Συνδεθείτε στην Υπηρεσία Νομοσκόπιο Είσοδος στην υπηρεσία Νομοσκόπιο.     Χρήστης Κωδικός   Υπενθύμιση στοιχείων λογαριασμού       Νέοι χρήστες Εάν είστε νέος χρήστης, θα πρέπει να δημιουργήσετε ένα ΔΩΡΕΑΝ λογαριασμό προκειμένου να φύγει το παράθυρο αυτό και να αποκτήσετε πλήρη πρόσβαση στην υπηρεσία Νομοσκόπιο. Δημιουργία νέου λογαριασμού

Αριθμός 3053/2009

 

Το Συμβούλιο της Επικρατείας

 

Ολομέλεια

 

Αριθμός 3059/2009

 

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 06-03-2009, με την εξής σύνθεση: Γ. Παναγιωτόπουλος, Πρόεδρος, Ε. Γαλανού, Γ. Παπαμεντζελόπουλος, Ν. Σκλίας, Αγγελική Θεοφιλοπούλου, Ν. Ρόζος, Αθανάσιος Ράντος, Ε. Δανδουλάκη, Ε. Σαρπ, Χ. Ράμμος, Δ. Μαρινάκης, Μ. Καραμανώφ, Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, Μ.-Ε. Κωνσταντινίδου, Α.-Γ. Βώρος, Ε. Νίκα, Ε. Αντωνόπουλος, Γ. Τσιμέκας, Ι. Ζόμπολας, Σ. Μαρκάτης, Δ. Γρατσίας, Β. Καμπίτση, Α. Ντέμσιας, Φ. Ντζίμας, Σ. Χρυσικοπούλου, Ηρακλής Τσακόπουλος, Β. Καλαντζή, Σύμβουλοι, Μ. Σωτηροπούλου, Δ. Βασιλειάδης, Χ. Μπολόφη, Πάρεδροι. Γραμματέας ο Β. Μανωλόπουλος.

 

Για να δικάσει την από 24-10-2008 αίτηση:

 

των: 1) __________ και 130) __________ οι οποίοι παρέστησαν με τους ίδιους ως άνω δικηγόρους Κωνσταντίνο Παπαδάκη και Δημήτρη Σαραφιανό, που τους διόρισαν με πληρεξούσιο, κατά των: 1) Υπουργών: α) Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, β) Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και γ) Πολιτισμού, οι οποίοι παρέστησαν με τον Γ. Λάζο, Νομικό Σύμβουλο του Κράτους και 2) Δήμου Αθηναίων, ο οποίος παρέστη με τους δικηγόρους: α) Γλυκερία Σιούτη (αριθμός μητρώου 8698) και β) Γ. Γεωργακαράκο (αριθμός μητρώου 14024), που τους διόρισε με πληρεξούσιο, και κατά των παρεμβαινόντων: 1) Ποδοσφαιρικής Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία Παναθηναϊκός Αθλητικός Όμιλος Ποδοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρεία, που εδρεύει στην Αθήνα (Λεωφόρο Κηφισίας 1-3 και Αλεξάνδρας), η οποία παρέστη με τους δικηγόρους: α) Σπύρο Βλαχόπουλο (αριθμός μητρώου 17001), β) Κωνσταντίνο Γιαννακόπουλο (αριθμός μητρώου 17003) και γ) Γ. Δελή (αριθμός μητρώου 15582), που τους διόρισε με πληρεξούσιο, 2) ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία __________ - Διεθνής Τεχνική ανώνυμη εταιρεία, που εδρεύει στο Νέο Ψυχικό (Λεωφόρος Κηφισίας 340), η οποία παρέστη με τους δικηγόρους: α) Θ. Φορτσάκη (αριθμός μητρώου 9524), β) Φ. Σπυρόπουλο (αριθμός μητρώου 7310) και γ) Π. Λαζαράτο (αριθμός μητρώου 14350), που τους διόρισε με πληρεξούσιο, 3) 1. ... και 290. ... οι οποίοι παρέστησαν με τον δικηγόρο Φ. Χατζηφώτη (αριθμός μητρώου 12571), που τον διόρισαν με πληρεξούσιο, 4) των: 1. ... και 257. ... οι οποίοι δεν παρέστησαν.

 

Η πιο πάνω αίτηση εισάγεται στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, κατόπιν της από 04-11-2008 πράξεως του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, λόγω της σπουδαιότητάς της, σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 2 εδάφιο α του προεδρικού διατάγματος 18/1989.

 

Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθούν:

 

α) η υπ' αριθμόν 1119/2008 αναθεώρηση της πολεοδομικής άδειας της Διεύθυνσης Πολεοδομίας Αθηνών,

 

β) η υπ' αριθμόν 100391/2008 κοινή Υπουργική απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Πολιτισμού και κάθε άλλη συναφής πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

 

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του Εισηγητή, Συμβούλου Σπύρου Μαρκάτη.

 

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τους πληρεξούσιους των αιτούντων, οι οποίοι δήλωσαν ότι διορθώνονται τα ονόματα: __________, επιπλέον δήλωσαν ότι διορθώνονται οι εξής εκ παραδρομής λάθος διευθύνσεις των: __________ και στη συνέχεια ανέπτυξαν και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησαν να γίνει δεκτή η αίτηση, τους πληρεξούσιους της Ποδοσφαιρικής Ανώνυμης Εταιρείας, της ανώνυμης εταιρείας ο τρίτος των οποίων ανέφερε ότι αντιλέγουν ρητώς ως προς τους πρόσθετους λόγους κατ' άρθρο άρθρο 21 παράγραφος 6 του προεδρικού διατάγματος 18/1989, διότι δεν επιδόθηκαν στην παρεμβαίνουσα εταιρεία Βωβός ανώνυμη εταιρεία, που παρέστησαν, του παρεμβαίνοντος αθλητικού σωματείου ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ ΑΟ, του Δήμου και τους εκπροσώπους των Υπουργών, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψή της.

 

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και

 

Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα

 

Σκέφθηκε κατά το Νόμο

 

1. Επειδή, για την άσκηση της υπό κρίση αιτήσεως καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (υπ' αριθμόν 856817, σειράς Α, ειδικό γραμμάτιο παραβόλου).

 

2. Επειδή, με το άρθρο 11 του νόμου 3481/2006 (ΦΕΚ 162/Α/2006), κατά τροποποίηση του άρθρου 15 του νόμου 1515/1985 (ΦΕΚ 18/Α/1985), προβλέφθηκαν, εντός των ορίων του Δήμου Αθηναίων, δύο νέοι Υπερτοπικοί - Μητροπολιτικοί Πόλοι αναψυχής, αθλητισμού, πολιτιστικών και άλλων συμπληρωματικών λειτουργιών, ένας στον Βοτανικό, στην περιοχή Ελαιώνα Αττικής, και άλλος στο οικοδομικό τετράγωνο 22, περιοχής 69, στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας των Αμπελοκήπων.

 

Με το άρθρο 12 του ίδιου νόμου 3481/2006, κατά τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου του Δήμου Αθηναίων στην περιοχή του Βοτανικού, καθορίσθηκαν δύο νέα οικοδομικά τετράγωνα, το οικοδομικό τετράγωνο 45Α και το ενοποιημένο οικοδομικό τετράγωνο 45-46-50, επετράπη δε η οικοδόμηση του πρώτου εξ αυτών, υπό προϋποθέσεις, με συντελεστή δομήσεως 1,6 και χρήσεις εμπορικών καταστημάτων (υπεραγορών και πολυκαταστημάτων), γραφείων, τραπεζών, ασφαλειών, κοινωφελών οργανισμών, κέντρων διασκεδάσεως, αναψυχής, εγκαταστάσεων εμπορικών εκθέσεων, κτιρίων στάθμευσης, κτιρίων κοινωνικής πρόνοιας. Το ενοποιημένο οικοδομικό τετράγωνο 45-46-50 καθορίσθηκε ως χώρος ανεγέρσεως ποδοσφαιρικού γηπέδου 40.000 θέσεων, κλειστού γηπέδου καλαθοσφαίρισης και πετοσφαίρισης , πολυλειτουργικού δημοτικού κτιρίου, καθώς και υπέργειων και υπόγειων χώρων σταθμεύσεως αυτοκινήτων.

 

Με την 530/2007 άδεια της Υπηρεσίας Πολεοδομίας του Δήμου Αθηναίων, όπως αναθεωρήθηκε με την 628/2007 πράξη της ίδιας πολεοδομικής αρχής, επιτράπηκε στην εταιρεία __________ - Διεθνής Τεχνική ανώνυμη εταιρεία να κατεδαφίσει βιομηχανικά κτίρια, κείμενα στο, κατά το άρθρο 12 του ίδιου νόμου 3481/2006, οικοδομικό τετράγωνο 45Α της Πολεοδομικής Ενότητας Ελαιώνα του Δήμου Αθηναίων, με την δε 1157/2007 πράξη της Υπηρεσίας Πολεοδομίας του Δήμου Αθηναίων, όπως αναθεωρήθηκε με την 208/2008 πράξη, χορηγήθηκε στην εταιρεία αυτή άδεια εκσκαφών και αντιστηρίξεων.

 

Στην συνέχεια, με την 278/2008 οικοδομική άδεια της Υπηρεσίας Πολεοδομίας του Δήμου Αθηναίων επιτράπηκε στην ως άνω εταιρεία η κατασκευή στο ως άνω οικοδομικό τετράγωνο τριών υπογείων χώρων σταθμεύσεως οχημάτων (δυναμικότητας 182 θέσεων). Η οικοδομική αυτή άδεια αναθεωρήθηκε με την 1119/2008 πράξη της Υπηρεσίας Πολεοδομίας του Δήμου Αθηναίων για την προσθήκη, κατ' επέκταση, υπογείων και, καθ' ύψος, ειδικού κτιρίου, συνολικής επιφανείας ορόφων 69.100,42 m2, με την δε ΑΠ 100391/2008 κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Αγροτικής Αναπτύξεως και Τροφίμων και Πολιτισμού εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή και λειτουργία κτιριακού συγκροτήματος με χρήσεις εμπορικών καταστημάτων (υπεραγορών και πολυκαταστημάτων), γραφείων, τραπεζών, ασφαλειών, κοινωφελών οργανισμών, κέντρων διασκεδάσεως, εστιατορίων κ.λ.π. και με υπόγειο σταθμό αυτοκινήτων.

 

Με την υπό κρίση αίτηση οι αιτούντες, κάτοικοι των Δήμων Αθηναίων, Αιγάλεω, Καλλιθέας, Χαϊδαρίου, Αγίας Βαρβάρας, Νικαίας, Περιστερίου και Νέας Φιλαδέλφειας και η χωρίς νομική προσωπικότητα ένωση προσώπων με την επωνυμία ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΩΣΗ ΤΟΥ ΕΛΑΙΩΝΑ, ζητούν την ακύρωση της 1119/2008 πράξεως αναθεωρήσεως της 278/2008 οικοδομικής αδείας της Υπηρεσίας Πολεοδομίας του Δήμου Αθηναίων καθώς και της ΑΠ 100391/2008 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Αγροτικής Αναπτύξεως και Τροφίμων και Πολιτισμού.

 

3. Επειδή, την απόρριψη της αιτήσεως ζητούν με παρεμβάσεις τους οι εταιρείες __________ - Διεθνής Τεχνική ανώνυμη εταιρεία, Παναθηναϊκός Αθλητικός Όμιλος Ποδοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρεία και το αθλητικό σωματείο ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ Α.Ο.. Επίσης, ζητούν την απόρριψη της αιτήσεως με χωριστές παρεμβάσεις δέκα τρεις (13), διακόσιοι ενενήντα (290) και διακόσιοι πενήντα επτά (257) κάτοικοι του πολεοδομικού συγκροτήματος Αθηνών - Πειραιώς.

 

4. Επειδή, η υπόθεση έχει εισαχθεί ενώπιον της Ολομέλειας του Δικαστηρίου με την από 04-11-2008 πράξη του Προέδρου, λόγω μεγαλύτερης σπουδαιότητας, σύμφωνα με το άρθρο 14 παράγραφος 2 περίπτωση α του προεδρικού διατάγματος 18/1989 (ΦΕΚ 8/Α/1989).

 

5. Επειδή, η κρινόμενη αίτηση ακυρώσεως, στρεφόμενη κατά της 1119/2008 πράξεως αναθεωρήσεως της 278/2008 οικοδομικής αδείας υπάγεται, κατά το άρθρο 1 παράγραφος 1 περίπτωση θ του νόμου [Ν] 702/1977 (ΦΕΚ 268/Α/1977), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 του νόμου 2944/2001 (ΦΕΚ 222/Α/2001), στην αρμοδιότητα του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, στρεφόμενη δε κατά της συμπροσβαλλόμενης ΑΠ 100391/2008 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Αγροτικής Αναπτύξεως και Τροφίμων και Πολιτισμού, με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή και λειτουργία του κτιριακού συγκροτήματος στο οικοδομικό τετράγωνο 45Α της Πολεοδομικής Ενότητας Ελαιώνα του Δήμου Αθηναίων, εξακολουθεί να υπάγεται στην αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας. Η τελευταία πράξη αποτελεί, κατά τον νόμο, αναγκαία προϋπόθεση για την έκδοση της 1119/2008 πράξεως αναθεωρήσεως και, επομένως, λόγω της μεταξύ τους συνάφειας, συντρέχει νόμιμη περίπτωση, κατά το άρθρο 34 παράγραφος 1 του νόμου [Ν] 1968/1991 (ΦΕΚ 158/Α/1991), για την εκδίκαση της υποθέσεως στο σύνολό της από το Συμβούλιο της Επικρατείας.

 

6. Επειδή, οι 6ος, 23η, 38ος, 54ος, 59ος και 60η εκ των αιτούντων παραιτήθηκαν από την κρινόμενη αίτηση με δήλωση του υπογράφοντος το δικόγραφο της αιτήσεως και πληρεξουσίου τους δικηγόρου κατά την επ' ακροατηρίου συζήτηση της υποθέσεως. Συνεπώς, ως προς αυτούς, η δίκη πρέπει να κηρυχθεί καταργημένη, συμφώνως προς το άρθρο 30 παράγραφος 1 του προεδρικού διατάγματος 18/1989 (ΦΕΚ 8/Α/1989).

 

7. Επειδή, ως προς τους λοιπούς αιτούντες, οι οποίοι νομιμοποίησαν τον υπογράφοντα το δικόγραφο της αιτήσεως δικηγόρο, η κρινόμενη αίτηση ασκείται μετ' εννόμου συμφέροντος και εν γένει παραδεκτώς. Ειδικότερα, τα εκ των αιτούντων φυσικά πρόσωπα, ισχυριζόμενα ότι η κατασκευή και λειτουργία του κτιριακού συγκροτήματος, που επιτράπηκαν με τις προσβαλλόμενες πράξεις, συνιστούν, ως εκ του μεγέθους και των χρήσεων του συγκροτήματος αυτού, μείζονα παρέμβαση για την πολεοδομική ενότητα του Ελαιώνα αλλά και την ευρύτερη περιοχή που θα επιφέρει βαρύτατο πλήγμα στο ήδη βεβαρημένο φυσικό και οικιστικό περιβάλλον, μετ' εννόμου συμφέροντος ασκούν την κρινόμενη αίτηση υπό την, αποδεικνυόμενη από τα στοιχεία που προσκόμισαν και τα συμβολαιογραφικά πληρεξούσια, ιδιότητά τους ως μονίμων κατοίκων της ευρύτερης γύρω από τον Ελαιώνα περιοχής.

 

Εξ άλλου, η κρινόμενη αίτηση παραδεκτώς ασκείται και από την 129 η των αιτούντων, η οποία, όπως προκύπτει από τον φάκελο της υποθέσεως, έχει μετάσχει στην διαδικασία διαβουλεύσεως που προηγήθηκε της εκδόσεως της δεύτερης προσβαλλόμενης πράξεως και είναι, σύμφωνα με τα προσκομισθέντα από αυτήν στοιχεία, ένωση προσώπων χωρίς νομική προσωπικότητα, εκπροσωπούμενη από τον διαχειριστή αυτής ... (και 4ο των αιτούντων) και επιδιώκουσα, σύμφωνα με το συμφωνητικό συστάσεώς της, ... τη διάσωση της περιοχής Ελαιώνα ... από την περιβαλλοντική υποβάθμιση, τη δημιουργία εκτεταμένων χώρων ... υψηλού πρασίνου, την ανάδειξη της ιστορικής του φυσιογνωμίας, την αποτροπή της περιβαλλοντικής του επιδείνωσης και την προστασία της οικιστικής και πολεοδομικής του ισορροπίας ... , καθ' όσον, κατά την έννοια του άρθρου 47 παράγραφος 1 του προεδρικού διατάγματος 18/1989 (ΦΕΚ 8/Α/1989), αίτηση ακυρώσεως δικαιούνται να ασκήσουν και οι ενώσεις προσώπων χωρίς νομική προσωπικότητα στο πλαίσιο σχέσεων ή δραστηριοτήτων για τις οποίες οι ενώσεις αυτές αναγνωρίζονται από την έννομη τάξη ως φορείς συγκεκριμένων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων (ΣτΕ Ολομέλεια 2302/1995 κ.ά.), κατά δε τις συνδυασμένες διατάξεις του άρθρου 24 παράγραφος 1 του Συντάγματος, όπως αναθεωρήθηκε με το Ψήφισμα της 06-04-2001 της Ζ' Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων, του άρθρου 5 του νόμου 1650/1986 Για την προστασία του περιβάλλοντος (ΦΕΚ 160/Α/1986), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 3 του νόμου 3010/2002 (ΦΕΚ 91/Α/2002), των άρθρων 6 και 10Α της Οδηγίας 1985/337/ΕΟΚ, όπως αυτή ισχύει μετά την τροποποίησή της με τις Οδηγίες 97/11/ΕΚ και 2003/35/ΕΚ, των άρθρων 1 και 4 της κοινής υπουργικής απόφασης ΗΠ 37111/2021/2003 (ΦΕΚ 1391/Β/2003) και των άρθρων 6 και 9 της Οδηγίας 2001/42/ΕΚ, φορείς που λειτουργούν με μορφή που προβλέπεται στη νομοθεσία, όπως είναι οι ενώσεις προσώπων, έστω και αν στερούνται νομικής προσωπικότητας, αναγνωρίζονται από την έννομη τάξη ως φορείς δικαιωμάτων και υποχρεώσεων στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος.

 

8. Επειδή, μετ' εννόμου συμφέροντος και εν γένει παραδεκτώς ζητούν την απόρριψη της αιτήσεως η εταιρεία __________ - Διεθνής Τεχνική ανώνυμη εταιρεία, επ' ονόματι της οποίας εκδόθηκε η προσβαλλόμενη οικοδομική άδεια, καθώς και η εταιρεία Παναθηναϊκός Αθλητικός Όμιλος Ποδοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρεία και το αθλητικό σωματείο ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ Α.Ο., στους οποίους θα παραχωρηθεί η χρήση των προβλεπομένων από το άρθρο 12 του νόμου 3481/2006 νέων αθλητικών εγκαταστάσεων και οι οποίοι, ως εκ τούτου, ενδιαφέρονται για την εφαρμογή των διατάξεων του ως άνω άρθρου στο σύνολό τους.

 

9. Επειδή, από τους 13 παρεμβαίνοντες νομιμοποίησαν τον δικηγόρο, ο οποίος υπογράφει το δικόγραφο της παρεμβάσεώς τους, άπαντες, από τους 290 παρεμβαίνοντες νομιμοποίησαν τον δικηγόρο, ο οποίος υπογράφει το δικόγραφο της παρεμβάσεώς τους η 1η, ο 7ος, ο 8ος και ο 10ος, από δε τους 257 παρεμβαίνοντες νομιμοποίησαν τον δικηγόρο, ο οποίος υπογράφει το δικόγραφο της παρεμβάσεώς τους η 1η, η 34η και ο 148ος. Οι παρεμβαίνοντες αυτοί, υπό την αποδεικνυόμενη από τα συμβολαιογραφικά πληρεξούσια και λοιπά στοιχεία που προσκόμισαν ιδιότητα του κατοίκου του πολεοδομικού συγκροτήματος Αθηνών-Πειραιώς, μετ' εννόμου συμφέροντος και εν γένει παραδεκτώς ζητούν την απόρριψη της αιτήσεως ως ενδιαφερόμενοι για την δημιουργία των κατά τα άρθρα 11 και 12 του νόμου 3481/2006 υπερτοπικών-μητροπολιτικών πόλων αναψυχής, αθλητισμού και πολιτιστικών λειτουργιών. Ως προς τους λοιπούς, οι οποίοι ούτε παρέστησαν με πληρεξούσιο δικηγόρο ούτε εμφανίσθηκαν για να δηλώσουν ότι εγκρίνουν την άσκηση της παρεμβάσεως, οι παρεμβάσεις πρέπει να απορριφθούν ως απαράδεκτες, συμφώνως προς το άρθρο 27 του προεδρικού διατάγματος 18/1989 (ΦΕΚ 8/Α/1989) όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 4 παράγραφος 2 του νόμου [Ν] 2479/1997 (ΦΕΚ 67/Α/1997).

