς και παραθεριστικούς και οι μεν αστικοί είναι εκείνοι που έχουν σκοπό να αποκτήσουν τα μέλη τους κύρια κατοικία και γι' αυτό δικαίωμα συμμετοχής σε αυτούς έχουν μόνο όσοι στερούνται κύριας κατοικίας στον τόπο της μόνιμης διαμονής τους, ενώ παραθεριστικοί συνεταιρισμοί είναι οι έχοντες σκοπό να αποκτήσουν τα μέλη τους παραθεριστική κατοικία και συνεπώς δικαίωμα συμμετοχής σε αυτούς έχουν όσοι στερούνται παραθεριστικής κατοικίας. Στο άρθρο 4 του ως άνω προεδρικού διατάγματος, που προβλέπει τη διαδικασία σύστασης των οικοδομικών συνεταιρισμών, ορίζεται ότι η κίνηση για την σύσταση του συνεταιρισμού γίνεται είτε από τον οικείο δήμο ή κοινότητα είτε από τους ενδιαφερόμενους, ότι ο οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης σε κάθε περίπτωση συντάσσει έκθεση σκοπιμότητας δημιουργίας
του συνεταιρισμού στα διοικητικά του όρια, σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, βασισμένη στο μέγεθος της οικιστικής ανάπτυξης και στις δυνατότητες της περιοχής και απευθύνει ανακοίνωση, δημοσιευόμενη δια του τύπου, με την οποία καλεί όσους ενδιαφέρονται να υποβάλουν αιτήσεις συμμετοχής στον συνεταιρισμό, μεταξύ των οποίων γίνεται η επιλογή των δικαιουμένων να μετάσχουν σε αυτόν και ότι μετά τη τήρηση της διαδικασίας που ορίζεται στο άρθρο αυτό ο οικείος οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης υποβάλλει στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων τον σχετικό φάκελλο για την έγκριση του καταστατικού, από τη δημοσίευση δε της σχετικής Υπουργικής απόφασης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο συνεταιρισμός αποκτά νομική προσωπικότητα. Περαιτέρω, κατά το άρθρο 2 του ίδιου προεδρικού διατάγματος 93/1987:
{1. Το Καταστατικό καταρτίζεται με ιδιωτικό έγγραφο στο οποίο γράφεται υποχρεωτικά η ημερομηνία της σύνταξης και υπογράφεται απ' όλα τα μέλη του Συνεταιρισμού, έτσι όπως έχουν οριστικοποιηθεί σύμφωνα με τη διαδικασία σύστασης του άρθρου 4 του παρόντος προεδρικού διατάγματος.
2. Το καταστατικό πρέπει να περιέχει υποχρεωτικά:
α) Την επωνυμία του Συνεταιρισμού.
β) Την έδρα του Συνεταιρισμού.
γ) Τον επιδιωκόμενο σκοπό και την κατηγορία του.
δ) Τον δήμο ή την κοινότητα στα όρια του οποίου βρίσκεται ή πρόκειται να αποκτηθεί η έκταση για την κάλυψη των συγκεκριμένων στεγαστικών αναγκών.
ε) Τα ονοματεπώνυμα, πατρώνυμα και διευθύνσεις κατοικίας του τελικού αριθμού των μελών του Συνεταιρισμού καθώς και την οικογενειακή τους κατάσταση ...}
Στο άρθρο 6 παράγραφοι 2 και 3 του ως άνω προεδρικού διατάγματος ορίζεται:
{2. Δεν μπορούν να ζητήσουν σύσταση Οικοδομικού Συνεταιρισμού ούτε να αποκτήσουν την ιδιότητα μέλους του:
α) Πρόσωπα που έχουν την ιδιότητα μέλους άλλου Οικοδομικού Συνεταιρισμού της ίδιας κατηγορίας ή πρόσωπα που έχουν ήδη στην ιδιοκτησία τους κατοικία ή οικόπεδο που απέκτησαν ως μέλη Οικοδομικού Συνεταιρισμού της ίδιας κατηγορίας.
β) Πρόσωπα που υπήρξαν μέλη άλλου Οικοδομικού Συνεταιρισμού και που διαγράφηκαν επειδή δεν εκπλήρωσαν τις υποχρεώσεις τους και μέχρις ότου εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις αυτές.
