ΝΣΚ 70/2014
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Νομικό Συμβούλιο του Κράτους 70/2014 (25-02-2014)
Ερώτημα: Με αριθμό πρωτοκόλλου 51796/2013 έγγραφο της Διεύθυνσης Αρχιτεκτονικής - Τμήμα Παραδοσιακών Οικισμών του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
Περίληψη Ερωτήματος: α) Εάν, μετά τη δημοσίευση του αρχαιολογικού νόμου (νόμος 3028/2002) και το ότι στους ιστορικούς τόπους (άρθρο 16) προβλέπεται αναλογική εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 12, 13, 14, 15 του νόμου αυτού και ειδικότερα του άρθρου 14 παράγραφος 6, παραμένουν σε ισχύ οι σχετικές διατάξεις μεταβίβασης αρμοδιοτήτων, που καθορίζονται στα προεδρικά διατάγματα 358/1986 και 1/1986, με τα οποία μεταβιβάστηκαν, από τον ήδη Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, στον Υπουργό Μακεδονίας - Θράκης και στον Υπουργό Ναυτιλίας και Αιγαίου, οι αρμοδιότητες για την προστασία των ιστορικών τόπων. Εάν, οι ως άνω Υπουργοί διατηρούν την εκχωρηθείσα αρμοδιότητα για τροποποιήσεις ρυμοτομικών σχεδίων σε ιστορικούς τόπους στις περιοχές χωρικής αρμοδιότητάς τους και συνεπώς ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής δεν συνυπογράφει τα σχέδια προεδρικών διαταγμάτων του άρθρου 14 παράγραφος 6 του νόμου 3028/2002.
β) Εάν οι τροποποιήσεις σχεδίων πόλεως που περιλαμβάνουν νεώτερα μνημεία του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού, αντιμετωπίζονται αντίστοιχα με τους ιστορικούς τόπους.
Επί του ως άνω ερωτήματος το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Τμήμα Δ') γνωμοδότησε ως εξής:
I. Ιστορικό
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου και εκτίθεται στο υποβληθέν ερώτημα, στη Διεύθυνση Αρχιτεκτονικής του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής έχουν περιέλθει φάκελοι που αφορούν σε τροποποιήσεις ρυμοτομικών σχεδίων σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ως ιστορικοί τόποι ή αρχαιολογικοί χώροι και είναι χωρικής αρμοδιότητας Υπουργείου Μακεδονίας & Θράκης και Υπουργείου Ναυτιλίας & Αιγαίου.
Αναφορικά με το ζήτημα της αρμοδιότητας πολεοδομικών ρυθμίσεων, ενόψει της ως άνω χωρικής αρμοδιότητας, έχουν διατυπωθεί οι εξής απόψεις Λ από τις αρμόδιες Διευθύνσεις των Υπουργείων οι οποίες παρατίθενται περιληπτικά:
Η Διεύθυνση Νομοθετικού Έργου και η Διεύθυνση Πολεοδομικού Σχεδιασμού του πρώην Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και ήδη Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, με την με αριθμό 29454/2003 εγκύκλιο τους περί αρμοδιοτήτων πολεοδομικού σχεδιασμού, διατύπωσαν την άποψη ότι ....η έγκριση ή τροποποίηση σχεδίων πόλεων και ο καθορισμός όρων και περιορισμών δόμησης ιστορικών τόπων χαρακτηρισμένων από το Υπουργείο Πολιτισμού ρυθμίζεται με προεδρικά διατάγματα από τον κατά περίπτωση αρμόδιο Υπουργό (Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Αιγαίου ή Μακεδονίας Θράκης και τον Υπουργό Πολιτισμού)....
Η πρώτη εκ των ως άνω Διευθύνσεων με το με αριθμό πρωτοκόλλου 15947/2007 έγγραφο της διατύπωσε μεταγενέστερα όμοια άποψη και συγκεκριμένα ότι ...ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων διατηρεί την αρμοδιότητα σχετικά με την προστασία των ιστορικών τόπων καθώς και τις πολεοδομικές ρυθμίσεις σε αυτούς, η οποία όμως έχει μεταβιβαστεί στον Υπουργό Μακεδονίας-Θράκης για τις περιοχές ευθύνης και αρμοδιότητάς του. Κατά συνέπεια θεωρούμε ότι όπου ο νόμος 3028/2002 αναφέρεται σε αρμοδιότητες του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων εφόσον αυτές έχουν μεταβιβασθεί στον Υπουργό Μακεδονίας-Θράκης ασκούνται από αυτόν, όσον αφορά στις περιοχές αρμοδιότητας του Υπουργείου αυτού...