 

10. Επειδή, στο άρθρο 11 του νόμου 3481/2006 (ΦΕΚ 162/Α/2006) ορίζονται τα εξής:

 

{Στην περιοχή του Δήμου Αθηναίων δημιουργούνται δύο νέοι Υπερτοπικοί - Μητροπολιτικοί Πόλοι αναψυχής, αθλητισμού, πολιτιστικών και άλλων συμπληρωματικών λειτουργιών και καθορίζονται τα εξής:

 

1. Στο άρθρο 15 του νόμου 1515/1985 (ΦΕΚ 18/Α/1985) επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις:

 

α. Στην Α' Ενότητα παράγραφος 2.3 περίπτωση δ' μετά το προτελευταίο εδάφιο προστίθεται εδάφιο {και στην περιοχή του Ελαιώνα / Βοτανικού σε έκταση εντός των ορίων του Δήμου Αθηναίων, καθώς και στην περιοχή της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, Οικοδομικό Τετράγωνο 22 περιοχής 69.}

 

β. Στην Α' Ενότητα παράγραφος 2.5 μετά το τελευταίο εδάφιο προστίθεται εδάφιο {Η ποιοτική αναβάθμιση των υποβαθμισμένων περιοχών του Ελαιώνα / Βοτανικού και Αμπελοκήπων (περιοχή Λεωφόρου Αλεξάνδρας - γηπέδου που χρησιμοποιείται από το αθλητικό σωματείο με την επωνυμία Παναθηναϊκός Αθλητικός Όμιλος.}

 

γ. Στη Β' Ενότητα το διάγραμμα 1, Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας, όπως ισχύει, αντικαθίσταται με νέο διάγραμμα 1, σε κλίμακα 1:250.000, το οποίο θεωρήθηκε από 28-06-2006 από τον Προϊστάμενο Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας και του οποίου αντίτυπο σε φωτοσμίκρυνση δημοσιεύεται με το νόμο αυτόν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, στο οποίο απεικονίζονται οι ανωτέρω υπερτοπικές παρεμβάσεις.}

 

Στο επόμενο δε άρθρο 12 του αυτού νόμου 3481/2006 ορίζονται τα εξής:

 

{Για την υλοποίηση των Υπερτοπικών - Μητροπολιτικών Πόλων του ανωτέρω άρθρου γίνονται οι παρακάτω ρυθμίσεις:

 

1. Στο Οικοδομικό Τετράγωνο 22 της περιοχής 69 του Δήμου Αθηναίων επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, οι οικοδομήσιμοι χώροι καταργούνται και χαρακτηρίζονται ως χώρος κοινοχρήστου πρασίνου στον οποίο επιτρέπεται η ανέγερση αθλητικού μουσείου - εντευκτηρίου 150 m2, καθώς και χώρος αναψυχής και εστίασης επιφάνειας 250 m2, ήτοι συνολική επιτρεπόμενη δομήσιμη επιφάνεια 400 τετραγωνικά μέτρα.

 

Μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος: 4,5 m

Επιτρεπόμενη κάλυψη: 480 m2

Στον ίδιο χώρο δημιουργείται υπόγειος χώρος στάθμευσης Ιδιωτικής Χρήσης Επιβατηγών οχημάτων χωρητικότητας 700 θέσεων.

 

2. Στο Οικοδομικό Τετράγωνο 45 της Πολεοδομικής Ενότητας Ελαιώνα του Δήμου Αθηναίων τροποποιείται το ισχύον ρυμοτομικό σχέδιο και καθορίζονται:

 

α. Νέα οικοδομικά τετράγωνα 45)α και το ενοποιημένο Οικοδομικό Τετράγωνο 45-46-50, όπως απεικονίζονται στο από 28-06-2006 τοπογραφικό διάγραμμα σε κλίμακα 1:1.000, το οποίο θεωρήθηκε από τον Προϊστάμενο του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας και του οποίου αντίτυπο σε φωτοσμίκρυνση δημοσιεύεται με το νόμο αυτόν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

 

β. Στο Οικοδομικό Τετράγωνο 45)α επιτρέπονται οι χρήσεις: εμπορικών καταστημάτων - υπεραγορών - πολυκαταστημάτων, γραφείων, τραπεζών, ασφαλειών, κοινωφελών οργανισμών, διοίκησης, εστιατορίων, αναψυκτηρίων, χώρων συνάθροισης κοινού, κέντρων διασκέδασης, αναψυχής, εγκαταστάσεων εμπορικών εκθέσεων, κτιρίων στάθμευσης, κτιρίων κοινωνικής πρόνοιας.

 

Ισχύει Συντελεστής Δόμησης 0,8 ο οποίος διπλασιάζεται και επιτρέπονται οι ως άνω χρήσεις μετά την απόκτηση άνευ ανταλλάγματος από το Δήμο Αθηναίων της κυριότητας των λοιπών ακινήτων φερόμενης ιδιοκτησίας ΕΤΜΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ που βρίσκονται στην περιοχή παρέμβασης, πέραν του Οικοδομικού Τετραγώνου 45)α.

 

Για να πραγματοποιηθεί ο Συντελεστής Δόμησης 1,6 και να επιτραπούν οι ως άνω χρήσεις απαιτείται να έχει προηγηθεί της έκδοσης της οικοδομικής άδειας η κατεδάφιση των υφιστάμενων σήμερα κτισμάτων και να υποβληθεί βεβαίωση του Δήμου περί της απόκτησης της κυριότητας του ως άνω ακινήτου, ελευθέρου βαρών. Εάν δεν συντρέξουν οι παραπάνω όροι, επί του ακινήτου εφαρμόζεται ο Συντελεστής Δόμησης 0,8 και επιτρέπονται οι μέχρι της έναρξης ισχύος του παρόντος προβλεπόμενες χρήσεις.

 

Μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος κατά Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό.

 

Μέγιστο επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης: 40% της επιφάνειας του οικοπέδου.

 

γ. Στο νέο ενοποιημένο Οικοδομικό Τετράγωνο 45-46-50 καθορίζεται η ανέγερση γηπέδου ποδοσφαίρου χωρητικότητας 40.000 θεατών, κλειστού γηπέδου καλαθοσφαίρισης και πετοσφαίρισης, πολυλειτουργικού δημοτικού κτιρίου, υπέργειων και υπόγειων χώρων στάθμευσης και χώρων κοινόχρηστου πρασίνου.

 

γ)α. Στο γήπεδο ποδοσφαίρου, εκτός από τις κυρίως αθλητικές δραστηριότητες και τις βοηθητικές τους εξυπηρετήσεις επιτρέπονται και οι χρήσεις χώρων ιατρικής υποστήριξης και αποκατάστασης αθλητών, αιθουσών πολλαπλών χρήσεων πολιτισμού και αναψυχής, χώρων εστίασης, εμπορικών χρήσεων, πολυλειτουργικών χώρων άθλησης και υγιεινής, αθλητικών ξενώνων και χώρων φιλοξενίας, χώρων συνάθροισης κοινού, εγκαταστάσεων εμπορικών εκθέσεων, καθώς και χώρων εξυπηρέτησης τύπου και μέσων μαζικής ενημέρωσης.

 

Συνολική επιτρεπόμενη δομήσιμη επιφάνεια για το γήπεδο ποδοσφαίρου και το κλειστό γήπεδο καλαθοσφαίρισης και πετοσφαίρισης 53.000 m2, εκ των οποίων οι συμπληρωματικές των αθλητικών δραστηριότητες δεν θα υπερβαίνουν το 17,5% του συνόλου και οι εμπορικές δραστηριότητες το 17,5% του συνόλου.

 

Μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος κτιρίου γηπέδου ποδοσφαίρου 35 m προσαυξανόμενο κατά 8 m για στέγαστρα, ικριώματα φωτισμού και εγκαταστάσεις ραδιοτηλεοπτικών μέσων. Μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος κλειστού γηπέδου καλαθοσφαίρισης - πετοσφαίρισης 18 m προσαυξανόμενο κατά 8 m για στέγαστρα, ικριώματα φωτισμού και εγκαταστάσεις ραδιοτηλεοπτικών μέσων. Ο πέριξ του γηπέδου χώρος για λόγους ασφαλείας διαμορφώνεται σε ύψος 3,5 m από τη στάθμη της οδού Αγίου Πολυκάρπου.

 

γ)β. Στο πολυλειτουργικό δημοτικό κτίριο επιτρέπονται οι χρήσεις πολιτιστικών δραστηριοτήτων, κοινωφελούς χαρακτήρα, διοίκησης, κοινωνικής πρόνοιας, συνάθροισης κοινού, εστίασης και αναψυχής, κέντρων διασκέδασης, αναψυκτηρίων, εμπορικών κέντρων και εμπορικών καταστημάτων, υπεραγορών και εγκαταστάσεων εμπορικών εκθέσεων, πολυκαταστημάτων, τραπεζών, γραφείων και ασφαλειών.

 

Μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση: 42.500 m2

Μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος: 18 m

 

γ)γ. Μέγιστο επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης 40% στο Οικοδομικό Τετράγωνο 45-46-50.

 

δ. Για την εξυπηρέτηση των αθλητικών εγκαταστάσεων και των άλλων δραστηριοτήτων στο ενοποιημένο Οικοδομικό Τετράγωνο 45-46-50 καθορίζονται, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων, υπόγειοι και υπέργειοι χώροι στάθμευσης που προβλέπονται από το από 20-09-1995 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 1049/Δ/1995), όπως ισχύει.

 

3. α. Για την κατασκευή οποιωνδήποτε έργων, δομικών παρεμβάσεων ή διαμόρφωσης των κοινόχρηστων χώρων ή των χώρων στάθμευσης στο ενοποιημένο Οικοδομικό Τετράγωνο 45 - 46 - 50 απαιτείται η προηγούμενη έγκριση περιβαλλοντικών όρων, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στην περίπτωση δ)β' της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του νόμου 1650/1986, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 του νόμου 3010/2002 (ΦΕΚ 91/Α/2002). Η έγκριση περιβαλλοντικών όρων χορηγείται με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων και Πολιτισμού, ύστερα από γνώμη του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας.

 

β. Οι οικοδομικές άδειες για τις παραπάνω εγκαταστάσεις χορηγούνται από τις αρμόδιες πολεοδομικές υπηρεσίες, πλην των οικοδομικών αδειών των αθλητικών εγκαταστάσεων που χορηγούνται από τη Διεύθυνση Οικοδομικών και Κτιριοδομικών Κανονισμών του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο εδάφιο γ' της παραγράφου 3 του άρθρου 6 του νόμου 2947/2001.

 

γ. Με αποφάσεις του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων, που εκδίδονται μετά από γνωμοδότηση της Εκτελεστικής Επιτροπής του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας, οι οποίες δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως καθορίζεται η ακριβής οριοθέτηση όλων των εγκαταστάσεων εντός του νέου ενοποιημένου Οικοδομικό Τετράγωνο 45-46-50, καθώς και η διαμόρφωση των ελεύθερων και κοινόχρηστων χώρων αυτού. Με την αυτή απόφαση προσδιορίζεται σύμφωνα με τις ειδικές προδιαγραφές του γηπέδου ποδοσφαίρου ο συντελεστής κατ' όγκο εκμετάλλευσης, μη εφαρμοζόμενης της παραγράφου 10 του άρθρου 9 του νόμου 1577/1985 στην περίπτωση αυτή.

 

δ. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων, που εκδίδεται μετά από γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζεται η ακριβής οριοθέτηση των κτισμάτων στο Οικοδομικό Τετράγωνο 22 περιοχής 69 του Δήμου Αθηναίων, καθώς και ο τρόπος διαμόρφωσης των ελεύθερων και κοινόχρηστων χώρων αυτού.

 

ε. Οι τυχόν απαιτούμενες απαλλοτριώσεις ακινήτων για την υλοποίηση των παρεμβάσεων του παρόντος κηρύσσονται υπέρ και με δαπάνες του Δήμου Αθηναίων.

 

στ. Το υπάρχον γήπεδο ποδοσφαίρου στο Οικοδομικό Τετράγωνο 22 περιοχής 69 του Δήμου Αθηναίων μπορεί να παραμείνει και να χρησιμοποιείται μέχρι την αποπεράτωση του ως άνω νέου γηπέδου ποδοσφαίρου στην περιοχή του Ελαιώνα.

 

4. Ακολουθούν 6 Παραρτήματα του νόμου, εκ των οποίων τα υπ' αριθμόν γ', δ', ε' και στ' δεν δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

 

α. Νέο διάγραμμα με τίτλο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας σε κλίμακα 1:250,000, το οποίο θεωρήθηκε από τον Προϊστάμενο του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας, της παραγράφου 1)γ του άρθρου 1 του παρόντος νόμου.

 

β. Τοπογραφικό διάγραμμα σε κλίμακα 1:1.000, το οποίο θεωρήθηκε από τον Προϊστάμενο του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας, στο οποίο απεικονίζονται οι τροποποιήσεις που επέρχονται στο ισχύον ρυμοτομικό σχέδιο περιοχής Ελαιώνα του Δήμου Αθηναίων, της παραγράφου 2)α του άρθρου 2 του παρόντος νόμου.

 

γ. Περιβαλλοντική έκθεση, η οποία θεωρήθηκε από τον Προϊστάμενο του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας, στην οποία αναφέρονται οι εναλλακτικές θέσεις που είχαν εξετασθεί για τη μετεγκατάσταση του γηπέδου και κυρίως οι επιπτώσεις του όλου προγράμματος στην ευρύτερη περιοχή τους.

 

δ. Κυκλοφοριακή προμελέτη, η οποία θεωρήθηκε από τον Προϊστάμενο του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας, για την κατ' αρχήν θεώρηση και ρύθμιση των κυκλοφοριακών απαιτήσεων του προγράμματος.

 

ε. Κτηματογραφική μελέτη, η οποία θεωρήθηκε από τον Προϊστάμενο του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας,

 

στ. Γεωτεχνική έρευνα, η οποία θεωρήθηκε από τον Προϊστάμενο του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας.

 

5. Οι παραπάνω διατάξεις είναι ειδικές και κατισχύουν οποιωνδήποτε άλλων διαφορετικών ρυθμίσεων οι οποίες καταργούνται.}

 

11. Επειδή, η επιχειρούμενη με τις διατάξεις του άρθρου 12 του νόμου 3481/2006 πολεοδομική παρέμβαση προϋποθέτει την περιέλευση στον Δήμο Αθηναίων της κυριότητος των κειμένων στο ενοποιημένο οικοδομικό τετράγωνο 45-46-50 ακινήτων, στα οποία περιλαμβάνεται και εκείνο της εταιρείας ΕΤΜΑ ΑΕ. Η μετάσταση της κυριότητος μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε κατόπιν συμβάσεως του ιδιωτικού δικαίου είτε με την διαδικασία της αναγκαστικής απαλλοτριώσεώς τους υπέρ του Δήμου Αθηναίων. Στον ίδιο, άλλωστε, τον νόμο ρητώς ορίζεται ότι οι τυχόν απαιτούμενες απαλλοτριώσεις κηρύσσονται υπέρ του Δήμου Αθηναίων και με δική του δαπάνη . Η προβλεπόμενη δε από τις υπό στοιχείο β διατάξεις της παραγράφου 2 μεταβίβαση, άνευ χρηματικού ανταλλάγματος, στον Δήμο του ακινήτου της εταιρείας ΕΤΜΑ ΑΕ, θεσπίζεται ως δυνητικός, μόνο, τρόπος μεταστάσεως της επί του ακινήτου αυτού κυριότητος και δεν συνιστά αίρεση, υπό την οποία τελεί η πολεοδομική παρέμβαση, αλλά προϋπόθεση για τον διπλασιασμό του από τις ίδιες διατάξεις οριζομένου για το οικοδομικό τετράγωνο 45Α συντελεστή δομήσεως και το επιτρεπτό των προβλεπομένων από τις διατάξεις αυτές χρήσεων. Κατ' ουσίαν, με τις διατάξεις αυτές καθίσταται δυνατή η μεταβίβαση του εν λόγω ακινήτου στον Δήμο είτε με χρηματικό αντάλλαγμα, είτε με αντάλλαγμα την δυνατότητα ανοικοδομήσεως του οικοδομικού τετραγώνου 45Α με συντελεστή δομήσεως διπλάσιο του οριζομένου στον νόμο και με τις ως άνω χρήσεις. Η ματαίωση δε του προβλεπόμενου στον νόμο τρόπου μεταβιβάσεως της κυριότητας του ακινήτου της εταιρείας ΕΤΜΑ ΑΕ στον Δήμο ουδόλως αποκλείει την δια των λοιπών τρόπων (αγορά ή αναγκαστική απαλλοτρίωση) περιέλευση σ' αυτόν του ακινήτου αυτού. Εξ αυτών παρέπεται ότι οι υπό στοιχείο β διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 12 του νόμου 3481/2006, οι οποίες προβλέπουν αυτόν τον τρόπο μεταβιβάσεως του ακινήτου της ΕΤΜΑ ΑΕ και προσφέρουν ως αντάλλαγμα δικαίωμα αυξημένου συντελεστή δομήσεως και τις προαναφερθείσες χρήσεις και στις οποίες στηρίχθηκε η έκδοση των προσβαλλόμενων πράξεων, αποτελούν μέρος της όλης πολεοδομικής παρεμβάσεως, όχι όμως και αναγκαία προϋπόθεσή της. Συνεπώς, το κύρος τους δεν επηρεάζει την πολεοδομική παρέμβαση στην περιοχή του Βοτανικού και στο οικοδομικό τετράγωνο 22 της περιοχής 69 του Δήμου Αθηναίων, επηρεάζεται, όμως, (όπως και η νομιμότητα των προσβαλλόμενων πράξεων, οι οποίες στηρίζονται στις διατάξεις αυτές) από το κύρος του συνόλου των διατάξεων που αφορούν στην παρέμβαση αυτή.

 

12. Επειδή, από τις διατάξεις των άρθρων 4 παράγραφος 1, 20 παράγραφος 1, 24 παράγραφος 1 και 2, 26 και 28 παράγραφος 1 και 2 του Συντάγματος συνάγεται ότι δεν αποκλείεται μεν η, κατ' απόκλιση από την συνήθη διοικητική διαδικασία που προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία, θέσπιση με τυπικό νόμο ατομικών ρυθμίσεων χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, υπό την προϋπόθεση όμως ότι με τις ρυθμίσεις αυτές δεν θίγονται ατομικά δικαιώματα και δεν παραβιάζονται άλλες συνταγματικές διατάξεις ή αρχές, καθώς και οι σχετικοί ορισμοί του κοινοτικού δικαίου. Εφ' όσον, πάντως, πρόκειται για απόκλιση από την αρχή της διακρίσεως των λειτουργιών, η θέσπιση ατομικών ρυθμίσεων χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού με τυπικό νόμο είναι δυνατή μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και, επομένως, οι λόγοι που επιβάλλουν την ανωτέρω απόκλιση και οι οποίοι ανάγονται όχι στη διαδικασία ψηφίσεως του νόμου αλλά στις προϋποθέσεις ασκήσεως της νομοθετικής λειτουργίας πρέπει να προκύπτουν από τις προπαρασκευαστικές εργασίες του νόμου. Ο έλεγχος δε της απαιτούμενης από το Σύνταγμα συνδρομής των προϋποθέσεων αυτών υπόκειται στον οριακό έλεγχο του δικαστή (ΣτΕ 1847/2008 Ολομέλεια). Κατά την γνώμη, όμως, της Συμβούλου Μ. Καραμανώφ, ο έλεγχος της συνδρομής των εξαιρετικών περιστάσεων, οι οποίες καθιστούν συνταγματικώς ανεκτή, εξ επόψεως του άρθρου 26 του Συντάγματος, την δια νόμου θέσπιση ατομικού χαρακτήρα χωροταξικών και πολεοδομικών ρυθμίσεων, προϋποθέτει ότι οι ρυθμίσεις αυτές είναι, ως προς το ουσιαστικό τους περιεχόμενο, σύμφωνες προς το Σύνταγμα. Το αντίστροφο θα οδηγούσε το Δικαστήριο στην έρευνα περί της συνδρομής προϋποθέσεων για την θέσπιση ρυθμίσεων, οι οποίες θα απεδεικνύοντο, ενδεχομένως, εν συνεχεία αντισυνταγματικές. Κατά συνέπεια, η έρευνα του ζητήματος τούτου δεν προηγείται, αλλά έπεται της έρευνας του ζητήματος της ουσιαστικής αντισυνταγματικότητας της ρυθμίσεως, καθ' όσον εάν η ρύθμιση αυτή ήθελε κριθεί αντισυνταγματική, η εξέταση του πρώτου ζητήματος θα παρείλκε ως αλυσιτελής.

 

13. Επειδή, από τις προπαρατιθέμενες διατάξεις του νόμου 3481/2006 προκύπτουν τα ακόλουθα:

 

Με το άρθρο 11 του ως άνω νόμου εξαγγέλλεται η δημιουργία δύο νέων υπερτοπικών - μητροπολιτικών πόλων αναψυχής, αθλητισμού, πολιτιστικών και άλλων συμπληρωματικών λειτουργιών εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Αθηναίων, στον Βοτανικό, στην περιοχή του Ελαιώνα Αττικής, και στο οικοδομικό τετράγωνο 22, περιοχής 69, στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας των Αμπελοκήπων. Η εξαγγελία αυτή έχει ως συνέπεια την συμπλήρωση του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθηνών (νόμος 1515/1985) κατά το μέρος που αφορά στους προβλεπόμενους από αυτό υπερτοπικούς πόλους καθώς και κατά το μέρος που αφορά στις παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας για την ποιοτική αναβάθμιση της πρωτεύουσας. Οι περιοχές του Βοτανικού στον Ελαιώνα και της Λεωφόρου Αλεξάνδρας στο οικοδομικό τετράγωνο 22/69 χαρακτηρίζονται ρητώς ως υποβαθμισμένες και χρήζουσες ποιοτικής αναβαθμίσεως.