γ) Πρόσωπα που βρίσκονται υπό δικαστική ή νόμιμη απαγόρευση ή τελούν υπό δικαστική αντίληψη ή έχουν καταδικαστεί τελεσίδικα για αδικήματα που συνεπάγονται τη διαγραφή μέλους του συνεταιρισμού σύμφωνα με την παράγραφο 6 του παρόντος άρθρου.
3. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας σύστασης του Οικοδομικού Συνεταιρισμού σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 4 και 5 του παρόντος, απαγορεύεται η εγγραφή νέων μελών εκτός αν υπάρξει περίπτωση εξόδου, αντικατάστασης, θανάτου ή διαγραφής μέλους του συνεταιρισμού. Εφόσον στην έκταση του Οικοδομικού Συνεταιρισμού σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τα πολεοδομικά πρότυπα του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων υπάρχει δυνατότητα κάλυψης στεγαστικών αναγκών πέρα από αυτές των εγγεγραμμένων μελών του Οικοδομικού Συνεταιρισμού, μετά από σχετική έγκριση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Οικοδομικού Συνεταιρισμού δύναται ο συνεταιρισμός να προβαίνει στην εγγραφή νέων μελών με τη διαδικασία που τηρείται στις περιπτώσεις αντικατάστασης μελών με ανάλογη τροποποίηση του Καταστατικού του.}
στη δε παράγραφο 8 του ίδιου άρθρου προβλέπεται:
{Η για οποιοδήποτε λόγο αντικατάσταση μέλους οικοδομικού συνεταιρισμού με νέο διενεργείται ως εξής:
α) Οικοδομικός Συνεταιρισμός προκειμένου να διαθέσει τη μερίδα του μέλους δημοσιεύει προκήρυξη σύμφωνα με τη διαδικασία που περιγράφεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1.2. Δικαίωμα προτίμησης για την απόκτηση της μερίδας έχει ο οικείος οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης εφόσον εκδηλώσει ενδιαφέρον εντός της χρονικής προθεσμίας κατά την παράγραφο 1.2. του άρθρου 4 για στεγαστικούς σκοπούς, διαφορετικά η διάθεση της μερίδας γίνεται με κλήρωση μεταξύ εκείνων που εκδήλωσαν ενδιαφέρον, στο οικείο δημοτικό ή κοινοτικό κατάστημα. Το διάστημα των 2 μηνών της παραγράφου 1.2. του άρθρου 4 παρατείνεται μέχρι να ανευρεθεί αντικαταστάτης.
α) Σε κάθε αντικατάσταση μέλους ο υπολογισμός της αξίας της συνεταιριστικής μερίδας γίνεται με βάση το σύνολο όλων των μέχρι τη στιγμή εκείνη εισφορών οποιασδήποτε φύσης του μέλους προς τον οικοδομικό συνεταιρισμό. Η αξία της μερίδας προσαυξάνεται μόνο κατά το συμβατικό τόκο αναδρομικά για το εκάστοτε κεφάλαιο και για το εκάστοτε χρονικό διάστημα. Η ενδεχόμενη πραγματική ή εκτιμώμενη υπεραξία κατά τη στιγμή της διενέργειας της αντικατάστασης δεν λαμβάνεται υπόψη.}
Τέλος κατά την παράγραφο 5 του άρθρου 12 του Συντάγματος οι πάσης φύσεως γεωργικοί και αστικοί συνεταιρισμοί αυτοδιοικούνται κατά τους όρους του νόμου και του καταστατικού τους τελούντες υπό την προστασία και εποπτεία του Κράτους, το οποίο υποχρεούται να μεριμνά για την ανάπτυξή τους.