Επίσης, η ίδια Διεύθυνση, με αφορμή αίτημα τροποποίησης ρυμοτομικού σχεδίου στον ιστορικό τόπο Θεσσαλονίκης, όσον αφορά στις αρμοδιότητες, με το με αριθμό πρωτοκόλλου 10545/2013 έγγραφο της, διατηρώντας την ίδια άποψη, απάντησε ότι για το θέμα ...απαιτείται η έκδοση προεδρικού διατάγματος συνυπογραφής των Υπουργών Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού (σημείωση: νυν Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού) και Μακεδονίας - Θράκης....
Η Διεύθυνση Πολεοδομικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, με το με αριθμό πρωτοκόλλου 52523/2013 έγγραφο της διατύπωσε την άποψη ότι διατηρήθηκε η αρμοδιότητα των χωρικών Υπουργείων (Μακεδονίας - Θράκης και Ναυτιλίας και Αιγαίου), αναφορικά με την τροποποίηση ή έγκριση ρυμοτομικών σχεδίων 4 εντός ιστορικών τόπων, με την προϋπόθεση παράλληλου χαρακτηρισμού του οικισμού και ως παραδοσιακού.
Η Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Υποδομών του Υπουργείου Μακεδονίας - Θράκης με το με αριθμό πρωτοκόλλου οίκοθεν 3499/2013 έγγραφο της πρότεινε να τροποποιηθεί ο νόμος 3028/2002, ώστε να αποσαφηνιστούν οι αρμοδιότητες των Υπουργείων αναφορικά με τις πολεοδομικές ρυθμίσεις σε ιστορικούς τόπους.
Η Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής με το με αριθμό πρωτοκόλλου ΔΠΕ/Φ270.7/6773/2013 έγγραφο της διατύπωσε την άποψη ότι τα Υπουργεία Μακεδονίας - Θράκης και Ναυτιλίας - Αιγαίου έχουν αρμοδιότητα σύνταξης σχεδίου προεδρικού διατάγματος έγκρισης, αναθεώρησης ή τροποποίησης σχεδίων πόλεων σε ιστορικούς τόπους μόνο στη περίπτωση που οι ιστορικοί αυτοί τόποι ή τμήματα αυτών έχουν χαρακτηριστεί ως παραδοσιακά σύνολα και τα οποία εμπίπτουν στην περιοχή αρμοδιότητάς τους.
Τέλος, το Γραφείο Νομικού Συμβούλου του Υπουργείου Μακεδονίας και Θράκης, με το με αριθμό πρωτοκόλλου 4096/ΕΡ 10/2013/2013 έγγραφο του διατύπωσε γνώμη ότι:
{...από τις 28-06-2002, ημερομηνία θέσης σε ισχύ του νόμου 3028/2002, η διάταξη του άρθρου 2 περίπτωση δ, υποπερίπτωση δ)δ του προεδρικού διατάγματος 358/1986, δυνάμει της οποίας το τότε Υπουργείο Βόρειας Ελλάδας είχε αποκτήσει την αρμοδιότητα προστασίας των ιστορικών τόπων και ορισμού όρων και περιορισμών δόμησης σε αυτούς από το τότε Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, έχει καταργηθεί. Εξυπακούεται ότι, για την ταυτότητα του νομικού λόγου, από την ίδια ημερομηνία έχει πάψει ισχύουσα και η διάταξη του άρθρου 1 περίπτωση γ' του προεδρικού διατάγματος 161/1984 δυνάμει της οποίας το τότε Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων ασκούσε την αντίστοιχη αρμοδιότητα (προστασία ιστορικών τόπων) στη λοιπή, πλην Μακεδονίας-Θράκης, Χώρα....}
Στη συνέχεια υποβλήθηκε το ως άνω ερώτημα./
II. Διατάξεις
α) προεδρικό διάταγμα 161/1984 (ΦΕΚ 54/Α/1984) - Ανακατανομή αρμοδιοτήτων των Υπουργείων Πολιτισμού και Επιστημών και Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος.