 

Οι χωροταξικές αυτές ρυθμίσεις, μη αμέσου εφαρμογής (παράβαλε ΣτΕ 2403/1997 Ολομέλεια), έχουν κανονιστικό χαρακτήρα και εξειδικεύονται στο επόμενο άρθρο 12 του νόμου 3481/2006. Κατά το άρθρο αυτό, στο οικοδομικό τετράγωνο 22/69 οι υφιστάμενοι οικοδομημένοι χώροι χαρακτηρίζονται ως χώρος κοινοχρήστου πρασίνου, στον οποίο επιτρέπεται η ανέγερση δύο μικρού εμβαδού κτισμάτων, συνολικής επιφανείας 400 m2. Ο ίδιος χώρος καθορίζεται ως υπόγειος χώρος σταθμεύσεως ΙΧΕ οχημάτων (700 θέσεων). Η ρύθμιση αυτή ενέχει ατελή τροποποίηση του υφισταμένου ρυμοτομικού σχεδίου ως προς τον χαρακτηρισμό οικοδομήσιμου χώρου ως χώρου κοινοχρήστου πρασίνου χωρίς παράλληλη κατάργηση της οικοδομικής γραμμής στο ρυμοτομικό διάγραμμα, έχει δε κανονιστικό χαρακτήρα κατά το μέρος που καθορίζονται όροι δομήσεως των κτισμάτων. Καθ' όσον αφορά στην περιοχή του Βοτανικού, το άρθρο 12 του νόμου 3481/2006 περιέχει τις ακόλουθες ρυθμίσεις: τροποποιεί το υφιστάμενο ρυμοτομικό σχέδιο (από 20-09-1995 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 1049/Δ/1995) και της από 21-06-1996 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 742/Δ/1996)) και από τα οικοδομικά τετράγωνα 45, 46, 48 και 50 δημιουργεί, με χάραξη και μετατόπιση ρυμοτομικών γραμμών, δύο νέα, το ενοποιημένο οικοδομικό τετράγωνο 45-46-50 (από τα διαγράμματα προκύπτει ότι και το οικοδομικό τετράγωνο 48 των διαταγμάτων εμπίπτει στο ενοποιημένο οικοδομικό τετράγωνο) και το οικοδομικό τετράγωνο 45Α. Το ενοποιημένο οικοδομικό τετράγωνο χαρακτηρίζεται ως χώρος γηπέδου ποδοσφαίρου 40.000 θέσεων, γηπέδου καλαθοσφαίρισης και πετοσφαίρισης, πολυλειτουργικού δημοτικού κτιρίου, υπέργειων και υπογείων χώρων σταθμεύσεως οχημάτων με κοινόχρηστους χώρους. Το οικοδομικό τετράγωνο 45Α χαρακτηρίζεται οικοδομήσιμος χώρος με συντελεστή δομήσεως 0.8, ο οποίος διπλασιάζεται, αν τα ακίνητα της εταιρείας ΕΤΜΑ ΑΕ., τα οποία κείνται στο ενοποιημένο οικοδομικό τετράγωνο 45-46-50, περιέλθουν χωρίς χρηματικό αντάλλαγμα στην κυριότητα του Δήμου Αθηναίων. Αν συντρέξει αυτή η προϋπόθεση, τότε, πέραν του διπλασιασμού του συντελεστή δομήσεως (1,6), στο οικοδομικό τετράγωνο 45Α επιτρέπεται μέρος των χρήσεων που προβλέπεται για την περιοχή Γ του από 20-09-1995 προεδρικού διατάγματος. Άλλως, αν δηλαδή η ιδιοκτησία της εταιρείας ΕΤΜΑ ΑΕ δεν περιέλθει στην κυριότητα του Δήμου Αθηναίων άνευ χρηματικού ανταλλάγματος, στο οικοδομικό τετράγωνο 45Α ισχύουν συντελεστής δομήσεως 0.8 και οι μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου 3481/2006 επιτρεπόμενες χρήσεις. Οι αφορώσες στην περιοχή του Βοτανικού χωροταξικές και πολεοδομικές ρυθμίσεις έχουν προεχόντως ατομικό χαρακτήρα, διότι με αυτές χαράσσονται και μετατοπίζονται ρυμοτομικές γραμμές προκειμένου να καθορισθεί ο χώρος που προορίζεται για την ανέγερση του νέου ποδοσφαιρικού γηπέδου, των λοιπών αθλητικών εγκαταστάσεων και των λοιπών κτιρίων, τα οποία προβλέπονται στο νόμο (παράβαλε ΣτΕ 1847/2008 Ολομέλεια).

 

14. Επειδή, η χωροταξική και πολεοδομική επέμβαση στην Πολεοδομική Ενότητα Ελαιώνα του Δήμου Αθηναίων, εξαρτώμενη, κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα, από την περιέλευση στον Δήμο Αθηναίων της κυριότητας των κειμένων στο οικοδομικό τετράγωνο 45-46-50 ακινήτων, συνδέεται με τον ιδιαίτερο τρόπο μεταβιβάσεως της κυριότητας του ακινήτου της εταιρείας ΕΤΜΑ ΑΕ, τον οποίο προέβλεψε ο νομοθέτης ως οικονομικώς συμφέροντα τον Δήμο Αθηναίων, κατά τα εκτιθέμενα στην συνοδεύουσα τα άρθρα 11 και 12 του νόμου 3481/2006 περιβαλλοντική έκθεση (σελίδα 4.5). Ως μέρος, επομένως, της όλης χωροταξικής και πολεοδομικής ρυθμίσεως, η προβλεπόμενη δυνατότητα κτήσεως με τον τρόπο αυτό της κυριότητας του εν λόγω ακινήτου, ανεξαρτήτως της συμφωνίας της, καθ' εαυτήν, προς το άρθρο 24 του Συντάγματος, καθιστά θεμιτή την προσφυγή στην νομοθετική διαδικασία για την τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου του Δήμου Αθηναίων στην συγκεκριμένη πολεοδομική ενότητα, η οποία θα μπορούσε να επέλθει με την προβλεπόμενη από την κείμενη νομοθεσία διοικητική διαδικασία, και, ως εκ τούτου, δεν παραβιάζεται στην προκειμένη περίπτωση ο προαναφερθείς συνταγματικός κανόνας της κατ' εξαίρεση θεσπίσεως με τυπικό νόμο ατομικών ρυθμίσεων χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού.

 

Κατά δε την γνώμη των Συμβούλων Αγγελική Θεοφιλοπούλου, Ν. Ρόζου και Χρήστου Ράμμου, ο νομοθέτης αρμοδίως προβαίνει με το άρθρο 12 του νόμου 3481/2006 σε εξειδίκευση του καθεστώτος των προβλεπόμενων στο αμέσως προηγούμενο άρθρο 11 του ιδίου νόμου δύο υπερτοπικών-μητροπολιτικών πόλων, διότι η επιτρεπτώς κατά το Σύνταγμα διενεργούμενη με τυπικό νόμο τροποποίηση του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας, συναρτώμενη με τις πολεοδομικές παρεμβάσεις που εκτιμώνται ως αναγκαίες για την πραγματοποίηση της εν λόγω τροποποιήσεως, αποτελεί με αυτές ενιαία ρύθμιση. Είναι, επομένως, αβάσιμος και απορριπτέος ο λόγος ακυρώσεως με τον οποίο προβάλλεται ότι τα προβλεπόμενα στο άρθρο 12 του νόμου 3481/2006 αντίκεινται στον εν λόγω συνταγματικό κανόνα.

 

Μειοψήφησαν οι Σύμβουλοι Ελένη Δανδουλάκη, Μ. Καραμανώφ, Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, Β. Καμπίτση και Αντώνης Ντέμσιας, προς την γνώμη των οποίων τάχθηκαν οι Πάρεδροι Μ. Σωτηροπούλου και Δημήτρης Βασιλειάδης και οι οποίοι υπεστήριξαν ότι ο λόγος αυτός ακυρώσεως είναι βάσιμος και θα έπρεπε να γίνει δεκτός. Τούτο δε, διότι, σύμφωνα με τα προπαρασκευαστικά στοιχεία των διατάξεων των άρθρων 11 και 12 του νόμου 3481/2006, οι λόγοι, κατ' επίκληση των οποίων επιχειρούνται οι ως άνω ατομικού χαρακτήρα ρυθμίσεις του άρθρου 12 με τυπικό νόμο, ανάγονται, αφ' ενός, στο επείγον της διαδικασίας και, αφ' ετέρου, στον σύνθετο χαρακτήρα του εγχειρήματος της διπλής ανάπλασης. Συγκεκριμένα, στην οικεία αιτιολογική έκθεση το επείγον της διαδικασίας αναλύεται ως εξής:

 

{Η κρίσιμη και στρατηγικού χαρακτήρα παρέμβαση στην περιοχή ... της Λεωφόρου Αλεξάνδρας για την προώθηση του προγράμματος ενοποίησης αστικών χώρων πρασίνου από Λυκαβηττό έως Τουρκοβούνια, ενώ έχει ολοκληρωθεί από πλευράς διαδικασιών, καθυστερεί και εμποδίζεται λόγω της απαίτησης άμεσης μετεγκατάστασης του γηπέδου Χ η μετεγκατάσταση αυτή, λόγω του μεγέθους, της σημασίας και των ειδικών απαιτήσεων και επιπτώσεών (της), πρέπει να προωθηθεί με ειδικές και πρωτότυπες διαδικασίες και όχι κατά τη συνήθη διαδικασία Χ επιπλέον η παρέμβαση ... προβλέπεται να δώσει την απαιτούμενη ώθηση και να είναι καθοριστικού χαρακτήρα για την έναρξη της αναβάθμισης της περιοχής Ελαιώνα} (βλέπε αιτιολογική έκθεση, σελίδα 5).

 

Στην Περιβαλλοντική Έκθεση δε, που συνοδεύει, ως παράρτημα, τις ρυθμίσεις του νόμου, αναφέρεται ότι η θέσπιση με νόμο των επίμαχων πολεοδομικών παρεμβάσεων προσεγγίζει κατ' αναλογία τη διαδικασία που ακολουθήθηκε με επιτυχία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Οι λόγοι, όμως, αυτοί δεν συνιστούν τις απαιτούμενες από το Σύνταγμα εξαιρετικές περιπτώσεις, οι οποίες δικαιολογούν την απόκλιση από την αρχή της διακρίσεως των λειτουργιών, κατά τη θέσπιση πολεοδομικών ρυθμίσεων ατομικού χαρακτήρα. Ειδικότερα, η ισχύουσα νομοθεσία περί σχεδίων πόλεων παρέχει στην Διοίκηση την δυνατότητα να τροποποιήσει, με την συνήθη διαδικασία, σε σύντομο χρόνο το ρυμοτομικό σχέδιο στο οικοδομικό τετράγωνο 22 της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, που προβλέπεται ως χώρος γηπέδου στο οικείο διάγραμμα, και να χαρακτηρίσει το οικοδομικό αυτό τετράγωνο χώρο κοινόχρηστου πρασίνου, σύμφωνα με την σχετική, ειδική και συγκεκριμένη πρόβλεψη του εγκεκριμένου Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου, η οποία, άλλωστε, είναι δεσμευτική, πραγματώνοντας έτσι την επιταγή του ρυθμιστικού σχεδίου Αθηνών και του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου για ενοποίηση του αστικού πρασίνου στην περιοχή. Επομένως, η προώθηση του προγράμματος ενοποίησης αστικών χώρων πρασίνου από Λυκαβηττό έως Τουρκοβούνια, δυνάμενη, όπως προεκτέθηκε, να πραγματοποιηθεί ακωλύτως με την συνήθη διαδικασία, δεν συνιστά εξαιρετικό λόγο για την θέσπιση πολεοδομικής ρυθμίσεως ατομικού χαρακτήρα με τυπικό νόμο.

 

Επίσης, δεν συνιστά εξαιρετική περίπτωση, κατά την ανωτέρω έννοια, η επιτάχυνση της διαδικασίας, προκειμένου να δημιουργηθούν σύγχρονες αθλητικές εγκαταστάσεις για την ποδοσφαιρική ομάδα του Παναθηναϊκού και να αποδεσμευτεί το οικοδομικό τετράγωνο 22 στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, με την κατεδάφιση του υφισταμένου γηπέδου, διότι η απομάκρυνση του γηπέδου, στο οποίο ούτε προπονείται ούτε αγωνίζεται πλέον η ομάδα αυτή, που χρησιμοποιεί, από το έτος 2005, τις αθλητικές εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Σταδίου (βλέπε σχετικώς την Περιβαλλοντική Έκθεση), δύναται ευχερώς να επιτευχθεί, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, με εφαρμογή του εγκεκριμένου Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου, ο δε απαιτούμενος για την μετεγκατάστασή του γενικός πολεοδομικός σχεδιασμός επιτυγχάνεται, κατ' αρχήν, με τις ρυθμίσεις του άρθρου 11 του νόμου 3481/2006, που χαρακτηρίζουν την περιοχή του Βοτανικού ως υπερτοπικό-μητροπολιτικό πόλο αναψυχής, αθλητισμού, πολιτιστικών και άλλων συμπληρωματικών λειτουργιών, δύναται δε περαιτέρω να εξειδικευθεί, ως προς την επιλογή, εντός της περιοχής αυτής, της συγκεκριμένης θέσεως των νέων αθλητικών εγκαταστάσεων και την διαρρύθμιση του νέου χώρου, με την συνήθη διαδικασία, στο πλαίσιο των στόχων και κατευθύνσεων του ως άνω άρθρου 11, χωρίς σημαντική καθυστέρηση. Περαιτέρω, η υποθετική εκτίμηση, ότι η αλλαγή της χρήσεως συγκεκριμένων οικοδομικών τετραγώνων της περιοχής του Ελαιώνα και η μετατροπή του πολεοδομικού τους καθεστώτος, με την χωροθέτηση μεγάλης αθλητικής εγκαταστάσεως, δημοτικού κτηρίου και μεγάλων εμπορικών κέντρων, θα δώσει την απαιτούμενη ώθηση για την έναρξη της αναβάθμισης της περιοχής αυτής, επίσης, δεν αποτελεί λόγο για την θέσπιση των ως άνω ατομικού χαρακτήρα ρυθμίσεων με τυπικό νόμο, λαμβανομένου ιδίως υπ' όψιν ότι η περιοχή του Ελαιώνα διαθέτει, από το έτος 1995, εγκεκριμένη πολεοδομική μελέτη, η οποία προβλέπει πλέγμα συγκεκριμένων ρυθμίσεων για την αναβάθμισή της.

 

Εξ άλλου, δεν πρόκειται για σύνθετο και πολύπλοκο έργο, αντίστοιχο προς τον σχεδιασμό των παρεμβάσεων για την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, αλλά για μετεγκατάσταση ενός μεγάλου γηπέδου Χ συνεπώς, ανάλογη εφαρμογή της διαδικασίας του νόμου 2730/1999 δεν δικαιολογείται εν προκειμένω. Τέλος, ναι μεν οι περιεχόμενες στο άρθρο 12 του νόμου 3481/2006 ατομικού χαρακτήρα ειδικές πολεοδομικές ρυθμίσεις συνδέονται άμεσα με τις γενικές ρυθμίσεις του άρθρου 11 του ιδίου νόμου και επιχειρούν την υλοποίηση των δύο νέων υπερτοπικών-μητροπολιτικών πόλων, τούτο, όμως, δεν καθιδρύει αρμοδιότητα του νομοθέτη να θεσπίσει τις ρυθμίσεις αυτές κατ' απόκλιση από την συνήθη διοικητική διαδικασία. Ο τυπικός νόμος θα μπορούσε, υπό την επιφύλαξη βεβαίως της συνταγματικότητας του ουσιαστικού περιεχομένου των σχετικών ρυθμίσεων, να προσδιορίσει περαιτέρω, κατά τρόπο γενικό, τον χαρακτήρα και την φυσιογνωμία των νέων πόλων, με τον ορισμό π.χ. ότι στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας θα δημιουργηθεί μεγάλος κοινόχρηστος χώρος πρασίνου και στον Βοτανικό μεγάλης κλίμακας αθλητική εγκατάσταση και άλλες πολυλειτουργικές εγκαταστάσεις βάσει ειδικών, κατά παρέκκλιση, όρων δομήσεως, όχι, όμως, να προβεί σε εξειδικευμένες πολεοδομικές παρεμβάσεις, που ανάγονται, κατά τα προεκτεθέντα, στο πεδίο αρμοδιότητας της εκτελεστικής λειτουργίας. Αντίθετη γνώμη θα παρείχε στον κοινό νομοθέτη την δυνατότητα να προβαίνει σε πολεοδομικές ρυθμίσεις ατομικού χαρακτήρα με τυπικό νόμο, κάθε φορά που το κρίνει σκόπιμο, συνοδεύοντας τις ρυθμίσεις αυτές με τροποποίηση των διατάξεων του Ρυθμιστικού Σχεδίου. Εν όψει τούτων, σύμφωνα με την γνώμη αυτή, οι ρυθμίσεις του άρθρου 11 του νόμου 3481/2006 δεν θεσπίζονται, κατά το Σύνταγμα, επιτρεπτώς με τυπικό νόμο.

 

15. Επειδή, περαιτέρω, το άρθρο 15 του νόμου 1515/1985 (ΦΕΚ 18/Α/1985) με τίτλο Παράρτημα - Διαγράμματα, όπως ίσχυε πριν τροποποιηθεί με τις προπαρατιθέμενες διατάξεις του άρθρου 11 του νόμου 3481/2006, αφ' ενός μεν περιέχει σε κείμενο το παράρτημα με τις ειδικότερες κατευθύνσεις και μέτρα για τη χωροταξική και την πολεοδομική ανασυγκρότηση της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας και την αντιμετώπιση της ρύπανσης του περιβάλλοντός της, αφ' ετέρου δε συνοδεύεται από τα διαγράμματα. Στο κεφάλαιο του παραρτήματος που περιλαμβάνει τις ειδικότερες κατευθύνσεις για την πολεοδομική ανασυγκρότηση της πρωτεύουσας (άρθρο 15 Α.2), προβλέπονται μέτρα για την αναψυχή - ψυχαγωγία υπερτοπικής σημασίας (2.3.δ.). Τα μέτρα αυτά συνίστανται, μεταξύ άλλων, στην δημιουργία συστήματος μεγάλων υπερτοπικών πόλων αναψυχής, αθλητισμού και πολιτιστικών λειτουργιών που εξυπηρετούν ολόκληρη την έκταση της πόλης.

 

Επίσης, προβλέπεται η δημιουργία ενιαίου δικτύου σε ολόκληρη την έκταση του ηπειρωτικού τμήματος με σύνδεση, κατά το δυνατό και ενοποίηση, των χώρων αναψυχής, των ιστορικών και αρχαιολογικών τόπων, του περιαστικού πρασίνου, των ορεινών όγκων και των ακτών. Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, ερμηνευόμενων σε συσχετισμό με τα συνοδευτικά διαγράμματα, οι περιοχές των υπερτοπικών πόλων πρέπει να είναι, ακριβώς λόγω του υπερτοπικού χαρακτήρα τους, προσιτές στο σύνολο των κατοίκων της Αττικής και μάλιστα με την επιθυμητή δημιουργία ενιαίου δικτύου συνδέσεώς τους για να εξυπηρετούν τις ψυχαγωγικές, αθλητικές και πολιτιστικές ανάγκες τους. Έτσι, από τον προορισμό τους, οι περιοχές αυτές διαμορφώνονται, κατ' αρχήν, σε ελεύθερους χώρους με υπαίθριες εγκαταστάσεις, δεν αποκλείεται όμως η κατασκευή στεγασμένων κτιριακών εγκαταστάσεων, υπό τον όρο ότι είναι τέτοιες (ιδίως ως προς την έκταση και το μέγεθος) που να υπηρετούν τις πιο πάνω λειτουργίες χωρίς να αναιρούν τον κοινόχρηστο χαρακτήρα της περιοχής. Μεταξύ, πάντως, των επιτρεπτών εγκαταστάσεων δεν συγκαταλέγονται, κατά την έννοια του νόμου, εκείνες οι οποίες συνεπάγονται εντατική χρήση για περιορισμένες ομάδες χρηστών και δεν εμπίπτουν στην, κατά τον νόμο, έννοια των χώρων αναψυχής, οι οποίοι είναι χώροι προορισμένοι για ψυχική ανάπαυση ή ψυχαγωγία (παράβαλε ΣτΕ 2403/1997 Ολομέλεια).

 

Με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι, εν όψει της εκτεθείσας έννοιας του υπερτοπικού πόλου αναψυχής και αθλητικών λειτουργιών, οι διατάξεις του άρθρου 12 του νόμου 3481/2006 αντιφάσκουν προς εκείνες του άρθρου 11 του ιδίου νόμου, οι οποίες, κατά τροποποίηση του άρθρου 15 του νόμου 1515/1985, προβλέπουν την δημιουργία υπερτοπικού-μητροπολιτικού πόλου αναψυχής, αθλητισμού, πολιτιστικών και άλλων συμπληρωματικών λειτουργιών στην περιοχή του Βοτανικού, διότι επιτρέπουν εγκαταστάσεις με εμπορικές χρήσεις τέτοιας εντάσεως που ανατρέπουν την έννοια του υπερτοπικού πόλου αναψυχής, η αντίφαση δε αυτή δεν μπορεί να επιλυθεί παρά με contra legem ερμηνεία όσον αφορά τη διάταξη του άρθρου 12 υπό το πρίσμα της περιβαλλοντικής προστασίας του άρθρου 24 του Συντάγματος. Ο λόγος αυτός ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, διότι, ανεξαρτήτως της συμφωνίας των άρθρων 11 και 12 του νόμου 3481/2006 προς το άρθρο 24 του Συντάγματος, ό, τι εννοεί ο νομοθέτης ως υπερτοπικό-μητροπολιτικό πόλο αναψυχής, αθλητισμού, πολιτιστικών και άλλων συμπληρωματικών λειτουργιών στην περιοχή του Βοτανικού, κατά θεμιτή τροποποίηση (συμπλήρωση) των ανωτέρω διατάξεων του άρθρου 15 του νόμου 1515/1985 με το άρθρο 11 του νόμου 3481/2006, εξειδικεύεται στις διατάξεις του επόμενου άρθρου 12. Μόνη δε η εκ των άρθρων 11 και 12 του νόμου 3481/2006 προκύπτουσα διαφορά των αντιλήψεων του νομοθέτη για την έννοια του υπερτοπικού πόλου αναψυχής σε σχέση με εκείνη των αρχικών διατάξεων του άρθρου 15 του νόμου 1515/1985 δεν αντίκειται, κατ' αρχήν, στο άρθρο 24 του Συντάγματος.