ΙΙ. Κατόπιν αιτήσεως ακυρώσεως οικοδομικού συνεταιρισμού εκδόθηκε η υπ' αριθμόν 2029/1992 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας η οποία ακύρωσε ορισμένες ρυθμίσεις του προεδρικού διατάγματος 93/1987, ως στερούμενες εξουσιοδοτήσεως ή αντισυνταγματικές. Έτσι, μεταξύ άλλων, ακυρώθηκαν οι διατάξεις του άρθρου 2 κατά τις οποίες δικαίωμα συμμετοχής στους αστικούς ή παραθεριστικούς οικοδομικούς συνεταιρισμούς έχουν μόνο όσοι στερούνται κυρίας ή παραθεριστικής κατοικίας, αντιστοίχως, ως περιορίζουσες υπέρμετρα τη συνταγματική αρχή της συμβατικής ελευθερίας (άρθρο 5 παράγραφος 1 του Συντάγματος) και την αρχή της ελεύθερης συμμετοχής στο συνεταιρισμό (άρθρο 12 παράγραφος 5 του Συντάγματος), ως και ολόκληρη η παράγραφος 3 του άρθρου 6, που καταρχήν απαγορεύει την εγγραφή νέων μελών στο συνεταιρισμό και κατ' εξαίρεση επιτρέπει αυτήν, ως εκείνη εκτός της δοθείσης νομοθετικής εξουσιοδότησης και αντίθετη προς τις ως άνω συνταγματικές αρχές της συμβατικής ελευθερίας (άρθρο 5 παράγραφος 1 του Συντάγματος) και της ελεύθερης συμμετοχής στο συνεταιρισμό (άρθρο 12 παράγραφος 5 του Συντάγματος).
ΙΙΙ. Βασική αρχή η οποία διήκει δια των διατάξεων του προεδρικού διατάγματος 93/1987 και εκδηλώνεται σαφώς δια πολλών εξ αυτών, είναι ότι οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί σκοπούν στην εξασφάλιση κατοικίας, αστικής ή παραθεριστικής, στους στερούμενους αυτής και ότι συνεπώς πρέπει να αποκλεισθούν από τους ως άνω συνεταιρισμούς, κατά το δυνατό, εκείνοι που ευκαιριακά συμμετέχουν σε αυτούς, σκοπούντες στην κερδοσκοπία επί της αξίας της συνεταιρικής γης και εκμεταλλευόμενος την ανατίμηση αυτής που επέρχεται με την πολεοδόμηση. Για την πραγμάτωση του σκοπού αυτού ο κανονιστικός νομοθέτης απέβλεψε στην αντιστοιχία της συνεταιρικής έκτασης προς τον αριθμό των μελών του συνεταιρισμού και για την εξασφάλιση της αντιστοιχίας αυτής καθόρισε ότι ο αριθμός των μελών αυτού πρέπει να είναι σταθερός, γιατί άλλως με την συνεχή αύξηση του αριθμού αυτού και την ανεύρεση νέων εκτάσεων γης για την στέγαση των νέων μελών επέρχεται διαιώνιση της λειτουργίας του συνεταιρισμού, που τελικά αποβαίνει σε βάρος των μελών αυτού. Έτσι, στο άρθρο 5 παράγραφοι 1)δ και ε του προεδρικού διατάγματος ορίζεται ότι το καταστατικό του συνεταιρισμού πρέπει να περιέχει, τα ονοματεπώνυμα, τα πατρώνυμα και τις διευθύνσεις του τελικού αριθμού των μελών του συνεταιρισμού καθώς και την οικογενειακή τους κατάσταση, τον αριθμό δε των μελών του συνεταιρισμού πρέπει να αναφέρει και η εγκριτική του καταστατικού υπουργική απόφαση (άρθρο 5 παράγραφος 3)β). Ωσαύτως, κατά την παράγραφο 3 του άρθρου 6 του προεδρικού διατάγματος 93/1987 μετά την σύσταση του συνεταιρισμού απαγορεύεται η εγγραφή νέων μελών, σε περίπτωση δε εξόδου, διαγραφής ή θανάτου μέλους, λαμβάνει χώρα αντικατάστασή του με έτερο μέλος κατά τη διαδικασία της παραγράφου 8 του ίδιου άρθρου, για να τηρείται σταθερός ο αριθμός των μελών.
IV. Ενόψει των εκτεθέντων στα επί μέρους υποβαλλόμενα από τη Διοίκηση ερωτήματα, προσήκει αντιστοίχως η ακόλουθη κατά τη γνώμη του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους απάντηση.