{Άρθρο 1
Στο Υπουργείο Χωροταξίας Οικισμού και Περιβάλλοντος, εκτός από τις αρμοδιότητες που προβλέπονται από το άρθρο 5 του προεδρικού διατάγματος [ΠΔ] 574/1982 Ανακατανομή αρμοδιοτήτων των Υπουργείων (ΦΕΚ 104/Α/1982), υπάγονται και οι ακόλουθες, που μεταφέρονται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών:
α. ...
β. ...
γ. Η προστασία των τόπων που χαρακτηρίζονται ή έχουν ήδη χαρακτηρισθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών ως ιστορικοί, καθώς και η έγκριση για εκτέλεση οποιουδήποτε έργου σ' αυτούς τους τόπους (άρθρο 5 του νόμου [Ν] 1469/1950). Οι όροι και περιορισμοί δόμησης στους ιστορικούς τόπους ορίζονται από τον Υπουργό Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος, μετά από προηγούμενη γνωμοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού και Επιστημών. ...}
β) προεδρικό διάταγμα 358/1986 (ΦΕΚ 158/Α/1986) Καθορισμός αρμοδιοτήτων Υπουργείου Βόρειας Ελλάδας:
{Άρθρο 2.
Οι παρακάτω αρμοδιότητες των Υπουργείων Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Βιομηχανίας, όπως προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία, περιέρχονται στο Υπουργείο Βόρειας Ελλάδας, εφ' όσον έχουν ως αντικείμενο τη ρύθμιση θεμάτων που αφορούν την περιοχή της αρμοδιότητάς του. ...
δ. Από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων ...
δ)δ. Η προστασία των τόπων που χαρακτηρίζονται ή έχουν χαρακτηρισθεί ήδη από το Υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικού, καθώς και ο ορισμός όρων και περιορισμών δόμησης αυτών (άρθρο 1 περίπτωση γ' του προεδρικού διατάγματος 161/1984).
ε)ε. ...}
γ) προεδρικό διάταγμα 1/1986 (ΦΕΚ 1/Α/1986) Καθορισμός αρμοδιοτήτων Υπουργείου Αιγαίου:
{Άρθρο 2: Αρμοδιότητες
1. Στο Υπουργείο Αιγαίου ανήκουν οι ακόλουθες αρμοδιότητες: ...
3. Οι προβλεπόμενες από την κείμενη νομοθεσία αρμοδιότητες των Υπουργείων ..., Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, ... που έχουν ως αντικείμενο τη ρύθμιση θεμάτων που αφορούν στην περιφέρεια του Υπουργείου Αιγαίου ανακατανέμονται έτσι ώστε στο Υπουργείο Αιγαίου περιέρχονται οι παρακάτω αρμοδιότητες με τον περιορισμό, αντίστοιχα στην περιφέρεια αυτή των αρμοδιοτήτων, των πιο πάνω Υπουργείων, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά στο διάταγμα αυτό ...
ζ) Από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. ...
δ)δ) Η προστασία των τόπων που χαρακτηρίζονται ή έχουν ήδη χαρακτηριστεί από το Υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικοί, καθώς και ο ορισμός όρων και περιορισμών δόμησης αυτών (άρθρο 1 περίπτωση γ' του προεδρικού διατάγματος 161/1984).}
δ) Το ως άνω Υπουργείο Μακεδονίας - Θράκης και το Υπουργείο Αιγαίου, καταργήθηκαν, μετατράπηκαν σε Γενικές Γραμματείες και ήδη επανιδρύθηκαν ως Υπουργεία, όπως ορίζεται στις διατάξεις του προεδρικού διατάγματος 85/2012 (ΦΕΚ 141/Α/2012) - Ίδρυση και μετονομασία Υπουργείων, μεταφορά και κατάργηση υπηρεσιών και ειδικότερα:
στο άρθρο 5 - Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου:
{1. Ιδρύεται Υπουργείο Ναυπλίας και Αιγαίου. Το Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου συγκροτείται από: ...
β) τις υπηρεσίες που ανήκαν στο πρώην Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και μεταφέρθηκαν στο πρώην Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας με τα προεδρικά διατάγματα 185/2009 (ΦΕΚ 213/Α/2009), 189/2009 (άρθρο 4 παράγραφος 4), 50/2010 (άρθρο 1 περίπτωση A), 127/2010 (άρθρο 2 παράγραφος 1) και 65/2011 (άρθρο 4), όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί κατά την έκδοση του παρόντος, με τις αρμοδιότητες, όργανα, θέσεις και προσωπικό τους και τους φορείς που επόπτευαν.