 

Μειοψήφησαν οι Σύμβουλοι Μ. Καραμανώφ και Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, κατά την γνώμη των οποίων ο λόγος αυτός είναι βάσιμος και θα έπρεπε να γίνει δεκτός. Ειδικότερα, κατά την γνώμη αυτή, οι ρυθμίσεις των άρθρων 11 και 12 του νόμου 3481/2006 δεν μπορούν να υπαχθούν στην έννοια του υπερτοπικού πόλου, η οποία στο πλαίσιο του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας έχει δεδομένο περιεχόμενο (βλέπε ΣτΕ 2403/1997 Ολομέλεια). Τούτο δε, διότι με το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας θεσπίσθηκε ένα ολοκληρωμένο σύστημα πολεοδομικών παρεμβάσεων για την αποκατάσταση και ανασυγκρότηση της Αθήνας, στο πλαίσιο του οποίου οι υπερτοπικοί πόλοι επιτελούν συγκεκριμένη πολεοδομική λειτουργία (αναψυχής, αθλητισμού και πολιτισμού) η οποία καθίσταται δυνατή ως εκ του κοινοχρήστου χαρακτήρα των περιοχών αυτών. Περαιτέρω, οι θέσεις των υπερτοπικών πόλων έχουν επιλεγεί έτσι, ώστε να τελούν σε αλληλεξάρτηση τόσο μεταξύ τους όσο και με τους λοιπούς κοινόχρηστους χώρους του λεκανοπεδίου (ορεινούς όγκους, ακτές, ιστορικούς και αρχαιολογικούς τόπους, χώρους αναψυχής και πρασίνου), με τους οποίους συνδέονται και δημιουργούν δίκτυο για την κάλυψη των σχετικών αναγκών του συνόλου των κατοίκων της Αττικής. Η προσθήκη, με σχετική τροποποίηση του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας, νέων πόλων στο υφιστάμενο δίκτυο πρέπει να ενισχύει την συνολική πολεοδομική λειτουργία αυτού ως συστήματος και όχι να την αλλοιώνει και να την αναιρεί, όπως συμβαίνει αναπόφευκτα όταν, υπό τον όρο υπερτοπικός-μητροπολιτικός πόλος, χωροθετούνται πράγματι εντατικές χρήσεις και όροι δομήσεως εις βάρος των θεσμοθετημένων κοινοχρήστων χώρων. Η επίμαχη ρύθμιση μετατρέπει τον μεγάλο κοινόχρηστο χώρο πρασίνου του Βοτανικού - κομβικό στοιχείο των δια του από 20-09-1995 προεδρικού διατάγματος θεσπισθέντων μέτρων εξυγιάνσεως της περιοχής - σε υπερτοπικό-μητροπολιτικό πόλο ειδικού τύπου, με εντατικές χρήσεις και όρους δομήσεως οι οποίοι εξουδετερώνουν την πολεοδομική του λειτουργία εντός του προαναφερθέντος δικτύου. Με τα δεδομένα αυτά, οι εν λόγω ρυθμίσεις παραβιάζουν τους στόχους του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας και είναι αντίθετες προς το Σύνταγμα.

 

17. Επειδή, στην παράγραφο 2 του άρθρου 24 του Συντάγματος ορίζονται τα εξής:

 

{Η χωροταξική αναδιάρθρωση της Χώρας, η διαμόρφωση, η ανάπτυξη, η πολεοδόμηση και η επέκταση των πόλεων και των οικιστικών γενικά περιοχών υπάγεται στη ρυθμιστική αρμοδιότητα και τον έλεγχο του Κράτους, με σκοπό να εξυπηρετείται η λειτουργικότητα και η ανάπτυξη των οικισμών και να εξασφαλίζονται οι καλύτεροι δυνατοί όροι διαβίωσης. Οι σχετικές τεχνικές επιλογές και σταθμίσεις γίνονται κατά τους κανόνες της επιστήμης. Η σύνταξη εθνικού κτηματολογίου συνιστά υποχρέωση του Κράτους.}

 

18. Επειδή, οι ως άνω διατάξεις του άρθρο 24 του Συντάγματος απευθύνουν επιταγές στον νομοθέτη (κοινό ή κανονιστικό) για ρύθμιση της χωροταξικής αναπτύξεως και της πολεοδομικής διαμορφώσεως της χώρας με βάση ορθολογικό σχεδιασμό, υπαγορευόμενο από πολεοδομικά κριτήρια, σύμφωνα με τη φυσιογνωμία, τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες κάθε περιοχής. Κριτήρια για την χωροταξική αναδιάρθρωση και την πολεοδομική ανάπτυξη των πόλεων και των οικιστικών εν γένει περιοχών είναι η εξυπηρέτηση της λειτουργικότητας των οικισμών και η εξασφάλιση των καλυτέρων δυνατών όρων διαβιώσεως των κατοίκων (ΣτΕ 1528/2003 Ολομέλεια, 123/2007 Ολομέλεια). Κατ' ακολουθίαν τούτων, απαγορεύεται, κατ' αρχήν, η λήψη μέτρων που επιφέρουν επιδείνωση των όρων διαβιώσεως και υποβάθμιση του υπάρχοντος φυσικού ή του διαγραφόμενου από την ισχύουσα πολεοδομική νομοθεσία οικιστικού περιβάλλοντος.

 

Εξ άλλου, στη δέσμη των κριτηρίων, τα οποία θεμιτώς, σύμφωνα με το άρθρο 24 του Συντάγματος, μπορούν να κατευθύνουν τον νομοθέτη, κατά την θέσπιση κανόνων ρυθμιστικών της δομήσεως (που πρέπει να έχουν αλληλουχία και ενότητα) περιλαμβάνεται και η θεραπεία αναγκών του κοινωνικού συνόλου που εξυπηρετούν ορισμένα κτίρια ή εγκαταστάσεις, ενώ λόγοι αναγόμενοι στην υφιστάμενη πραγματική κατάσταση, καθώς και στην εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων, λαμβάνονται υπ' όψιν μόνον επικουρικώς (ΣτΕ 123/2007 Ολομέλεια). Επομένως, η τροποποίηση των ισχυουσών πολεοδομικών ρυθμίσεων είναι επιτρεπτή, εφ' όσον η εισαγόμενη νέα ρύθμιση, η οποία υπαγορεύεται από γενικά πολεοδομικά κριτήρια και δεν επιχειρείται αποσπασματικά, αποσκοπεί στην βελτίωση των συνθηκών διαβιώσεως των κατοίκων. Η τήρηση της συνταγματικής αυτής επιταγής υπόκειται στον οριακό έλεγχο του ακυρωτικού δικαστή, ο οποίος οφείλει, βάσει των διδαγμάτων της κοινής πείρας, να σταθμίσει, σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, κατά πόσο υποβαθμίζεται το φυσικό και αστικό περιβάλλον (παράβαλε ΣτΕ 1528/2003 Ολομέλεια). Ειδικότερα, κατά τον καθορισμό ή την τροποποίηση χρήσεων γης, οι οποίες αποτελούν ουσιώδες στοιχείο της κατά το άρθρο 24 του Συντάγματος επιβαλλόμενης, κατά τα ανωτέρω, ορθολογικής χωροταξίας και πολεοδομίας και καθορίζουν την πολεοδομική φυσιογνωμία κάθε οικισμού, από την οποία, εν όψει και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του, εξαρτάται η λειτουργικότητά του, πρέπει να αναζητείται ο πλέον πρόσφορος τρόπος θεραπείας των πολεοδομικών αναγκών, δυνάμει γενικών και αντικειμενικών κριτηρίων, συναπτόμενων προς τον σεβασμό του περιβάλλοντος, την ασφάλεια, υγιεινή και αισθητική, αλλά και την λειτουργικότητα των πόλεων και οικισμών.

 

Παρεκκλίσεις από τους πάγιους όρους δομήσεως μιας περιοχής πρέπει να εντάσσονται στην κατηγορία της πολεοδομικής ρυθμίσεως με την οποία συνδέονται χωρικά, να επιτρέπονται δηλαδή μόνο κατ' εξαίρεση και να είναι συμβατές με τους πάγιους όρους, ώστε να μη υπερβαίνουν το περιθώριο επιβαρύνσεως της περιοχής, η οποία, παρά τις παρεκκλίσεις, πρέπει να διαμορφώνεται από τους πάγιους όρους δομήσεως. Τέλος, η διατήρηση των κοινόχρηστων χώρων, μάλιστα δε των χώρων πρασίνου, αποτελεί πρωταρχικό όρο για την, κατά το άρθρο 24 παράγραφος 2 του Συντάγματος, προστασία των πόλεων και των οικισμών, ώστε η μείωσή τους ή η αναίρεση της πολεοδομικής λειτουργίας τους να συνιστά ανεπίτρεπτη επιδείνωση των όρων διαβιώσεως των κατοίκων και υποβάθμιση του υπάρχοντος ή του προβλεπομένου από την ισχύουσα πολεοδομική νομοθεσία οικιστικού περιβάλλοντος (ΣτΕ 2002/2003 Ολομέλεια). Ως εκ τούτου, αναδιάταξη των χώρων αυτών για τις ανάγκες μειζόνων πολεοδομικών παρεμβάσεων είναι επιτρεπτή υπό τον όρο ότι με την αναδιάταξη αυτή δεν θα μειώνεται, κατ' αρχήν, η έκταση των κοινόχρηστων χώρων και δεν θα εξουδετερώνεται ο κύριος προορισμός τους, η σχετική δε ρύθμιση, κατά τούτο, υπόκειται στον οριακό έλεγχο του ακυρωτικού δικαστή (παράβαλε ΣτΕ 2002/2003 Ολομέλεια). Ο έλεγχος αυτός, ως έλεγχος ορίων, δεν εξαντλείται σε αριθμητικούς υπολογισμούς της εκτάσεως των κοινοχρήστων χώρων, αλλά λαμβάνει υπ' όψιν και κάθε στοιχείο της συγκεκριμένης περιπτώσεως που επιτρέπει στον δικαστή ακόμη και το συμπέρασμα ότι η αναγκαία για την πόλη αναδιάταξη των κοινοχρήστων χώρων, ιδιαιτέρως δε των χώρων πρασίνου, συγχωρεί αριθμητική μείωση της εκτάσεως τους, εν όψει του τελικού, συνολικού, οφέλους που προκύπτει για την πόλη από την αναδιάταξη αυτή και στον βαθμό που η μείωση αυτή παρίσταται ως απολύτως αναγκαία. Κατά τον έλεγχο αυτό, πάντως, η νομιμότητα της αναδιατάξεως των κοινόχρηστων χώρων κρίνεται από την σύγκριση του υφιστάμενου ρυμοτομικού σχεδίου με την νέα ρύθμιση και όχι από την σύγκριση της συμβατότητας της νέας αυτής ρυθμίσεως προς τις κατευθύνσεις χωροταξικού σχεδιασμού προηγουμένου επιπέδου με εκείνη του υφιστάμενου ρυμοτομικού σχεδίου. Διότι τόσο το υφιστάμενο ρυμοτομικό σχέδιο, όσο και η νέα ρύθμιση αποτελούν εξειδικεύσεις των κατευθύνσεων του εν λόγω χωροταξικού σχεδιασμού, μόνο δε με σύγκριση των εξειδικεύσεων αυτών είναι νοητός και εφικτός ο, κατά τα ανωτέρω, έλεγχος. Υπό την αντίθετη εκδοχή, θα καθίστατο ανέφικτος ο έλεγχος αυτός στο μόνο δυνατό επίπεδο ασκήσεώς του.

 

Μειοψήφησαν οι Σύμβουλοι Ελ. Δανδουλάκη, Χρήστος Ράμμος, Μ. Καραμανώφ, Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, Δ. Γρατσίας και Ηρακλής Τσακόπουλος, προς την γνώμη των οποίων τάχθηκαν και οι Πάρεδροι Μ. Σωτηροπούλου, Δ. Βασιλειάδης και οι οποίοι υπεστήριξαν τα ακόλουθα: Η διάκριση των εντός σχεδίου γηπέδων σε τρεις βασικές κατηγορίες (κοινόχρηστοι χώροι, χώροι δημοσίων και δημοτικών κοινωφελών χρήσεων, χώροι οικοδομήσιμοι) αποβλέπει στην ικανοποίηση πολεοδομικών αναγκών διαφόρου φύσεως και τάξεως. Μεταξύ αυτών προέχουσα θέση κατέχουν οι κοινόχρηστοι χώροι, διότι η πολεοδομική τους λειτουργία συνίσταται στην ικανοποίηση κρίσιμων συλλογικών αναγκών, συνδεομένων με τα βασικά συστήματα υποστηρίξεως της ζωής (ασφράγιστο έδαφος, πράσινο, ύδατα, αέρας, κ.λ.π.). Ως εκ τούτου, πάσα μείωση κοινοχρήστου χώρου συνιστά, εξ ορισμού, επιδείνωση του οικιστικού περιβάλλοντος, υπό την έννοια ότι δεν είναι δυνατή η αποκομιδή πολεοδομικού οφέλους άλλης φύσεως και τάξεως (λ.χ. εξυπηρέτηση κοινωφελούς σκοπού), όταν αυτή συνεπάγεται απώλεια κοινόχρηστου χώρου. Προκειμένου, άλλωστε, περί οικισμών ή οικιστικών συγκροτημάτων με βεβαρημένο οικιστικό περιβάλλον και πασίδηλη έλλειψη κοινόχρηστων χώρων, όπως το πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας, όχι απλώς δεν είναι συνταγματικώς ανεκτή η μείωση κοινοχρήστων χώρων, αλλά επιβάλλεται η αύξηση αυτών στο πλαίσιο της υποχρεωτικής αποκαταστάσεως βιώσιμου αστικού περιβάλλοντος, την οποία επιτάσσουν οι αρχές της βιώσιμου αναπτύξεως. Εξ άλλου, και αυτή η αναδιάταξη κοινοχρήστων χώρων στο πλαίσιο πολεοδομικών ανασυγκροτήσεων, αναπλάσεων κ.λ.π. πρέπει να λαμβάνει χώρα εντός συγκεκριμένης πολεοδομικής ενότητας ή, έστω, περισσοτέρων πολεοδομικών ενοτήτων, οι οποίες τελούν μεταξύ τους σε λειτουργική αλληλεξάρτηση. Ο δια του όρου διπλή ανάπλαση συσχετισμός πολεοδομικών ενοτήτων, οι οποίες είναι απομακρυσμένες και πολεοδομικώς ασύνδετες αλλήλων, δεν δύναται να καταστήσει συνταγματικώς ανεκτή την υποβάθμιση της μιας χάριν αναβαθμίσεως της ετέρας και είναι, πράγματι, κενός περιεχομένου. Τούτο δε, διότι το εκ της αναδιατάξεως κοινοχρήστων χώρων προκύπτον πολεοδομικό όφελος πρέπει να βελτιώνει το άμεσο οικιστικό περιβάλλον, στο οποίο αφορά η αναδιάταξη, άλλως, όταν δηλαδή το όφελος μεταφέρεται σε πολεοδομικώς άσχετη περιοχή, προκαλείται επιδείνωση αυτού, κατά παράβαση του άρθρου 24 του Συντάγματος και της αρχής της ισότητας. Τέλος, η κατάργηση κοινοχρήστου χώρου δύναται να αντισταθμισθεί μόνο με την δημιουργία ίσης εκτάσεως χώρου κοινοχρήστου και όχι κοινωφελούς ή άλλου χαρακτήρα. Τούτο δε, διότι η βλάβη η οποία προκαλείται στο οικιστικό περιβάλλον εκ της απώλειας κοινοχρήστου χώρου, συνιστάμενη, κατά τα προεκτεθέντα, στην υποβάθμιση των συστημάτων υποστηρίξεως της ζωής εντός του οικισμού, δεν δύναται, ως εκ της φύσεώς της και υπό τις σύγχρονες συνθήκες ανεπάρκειας των κοινοχρήστων χώρων, να αντισταθμισθεί με πολεοδομικά οφέλη που τυχόν προκύπτουν εκ της εξυπηρετήσεως πολεοδομικού σκοπού διαφόρου τάξεως (λ.χ. ανέγερση δημοσίων ή δημοτικών κτιρίων, ανέγερση ιδιωτικών οικοδομών διαφόρων χρήσεων).

 

19. Επειδή, το προ του νόμου 3481/2006 καθεστώς στο οικοδομικό τετράγωνο 22 περιοχής 69 του Δήμου Αθηναίων ορίζεται από τα βασιλικά διατάγματα της από [ΒΔ] 16-02-1951 (ΦΕΚ 55/Α/1951), της από [ΒΔ] 05-11-1951 (ΦΕΚ 296/Α/1951) και από [ΒΔ] 10-03-1952 (ΦΕΚ 65/Α/1952). Από τα σχετικά διαγράμματα, τα οποία δεν έχουν συνδημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, προκύπτει ότι το οικοδομικό αυτό τετράγωνο περιβάλλεται από κόκκινη, οικοδομική, γραμμή χωρίς καθορισμό όρων δομήσεως. Το σύνολο του οικοδομικού τετραγώνου 22 καταλαμβάνεται από παλαιό γήπεδο ποδοσφαίρου, στις εγκαταστάσεις του οποίου περιλαμβάνονται και κλειστοί χώροι καλαθοσφαίρισης και λοιπών αθλημάτων. Το οικοδομικό αυτό τετράγωνο αποτυπώνεται στο Διάγραμμα Δ1 του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Αθηναίων, το οποίο εγκρίθηκε με την απόφαση 255/45/1988 του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ 80/Δ/1988), ως χώρος αστικού πρασίνου, στο κέντρο του οποίου προβλέπεται χώρος αθλητισμού μικρής εκτάσεως, και ανήκει στην συνοικία Κουντουριώτικα, η οποία, κατά το ως άνω Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, συγκαταλέγεται μεταξύ των υποβαθμισμένων και χρηζουσών αναπλάσεως περιοχών.

 

Εξ άλλου, η περιοχή του Βοτανικού, στην οποία αφορούν οι ρυθμίσεις των άρθρων 11 και 12 του νόμου 3481/2006, διέπεται από τις διατάξεις του από 20-09-1995 προεδρικού διατάγματος (ΦΕΚ 1049/Δ/1995) με το οποίο εγκρίθηκε η πολεοδομική μελέτη των Δήμων Αθηναίων, Αγίου Ιωάννου Ρέντη, Αιγάλεω, Περιστερίου και Ταύρου στην περιοχή του Ελαιώνα της Αττικής, τροποποιήθηκαν τα εγκεκριμένα ρυμοτομικά σχέδια στα όρια συνδέσεως τους και θεσπίσθηκαν όροι δομήσεως και χρήσεις των ακινήτων. Ειδικότερα, στο άρθρο 3 του προεδρικού διατάγματος αυτού καθορίσθηκαν οι επιτρεπόμενες χρήσεις γης, ως εξής:

 

(α) Στους οικοδομήσιμους χώρους ή σε τμήματά τους, που στα οικεία διαγράμματα χαρακτηρίζονται με το στοιχείο Α, επιτρέπονται οι χρήσεις βιομηχανίας - βιοτεχνίας χαμηλής και μέσης όχλησης - πλην βυρσοδεψείων, επιμεταλλωτηρίων, χυτηρίων, κεραμοποιείων, μονάδων παραγωγής έτοιμου σκυροδέματος-, μόνον για τις νομίμως υφιστάμενες μονάδες, καθώς και για νομίμως λειτουργούσες μονάδες οι οποίες μετεγκαθίστανται από άλλες περιοχές του Ελαιώνα Χ επίσης επιτρέπονται γραφεία και κτήρια αποθηκεύσεως και σταθμεύσεως, που εξυπηρετούν αποκλειστικά τις ανωτέρω βιομηχανικές-βιοτεχνικές μονάδες, καθώς και κτήρια κοινωνικής πρόνοιας, για την εξυπηρέτηση των εργαζομένων στην περιοχή (άρθρο 3 παράγραφος 1).

 

(β) Σε τμήματα συγκεκριμένων οικοδομικών τετραγώνων, που φέρουν στο οικείο διάγραμμα τις ενδείξεις Α1, Α2 και Α3, επιτρέπονται, αντιστοίχως, οι εξής χρήσεις: βιομηχανική χρήση παραγωγής τεχνητής μέταξας και συνθετικών ινών (ένδειξη Α1), βιομηχανική χρήση παραγωγής προϊόντων χάρτου (ένδειξη Α2) και βιομηχανικές χρήσεις παραγωγής ειδών οικιακής χρήσεως ..., επεξεργασία οσπρίων..., παραγωγή χρωμάτων (ένδειξη Α1): οι βιομηχανικές αυτές χρήσεις, επιτρέπονται μόνο στα συγκεκριμένα ακίνητα και μόνο για τις νομίμως υφιστάμενες κατά τον χρόνο εκδόσεως του από 20-09-1995 προεδρικού διατάγματος μονάδες, ρητώς δε ορίζεται ότι μετά την καθ οιονδήποτε τρόπο απομάκρυνση των παραπάνω δραστηριοτήτων θα κινηθεί η διαδικασία, ώστε τα αντίστοιχα γήπεδα να χαρακτηρισθούν ως χώροι κοινοχρήστου πρασίνου (άρθρο 3 παράγραφος 2 του από 20-09-1995 προεδρικού διατάγματος, όπως τροποποιήθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 4 του από 21-06-1996 προεδρικού διατάγματος (ΦΕΚ 742/Δ/1996)).

 

(γ) Στους οικοδομήσιμους χώρους ή σε τμήματά τους, που στα οικεία διαγράμματα χαρακτηρίζονται με το στοιχείο Β, επιτρέπονται οι χρήσεις εμπορικά καταστήματα, γραφεία, τράπεζες, ασφάλειες, κοινωφελείς οργανισμοί, διοίκηση, εστιατόρια, αναψυκτήρια, χώροι συνάθροισης κοινού, κέντρα διασκέδασης, αναψυχής, εγκαταστάσεις χονδρεμπορίου, κτήρια αποθήκευσης, εγκαταστάσεις εμπορικών εκθέσεων, πρατήρια βενζίνης, πρατήρια υγραερίου, κτήρια στάθμευσης, κτήρια κοινωνικής πρόνοιας Χ επίσης, επιτρέπεται η παραμονή και λειτουργία των νομίμως υφισταμένων βιομηχανικών-βιοτεχνικών μονάδων χαμηλής και μέσης οχλήσεως, καθώς και η μετεγκατάσταση αντίστοιχων μονάδων από άλλες περιοχές του Ελαιώνα (άρθρο 3 παράγραφος 3, με ειδικές ρυθμίσεις για συνεργεία αυτοκινήτων κ.λ.π.).