1. Με την ως άνω απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας καταργήθηκε η ρύθμιση της παραγράφου 3 του άρθρου 6 του προεδρικού διατάγματος 93/1987 που καταρχήν απαγόρευε μετά την σύσταση του συνεταιρισμού την εγγραφή νέων μελών σε αυτόν και κατ' εξαίρεση προέβλεπε τις ουσιαστικές και διαδικαστικές προϋποθέσεις εγγραφής νέων μελών. Συνεπώς, μετά την απόφαση αυτή η διοίκηση του συνεταιρισμού δικαιούται να κρίνει ελευθέρως σε κάθε περίπτωση αν πρέπει να προβεί στην εγγραφή νέων μελών μέσα στα πλαίσια της σχετικής νομοθεσίας και των διατάξεων του καταστατικού, εφόσον τούτο είναι σύμφωνο προς αυτήν. Πάντως η ενέργεια αυτή πρέπει να εξυπηρετεί το σκοπό του συνεταιρισμού, που συνίσταται κατά το άρθρο 1 του προεδρικού διατάγματος 93/1987 στην εξασφάλιση στα μέλη του αστικής και παραθεριστικής κατοικίας με τη διάθεση συνεταιρικής γης.
2. Από το ως άνω προεδρικό διάταγμα, ως έχει μετά την ως άνω απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, δεν προβλέπεται συνεργασία της διοίκησης του συνεταιρισμού με την οικεία υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων για την λήψη απόφασης προς εγγραφή νέων μελών. Μια τέτοια αναγκαστικά επιβαλλόμενη συνεργασία θα αντέκειτο κατά την ως άνω δικαστική απόφαση προς την αρχή της συμβατικής ελευθερίας (άρθρο 5 παράγραφος 1 του Συντάγματος) και την αρχή της ελεύθερης συμμετοχής σε συνεταιρισμό (άρθρο 12 παράγραφος 5 του Συντάγματος) αφού το θέμα εισόδου και εξόδου των μελών ανήκει στην εξουσία των οργάνων του αυτοδιοικούμενου κατά το Σύνταγμα συνεταιρισμού. Έτσι ο οικοδομικός συνεταιρισμός δεν υποχρεούται να δικαιολογεί με έγγραφο προς την εποπτεύουσα αρχή την απόφαση εγγραφής νέων μελών, και μάλιστα από απόψεις της συνεταιρικής έκτασης που θα τα στεγάσει, χωρίς όμως απ' αυτό να κωλύεται το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, να ασκεί και ως προς την εγγραφή νέων μελών την εποπτεία και τον έλεγχο στους οικοδομικούς συνεταιρισμούς, μέσα στα πλαίσια του άρθρου 14 του ανωτέρω προεδρικού διατάγματος.
3. Κατά το άρθρο 11 παράγραφος IV εδάφιο 3 του προεδρικού διατάγματος 93/1987 η γενική συνέλευση του συνεταιρισμού αποφασίζει για οποιοδήποτε θέμα που προβλέπεται από το προεδρικό διάταγμα αυτό και το καταστατικό και δεν υπάγεται στην αποκλειστική αρμοδιότητα άλλου οργάνου του συνεταιρισμού, κατά δε το εδάφιο η της ίδιας παραγράφου η γενική συνέλευση αποφασίζει για την εγγραφή νέων μελών κατά την παράγραφο 3 του άρθρου 6, που κατά τα εκτεθέντα ακυρώθηκε με την προδιαληφθείσα απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Από το συνδυασμό των δύο αυτών εδαφίων συνάγεται ότι αρμόδιο για την εγγραφή νέων μελών στο συνεταιρισμό είναι η γενική συνέλευση αυτού δοθέντος μάλιστα ότι τέτοια αρμοδιότητα δεν απονέμεται ρητά στο διοικητικό συμβούλιο (άρθρο 8, ΙΙ 1 του προεδρικού διατάγματος), ο κανονιστικός δε νομοθέτης είχε εκπεφρασμένη για την ως άνω αρμοδιότητα της γενικής συνέλευσης γνώμη στα πλαίσια της ακυρωθείσης ρύθμισης της παραγράφου 3 του άρθρου 6 του προεδρικού διατάγματος 93/1987. Την ως άνω γνώμη συνεπικουρεί και η διάταξη του άρθρου 2 παράγραφος 4 του νόμου [Ν] 1667/1986 Αστικοί Συνεταιρισμοί και άλλες διατάξεις που ισχύει συμπληρωματικά εν προκειμένω (ΣτΕ 1030/1992), κατά την οποία η εγγραφή νέου μέλους αποφασίζεται από το Διοικητικό Συμβούλιο και εγκρίνεται από την γενική συνέλευση του συνεταιρισμού.