2. Όλες οι υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Ναυπλίας του πρώην Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας (άρθρο 3 του προεδρικού διατάγματος 73/2011), οι οποίες μεταφέρονται στο οποίες μεταφέρονται στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο, αποτελούν τη Γενική Γραμματεία του ως άνω Υπουργείου ...}
και στο άρθρο 7 - Υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης:
{1. Επανιδρύεται το Υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης, το οποίο συγκροτείται από τις υπηρεσίες που ανήκαν στο πρώην Υπουργείο Μακεδονίας - Θράκης, με το σύνολο των αρμοδιοτήτων, οργάνων, θέσεων και προσωπικού, καθώς και με τους φορείς που αυτό επόπτευε πριν τη μετατροπή του σε Γενική Γραμματεία Μακεδονίας - Θράκης (άρθρο 3 του προεδρικού διατάγματος 185/2009 (ΦΕΚ 213/Α/2009)), η οποία και καταργείται, ...}
ε) νόμος 3028/2002 (ΦΕΚ 153/Α/2002) - Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
{Άρθρο 14: Αρχαιολογικοί χώροι σε οικισμούς - Οικισμοί που αποτελούν αρχαιολογικούς χώρους.
{6. Μέσα στους αρχαιολογικούς χώρους που είναι ενεργοί οικισμοί καθορίζονται, με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται ύστερα από πρόταση των Υπουργών Πολιτισμού και Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων και του τυχόν άλλου κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού, ειδικές ρυθμίσεις όσον αφορά τους περιορισμούς της ιδιοκτησίας, τις χρήσεις γης ή κτιρίων, τους όρους δόμησης ή τις επιτρεπόμενες δραστηριότητες.
Άρθρο 16: Ιστορικοί τόποι
Με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου, συνοδεύεται από διάγραμμα οριοθέτησης και δημοσιεύεται μαζί με αυτό στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτάσεις ή σύνθετα έργα του ανθρώπου και της φύσης σύμφωνα με τις ειδικότερες διακρίσεις του εδαφίου δ' του άρθρου 2 χαρακτηρίζονται ιστορικοί τόποι. Στους ιστορικούς τόπους εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 12, 13, 14 και 15.}
στ) Διατάξεις σχετικά με την αρμοδιότητα έγκρισης ή τροποποίησης σχεδίων πόλης.
νόμος 4067/2012 (ΦΕΚ 79/Α/2012) - Νέος Οικοδομικός Κανονισμός.
{Άρθρο 31: Ρύθμιση πολεοδομικών θεμάτων
1. Η έγκριση, αναθεώρηση ή τροποποίηση ρυμοτομικών σχεδίων, γίνεται με προεδρικό διάταγμα με πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ή άλλου αρμόδιου Υπουργού, κατά τις διατάξεις της παραγράφου 9)β του άρθρου 25 του νόμου 2508/1997. ...}
νόμος 2508/1997 (ΦΕΚ 124/Α/1997) - Βιώσιμη οικιστική ανάπτυξη των πόλεων και οικισμών της χώρας και άλλες διατάξεις.
{άρθρο 25 παράγραφος 9)β
Ειδικά ο καθορισμός των ορίων και των όρων και περιορισμών δόμησης, καθώς και η έγκριση ή τροποποίηση σχεδίων πόλεων και πολεοδομικών μελετών χαρακτηρισμένων ως παραδοσιακών, γίνεται με προεδρικό διάταγμα, κατόπιν προτάσεως του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, μετά από γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος. Προκειμένου για παραδοσιακούς οικισμούς περιοχών αρμοδιότητας Υπουργών Μακεδονίας - Θράκης και Αιγαίου, οι ανωτέρω ρυθμίσεις ασκούνται από τους Υπουργούς αυτούς, αντίστοιχα. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι κείμενες διατάξεις.}
ζ) νόμος 4030/2011 (ΦΕΚ 249/Α/2011) - Νέος τρόπος έκδοσης αδειών δόμησης, ελέγχου κατασκευών και λοιπές διατάξεις.