 

(δ) Στους οικοδομήσιμους χώρους ή σε τμήματά τους, που στα οικεία διαγράμματα χαρακτηρίζονται με το στοιχείο Γ, επιτρέπονται οι χρήσεις εμπορικά καταστήματα, γραφεία, τράπεζες, ασφάλειες, κοινωφελείς οργανισμοί, διοίκηση, εστιατόρια, αναψυκτήρια, χώροι συνάθροισης κοινού, κέντρα διασκέδασης, αναψυχής, εγκαταστάσεις χονδρεμπορίου, εγκαταστάσεις εμπορικών εκθέσεων, πρατήρια βενζίνης, πρατήρια υγραερίου, κτήρια στάθμευσης, κτήρια κοινωνικής πρόνοιας (άρθρο 3 παράγραφος 4, με ειδικές ρυθμίσεις για συνεργεία αυτοκινήτων κ.λ.π.).

 

(ε) Στους οικοδομήσιμους χώρους ή σε τμήματά τους, που στα οικεία διαγράμματα χαρακτηρίζονται με τα στοιχεία Δ1 και Δ2, επιτρέπονται, κατά βάσιν, οι χρήσεις εμπορικά καταστήματα, γραφεία, τράπεζες, ασφάλειες, κοινωφελείς οργανισμοί, διοίκηση, εστιατόρια, αναψυκτήρια, χώροι συνάθροισης κοινού, εγκαταστάσεις εμπορικών εκθέσεων, πρατήρια βενζίνης, κατοικία, πολιτιστικά κτήρια, κτήρια εκπαίδευσης, κτήρια κοινωνικής πρόνοιας (άρθρο 3 παράγραφος 5 και 6).

 

(στ) Στους οικοδομήσιμους χώρους, που στα οικεία διαγράμματα χαρακτηρίζονται με το στοιχείο Ε, επιτρέπεται η χρήση πρακτορεία μεταφορών (άρθρο 3 παράγραφος 7).

 

(ζ) Τέλος, μέσα στους κοινόχρηστους χώρους επιτρέπεται να καθορίζονται χώροι κοινωνικών και πολιτιστικών λειτουργιών σε ποσοστό μέχρι 5%, με τις ακόλουθες χρήσεις: εστιατόρια, αναψυκτήρια, χώροι συνάθροισης κοινού, πολιτιστικά κτήρια, κτήρια εκπαίδευσης, υπαίθριες αθλητικές εγκαταστάσεις, κτήρια κοινωνικής πρόνοιας και με μέγιστο συντελεστή δομήσεως, για το σύνολο των χρήσεων, 0,1 Χ στους κοινόχρηστους χώρους πρασίνου επιτρέπεται, επίσης, η κατασκευή υπόγειων χώρων σταθμεύσεως ή υπόγειων χώρων άλλων χρήσεων (αποθηκών, χώρων υγιεινής κ.λ.π.), κατά τους ειδικότερους ορισμούς της σχετικής διατάξεως (άρθρο 3 παράγραφος 8).

 

Περαιτέρω, με το άρθρο 6 του αυτού προεδρικού διατάγματος καθορίσθηκαν όροι και περιορισμοί δομήσεως, ειδικότερα δε ορίσθηκαν, μεταξύ άλλων:

 

(α) μέγιστο ποσοστό 50% καλύψεως για τα γήπεδα που προορίζονται για βιομηχανικές και βιοτεχνικές μονάδες και 40% για τα γήπεδα με τις λοιπές χρήσεις (άρθρο 6 παράγραφος 5),

 

(β) συντελεστής δομήσεως κυμαινόμενος από 0,4 έως 0,8 (άρθρο 6 παράγραφος 6-7),

 

(γ) υποχρεωτική φύτευση των οικοπέδων με υψηλό πράσινο σε ποσοστό 20-30% (άρθρο 6 παράγραφος 10 και 17),

 

(δ) υποχρεωτική διάσπαση του όγκου των κτιρίων, όταν ανεγείρονται σε οικόπεδα μεγαλύτερα των 6 στρεμμάτων (άρθρο 6 παράγραφος 16).

 

Εξ άλλου, με το άρθρο 4 διατηρήθηκε ο προβλεπόμενος στο από 11-02-1991 προεδρικό διάταγμα καθορισμός της περιοχής του Ελαιώνα ως Ζώνης Αγοράς Συντελεστή (ΖΑΣ), ο αυξημένος δε συντελεστής δομήσεως, προερχόμενος αποκλειστικώς από βαρυνόμενα ακίνητα εντός της περιοχής του Ελαιώνα, ανέρχεται για μεν τα οικοδομικά τετράγωνα με χρήσεις Α και Δ2 σε 0,4 , για δε τα οικοδομικά τετράγωνα με τις λοιπές χρήσεις σε 0,8.

 

Τέλος, στα διαγράμματα που συνοδεύουν το από 20-09-1995 προεδρικό διάταγμα τα οικοδομικά τετράγωνα 45, 46, 48 και 50, στα οποία προβλέπεται η δημιουργία του κατά τα άρθρα 11 και 12 του νόμου 3481/2006 υπερτοπικού-μητροπολιτικού πόλου, χαρακτηρίζονται ως χώροι κοινοχρήστου πρασίνου και περιλαμβάνονται σε περιοχή η οποία, κατά την εκπονηθείσα το έτος 1995 μελέτη του Οργανισμού Αθήνας και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου για τον Ελαιώνα, θα αποτελούσε μεγάλο, κεντρικό, πυρήνα αστικού πρασίνου. Ειδικότερα, το εξ αυτών οικοδομικό τετράγωνο 45 αποτελεί ένα μεγάλο οικοδομικό τετράγωνο, που περιβάλλεται από τις οδούς Αγίας Άννης, Αγίου Πολυκάρπου, Προφήτη Δανιήλ και Ορφέως και διακρίνεται, ως προς τις χρήσεις της γης, σε τρία τμήματα. Δύο τμήματα του οικοδομικού αυτού τετραγώνου, και συγκεκριμένα ένα τμήμα άνω δεξιά, με πρόσωπο στις οδούς Αγίου Πολυκάρπου και Προφήτη Δανιήλ, και ένα άλλο τμήμα, με πρόσωπο στην οδό Αγίας Άννης, καθ' όλο το μήκος της αριστερής του πλευράς, στην οδό Αγίου Πολυκάρπου, κατά ένα μικρό μέρος της βόρειας πλευράς του, στην οδό Προφήτη Δανιήλ, καθ' όλο το μήκος της δεξιάς του πλευράς, και στην οδό Ορφέως, κατά μήκος της νότιας πλευράς του, χαρακτηρίζονται ως χώροι κοινοχρήστου πρασίνου. Μεταξύ των δύο αυτών χώρων κοινοχρήστου πρασίνου παρεμβάλλεται το τρίτο τμήμα του οικοδομικού τετραγώνου 45, στο οποίο αποτυπώνονται, με κόκκινο περίγραμμα, δύο μεγάλα και άλλα μικρότερα κτίσματα. Το τρίτο αυτό τμήμα φέρει στο οικείο διάγραμμα την ένδειξη Α1, πρόκειται δηλαδή περί χώρου στον οποίο, κατά τα ήδη εκτεθέντα, επιτρέπεται η βιομηχανική χρήση παραγωγής τεχνητής μέταξας και συνθετικών ινών μόνο για τις νομίμως υφιστάμενες κατά το χρόνο εκδόσεως του από 20-09-1995 προεδρικού διατάγματος βιομηχανικές μονάδες, χρήση κατ' αρχήν μη επιτρεπόμενη και διατηρούμενη κατ' εξαίρεση μέχρι την καθ' οιονδήποτε τρόπο απομάκρυνση της συγκεκριμένης βιομηχανικής δραστηριότητας, μετά την οποία θα κινηθεί η διαδικασία, ώστε και το τρίτο αυτό τμήμα του οικοδομικού τετραγώνου 45 να χαρακτηρισθεί ως χώρος κοινοχρήστου πρασίνου.

 

20. Επειδή, πριν από την θέσπιση των επίμαχων ρυθμίσεων, με τα από 30-08-2005 Μνημόνια Συνεργασίας Δήμου Αθηναίων - Ερασιτέχνη ΠΑΟ και Δήμου Αθηναίων - ΠΑΕ ΠΑΟ (τα οποία προβλέφθηκε ότι θα αποτελούσαν εισηγήσεις προς το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων) είχε συμφωνηθεί η προώθηση της κατασκευής γηπέδου 35.000-40.000 θέσεων και αθλητικού κέντρου του Παναθηναϊκού στην περιοχή Βοτανικός προς πραγμάτωση ενός μεγάλου επενδυτικού προγράμματος αστικής παρέμβασης και αναβάθμισης, με στόχο τη διπλή ανάπλαση των περιοχών του Βοτανικού και της έκτασης στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας στους Αμπελόκηπους που έχει παραχωρηθεί για χρήση στον ΠΑΟ, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα σε αυτά. Τα σχέδια των μνημονίων αυτών εγκρίθηκαν με τις από 14-11-2005 πράξεις του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων. Εξ άλλου με την 3739/συνεδρία 26/14-11-2005 απόφαση του ίδιου ως άνω δημοτικού συμβουλίου εγκρίθηκαν

 

α) η από 01-11-2005 οικονομοτεχνική μελέτη και οι όροι του καταστατικού της υπό σύσταση εταιρείας ειδικού σκοπού (ΕΕΣ) με την επωνυμία ΔΙΠΛΗ ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΒΟΤΑΝΙΚΟΣ-ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΑΕ, για την οποία αποφασίσθηκε ότι θα αποτελεί τον αποκλειστικό φορέα πραγματώσεως του επενδυτικού προγράμματος της ΔΙΠΛΗΣ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ, στόχος του οποίου ήταν να δημιουργηθούν οι ελεύθεροι χώροι πρασίνου, σύγχρονες αθλητικές εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας, συνοδευτικές και υποστηρικτικές αυτών εγκαταστάσεις εμπορικών και πολιτιστικών χρήσεων, χώροι αναψυχής, ... και

 

β) το από 10-11-2005 μνημόνιο - βασικά σημεία συμφωνίας μεταξύ της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος και του Δήμου Αθηναίων, ιδρυτών της υπό σύσταση ανωνύμου εταιρείας, σχετικά με τους όρους συμμετοχής, εκπροσωπήσεως και αποχωρήσεως των εταίρων της πιο πάνω εταιρείας ειδικού σκοπού, τα εισφερόμενα στην εταιρεία ειδικού σκοπού περιουσιακά στοιχεία, το ποσοστό συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο, θέματα διοικήσεως της εταιρείας ειδικού σκοπού κ.λ.π.

 

Όπως ειδικότερα αναφέρεται στο κατά τα ανωτέρω εγκριθέν μνημόνιο, στόχος της εταιρείας ειδικού σκοπού (η οποία προβλέφθηκε ειδικότερα να συσταθεί ως μικτή δημοτική επιχείρηση με την μορφή ανώνυμης εταιρείας) θα είναι ...η ανάπτυξη δραστηριοτήτων και πρωτοβουλιών που αποβλέπουν στην οικιστική και περιβαλλοντική ανάπλαση και αναβάθμιση των αστικών περιοχών (α) της περιοχής του Βοτανικού-Ελαιώνα και (β) της περιοχής του γηπέδου της Λεωφόρου Αλεξάνδρας...Για το σκοπό αυτό η εταιρεία ειδικού σκοπού θα προχωρήσει στην ανάπτυξη και εκμετάλλευση ορισμένων ακινήτων που βρίσκονται στην περιοχή του Βοτανικού και στην περιοχή της Λεωφόρου Αλεξάνδρας του Δήμου Αθηναίων. Περαιτέρω, στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τα άρθρα 11 και 12 του νόμου 3481/2006 διαλαμβάνονται τα εξής:

 

{Με την παρούσα ρύθμιση καθορίζεται η ταυτόχρονη Μητροπολιτική Παρέμβαση και η συνδυασμένη αστική ανάπλαση και ανάπτυξη των περιοχών Λεωφόρου Αλεξάνδρας ... και Βοτανικού του Δήμου Αθηναίων με τρόπο που να συμβάλλει στην ορθολογική χωροταξική οργάνωση και στην βιώσιμη ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής της πρωτεύουσας και αποβλέπει ιδίως: (α) Στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής στην πρωτεύουσα (β) Στην ανακατανομή των δομικών χρήσεων με στόχο την καλύτερη λειτουργία της πόλης (γ) Στη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων πρασίνου και αναψυχής στο ιδιαίτερα επιβαρυμένο τμήμα της πόλης των Αμπελοκήπων στο οποίο συγκεντρώνονται σημαντικές δημόσιες δραστηριότητες ... (δ) Στη δημιουργία σύγχρονων αθλητικών, πολιτιστικών και κοινωνικών υποδομών που θα εξυπηρετούν τόσο την πρωτεύουσα όσο και την ευρύτερη περιοχή της Αττικής, (ε) Στην δημιουργία μεγάλων υπερτοπικών πόλων, αναψυχής, αθλητισμού και πολιτιστικών λειτουργιών που θα εξυπηρετούν ζωτικές λειτουργίες ολόκληρου του Μητροπολιτικού Συγκροτήματος της Αθήνας (στ) Στον εκσυγχρονισμό παραδοσιακών περιοχών βιομηχανικής συγκέντρωσης με τη δημιουργία ενός πόλου πολλαπλών λειτουργιών που τροφοδοτεί οικονομικά την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων σε περιοχή που σήμερα βρίσκεται σε αδράνεια (νεκρά κελύφη παλιάς βιομηχανίας), με παράλληλη εξασφάλιση των απαραίτητων κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου (ζ) Στην εξασφάλιση των απαιτούμενων ελεύθερων χώρων και χώρων στάθμευσης αυτοκινήτων. Ειδικότερα, η προτεινόμενη μητροπολιτική παρέμβαση είναι στρατηγικής σημασίας καθόσον μπορεί να θεωρηθεί ως μοχλός για να τεθεί σε εφαρμογή και να συγκεκριμενοποιηθεί το πρόγραμμα ενοποίησης των χώρων πρασίνου (στην ανατολική πλευρά του Λυκαβηττού) και οι γενικοί στόχοι ανάπλασης της περιοχής Αμπελοκήπων (που είναι ιδιαίτερα πυκνοδομημένη). Παράλληλα η καθιέρωση της περιοχής Βοτανικού ως νέου πόλου πολλαπλών λειτουργιών και η αρμονική ένταξή του στην πόλη θα δώσει την απαιτούμενη ώθηση για την εξυγίανση, τόνωση και αναζωογόνηση μιας ιδιαίτερα υποβαθμισμένης περιοχής του Ελαιώνα με τις προτεινόμενες σύγχρονες αθλητικές, εμπορικές και πολιτιστικές χρήσεις, με την προϋπόθεση δημιουργίας ελεύθερων χώρων πρασίνου και ενοποίησης με τους ευρύτερους χώρους αναψυχής. Εν συνεχεία, στην αιτιολογική έκθεση γίνεται μνεία των ενεργειών του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και του Δήμου Αθηναίων για την προετοιμασία του προαναφερθέντος προγράμματος συνδυασμένης αστικής ανάπλασης. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι έγινε διερεύνηση (επί σειρά ετών] εναλλακτικών προτάσεων για πιθανή εγκατάσταση γηπέδου ποδοσφαίρου διεθνών προδιαγραφών προκειμένου να μετεγκατασταθεί ο ΠΑΟ από το δημοτικό γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, καθόσον το υφιστάμενο γήπεδο που βρίσκεται σε πυκνοδομημένη περιοχή κατοικίας, είναι ακατάλληλο, τόσο από πλευράς προδιαγραφών ... όσο και από πλευράς ομαλής λειτουργίας της πόλης, ότι οι άλλες προτάσεις μετεγκαταστάσεως, π.χ. Γουδή, Αττικό Άλσος, Ελληνικό κ.λ.π. προκάλεσαν σωρεία κοινωνικών αντιδράσεων, ενώ η εγκατάσταση του γηπέδου στο Βοτανικό αντιμετωπίσθηκε θετικά.}

 

Απαριθμούνται, επίσης, η περιβαλλοντική έκθεση, η κυκλοφοριακή προμελέτη, η κτηματογραφική μελέτη και η γεωτεχνική έρευνα, που αποτελούν, κατά τα προεκτεθέντα, παράρτημα των ρυθμίσεων του νόμου. Εν σχέσει δε προς τις ενέργειες για την απόκτηση του χώρου ανεγέρσεως των νέων αθλητικών εγκαταστάσεων στο Βοτανικό, αναφέρονται τα εξής:

 

{Η ΕΤΜΑ η οποία έχει ένα μεγάλο οικόπεδο στο οικοδομικό τετράγωνο 45 βάσει της υφιστάμενης νομοθεσίας έχει δικαίωμα να διατηρήσει ... (το 65%) του συνόλου της ιδιοκτησίας της με συντελεστή δόμησης 0,8 και χρήσεις επιχειρησιακού κέντρου. Για να είναι εφικτή η συμπλήρωση του απαιτούμενου χώρου για τις αθλητικές εγκαταστάσεις ... παραχωρείται από την ΕΤΜΑ επιπλέον της οφειλόμενης από αυτήν εισφοράς των 42 στρεμμάτων (που αντιστοιχούν στην υποχρεωτική εισφορά σε γη) στον Δήμο Αθηναίων άνευ αποζημίωσης ... 19 στρεμμάτων και το σύγχρονο κτήριο ... που υπάρχει (στην έκταση αυτή). Ως αντάλλαγμα η ΕΤΜΑ διατηρεί στην ιδιοκτησία της στην περιοχή της παρέμβασης ένα οικόπεδο (οικοδομικό τετράγωνο 45Α) ... όπου ο ισχύων συντελεστής δόμησης 0,8 διπλασιάζεται σε 1,6 (σύμφωνα με σχετική πρόβλεψη του προεδρικού διατάγματος Ελαιώνα) και καθορίζονται χρήσεις επιχειρησιακών δραστηριοτήτων αντί των βιομηχανικών. Το υπόλοιπο της απαιτούμενης έκτασης προκύπτει από τις οφειλόμενες στον Δήμο εισφορές σε γη των άλλων ιδιοκτησιών της περιοχής παρέμβασης και από απαλλοτριώσεις που θα κηρυχθούν από τον Δήμο με δαπάνες του.}

 

Παρατίθεται, εξ άλλου, πίνακας, με τα πολεοδομικά μεγέθη στην περιοχή της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και στην περιοχή του Βοτανικού και επιχειρείται σύγκριση του υφισταμένου προ του νόμου 3481/2006 καθεστώτος με το νέο. Εκτιμάται δε, κατ' επίκληση των μεγεθών αυτών, ότι για την περιοχή της Λεωφόρου Αλεξάνδρας προκύπτει μια εντυπωσιακά βελτιωμένη εικόνα, καθόσον ο ελεύθερος χώρος τετραπλασιάζεται, η δε κάλυψη και δόμηση μειώνονται δραστικά, ότι αν συνυπολογισθεί η παρέμβαση στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας σε συνδυασμό με την παρέμβαση στην περιοχή του Ελαιώνα, τότε η σχέση θεσμοθετημένης προς προτεινόμενη κατάσταση ομαλοποιείται σημαντικά και τα αντίστοιχα μεγέθη σχεδόν εξισώνονται.

 

Τέλος, γίνεται σύντομη αναφορά στα έργα υποδομής που πρέπει να εκτελεσθούν και στο επείγον της διαδικασίας: σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση:

 

{η κρίσιμη και στρατηγικού χαρακτήρα παρέμβαση στην περιοχή του γηπέδου της Λεωφόρου Αλεξάνδρας για την προώθηση του προγράμματος ενοποίησης αστικών χώρων πρασίνου από Λυκαβηττό έως Τουρκοβούνια, ενώ έχει ολοκληρωθεί από πλευράς διαδικασιών, καθυστερεί και εμποδίζεται λόγω της απαίτησης άμεσης μετεγκατάστασης του γηπέδου. Λόγω του μεγέθους, της σημασίας και των ειδικών απαιτήσεων και επιπτώσεων αυτής της μετεγκατάστασης απαιτείται η προώθηση αυτής της εγκατάστασης με ειδικές και πρωτότυπες διαδικασίες που ξεφεύγουν των τυπικών πλαισίων που προβλέπει η υφιστάμενη νομοθεσία. Επιπλέον η παρέμβαση αυτή, στη συνδυασμένη της μορφή, προβλέπεται να δώσει την απαιτούμενη ώθηση και να είναι καθοριστικού χαρακτήρα για την έναρξη της αναβάθμισης της περιοχής Ελαιώνα.}

 

Εξ άλλου, ένα από τα παραρτήματα που συνοδεύουν τα άρθρα 11 και 12 του νόμου 3481/2006 είναι η εκπονηθείσα τον Ιούνιο του 2006 Περιβαλλοντική Έκθεση. Η έκθεση αυτή θέτει τις αρχές και τους βασικούς όρους για την παρέμβαση της διπλής ανάπλασης της περιοχής του Βοτανικού και της Λεωφόρου Αλεξάνδρας ... με στόχο αφενός τη δημιουργία ενιαίου χώρου κοινόχρηστου πρασίνου με τη μορφή αστικού πάρκου και υπόγειου χώρου στάθμευσης στη θέση του υφιστάμενου γηπέδου του Παναθηναϊκού Αθλητικού Ομίλου στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, αφετέρου τη δυνατότητα κατασκευής νέου γηπέδου 40.000 θέσεων του Παναθηναϊκού, κοινόχρηστου πρασίνου και φιλοξενίας λοιπών υποστηρικτικών χρήσεων (εμπορικών κατά κύριο λόγο) σε έκταση 200 περίπου στρεμμάτων στο Βοτανικό σε περιοχή του Ελαιώνα ... η οποία σήμερα φιλοξενεί ένα συνονθύλευμα από οχλούσες χρήσεις, δεν φέρει ίχνος πρασίνου και αποτελεί μια πηγή ανεξέλεγκτης ρύπανσης για την πόλη.