4. Καθόσον, περαιτέρω, αφορά την τήρηση των διατάξεων περί τροποποίησης του καταστατικού κατά την εγγραφή νέων μελών, πρέπει να γίνει δεκτό ότι μετά την ως άνω ακύρωση της παραγράφου 3 του άρθρου 6 του ανωτέρω προεδρικού διατάγματος, ο αναγραφόμενος στο καταστατικό αριθμός των μελών δεν είναι πλέον τελικός, όπως χαρακτηρίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 2 του προεδρικού διατάγματος αυτού, αλλά αναφέρεται στα ιδρυτικά μέλη του συνεταιρισμού (βλέπε σχετικά και άρθρο 1 παράγραφος 4 του νόμου [Ν] 1667/1986). Συνεπώς, η εγγραφή νέων μελών δεν αποτελεί ήδη τροποποίηση του καταστατικού και δεν απαιτείται προς τούτο να τηρούνται οι διατάξεις περί τροποποιήσεως του καταστατικού. Άλλωστε, θα ήταν αντίθετο προς τη λογική του κανονιστικού νομοθέτη για κάθε εγγραφή νέου μέλους του συνεταιρισμού να απαιτείται τροποποίηση του καταστατικού.
5. Εφόσον τα κατατεθέντα η διοίκηση του συνεταιρισμού έχει δικαίωμα να εγγράψει νέα μέλη στο συνεταιρισμό, δεν υφίσταται τελικός αριθμός των μελών που δεν μπορεί να μεταβληθεί.
6. Κατά το άρθρο 4 του προεδρικού διατάγματος 93/1987 η κίνηση της διαδικασίας σύστασης του οικοδομικού συνεταιρισμού γίνεται από τον οικείο δήμο ή κοινότητα, οι οποίοι διαδραματίζουν εξαιρετικό ρόλο στη σύσταση αλλά και τη λειτουργία του συνεταιρισμού. Ειδικότερα κατά την παράγραφο 2 του άρθρου αυτού ο οικείος οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης, συντάσσει έκθεση σκοπιμότητας δημιουργίας του οικοδομικού συνεταιρισμού στα διοικητικά του όρια σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, βασισμένη στο μέγεθος της οικιστικής ανάπτυξης και στις δυνατότητες της περιοχής και προτείνει, εφόσον είναι δυνατό, περιοχές κατάλληλες για οικιστική χρήση, προσκαλεί καθ' ορισμένη διαδικασία τους ενδιαφερόμενους να υποβάλλουν αίτηση συμμετοχής στο συνιστώμενο συνεταιρισμό, εγκρίνει τις υποβληθείσες αιτήσεις συμμετοχής κ.λ.π. Πάντως η χωροθέτηση του οικοδομικού συνεταιρισμού και η οικιστική καταλληλότητα της συγκεκριμένης έκτασης γης γίνεται κατά τη διαδικασία του άρθρου 17 του ως άνω προεδρικού διατάγματος. Συνεπώς, προκειμένου περί νέου συνεταιρισμού η λειτουργία αυτού στα διοικητικά πλαίσια του συγκεκριμένου δήμου ή κοινότητας και η απόκτηση της συνεταιρικής έκτασης μέσα σε αυτά, αποτελούν στοιχεία που πρέπει να αναφέρονται ρητά στο καταστατικό (άρθρο 5 παράγραφος 2) και ως εκ τούτου ο συνεταιρισμός δεσμεύεται για την απόκτηση της ως άνω έκτασης μέσα στα διοικητικά πλαίσια του συγκεκριμένου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης.
7. Με την ως άνω απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν εθίγησαν οι διατάξεις του άρθρου 6 παραγράφων 6, 7 και 8 του προεδρικού διατάγματος και συνεπώς σε περίπτωση διαγραφής ή θανάτου των μελών του συνεταιρισμού, η διαδικασία αντικατάστασης αυτών θα γίνει κατά την παράγραφο 8 του άρθρου αυτού. Η εγγραφή νέων μελών δεν αποτελεί αντικατάσταση μέλους, σε αυτή δεν εφαρμοζόταν η ως άνω παράγραφος 8 λόγω παραπομπής της παραγράφου 3 στην παράγραφο αυτή. Μετά την κατάργηση της παραγράφου 3 στο σύνολό της δεν πρέπει να εφαρμόζεται η παράγραφος 8 κατά την εγγραφή νέων μελών, ενόψει μάλιστα και των επικαλούμενων από το Συμβούλιο της Επικρατείας αρχών της συμβατικής ελευθερίας και αυτοδιοίκησης των συνεταιρισμών, που επιβάλλουν ολιγότερη κατά το δυνατό δέσμευση των συνεταιρισμών από ρυθμίσεις του κανονιστικού νομοθέτη, ως προς την είσοδο ή έξοδο από το συνεταιρισμό των μελών αυτού.