{Άρθρο 38 - Αναδιάρθρωση Υπηρεσιών του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ)
15. Μετά το άρθρο 9 του προεδρικού διατάγματος [ΠΔ] 51/1988 προστίθεται άρθρο 9Α ως εξής:
{Άρθρο 9Α: Διάρθρωση της Διεύθυνσης Αρχιτεκτονικής
...
β) Τμήμα Παραδοσιακών Οικισμών, με τις εξής αρμοδιότητες: ...
β)β) Η σύνταξη και έγκριση προτύπων, προδιαγραφών, κανονισμών και ειδικών μελετών και προγραμμάτων, τα οποία αναφέρονται στην πολεοδομική συγκρότηση, το σχέδιο πόλεως, τους όρους δόμησης, τις χρήσεις γης, την μορφολογική κατάσταση, την ανάδειξη, την αναστήλωση και την ανάπλαση των παραδοσιακών οικισμών, των ζωνών προστασίας αυτών ως και των αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών τόπων του νόμου 3028/2002 (ΦΕΚ 153/Α/2002).
III. Ερμηνεία και εφαρμογή διατάξεων.
Επί του α' ερωτήματος.
Από τις παρατεθείσες διατάξεις σε συνδυασμό με το δοθέν πραγματικό του ερωτήματος συνάγονται τα ακόλουθα :
α) Με το άρθρο 1 του προεδρικού διατάγματος 161/1984 ορίστηκε η ανακατανομή αρμοδιοτήτων των Υπουργείων Πολιτισμού και Επιστημών και Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος. Με το άρθρο αυτό, μεταξύ άλλων, προβλέφτηκε μετά από μεταφορά από το Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ήδη Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής - ΥΠΕΚΑ), η υπαγωγή της αρμοδιότητας προστασίας των τόπων που χαρακτηρίζονται ή έχουν ήδη χαρακτηρισθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών ως ιστορικοί, της έγκρισης για εκτέλεση οποιουδήποτε έργου στους τόπους αυτούς, καθώς και της επιβολής όρων και περιορισμών δόμησης, κατά την καθοριζόμενη στο όρθρο αυτό διαδικασία (ΣτΕ ΠΕ 42/1984 και 210/1984). Στη συνέχεια, με το άρθρο 2 του προεδρικού διατάγματος 358/1986 περιήλθαν, από το νυν Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής στο Υπουργείο Βόρειας Ελλάδας (ήδη Υπουργείο Μακεδονίας - Θράκης) και εντός της χωρικής του αρμοδιότητας, η αρμοδιότητα προστασίας των τόπων που χαρακτηρίζονται ή έχουν χαρακτηρισθεί ήδη από το Υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικοί, καθώς και ο ορισμός όρων και περιορισμών δόμησης αυτών (παράβαλε ΣτΕ 1996/2000).
Όμοια αρμοδιότητα δόθηκε με το άρθρο 2 του προεδρικού διατάγματος 1/1986 και στο Υπουργείο Αιγαίου ήδη Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου (Γνωμοδότηση ΝΣΚ 722/2001).
Από τον συνδυασμό των ως άνω διατάξεων συνάγεται ότι ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής έχει την αρμοδιότητά σχετικά με την προστασία των χαρακτηρισμένων από το Υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικών τόπων και συγκεκριμένα την αρμοδιότητα θέσπισης ατομικών ρυθμίσεων (έγκριση έργου) και κανονιστικών ρυθμίσεων (επιβολή όρων και περιορισμών δόμησης).
Οι αρμοδιότητες αυτές, μεταβιβάστηκαν στον Υπουργό Μακεδονίας - Θράκης και Υπουργό Ναυτιλίας και Αιγαίου για τις περιοχές ευθύνης και αρμοδιότητας τους (Βλέπε ΣτΕ ΠΕ 282/2009 σκέψη 26).
Σύμφωνα με τα προεκτεθέντα και προβλεπόμενα στο προεδρικό διάταγμα 85/2012, το Υπουργείο Μακεδονίας - Θράκης και το Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου, με την επανίδρυσή τους, περιέλαβαν το σύνολο των Υπηρεσιών, αρμοδιοτήτων κλπ., που είχαν πριν την κατάργηση τους. Συνεπώς, τα Υπουργεία αυτά, εξακολουθούν να έχουν τις αρμοδιότητες που προβλέπονται στα προεδρικά διατάγματα 358/1986 και 1/1986 (ΣτΕ ΠΕ 102/2012).