 

Στο εισαγωγικό κεφάλαιο της Περιβαλλοντικής Έκθεσης διαλαμβάνονται, περαιτέρω, τα εξής:

 

{Η παρέμβαση στην περιοχή του Βοτανικού συνοδεύεται από την παράλληλη υλοποίηση βασικών έργων υποδομής (οδικών, συγκοινωνιακών, υδραυλικών και άλλων) των οποίων ο σχεδιασμός χρονίζει τουλάχιστον για τρεις δεκαετίες και τα οποία εκτιμάται ότι θα δώσουν το έναυσμα για την προσδοκώμενη αναβάθμιση όλης της περιοχής του Ελαιώνα σε συνδυασμό με την αντικατάσταση ερειπωμένων και αυθαίρετων υποδομών με αρχιτεκτονικό έργο υψηλής ποιότητας που θα αποτελεί τοπόσημο για την περιοχή και την πόλη ...}

 

Σε επόμενα κεφάλαια της μελέτης παρουσιάζονται το ιστορικό του γηπέδου της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και οι προσπάθειες για την αναζήτηση χώρου προς μετεγκατάσταση του γηπέδου του ΠΑΟ.

 

Όπως αναφέρεται, το έτος 2001 η ΠΑΕ Παναθηναϊκός εξέφρασε επίσημα το αίτημά της για παραχώρηση σ' αυτήν από το Δημόσιο εκτάσεως 200 στρεμμάτων στην περιοχή Γουδή, το αίτημα, όμως, αυτό συνάντησε αντιδράσεις. Αντιδράσεις συνάντησαν, επίσης, η πρόταση για παραχώρηση εκτάσεως 70 στρεμμάτων στο Ελληνικό, στο χώρο του παλιού αεροδρομίου και η πρόταση για κατασκευή νέου γηπέδου στη θέση του υφιστάμενου στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Το 2005 με πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων επανήλθε παλαιότερη πρόταση για διπλή παρέμβαση τόσο στην περιοχή του Ελαιώνα όσο και στην περιοχή των Αμπελοκήπων (βλέπε κεφάλαιο 2 και ιδίως κεφάλαιο 4, σημείο 4.3).

 

Στο κεφάλαιο 3 με τον τίτλο Υφιστάμενη κατάσταση, γίνεται αναφορά στο ρυθμιστικό σχέδιο Αθηνών (βλέπε σημείο 3.1.1), στην πρόβλεψή του για ανάπλαση της περιοχής Κουντουριώτικα (βλέπε σημείο 3.1.2), στα γενικά χαρακτηριστικά της περιοχής του Ελαιώνα, στις σχετικές με τον Ελαιώνα προβλέψεις του νόμου 1515/1985, στις ρυθμίσεις του από 11-02-1991 προεδρικού διατάγματος με το οποίο εγκρίθηκε η αρχική πολεοδομική μελέτη της περιοχής (βλέπε ανωτέρω), στις αρνητικές αντιδράσεις που προκάλεσε η μελέτη αυτή, στη σύνταξη νέας πολεοδομικής μελέτης με τη συνεργασία του Οργανισμού Αθήνας και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στους στόχους της μελέτης αυτής και στο περιεχόμενο του από 20-09-1995 προεδρικού διατάγματος (βλέπε σημείο 3.1.3, στο οποίο παρατίθενται αποσπάσματα από την προαναφερθείσα μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου).

 

Τονίζεται ότι οι παρεμβάσεις που έχουν γίνει στον Ελαιώνα, με στόχο την ανάπλασή του, είναι αμελητέες, ότι κανένα ολοκληρωμένο σχέδιο δεν έχει εκπονηθεί προκειμένου να απομακρυνθούν οι οχλούσες βιομηχανίες, ότι δεν φαίνεται να έχει ληφθεί μέριμνα για την οργάνωση των βιοτεχνιών ελαφράς και μέσης όχλησης σε ολοκληρωμένους χώρους υποδοχής, εντός του Ελαιώνα, βάσει σχετικών ρυθμίσεων που προβλέπει το σχέδιο ανάπλασης, ότι η κυρίαρχη εικόνα είναι αναρχία, σκόνη και πολλά σκουπίδια ... αυτή της παράλληλης πραγματικότητας μιας άλλης Αθήνας Χ ζωντανής, άσχημης, εγκαταλελειμμένης (βλέπε σημείο 3.2). Παρουσιάζονται επίσης στοιχεία για την υφιστάμενη κατάσταση στην περιοχή της Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Ειδικότερα, αναφέρεται ότι η Λεωφόρος Αλεξάνδρας:

 

{αποτελεί σημαντικό συγκοινωνιακό κορμό που διευκολύνει τη σύνδεση των ανατολικών και δυτικών προαστίων, αλλά και τη σύνδεση των βορείων προαστίων με το κέντρο της Αθήνας, ότι είναι προφανής η ένταση της επίπτωσης από το κλείσιμο της κυκλοφορίας ... σε κάθε περίπτωση πραγματοποίησης αγώνα στο γήπεδο του Παναθηναϊκού, ότι η δυσχέρεια στην κυκλοφορία των οχημάτων είναι εντονότατη, επιφέροντας σημαντικές επιπτώσεις και στην ποιότητα της ζωής των κατοίκων της περιοχής των Αμπελοκήπων, ότι επιπλέον ... τόσο στην ευρύτερη περιοχή όσο και επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας βρίσκονται νοσοκομειακές μονάδες, των οποίων η εύρυθμη λειτουργία, αλλά και η ποιότητα των προσφερομένων υπηρεσιών αλλοιώνονται από τη μεταβολή των κυκλοφοριακών συνθηκών.}

 

Στο κεφάλαιο 4 παρουσιάζεται η Προτεινόμενη παρέμβαση: Κατά την Περιβαλλοντική Έκθεση, η διπλή ανάπλαση:

 

{αποτελεί χωρίς αμφιβολία μια σημαντική προσπάθεια συνδυασμένου σχεδιασμού, αποκατάστασης και αναβάθμισης δύο περιοχών του Δήμου Αθηναίων οι οποίες είναι σήμερα εξαιρετικά επιβαρυμένες και οι οποίες έχουν ως κοινό στοιχείο ότι λειτουργούν πλέον ως αποκομμένες νησίδες του ιστού της πόλης συγκεντρώνοντας ασύμβατες και οχλούσες χρήσεις υπερτοπικού χαρακτήρα που δεν συνάδουν με την εικόνα της Αθήνας ως μοντέρνας πόλης που εξασφαλίζει υψηλή ποιότητα ζωής για τους κατοίκους της και είναι ελκυστική για τους επισκέπτες της ... κύριο χαρακτηριστικό (της παρέμβασης είναι) η μετατροπή ενός γηπέδου στην καρδιά της Αθήνας σε όαση πρασίνου σημαντικού για τα μέτρα της πόλης μεγέθους και η αναβάθμιση ενός σκουπιδότοπου ... στον Ελαιώνα που εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει καταλυτικά στην επιθυμητή και σχεδιαζόμενη για περισσότερα από 30 χρόνια ένταξη την πόλη ενός υποβαθμισμένου και 'ανεπιθύμητου' τμήματός της. Εργαλείο στην προσπάθεια αυτή είναι η δημιουργία του νέου γηπέδου του ΠΑΟ και η μεταφορά μικρού μέρους του υφιστάμενου συντελεστή δόμησης από τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας στο Βοτανικό δίνοντας προτεραιότητα στην ενίσχυση του αστικού πρασίνου σε πυκνοδομημένες περιοχές.}

 

Στο τελευταίο κεφάλαιο επιχειρείται κατ' αρχήν εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων των επιχειρούμενων με το νόμο 3481/2006 ρυθμίσεων και, συγκεκριμένα, εξετάζονται οι κύριες παράμετροι που σχετίζονται με τη λειτουργία της πόλης και τους κοινόχρηστους χώρους. Προς τούτο, γίνεται σύγκριση του ισχύοντος προ του νόμου 3481/2006 πολεοδομικού καθεστώτος στις περιοχές του Βοτανικού και της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, το οποίο χαρακτηρίζεται θεωρητικό από τους συντάκτες της Περιβαλλοντικής Έκθεσης, με το νέο καθεστώς που θεσπίζει ο νόμος αυτός (βλέπε τα διαλαμβανόμενα στο σημείο 5.2). Εκτιμάται δε ότι με την σχεδιαζόμενη ανάπλαση προβλέπεται η δημιουργία πραγματικού κοινόχρηστου χώρου πρασίνου τόσο στην πυκνοκατοικημένη περιοχή της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, όσο και στην υποβαθμισμένη περιοχή του Βοτανικού. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας θα δημιουργηθεί χώρος πρασίνου 20 στρεμμάτων, που θα συμβάλει και στην ενοποίηση των κοινοχρήστων χώρων και διαδρομών πρασίνου. Η δε περιοχή του Ελαιώνα, η οποία εδώ και πολλές δεκαετίες δεν διαθέτει ελιές ή πράσινο, αλλά είναι μια εξαθλιωμένη παλιά βιομηχανική περιοχή με τεράστια εργοστάσια, που παραμένει αδρανής πάνω από 20 χρόνια, θα αναμορφωθεί με τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων πρασίνου ξεκινώντας από την περιοχή παρέμβασης. Κατά τους συντάκτες της Έκθεσης, το από 20-09-1995 προεδρικό διάταγμα προβλέπει στα χαρτιά σημαντικό πράσινο στην περιοχή του Δήμου Αθηναίων, δεν έχει όμως προβλεφθεί από που θα βρεθούν τα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ που απαιτούνται για τις σχετικές απαλλοτριώσεις, ενώ η προτεινόμενη παρέμβαση εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει 100 περίπου στρεμμάτων πρασίνου, θα μειώσει συνολικά την υφιστάμενη δόμηση και θα λειτουργήσει ως καταλύτης ... για να αποκτήσει η περιοχή (του Ελαιώνα) περισσότερο πράσινο από κάθε άλλη περιοχή της πόλης (βλέπε σημείο 5.3). Παρουσιάζονται, τέλος, οι θετικές επιπτώσεις της διπλής προτεινόμενης παρέμβασης στις χρήσεις γης και στη λειτουργία και δομή της πόλης για την περιοχή του Βοτανικού, για την περιοχή της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και για τη διπλή ανάπλαση συνολικά (βλέπε ιδίως σημεία 5.1 και 5.4).

 

21. Επειδή, με τις επίμαχες ρυθμίσεις των άρθρων 11 και 12 του νόμου 3481/2006 η καταλαμβανόμενη από ποδοσφαιρικό γήπεδο έκταση του οικοδομικού τετραγώνου 22 στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας αποδίδεται στην κοινή χρήση ως χώρος πρασίνου 16 στρεμμάτων σε πυκνοδομημένη κεντρική περιοχή της πόλεως, ο δε χώρος των οικοδομικών τετραγώνων 45, 46, 48 και 50 στην περιοχή του Βοτανικού, συνολικής εκτάσεως 220 περίπου στρεμμάτων, διατίθεται για την υποδοχή νέων αθλητικών εγκαταστάσεων και την ανέγερση πολυλειτουργικού δημοτικού κτιρίου και εμπορικού κέντρου. Κατά τα προεκτεθέντα, διατάξεις ουσιαστικού νόμου (π.δ. της 20.9-30.11.1995) έχουν καταστήσει τμήμα του χώρου αυτού κοινόχρηστο πράσινο και προορίζουν, με δεσμευτικό τρόπο, το υπόλοιπο τμήμα του ως τέτοιο. Επομένως, υφίσταται, κατ' αρχήν, υποχρέωση από το άρθρο 24 του Συντάγματος για την διατήρηση του χαρακτήρα του, η οποία δεν αίρεται εκ της εξ οιουδήποτε λόγου μη εφαρμογής του νόμου από την Διοίκηση, διότι, άλλως, η σχετική συνταγματική επιταγή θα καθίστατο κενή περιεχομένου. Ειδικότερα δε, για την ταυτότητα του λόγου, η υποχρέωση αυτή εκτείνεται και στην περίπτωση του τμήματος εκείνου του οικοδομικού τετραγώνου 45, για το οποίο η διάταξη του άρθρου 3 παράγραφος 2 του από 20-09-1995 προεδρικού διατάγματος, όπως τροποποιήθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 4 του από 21-06-1996 προεδρικού διατάγματος, επιβάλλει την κίνηση της διαδικασίας για τον χαρακτηρισμό του ως χώρου κοινοχρήστου πρασίνου μετά την απομάκρυνση της προσωρινώς επιτρεπόμενης βιομηχανικής δραστηριότητας (παραγωγής τεχνητής μέταξας και συνθετικών ινών). Περαιτέρω, από τις διατάξεις του άρθρου 12 του νόμου 3481/2006, που περιορίζονται στον καθορισμό του επιτρεπόμενου συντελεστή καλύψεως (40%) στο ενοποιημένο οικοδομικό τετράγωνο 45-46-50 και στο οικοδομικό τετράγωνο 45 Α, εμμέσως μόνο συνάγονται οι επιπτώσεις από τις επίμαχες ρυθμίσεις στο κοινόχρηστο πράσινο της συγκεκριμένης περιοχής του Ελαιώνα. Όπως όμως προκύπτει από την 4339/2009 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων Οριοθέτηση των κτιριακών εγκαταστάσεων στο ενοποιημένο οικοδομικό τετράγωνο 45-46-50 ...,καθορισμός της διαμόρφωσης των ελευθέρων και κοινοχρήστων χώρων αυτού και καθορισμός συντελεστή κατ' όγκο εκμετάλλευσης (ΑΝ ΑΠ & ΠΘ 48) και το από 04-03-2009 με αριθμό πρωτοκόλλου 912 έγγραφο του Προϊσταμένου του Οργανισμού Αθήνας προς το Δικαστήριο, το οποίο παραπέμπει σ' αυτήν, στο συνολικής εκτάσεως 186.187 m2 ενοποιημένο οικοδομικό τετράγωνο 45-46-50 απομένουν ελεύθεροι χώροι 100.000 m2, συμπεριλαμβανομένων σ' αυτούς των κοινοχρήστων, από αυτούς δε θα φυτευτεί με υψηλό και χαμηλό πράσινο έκταση 59.780 m2. Υπό τα δεδομένα αυτά και λαμβανομένου υπ' όψιν ότι και το εκτός του ενοποιημένου οικοδομικού τετραγώνου τμήμα του αρχικού οικοδομικού τετραγώνου 45, εκτάσεως 43 στρεμμάτων, καθίσταται οικοδομήσιμο ως οικοδομικό τετράγωνο 45Α , οι ρυθμίσεις των άρθρων 11 και 12 του νόμου 3481/2006 συνεπάγονται σημαντική μείωση των κοινόχρηστων χώρων πρασίνου που προορίζονταν να αποτελέσουν το κεντρικό τμήμα μεγάλου αστικού πρασίνου στην Δυτική Αθήνα. Ο δε ισχυρισμός της παρεμβαίνουσας εταιρείας __________ ότι, αντιθέτως, με τις επίμαχες ρυθμίσεις επέρχεται αύξηση των κοινοχρήστων χώρων συνολικώς στην πόλη, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, προεχόντως διότι στηρίζεται σε υπολογισμούς που λαμβάνουν υπ' όψιν και ιδιωτικούς ακάλυπτους χώρους και ακάλυπτα τμήματα κοινωφελών εγκαταστάσεων που αφήνονται σε ελεύθερη χρήση, χωρίς όμως να είναι κοινόχρηστοι (παράβαλε ΣτΕ 2002/2003 Ολομέλεια).

 

22. Επειδή, η απόδοση σε κοινή χρήση πρασίνου του οικοδομικού τετραγώνου 22, επιβαλλόμενη, κατά τα εκτεθέντα, από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου Αθηναίων, καθιστά, εκ των πραγμάτων, αναγκαία την μεταφορά των αθλητικών δραστηριοτήτων σε άλλη περιοχή, για την επιλογή της οποίας μικρά περιθώρια υφίστανται, καθ' όσον οι δυνάμενες να υποδεχθούν τέτοιας κλίμακας αθλητικές εγκαταστάσεις περιοχές στην πόλη σπανίζουν. Τέτοια μεταφορά, εξ άλλου, έχει ως αναπόφευκτη συνέπεια την κατάληψη μεγαλύτερου χώρου, σε σχέση με τον αποδιδόμενο στην κοινή χρήση, αφού πρόκειται περί αντικαταστάσεως παλαιών αθλητικών εγκαταστάσεων με νέες, οι οποίες πρέπει να ικανοποιούν τις σύγχρονες σχετικές απαιτήσεις και, επομένως, συνεπάγονται και άλλες, σχετικές με αυτές, χρήσεις, κατ' ανάγκη δε, καταλαμβάνουν μεγαλύτερη έκταση. Ως εκ τούτου, η χωροθέτηση των νέων αθλητικών εγκαταστάσεων με το προβλεπόμενο γι' αυτές ποσοστό εμπορικών και λοιπών σχετικών με αυτές χρήσεων και τους αναγκαίους χώρους σταθμεύσεως αυτοκινήτων στον κοινόχρηστο χώρο πρασίνου του Βοτανικού, αφού προηγουμένως εξετάσθηκαν και αποκλείσθηκαν οι περιοχές του Γουδή, εντός των ορίων του Δήμου Αθηναίων και του παλαιού αεροδρομίου στο Ελληνικό ως περιοχές Μητροπολιτικού Πάρκου, δεν αντίκειται στο άρθρο 24 του Συντάγματος, παρά την μείωση, συνεπεία αυτής της χωροθετήσεως, της εκτάσεως των κοινοχρήστων χώρων πρασίνου, εν όψει του τελικού οφέλους που προκύπτει για την πόλη από την απόδοση σε κοινή χρήση πρασίνου εκτάσεως 16 στρεμμάτων στην συνοικία Κουντουριώτικα, σύμφωνα με την επιταγή του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Αθηναίων, ως και την απομάκρυνση χρήσεως οχληρής και μη συμβατής με τις χρήσεις των εγγύς υφισταμένων κτιρίων. Ωστόσο, σε παρεμβάσεις, όπως αυτή της προκειμένης περιπτώσεως, στις οποίες περιοχή της πόλεως υφίσταται τις δυσμενείς συνέπειες από την ανακούφιση άλλης, οι προβλεπόμενες γι' αυτήν χρήσεις γης, οι οποίες συνεπάγονται μείωση κοινοχρήστων χώρων, πρέπει να είναι απαραίτητες για το όλο εγχείρημα, ώστε να καθίσταται δυνατή η διαπίστωση ότι η αντίστοιχη απώλεια των κοινοχρήστων χώρων, μάλιστα δε των χώρων πρασίνου, είναι η ελάχιστη δυνατή. Στην προκειμένη περίπτωση, εκτός των αθλητικών εγκαταστάσεων με το προβλεπόμενο γι' αυτές ποσοστό εμπορικών και λοιπών σχετικών με αυτές χρήσεων και τους αναγκαίους χώρους σταθμεύσεως αυτοκινήτων, προβλέπονται και χρήσεις γης που συνεπάγονται την ανέγερση πολυλειτουργικού δημοτικού κτιρίου και εμπορικού κέντρου. Οι χρήσεις αυτές δεν είναι συμπληρωματικές των αθλητικών εγκαταστάσεων αλλά θεσπίσθηκαν είτε επ' ευκαιρία της μεταφοράς στην εν λόγω περιοχή των αθλητικών δραστηριοτήτων, είτε προς ελαχιστοποίηση της οικονομικής επιβαρύνσεως του Δήμου από την μεταφορά αυτή. Οι επί πλέον αυτές χρήσεις, συνεπαγόμενες την μείωση των κοινοχρήστων χώρων σε βαθμό μεγαλύτερο του αναγκαίου για την μεταφορά των αθλητικών εγκαταστάσεων, καθιστούν, κατά τούτο, τις διατάξεις του άρθρου 12 του νόμου 3481/2006 αντίθετες στο άρθρο 24 του Συντάγματος. Η αντίθεση δε αυτή δεν αίρεται από την τυχόν συμφωνία των επίμαχων ρυθμίσεων με τις κατευθύνσεις του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας, αφού και το από 20-09-1995 προεδρικό διάταγμα εκδόθηκε, προκειμένου η περιοχή του Ελαιώνα να αποκτήσει σχέδιο και χρήσεις γης σύμφωνα με τις κατευθύνσεις αυτές. Εξ άλλου, ναι μεν ως επιχείρημα για την κατάργηση με τις επίμαχες ρυθμίσεις των προβλεπόμενων από το προεδρικό διάταγμα αυτό κοινοχρήστων χώρων πρασίνου, φέρεται, μεταξύ άλλων, η οικονομική αδυναμία του Δήμου Αθηναίων για την απαιτούμενη από το άρθρο 17 του Συντάγματος αποζημίωση των θιγομένων ιδιοκτησιών, πλην η διατήρηση των κοινοχρήστων χώρων, ως πρωταρχικός όρος για την προστασία των πόλεων, κατά την έννοια του άρθρου 24 του Συντάγματος, πρέπει να θεωρείται και ως πρωταρχικό μέλημα των διοικητικών αρχών που είναι επιφορτισμένες με την εφαρμογή των ρυμοτομικών σχεδίων.

 

Μειοψήφησαν οι Σύμβουλοι Ελ. Δανδουλάκη, Χρήστος Ράμμος, Μ. Καραμανώφ, Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, Δ. Γρατσίας και Ηρακλής Τσακόπουλος προς την γνώμη των οποίων τάχθηκαν οι Πάρεδροι Μ. Σωτηροπούλου, Δ. Βασιλειάδης και οι οποίοι υπεστήριξαν ότι, κατά την εκτεθείσα στην δέκατη όγδοη σκέψη γνώμη τους, οι ρυθμίσεις του άρθρου 12 του νόμου 3481/2006 αντίκεινται στο σύνολό τους στο Σύνταγμα, διότι συνεπάγονται σημαντική μείωση της εκτάσεως των θεσμοθετημένων κοινοχρήστων χώρων του Βοτανικού, και μάλιστα, για μετεγκατάσταση των αθλητικών εγκαταστάσεων που χρησιμοποιεί η παρεμβαίνουσα ποδοσφαιρική ανώνυμη εταιρεία, δηλαδή για χρήση ούτε καν κοινωφελούς χαρακτήρα, αλλά αμιγώς ιδιωτική.