8. Το άρθρο 5 παράγραφος 2 του προεδρικού διατάγματος 93/1987 προβλέπει μεταξύ των στοιχείων που απαιτείται να περιλαμβάνονται στο καταστατικό υποχρεωτικά τους όρους συμμετοχής, αποχώρησης και αποβολής των μελών του Συνεταιρισμού καθώς και ειδικότερα δικαιώματα και υποχρεώσεις τους. Σύμφωνα με τα εκτεθέντα η παράγραφος 8 του ως άνω άρθρου 6, δεν εφαρμόζεται για την εγγραφή νέων μελών ούτε επιβάλλεται να διαλαμβάνεται στο καταστατικό, πέραν των αναγραφόμενων στο παραπάνω άρθρο όρων, και ειδική διαδικασία επιλογής των νέων μελών, ανάλογη προς την παράγραφο 8 η οποία προσαρμοζόταν στην αρχή του προεδρικού διατάγματος περί μη εγγραφής, καταρχήν, νέων μελών. Συνεπώς, δεν απαιτείται τροποποίηση του καταστατικού των οικοδομικών συνεταιρισμών για τον καθορισμό ειδικής διαδικασίας επιλογής των νέων μελών.
9. Με την ως άνω απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν ακυρώθηκαν οι διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 6 που αφορούν τα κωλύματα υποβολής αίτησης για σύσταση συνεταιρισμού και απόκτησης της ιδιότητας μέλους αυτού. Μεταξύ αυτών η περίπτωση α προβλέπει τέτοιο κώλυμα για τα πρόσωπα που έχουν την ιδιότητα μέλους άλλου οικοδομικού συνεταιρισμού της ίδιας κατηγορίας και για τα πρόσωπα που έχουν ήδη στην ιδιοκτησία τους κατοικία ή οικόπεδο, που απέκτησαν ως μέλη οικοδομικού συνεταιρισμού της ίδιας κατηγορίας. Η διάταξη αυτή συναρτάται εννοιολογικά με τις ακυρωθείσες διατάξεις του άρθρου 2 παράγραφοι 2)α και 2)β και 20 παράγραφος 1)γ του ως άνω προεδρικού διατάγματος, κατά τις οποίες δικαίωμα συμμετοχής σε αστικό ή παραθεριστικό συνεταιρισμό έχουν μόνο όσοι στερούνται αστικής ή παραθεριστικής, αντίστοιχα, κατοικίας, τα δε μέλη παλαιών συνεταιρισμών οφείλουν να μεταβιβάσουν τις περισσότερες από μια εταιρικές μερίδες τους. Κατ' ακολουθία, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η διάταξη αυτή, καθό μέρος αποκλείει από τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς όσους έχουν στην ιδιοκτησία τους κατοικία ή οικόπεδο, που απέκτησαν ως μέλη οικοδομικού συνεταιρισμού, δεν είναι ισχυρή ως αντίθετη προς το Σύνταγμα, για τους ίδιους λόγους για τους οποίους ακυρώθηκαν οι ως άνω διατάξεις του προεδρικού διατάγματος 93/1987 (άρθρο 5 παράγραφος 2 και άρθρο 12 παράγραφος 5 του Συντάγματος). Πολύ περισσότερο πρέπει να θεωρηθεί ότι δεν είναι ισχυρός ο περιορισμός εγγραφής ως μελών του συνεταιρισμού εκείνων που απλώς είναι μέλη οικοδομικού συνεταιρισμού της ίδιας κατηγορίας, αφού μάλιστα δεν έχουν ήδη αποκτήσει κατοικία ή οικόπεδο.
Θεωρήθηκε
Αθήνα, 21-04-1993
Ο Αντιπρόεδρος
Ο Εισηγητής