β) Εξάλλου, με τις διατάξεις του νόμου 4067/2012 - Νέος Οικοδομικός Κανονισμός - και ειδικότερα το άρθρο 31 και τις διατάξεις της παραγράφου 9)β του άρθρου 25 του νόμου 2508/1997 ρυθμίζεται ο τρόπος και καθορίζεται η διαδικασία έγκρισης, αναθεώρησης ή τροποποίησης ρυμοτομικών σχεδίων, περιοχών χαρακτηρισμένων ως παραδοσιακών, προβλέποντας την έκδοση προεδρικού διατάγματος με πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ή άλλου αρμόδιου Υπουργού. Ειδικά, όταν πρόκειται για παραδοσιακούς οικισμούς περιοχών αρμοδιότητας Υπουργού Μακεδονίας - Θράκης ή Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου, οι ανωτέρω ρυθμίσεις ασκούνται από τους Υπουργούς αυτούς αντίστοιχα.
Από τις ειδικές διατάξεις αυτές (εννοείται νόμου 4067/2012 και προεδρικών διαταγμάτων 358/1986 και 1/1986), γραμματικώς και συστηματικώς ερμηνευμένες, προκύπτει σαφώς ότι ο Υπουργός Μακεδονίας - Θράκης και ο Υπουργός Αιγαίου είναι αρμόδιοι για τροποποίηση ρυμοτομικού σχεδίου περιοχής, που έχει χαρακτηρισθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικός τόπος, μόνον στη περίπτωση που η περιοχή έχει χαρακτηριστεί προηγουμένως παραδοσιακός οικισμός και όχι σε οποιαδήποτε περίπτωση επιχειρείται τροποποίηση ρυμοτομικού σχεδίου. Και τούτο, διότι με τα προεδρικά διατάγματα 358/1986 και 1/1986 μεταβιβάστηκαν ρητά στους Υπουργούς Μακεδονίας - Θράκης και Αιγαίου, εντός των ιστορικών τόπων, μόνον οι αρμοδιότητες έγκρισης εκτέλεσης έργου και επιβολής όρων και περιορισμών δόμησης και όχι η εν γένει αρμοδιότητα τροποποίησης ρυμοτομικού σχεδίου, ενώ η αρμοδιότητα έγκρισης, αναθεώρησης ή τροποποίησης των ρυμοτομικών σχεδίων δόθηκε στους Υπουργούς αυτούς, με τις ως άνω διατάξεις του νόμου 4067/2012, μόνο για τους χαρακτηρισμένους οικισμούς ως παραδοσιακούς. Επομένως, σε περίπτωση τροποποίησης σχεδίου, περιοχής χωρικής αρμοδιότητας του Υπουργού Μακεδονίας - Θράκης ή του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου, που έχει χαρακτηρισθεί μόνον ως ιστορικός τόπος, η αρμοδιότητα παραμένει στον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (παράβαλε ΣτΕ 2500/2009 σκέψη 17).
Επιπροσθέτως επισημαίνεται ότι στο άρθρο 38 του νόμου 4030/2011 προβλέπονται, μεταξύ άλλων, οι αρμοδιότητες του Τμήματος Παραδοσιακών Οικισμών, της Διεύθυνσης Αρχιτεκτονικής του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και ορίζεται ρητά η αρμοδιότητα του Τμήματος αυτού για την σύνταξη και έγκριση προτύπων, προδιαγραφών, κανονισμών και ειδικών μελετών και προγραμμάτων, τα οποία αναφέρονται στην πολεοδομική συγκρότηση, στο σχέδιο πόλης, στους όρους δόμησης, στις χρήσεις γης, στην μορφολογική κατάσταση, στην ανάδειξη, στην αναστήλωση και στην ανάπλαση των παραδοσιακών οικισμών, των ζωνών προστασίας αυτών ως και των αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών τόπων του νόμου 3028/2002 (ΦΕΚ 153/Α/2002). Δηλαδή, ούτε από την διάταξη αυτή προκύπτει κάποια αρμοδιότητα του Υπουργού Μακεδονίας - Θράκης και του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου για την έγκριση πολεοδομικής μελέτης ή τροποποίησης σχεδίου πόλης, χωρικής αρμοδιότητάς τους, με μόνη την προϋπόθεση ότι αυτά βρίσκονται εντός αρχαιολογικών ή ιστορικών τόπων, χωρίς ταυτόχρονα να έχουν χαρακτηριστεί και παραδοσιακοί οικισμοί.