 

Ο Πρόεδρος και οι Σύμβουλοι Ευδοξία Γαλανού, Γ. Παπαμεντζελόπουλος, Ν. Σκλίας, Αθανάσιος Ράντος, Δ. Μαρινάκης, Μ. Κωνσταντινίδου, Ιωάννης Ζόμπολας, Φ. Ντζίμας και Β. Καλαντζή, υπεστήριξαν την εξής γνώμη: οι προβαλλόμενοι λόγοι ακυρώσεως είναι αβάσιμοι και θα έπρεπε να απορριφθούν. Τούτο δε, διότι είναι ακριβές ότι το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) Αθήνας, προβλέποντας την μετεγκατάσταση των αθλητικών εγκαταστάσεων της Λεωφόρου Αλεξάνδρας (ανοικτό γήπεδο ποδοσφαίρου, κλειστό γήπεδο αθλοπαιδιών, άλλες κλειστές αθλητικές εγκαταστάσεις) σε άλλη περιοχή, προδήλως αναφέρεται σε περιοχή εντός των ορίων του Δήμου Αθηναίων, εφ' όσον οι αθλητικές αυτές εγκαταστάσεις εξυπηρετούν αθλητικό σωματείο που εδρεύει επί 100 ήδη έτη στην Αθήνα, και, επίσης προδήλως, αναφέρεται στην μεταφορά των εγκαταστάσεων σε έκταση μεγαλυτέρου εμβαδού από την καταλαμβανόμενη από τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις, δεδομένου ότι άλλως, εν όψει και των συγχρόνων συνθηκών αναπτύξεως αθλητικών εγκαταστάσεων, η μετεγκατάσταση θα καθίστατο, κατ' ουσίαν, ανέφικτη. Ο επικρινόμενος, όμως, από την κρατήσασα γνώμη ως εν μέρει αντισυνταγματικός νόμος αποβλέπει στην εξυπηρέτηση θεμιτών σκοπών ευρύτερων από τις προβλέψεις του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου και περιλαμβανομένων σε νομοθετικό κείμενο ανωτέρου επιπέδου σχεδιασμού από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο. Αποβλέπει, επίσης, στην πραγματική και δυνάμενη να πραγματωθεί εξυπηρέτηση των σκοπών αυτών και όχι στην αναπαραγωγή των παγίων διαδικασιών, οι οποίες, ατυχώς, έχουν οδηγήσει στην αδυναμία εφαρμογής ευρύτερων, εξυγιαντικών για τον πολεοδομικό ιστό και την πόλη, ρυθμίσεων και την ραγδαία και μη δυνάμενη συνταγματικώς (αλλά και από πλευράς Ευρωπαϊκής Συμβάσεως των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) να αποτραπεί, απώλεια κοινοχρήστων χώρων, χωρίς πολεοδομικό αντάλλαγμα. Ο νόμος, ειδικότερα, αποβλέπει στην εφαρμογή τόσο γενικότερων κατευθύνσεων, όσο και συγκεκριμένων προβλέψεων του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (ΡΣΑ), αλλά με πολεοδομικά εργαλεία, που δεν έχουν το, υπέρογκο και απαγορευτικό για αναπλάσεις σημαντικού εύρους, κόστος της εφαρμογής των πολεοδομικών αυτών ρυθμίσεων και διασφαλίζουν την διατήρηση σημαντικού ποσοστού πραγματικών κοινοχρήστων χώρων. Αυτά, για τους εξής λόγους:

 

1) Το ρυθμιστικό σχέδιο Αθηνών, που εγκρίθηκε με τον νόμο 1515/1985, προβλέπει, με το Πρόγραμμα προστασίας περιβάλλοντος Αθήνας, μεταξύ άλλων, την αναβάθμιση ιδιαίτερα υποβαθμισμένων περιοχών (άρθρο 2 περίπτωση ε του νόμου). Προβλέπει, επίσης, ως γενικότερο στόχο, μεταξύ άλλων, την εξισορρόπηση των κοινωνικών ανισοτήτων από περιοχή σε περιοχή και την διεύρυνση των επιλογών κατοικίας και εργασίας, αναψυχής και ψυχαγωγίας σε κάθε περιοχή της πρωτεύουσας (άρθρο 3 παράγραφος 1 περιπτώσεις γ και δ του νόμου). Για την επίτευξη των γενικότερων αυτών στόχων προβλέπει, μεταξύ άλλων ειδικότερων στόχων και κατευθύνσεων, την άμβλυνση των ανισοτήτων στην κατανομή του κοινωνικού εξοπλισμού και στην ποιότητα του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος με ανακατανομή χρήσεων, λειτουργιών και επενδύσεων προς όφελος κυρίως των δυτικών και των λοιπών υποβαθμισμένων περιοχών (άρθρο 3 παράγραφος 3 περίπτωση ε) του νόμου). Προβλέπει, επίσης, ως ειδικότερους στόχους και κατευθύνσεις για την χωροταξική οργάνωση και την νέα πολεοδομική δομή της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας, την ανασυγκρότηση του αστικού ιστού με την ανάσχεση της εξάπλωσης και την εξυγίανση της πόλης, τη δημιουργία πολυκεντρικής δομής, τον έλεγχο χρήσεων γης καθώς και των πυκνοτήτων, την ανασυγκρότηση της γειτονιάς καθώς και την αναβάθμιση και αποσυμφόρηση της κεντρικής περιοχής της Αθήνας... (άρθρο 3 παράγραφος 4 περίπτωση β) του νόμου). Στα διαγράμματα του άρθρου 15 του νόμου 1515/1985 προβλέπεται ειδικότερα για την κεντρική περιοχή της Αθήνας, ως στόχος του ρυθμιστικού σχεδίου Αθηνών, η δημιουργία κυρίου δικτύου ροής πεζών, που ενώνει τον χώρο πρασίνου του λόφου του Λυκαβηττού με την περιοχή των Τουρκοβουνίων και διέρχεται, μεταξύ άλλων, από τον χώρο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, τον οποίο καταλαμβάνει σήμερα το γήπεδο του Παναθηναϊκού Αθλητικού Ομίλου (ΠΑΟ) (βλέπε διάγραμμα σελίδες 394-395 του ΦΕΚ).

 

2) Για την εξυπηρέτηση όλων των ανωτέρω στόχων του ρυθμιστικού σχεδίου Αθηνών, και, κυρίως για την αποσυμφόρηση της κεντρικής περιοχής των Αθηνών από την ύπαρξη και λειτουργία ενός ποδοσφαιρικού γηπέδου και την δημιουργία, στον χώρο αυτόν, χώρου πρασίνου, εντασσομένου στο ανωτέρω δίκτυο ροής πεζών, καθώς και για την αναβάθμιση της ιδιαίτερα υποβαθμισμένης περιοχής του Ελαιώνα/Βοτανικού, που στερείται του προσήκοντος κοινωνικού εξοπλισμού και χώρων αναψυχής και ψυχαγωγίας, με συνέπεια την προφανή ανισότητα στην εν γένει ανάπτυξή της εν σχέσει προς τις λοιπές περιοχές του Δήμου Αθηναίων, προβλέφθηκε, με το άρθρο 11 του νόμου 3481/2006, η διπλή ανάπλαση περιοχής Βοτανικού και Λεωφόρου Αλεξάνδρας, Δήμου Αθηναίων, με την δημιουργία, κατά τροποποίηση, συμπλήρωση και εξειδίκευση του ρυθμιστικού σχεδίου Αθηνών, δύο νέων Υπερτοπικών - Μητροπολιτικών Πόλων αναψυχής, αθλητισμού, πολιτιστικών και άλλων συμπληρωματικών λειτουργιών, όπως αυτοί περιγράφονται, ειδικότερα, στο εν λόγω άρθρο. Ο νόμος αυτός, κατά την υποβολή του προς έγκριση από την Εθνική Αντιπροσωπεία, συνοδευόταν από την ειδική και λεπτομερή Έκθεση Περιβαλλοντικής Θεώρησης του όλου σχεδίου παρεμβάσεως, με ημερομηνία Απρίλιος 2006, η οποία, θεωρημένη από τον προϊστάμενο του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας, αποτελεί, κατά το άρθρο 12 παράγραφος 4 του νόμου, Παράρτημα αυτού, μη δημοσιευόμενο στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

 

Στην Έκθεση αυτή εκτίθεται, μεταξύ άλλων, ότι το υφιστάμενο γήπεδο στο οικοδομικό τετράγωνο (ΟΤ) 22, περιοχής 69, του Δήμου Αθηναίων καταλαμβάνει έκταση 17 περίπου στρεμμάτων, ότι από την ύπαρξη και λειτουργία του προκαλούνται πολλαπλές οχλήσεις στην περιοχή, που δεν εξαντλούνται στην αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου και ότι με την κατεδάφισή του μετατρέπεται ένα γήπεδο στην καρδιά της Αθήνας σε όαση πρασίνου σημαντικού για τα μέτρα της πόλης μεγέθους. Εκτίθεται, εξ άλλου, ότι η παρέμβαση στην περιοχή του Βοτανικού αφορά έκταση 200 περίπου στρεμμάτων, εντός των ορίων του Δήμου Αθηναίων, πλησίον του ρέματος Προφήτη Δανιήλ. Η έκταση αυτή περιγράφεται ως εξής: ...σήμερα φιλοξενεί ένα συνονθύλευμα από οχλούσες χρήσεις, δεν φέρει ίχνος πρασίνου και αποτελεί μία πηγή ανεξέλεγκτης ρύπανσης για την πόλη, Η κατάσταση από πλευράς φόρτων (κυκλοφοριακού δικτύου) σε συνδυασμό με τα υφιστάμενα γεωμετρικά χαρακτηριστικά των οδών Ορφέως, Αγίας Άννης, Αγίου Πολυκάρπου και Δημαράκη και τις χρήσεις (κυρίως μεταφορών) της περιοχής είναι δραματική, ...η κυρίαρχη εικόνα που προκύπτει από την περιήγηση και την φωτογραφική αποτύπωση της ευρύτερης περιοχής είναι αναρχία, σκόνη και πολλά σκουπίδια. Η εικόνα που προκύπτει στον επισκέπτη της περιοχής είναι αυτή της παράλληλης πραγματικότητας μιας άλλης Αθήνας, ζωντανής, άσχημης, εγκαταλελειμμένης. Χαρακτηριστική είναι η ελλιπής έως ανύπαρκτη σηματοδότηση, η εικόνα της εγκατάλειψης, ο θόρυβος, η ατμοσφαιρική ρύπανση, (η διπλή ανάπλαση) ...έχει ως χαρακτηριστικό...την αναβάθμιση ενός σκουπιδότοπου 200 στρεμμάτων στον Ελαιώνα που εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει καταλυτικά στην επιθυμητή και σχεδιαζόμενη για περισσότερα από 30 χρόνια ένταξη στην πόλη ενός υποβαθμισμένου και ανεπιθύμητου τμήματός της, ...η περιοχή του Ελαιώνα...εδώ και πολλές δεκαετίες δεν διαθέτει ελιές ή πράσινο, αλλά είναι μια εξαθλιωμένη παλιά βιομηχανική περιοχή με τεράστια εργοστάσια, που παραμένει αδρανής πάνω από 20 χρόνια...

 

Με το επόμενο άρθρο 12 του νόμου 3481/2006 εξειδικεύονται οι ανωτέρω κατευθύνσεις του ρυθμιστικού σχεδίου Αθηνών, με την θέσπιση των προς τούτο αναγκαίων ρυθμίσεων. Για την περιοχή της Λεωφόρου Αλεξάνδρας προβλέπεται ειδικότερα η κατάργηση του υφισταμένου οικοδομήσιμου χώρου του ποδοσφαιρικού γηπέδου και η μετατροπή του σε χώρο κοινοχρήστου πρασίνου, στον οποίο επιτρέπεται μόνον η ανέγερση δύο μικρού εμβαδού κτισμάτων, συνολικής επιφανείας 400 m2 Η κατεδάφιση, όμως, του κτίσματος του γηπέδου συναρτάται με την αποπεράτωση του νέου ποδοσφαιρικού γηπέδου στον Ελαιώνα.

 

Εξ άλλου, για την περιοχή του Ελαιώνα εισάγονται οι εξής ρυθμίσεις: Τα υφιστάμενα ΟΤ 45, 46 και 50 συγχωνεύονται σε δύο, το ενοποιημένο οικοδομικό τετράγωνο 45-46-50 και το οικοδομικό τετράγωνο 45Α. Στο ενοποιημένο οικοδομικό τετράγωνο 45-46-50 προβλέπεται η δημιουργία:

 

α) γηπέδου ποδοσφαίρου και συνοδών εγκαταστάσεων, μεταξύ των οποίων και εμπορικές δραστηριότητες, που δεν θα υπερβαίνουν το 17,5% της συνολικής επιτρεπομένης δομήσιμης επιφανείας των δύο αθλητικών γηπέδων,

 

β) κλειστού γηπέδου αθλοπαιδιών,

 

γ) πολυλειτουργικού δημοτικού κτιρίου,

 

δ) υπέργειων και υπογείων χώρων σταθμεύσεως και

 

ε) χώρων κοινοχρήστου πρασίνου.

 

Στο οικοδομικό τετράγωνο 45Α επιτρέπονται οι γενικές χρήσεις της περιοχής, με τον γενικώς προβλεπόμενο συντελεστή δομήσεως 0,8. Ορίζεται, όμως, στον νόμο ότι, αν ο κύριος της φερομένης ως ιδιοκτησίας ΕΤΜΑ ΑΕ στην περιοχή, εκτεινόμενης και στα δύο ως άνω οικοδομικά τετράγωνα, παραχωρήσει στον Δήμο Αθηναίων άνευ ανταλλάγματος την εκτός του οικοδομικού τετραγώνου 45Α έκταση της ιδιοκτησίας αυτής, προκειμένου να καταστεί δυνατή η εκεί ανέγερση των αθλητικών γηπέδων, τότε, μετά την κατεδάφιση των κτισμάτων του παλαιού βιομηχανοστασίου της ως άνω επιχειρήσεως και την ολοκλήρωση της αποκτήσεως του χώρου ελευθέρου από τον Δήμο, εφαρμόζεται για το οικοδομικό τετράγωνο 45Α συντελεστής δομήσεως 1,6 και επιτρέπονται οι ειδικώς περιγραφόμενες στον νόμο εμπορικές χρήσεις. Δηλαδή, κατά το σύστημα του νόμου, η απόδοση στην κοινοχρησία του χώρου της Λεωφόρου Αλεξάνδρας συνδέεται με την αποπεράτωση του γηπέδου στον Βοτανικό, η οποία εξαρτάται από την δωρεάν παραχώρηση στον Δήμο του χώρου ιδιοκτησίας ΕΤΜΑ ΑΕ στο οικοδομικό τετράγωνο 45-46-50, η οποία προϋποθέτει, αλλά και αποτελεί προϋπόθεση, της δυνατότητας χρησιμοποιήσεως του χώρου στο οικοδομικό τετράγωνο 45Α (εμβαδού 43 περίπου στρεμμάτων επί συνόλου 200 περίπου) κατά τον προβλεπόμενο, ευνοϊκό για τον ιδιοκτήτη, τρόπο. Συνέπεια δε της εφαρμογής του συστήματος αυτού είναι ότι ο Δήμος Αθηναίων αποκτά χωρίς χρηματικό αντάλλαγμα δύο κοινοχρήστους (Λεωφόρος Αλεξάνδρας και τμήμα της εκτάσεως του Βοτανικού) χώρους και χώρο κοινωφελών εγκαταστάσεων (χώρος αθλητικών γηπέδων, χώρος δημοτικού πολυλειτουργικού κέντρου), με αντάλλαγμα την παραχώρηση αυξημένου συντελεστή δομήσεως και νέων χρήσεων σε τμήμα του χώρου, με αποτέλεσμα να καθίσταται αδαπάνως εφικτή η εφαρμογή ουσιωδών προβλέψεων του ρυθμιστικού σχεδίου Αθηνών, που έμεναν ανενεργές επί 22 έτη, συνεπεία, κατά την ως άνω Έκθεση, των υπέρογκων αποζημιώσεων που αυτές συνεπάγονται.

 

3) Οι ρυθμίσεις αυτές συμπορεύονται με το Σύνταγμα, για τους εξής λόγους: Προκειμένου για πολεοδομικές παρεμβάσεις μείζονος χαρακτήρα, που γίνονται συνδυασμένα σε περισσότερους περιοχές, για την εφαρμογή γενικότερων αλλά και ειδικότερων στόχων και κατευθύνσεων του ρυθμιστικού σχεδίου Αθηνών, από αυτούς, μάλιστα, που υπάρχουν στο αρχικό κείμενό του αλλά δεν έχει καταστεί δυνατή, παρά την πάροδο εικοσιπενταετίας όλης, η πραγμάτωσή τους, η κατ' άρθρο 24 παράγραφος 2 του Συντάγματος έννοια της βελτιώσεως ή επιδεινώσεως του οικιστικού περιβάλλοντος δεν μπορεί να εξετάζεται, όπως στις συνήθεις περιπτώσεις εντετοπισμένων τροποποιήσεων σχεδίου πόλεως, με κριτήρια αποκλειστικώς ποσοτικά. Πρέπει, αντιθέτως, κατά την έννοια των σχετικών συνταγματικών ορισμών, που αποβλέπουν στην πραγματική και όχι στην αριθμητική - ιδεατή βελτίωση των συνθηκών διαβιώσεως, να συνεξετάζονται περισσότερα στοιχεία, όπως η θέση, η σημασία και η επίπτωση των ακινήτων, στα οποία αφορά η ρύθμιση, στον πολεοδομικό ιστό και στην εν γένει λειτουργία της πόλεως, οι προβλεπόμενες και υφιστάμενες χρήσεις των και, κυρίως, το συνολικώς επερχόμενο για την πόλη πολεοδομικό αποτέλεσμα, εν σχέσει, πάντοτε, προς τις προβλέψεις του πρώτου, κυρίως, σταδίου της πολεοδομικής οργανώσεώς της. Η εξέταση δε αυτή, από την φύση του ζητήματος, δεν μπορεί να περιορίζεται στην κεχωρισμένη αντιμετώπιση καθεμίας από τις επί μέρους ρυθμίσεις, αλλά πρέπει να στηρίζεται στην συνεκτίμηση των συνεπειών του συνόλου της ρυθμίσεως στην πόλη. Έτσι, δεν οδηγούν σε αντισυνταγματικότητα τέτοιας ρυθμίσεως επί μέρους δυσμενείς, και, μάλιστα, απλώς ποσοτικές, επιπτώσεις της ρυθμίσεως σε μία συγκεκριμένη περιοχή, εάν το συνολικό αποτέλεσμα, εκτιμώμενο με βάση τα ανωτέρω συνταγματικά κριτήρια, είναι επωφελές για την πόλη. Δηλαδή, σε κάθε περίπτωση ζητήματος ανταλλαγής πολεοδομικών πλεονεκτημάτων και βαρών σε διαφορετικό τόπο (όπως στην περίπτωση ανταλλαγής κοινοχρήστων χώρων), η μια περιοχή εξ ορισμού βλάπτεται, ενώ η άλλη ωφελείται. Η πρόδηλη, και μόνη νοητή, έννοια των σχετικών διατάξεων είναι ότι η επιβάρυνση της μίας περιοχής δεν εξετάζεται χωριστά και είναι ανεκτή, αν η ρύθμιση, εν τω συνόλω λαμβανομένη, δεν άγει σε επιβάρυνση ή αν, πολλώ μάλλον, όπως εν προκειμένω, άγει σε βελτίωση.

 

Εξ άλλου, η συνταγματικότητα παρόμοιας ρυθμίσεως δεν μπορεί, εν όψει της συνταγματικής επιταγής για αποτελεσματικές και υλοποιήσιμες ρυθμίσεις, που μόνες αυτές άγουν σε βελτίωση των όρων διαβιώσεως στην πόλη, να κρίνεται με βάση άλλες, εμφανιζόμενες, τυχόν, ως ακόμη ευμενέστερες για το οικιστικό περιβάλλον, ιδεατές λύσεις, μάλιστα δε εξ αυτών που η άπρακτη πάροδος μεγάλου, κατά περίπτωση, χρονικού διαστήματος έχει καταδείξει ως μη υλοποιήσιμες, αλλά εν σχέσει αποκλειστικώς προς τις ρυθμίσεις, των οποίων κρίνεται, κατά περίπτωση, η συνταγματικότητα. Έτσι, πλέγμα ρυθμίσεων, που κρίνεται ότι συνιστά εφαρμογή υπερκειμένου σχεδίου πολεοδομικού σχεδιασμού και ότι, ως εκ τούτου, άγει σε βελτίωση της υφισταμένης, αντίθετης προς τον πολεοδομικό σχεδιασμό, πραγματικής καταστάσεως, δεν μπορεί να κριθεί ως αντίθετο προς το Σύνταγμα για μόνο τον λόγο ότι θα ήταν δυνατόν να νοηθεί άλλο, ακόμη ευμενέστερο για το οικιστικό περιβάλλον, πλέγμα ρυθμίσεων, υφισταμένων ή ιδεατών, που, όμως, κρίνεται από τον πολεοδομικό νομοθέτη, με κρίση του υποκείμενη σε, οριακό από την φύση του, ακυρωτικό έλεγχο, ως απρόσφορο ή πραγματικώς ή οικονομικώς, κατά το συνταγματικώς κρατούν οικονομικό και κοινωνικό καθεστώς, ανεφάρμοστο. Η αντίθετη εκδοχή θα οδηγούσε στην διαιώνιση, κατά παραγνώριση των συνταγματικών επιταγών, πολεοδομικών καταστάσεων που, καθ' εαυτές, αντιστρατεύονται τις επιταγές αυτές.