γ) Περαιτέρω, στο άρθρο 16 του νόμου 3028/2002, ο οποίος οργανώνει και εξειδικεύει την προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος, ορίζεται ότι στους ιστορικούς τόπους εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 12, 13, 14 και 15. Ειδικότερα, στο άρθρο 14 παράγραφος 6 προβλέπεται ότι μέσα στους αρχαιολογικούς χώρους (στη προκειμένη περίπτωση ιστορικούς) που είναι ενεργοί οικισμοί, όταν πρόκειται να θεσπιστούν ειδικές ρυθμίσεις όσον αφορά 12 τους περιορισμούς της ιδιοκτησίας, τις χρήσεις γης ή κτιρίων, τους όρους δόμησης ή τις επιτρεπόμενες δραστηριότητες, απαιτείται η έκδοση προεδρικού διατάγματος ύστερα από πρόταση των Υπουργών Πολιτισμού και Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων και του τυχόν άλλου κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού (εννοεί π.χ. Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης κ.λ.π.). Με την ως άνω διάταξη ορίζεται ρητά ποιες είναι οι ειδικές ρυθμίσεις για τις οποίες απαιτείται η έκδοση προεδρικού διατάγματος και ανάμεσα σε αυτές δεν προβλέπεται και κάθε περίπτωση τροποποίησης του ρυμοτομικού σχεδίου ή έγκρισης πολεοδομικής μελέτης.
I.V. Συμπέρασμα
Από το σύνολο των παρατεθεισών διατάξεων (αλλά πρωτίστως το άρθρο 14 παράγραφος 6 του νόμου 3028/2002 και το άρθρο 31 του νόμου 4067/2012) συνάγεται ότι σε περίπτωση έγκρισης, αναθεώρησης ή τροποποίησης σχεδίου πόλης σε περιοχή χωρικής αρμοδιότητας του Υπουργού Μακεδονίας - Θράκης ή του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου, οι Υπουργοί αυτοί είναι αρμόδιοι να συνυπογράψουν τα σχετικά προεδρικά διατάγματα, υπό την προϋπόθεση η περιοχή να υπάγεται σε διπλό καθεστώς προστασίας, δηλαδή να έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικός τόπος, αλλά και ως παραδοσιακός οικισμός.
Άλλως, σε περίπτωση τροποποίησης σχεδίου, περιοχής χωρικής αρμοδιότητας του Υπουργού Μακεδονίας - Θράκης ή του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου, που έχει χαρακτηρισθεί μόνον ως ιστορικός τόπος, η αρμοδιότητα παραμένει στον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
Επί του β' ερωτήματος.
Το ερώτημα αυτό, αφενός μεν δεν συνδέεται προς ορισμένα πραγματικά περιστατικά υπόθεσης, αφετέρου δε δεν ζητείται ερμηνεία συγκεκριμένης διάταξης, όπως απαιτούν ρητά προς τούτο οι διατάξεις της παραγράφου 6 του άρθρου 6 του νόμου [Ν] 3086/2002 Οργανισμός Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και κατάσταση των Λειτουργών και Υπαλλήλων του (ΦΕΚ 324/Α/2002), όπου ορίζεται ότι:
{6. Τα ερωτήματα της Διοίκησης πρέπει να διαλαμβάνουν πλήρη εξιστόρηση των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης και προσδιορισμό των προβληματισμών της, για την έννοια και το περιεχόμενο συγκεκριμένων διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας, των οποίων ζητείται η ερμηνεία από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, προκειμένου να τις εφαρμόσει στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της...}
Ως εκ τούτου δεν δύναται να εκδοθεί γνωμοδότηση επ' αυτού, η δε Διοίκηση μπορεί να υποβάλει ερώτημα, υπό τις ως άνω προϋποθέσεις.
V. Κατόπιν των ανωτέρω, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Τμήμα Δ') γνωμοδότησε ομόφωνα ότι στο υποβληθέν υποερώτημα α' αρμόζει η απάντηση που εκτίθεται στο ως άνω συμπέρασμα (παράγραφος I.V.).
Θεωρήθηκε
Αθήνα 14-03-2014
Ο Πρόεδρος του Τμήματος
Η Εισηγήτρια