 

Περαιτέρω, για την εφαρμογή των προεκτεθέντων κριτηρίων, πρέπει να λαμβάνεται υπ' όψιν ότι, εξ ορισμού, οι διαθέσιμες για ανάπλαση κεντρικές περιοχές πόλεως, συνήθως, άλλωστε, πλήρως από μακρού πολεοδομημένες και δομημένες, σπανίζουν και είναι, ποσοτικώς, μικρότερες από τις αντίστοιχες προς ανάπλαση περιφερειακές περιοχές της πόλεως. Συνέπεια τούτου είναι ότι, για την συνδυασμένη ανάπλαση μιας κεντρικής και μιας περιφερειακής περιοχής, και μάλιστα στην περιοχή της πρωτευούσης, δεν είναι αναγκαία η πολεοδομική ανταλλαγή εκτάσεων ίσου εμβαδού, αλλά η διατιθέμενη περιφερειακή περιοχή, στην οποία μεταφέρονται οχλούσες χρήσεις από την κεντρική, μπορεί να είναι και σημαντικά μεγαλυτέρου εμβαδού, χωρίς το στοιχείο αυτό, από μόνο του, όπως δέχεται, άλλωστε, η κρατήσασα γνώμη, να άγει σε αντισυνταγματικότητα της ρυθμίσεως. Με τα δεδομένα αυτά, η επίμαχη ρύθμιση των άρθρων 11 και 12 του νόμου 3481/2006 όχι μόνον δεν οδηγεί σε απαγορευόμενη από το Σύνταγμα επιδείνωση των όρων διαβιώσεως των κατοίκων των Αθηνών αλλά άγει σε ουσιώδη βελτίωσή τους. Τούτο, διότι α) η κεντρική περιοχή της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, που αποτελεί και όριο του κεντρικού δακτυλίου των Αθηνών, αναβαθμίζεται σημαντικά, αφού αποκτά χώρο πρασίνου μεγάλων, σχετικώς, διαστάσεων, προβλεπόμενο από το ρυθμιστικό σχέδιο Αθηνών, ενώ απομακρύνεται χρήση ιδιαιτέρως οχληρή για την περιοχή, συνεπαγόμενη την επιβάρυνση του κυκλοφοριακού της προβλήματος, αλλά και ασύμβατη με την χρήση των κτιρίων που την περιβάλλουν (Αντικαρκινικό Νοσοκομείο, δύο Ανώτατα Δικαστήρια - Άρειος Πάγος και Ελεγκτικό Συνέδριο -, Γενική Αστυνομική Διεύθυνση), β) η περιοχή του Βοτανικού μετατρέπεται, από εντελώς υποβαθμισμένη περιοχή, με χρήσεις αποκλειστικώς βιομηχανικών και βιοτεχνικών μονάδων, χώρων αποθηκεύσεως και χώρων εγκαταστάσεων εμπορευματικών μεταφορών, σε ορθολογικά πολεοδομούμενη περιοχή, με ευρείες οδούς, πραγματικούς κοινοχρήστους χώρους, κοινωφελή κτίρια και χώρους αθλητικών εγκαταστάσεων. Η προσθήκη εμπορικών χρήσεων, στην προκειμένη περίπτωση, ουδόλως μπορεί να θεωρηθεί ότι συνιστά υποβάθμιση της περιοχής. Αντιθέτως, η μετατροπή βιομηχανικών και λοιπών συναφών χρήσεων σε εμπορικές, ακόμη και με την μορφή εμπορικών κέντρων, εκτός του ότι συνιστά, καθ' εαυτήν, βελτίωση του υφισταμένου πολεοδομικού καθεστώτος χρήσεων γης, στοιχεί και προς τις προεκτεθείσες προβλέψεις του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθηνών, αφού άγει σε αναβάθμιση ιδιαίτερα υποβαθμισμένων περιοχών, σε εξισορρόπηση των κοινωνικών ανισοτήτων από περιοχή σε περιοχή, σε διεύρυνση των επιλογών εργασίας, αναψυχής και ψυχαγωγίας στην περιοχή αυτή και, τελικώς, σε άμβλυνση των ανισοτήτων στην κατανομή του κοινωνικού εξοπλισμού και στην ποιότητα του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος με ανακατανομή χρήσεων, λειτουργιών και επενδύσεων προς όφελος κυρίως των δυτικών και των λοιπών υποβαθμισμένων περιοχών. Το γεγονός ότι επιτρέπεται ο διπλασιασμός του συντελεστή δομήσεως σε τμήμα του επίμαχου οικοπέδου (συντελεστής 1,6 αντί 0,8, παράβαλε συντελεστή δομήσεως στην περιοχή της Λεωφόρου Αλεξάνδρας: 3,6) δεν συνιστά, αφ' εαυτού, ουσιώδη ανεπίτρεπτη επιδείνωση των όρων διαβιώσεως, αν συνδυασθεί προς τις λοιπές ρυθμίσεις του νόμου, εν όψει, μάλιστα, του γεγονότος ότι το ήδη διέπον πολεοδομικώς την περιοχή αλλά ατελώς εφαρμοσθέν από 20-09-1995 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 1049/Δ/1995) προβλέπει, γενικώς, την χρήση του πολεοδομικού εργαλείου του διπλασιασμού του συντελεστή δομήσεως για άλλα ακίνητα της ευρύτερης περιοχής, προκειμένου αυτή να αναβαθμισθεί πολεοδομικώς και να εξυγιανθούν οι χρήσεις της.

 

Εξ άλλου, κατά το σύστημα του επίμαχου νόμου, οι προπεριγραφείσες πολεοδομικές διαρρυθμίσεις, μεταξύ των οποίων και ο διπλασιασμός του συντελεστή δομήσεως, συνιστούν, κατ' ουσία, ενιαίο σύνολο, μη επιδεκτικό, χωρίς τροποποίηση του νόμου και συμφωνία των μερών, μονομερούς μερικής μεταβολής. Η εκδοχή ότι είναι δυνατή η απόκτηση της αναγκαίας για κατασκευή των γηπέδων και απόδοση στην κοινοχρησία της περιοχής της Λεωφόρου Αλεξάνδρας γης με αγορά ή απαλλοτρίωση δεν ευσταθεί. Τούτο δε, διότι η μεν αγορά, ως σύμβαση, προϋποθέτει σύμπτωση βουλήσεως δύο πλευρών και ουδόλως μπορεί, εν όψει και των ρυθμίσεων του νόμου, να προεξοφλείται η συμφωνία του ιδιοκτήτη της εκτάσεως ΕΤΜΑ ΑΕ για την πώλησή της, εφ' όσον αυτός, κατά το Σύνταγμα και τον νόμο, δεν μπορεί να εξαναγκασθεί στην σύναψη της συμβάσεως. Η δε απαλλοτρίωση, διαδικασία παγίως προβλεπόμενη και ανά πάσα στιγμή δυναμένη να τηρηθεί εάν υπήρχαν διαθέσιμες οι σχετικές πιστώσεις, δεν αποτελεί εν προκειμένω εναλλακτική διαδικασία ακριβώς διότι, κατά τα αναφερόμενα στην αιτιολογική έκθεση, η προσφυγή στην ειδική πολεοδομική αποζημίωση επελέγη από τον νομοθέτη ως η μόνη εν προκειμένω εφαρμόσιμη λύση για την εξυπηρέτηση των σχετικών πολεοδομικών αναγκών, εφ' όσον, ελλείψει πιστώσεων, δεν κατέστη δυνατή επί μακρά σειρά ετών η εφαρμογή των προβλέψεων του ρυθμιστικού σχεδίου Αθηνών και των αλληλοδιαδόχως ισχυσάντων προεδρικών διαταγμάτων 1991 και 1995-1996, λόγω αδυναμίας συντελέσεως των επιβληθεισών ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων.

 

4) Είναι, βεβαίως, ακριβές ότι οι πολεοδομικές ρυθμίσεις, στις οποίες προβαίνει ο νομοθέτης ή η Διοίκηση, πρέπει να δικαιολογούνται από πολεοδομικά, κατά το Σύνταγμα και τον νόμο, κριτήρια και να μη παρίστανται ως αποτέλεσμα της παράνομης δημιουργίας τετελεσμένων καταστάσεων από ιδιώτες ούτε να θεσπίζονται προς εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων. Καμία από τις περιπτώσεις αυτές δεν συντρέχει εν προκειμένω. Διότι δεν συνιστά, βεβαίως, τέτοια περίπτωση η επισημαινόμενη από τον νομοθέτη και την Διοίκηση ανάγκη αναπροσαρμογής πολεοδομικών προβλέψεων, τις οποίες η πάροδος του χρόνου κατέστησε ανεφάρμοστες, λόγω, προεχόντως, της οικονομικής αδυναμίας πραγματώσεώς τους. Η οικονομική αυτή αδυναμία, λόγος άλλωστε, ανατροπής πλείστων ρυμοτομικών προβλέψεων λόγω μη συντελέσεως των οικείων ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων, καταδεικνύει το ανεφάρμοστο του αρχικού πολεοδομικού σχεδιασμού και επιβάλλει την αναπροσαρμογή του. Πολλώ μάλλον στην προκειμένη περίπτωση, όπου, κατά τα ήδη εκτεθέντα, με το σύνολο της επίμαχης πολεοδομικής διαρρυθμίσεως της διπλής αναπλάσεως εξυπηρετούνται, και μάλιστα προεχόντως και αδαπάνως για το Δημόσιο, περισσότεροι πολεοδομικοί σκοποί, όπως η εκπλήρωση κατευθύνσεων του ρυθμιστικού σχεδίου Αθηνών, η πολεοδομική απελευθέρωση του χώρου της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και η έναρξη εξυγιάνσεως της πλέον προβληματικής πολεοδομικώς περιοχής του λεκανοπεδίου Αττικής. Η υιοθετηθείσα από την κρατήσασα γνώμη ερμηνευτική εκδοχή φαίνεται μεν ότι επιτρέπει, κατ' αρχήν, την πολεοδομική ανάπλαση των δύο περιοχών, συμπορευόμενη, έτσι, προς το Σύνταγμα, κατ' ουσίαν, όμως, την παρεμποδίζει κατά τρόπο συνταγματικώς αδικαιολόγητο, δεδομένου ότι, αφ' ενός μεν περιστέλλει το περιεχόμενό της σε απλή ανταλλαγή χώρων αθλητικών εγκαταστάσεων, αποτέμνοντας το ευρύτερο κοινωνικό - οικονομικό στοιχείο της επιδιωκόμενης εξυγιάνσεως των υπό ανάπλαση περιοχών, με την περικοπή της μεταφοράς στην περιοχή του Ελαιώνα κοινωνικών εξυπηρετήσεων του πληθυσμού (δημοτικό πολυλειτουργικό κέντρο) και των οικονομικών επενδύσεων σε υποβαθμισμένη περιοχή, αφ' ετέρου δε, και κυρίως, καθιστά ανέφικτη την εφαρμογή και αυτών ακόμη των ρυθμίσεων, τις οποίες θεωρεί ως, κατ' αρχήν, συνταγματικώς επιτρεπόμενες, εφ' όσον η εφαρμογή αυτή εξαρτάται πλέον από νέες ρυθμίσεις, αβέβαιου ως προς το οικιστικό και περιβαλλοντικό όφελος, περιεχομένου, ως και από ενδεχόμενα οικονομικά ανταλλάγματα, η αδυναμία, ακριβώς, καταβολής των οποίων είχε οδηγήσει σε μακροχρόνια υποβάθμιση την περιοχή του Ελαιώνα και οδήγησε, αυτή και μόνη, στην ανάγκη υιοθετήσεως των επικρινόμενων ρυθμίσεων.

 

23. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τον φάκελο της υποθέσεως με την 11504/2006 συμβολαιογραφική πράξη της Συμβολαιογράφου Αθηνών Παρασκευής Θεοδωράκου (μετά την δημοσίευση στις 02-08-2006 του νόμου 3481/2006) η ανώνυμη εταιρεία __________ - Διεθνής Τεχνική ανώνυμη εταιρεία αγόρασε από την εταιρεία ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΊΑ ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΜΕΤΑΞΗΣ ΕΤΜΑ το εμπίπτον εντός των ορίων της περιοχής παρεμβάσεως των άρθρων 11 και 12 του νόμου 3481/2006 τμήμα οικοπέδου της δεύτερης, επιφανείας 75.691,46 m2 (εκ συνόλου, κατά τα αναφερόμενα στην πράξη αυτή, 82.371,46 m2), μετά των επικειμένων βιομηχανικών κτιρίων, συνολικής επιφανείας 93.029 τετραγωνικών μέτρων (ή, κατά δήλωση των εκπροσώπων της πωλήτριας εταιρείας, κατά νεότερη καταμέτρηση, 76.885,12 m2). Με την ίδια συμβολαιογραφική πράξη, η εταιρεία __________ - Διεθνής Τεχνική ανώνυμη εταιρεία αγόρασε από την εταιρεία ΕΛΛΑΤΕΞ-ΣΥΝΘΕΤΙΚΑΙ ΙΝΑΙ ΑΕ τρία συνεχόμενα οικόπεδα, ως ενιαίο σύνολο επιφανείας 24.362 m2, τα οποία ενέπιπταν εντός των ορίων της περιοχής παρεμβάσεως, μετά των επικειμένων κτιρίων (συνολικής επιφανείας, κατά δήλωση των εκπροσώπων της εταιρείας 24.610,86 τετραγωνικών μέτρων). Ακολούθως, δυνάμει της 11580/2006 συμβολαιογραφικής πράξεως της ίδιας ως άνω Συμβολαιογράφου, η οποία μεταγράφηκε στα οικεία βιβλία μεταγραφών του Υποθηκοφυλακείου Αθηνών αυθημερόν, η εταιρεία __________ - Διεθνής Τεχνική ανώνυμη εταιρεία, στην οποία είχε περιέλθει, κατά τα ανωτέρω, η κυριότητα οικοπέδων συνολικής επιφανείας 100.053,62 m2, παραχώρησε άνευ ανταλλάγματος στον Δήμο Αθηναίων ένα τμήμα οικοπέδου, εκτάσεως 56.649 m2 (μετά των επικειμένων βιομηχανικών κτιρίων), το οποίο εμπίπτει εντός των ορίων της περιοχής παρεμβάσεως και εν μέρει εντός του ενοποιημένου οικοδομικού τετραγώνου 45-46-50), και ένα τμήμα εκτάσεως 190,80 m2, το οποίο δεν περιλαμβάνεται στο ενοποιημένο οικοδομικό τετράγωνο. Η αξία των ακινήτων αυτών καθορίσθηκε από τα συμβληθέντα μέρη στο ύψος των 26.500.000 ευρώ.

 

Περαιτέρω, κατόπιν της από 02-10-2006 αιτήσεως της εταιρείας __________ - Διεθνής Τεχνική ανώνυμη εταιρεία προς την Υπηρεσία Πολεοδομίας του Δήμου Αθηναίων εκδόθηκε από την πολεοδομική αυτή αρχή η 530/2007 άδεια κατεδαφίσεως των υφισταμένων στο οικοδομικό τετράγωνο 45Α βιομηχανικών κτιρίων (αναθεωρηθείσα με την 628/2007 πράξη για συμπλήρωση τοπογραφικού), συνολικής επιφανείας 58.105 τετραγωνικών μέτρων). Η κατεδάφιση των λοιπών κτισμάτων (που δεν ενέπιπταν στο οικοδομικό τετράγωνο 45Α) έγινε δυνάμει των 608/5-4-2007 και 1373/31-7-2007 αδειών κατεδαφίσεως, οι οποίες εκδόθηκαν επ' ονόματι του Δήμου.

 

Εξ άλλου από τις 02-07-2007 είχε χορηγηθεί στην εταιρεία __________ - Διεθνής Τεχνική ανώνυμη εταιρεία η ΑΠ 095747/02-07-2007 βεβαίωση της Διευθύνσεως Δημοτικής Περιουσίας (Τμήμα Εκμεταλλεύσεως - Γραφείο Κτηματολογίου) του Δήμου Αθηναίων για την απόκτηση από το Δήμο της κυριότητας των αναφερομένων στην 11580/07-12-2006 συμβολαιογραφική πράξη ακινήτων ελευθέρων βαρών.

 

Περαιτέρω, κατόπιν της από 11-06-2007 αιτήσεως της ίδιας πιο πάνω εταιρείας στην Υπηρεσία Πολεοδομίας του αυτού Δήμου, εκδόθηκε η 1157/2007 άδεια εκσκαφών και αντιστηρίξεως πρανών (αναθεωρηθείσα με την 208/2008, ως προς τη διάρκεια ισχύος). Ακολούθως, η πιο πάνω εταιρεία υπέβαλε στην ίδια πολεοδομική αρχή την από 14-01-2008 αίτηση για την χορήγηση αδείας κατασκευής στο κείμενο στο οικοδομικό τετράγωνο 45Α ακίνητό της τριών υπογείων χώρων σταθμεύσεως αυτοκινήτων, συνολικής επιφανείας 32.160 m2 και δυναμικότητας 182 θέσεων, σύμφωνα με την από μηνός Ιανουαρίου 2008 Τεχνική έκθεση του πολιτικού μηχανικού Αρμοδίου Βωβού και το υπ' αριθμόν πρωτοκόλλου ΔΜΕΟ-στ/545/161/Φ915/2008 έγγραφο του Υπουργείου Χωροταξίας, Περιβάλλοντος και Δημοσίων Έργων. Επί της αιτήσεως αυτής εκδόθηκε η 278/28-02-2008 σχετική άδεια χωρίς να συνοδεύεται από έγκριση περιβαλλοντικών όρων λόγω της μικρής δυναμικότητας σε θέσεις σταθμεύσεως. Στην συνέχεια, με την ήδη προσβαλλόμενη με την κρινόμενη αίτηση ΑΠ 100391/2008 κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Αγροτικής Αναπτύξεως και Τροφίμων και Πολιτισμού εγκρίθηκαν, κατόπιν αιτήσεως της εταιρείας __________ - Διεθνής Τεχνική ανώνυμη εταιρεία, περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή και λειτουργία κτιριακού συγκροτήματος πολλαπλών χρήσεων με υπόγειο σταθμό αυτοκινήτων. Οι όροι αφορούν ειδικότερα α) στην κατασκευή και λειτουργία τετραώροφου κτιρίου για την στέγαση χρήσεων εμπορικών και αναψυχής (καταστήματα, εστιατόρια, κινηματογράφοι, αίθουσες bowling, αποθηκευτικοί / βοηθητικοί χώροι), καθώς και υπογείου σταθμού αυτοκινήτων 2307 θέσεων σταθμεύσεων και β) στην διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου σε έκταση κοινόχρηστου πρασίνου.

 

Τέλος, με την επίσης προσβαλλόμενη 1119/2008 πράξη της Υπηρεσίας Πολεοδομίας του Δήμου Αθηναίων, η οποία εκδόθηκε κατόπιν της από 26-03-2008 αιτήσεως της εταιρείας __________ - Διεθνής Τεχνική ανώνυμη εταιρεία, η προαναφερθείσα, 278/2008, οικοδομική άδεια αναθεωρήθηκε για προσθήκη κατ' επέκταση υπογείων και καθ' ύψος κτιρίου πολλαπλών χρήσεων. Ειδικότερα, επετράπη η ανέγερση ειδικού κτιρίου, συνολικής επιφανείας ορόφων 69.100,42 m2 (μέρος του 1ου υπογείου, ισόγειο, 1ος όροφος, 2ος όροφος, 3ος όροφος, αίθουσα προβολής και πατάρια), ενώ στους υπόγειους ορόφους (δεύτερο και τρίτο και στο μεγαλύτερο μέρος του πρώτου) προβλέφθηκε βοηθητική χρήση (χώροι σταθμεύσεως), με συνολική δόμηση 75.815,21 m2, τα οποία δεν συμπεριελήφθησαν στον συντελεστή δομήσεως. Βάσει της αδείας αυτής το κτίριο θα καταλαμβάνει 17.272,10 m2 του οικοπέδου, θα έχει ολικό όγκο 311.136,48 m3 και ύψος 18 m, ενώ στους ημιυπαίθριους χώρους προβλέπεται δόμηση 459,28 m2.

 

24. Επειδή, οι προσβαλλόμενες πράξεις εκδόθηκαν εν όψει των προβλεπομένων στις διατάξεις του άρθρου 12 του νόμου 3481/2006 και της συνδρομής των προϋποθέσεων που τίθενται σ' αυτές για την οικοδόμηση του οικοδομικού τετραγώνου 45 Α με συντελεστή δομήσεως 1,6 και τις επιτρεπόμενες από αυτές χρήσεις. Οι διατάξεις, όμως, αυτές, κατά τα εκτεθέντα, αντίκεινται στο άρθρο 24 παράγραφος 2 του Συντάγματος και, ως εκ τούτου, δεν είναι εφαρμοστέες. Συνεπώς, μη νόμιμες καθίστανται και οι προσβαλλόμενες πράξεις, οι οποίες στηρίζονται στις διατάξεις αυτές, πρέπει δε να ακυρωθούν, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση, καθισταμένης περιττής της εξετάσεως των λοιπών προβαλλομένων λόγων ακυρώσεως.

 

25. Επειδή, κατόπιν τούτων, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση και να απορριφθούν οι παρεμβάσεις.

 

Δια ταύτα Κηρύσσει καταργημένη την δίκη ως προς τους 6ο, 23η, 38ο, 54ο, 59ο και 60η εκ των αιτούντων.

 

Δέχεται την αίτηση, ως προς τους λοιπούς αιτούντες.

 

Ακυρώνει την ΑΠ 100391/2008 κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Αγροτικής Αναπτύξεως και Τροφίμων και Πολιτισμού και την 1119/2008 πράξη αναθεωρήσεως της 278/2008 οικοδομικής αδείας της Υπηρεσίας Πολεοδομίας του Δήμου Αθηναίων.

 

Απορρίπτει τις παρεμβάσεις.

 

Διατάσσει την επιστροφή του παραβόλου και Επιβάλλει συμμέτρως στους διαδίκους, οι οποίοι ηττήθηκαν, την δικαστική δαπάνη των αιτούντων, η οποία ανέρχεται στο ποσό των 920 €.

 

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 10-04-2009 και 15-05-2009 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 09-10-2009.