ΣτΕ 270/2008
 Περιεχόμενα |  Προηγούμενο |  Επόμενο |
|
Αριθμός 270/2008
Το Συμβούλιο της Επικρατείας
Τμήμα Ε
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 15-11-2006, με την εξής σύνθεση: Π.Ν. Φλώρος, Αντιπρόεδρος, Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, Μ.-Ελ. Κωνσταντινίδου, Σύμβουλοι, Χρήστος Λιάκουρας, Δ. Βασιλειάδης, Πάρεδροι. Γραμματέας η Π. Μερτζανάκη.
Για να δικάσει την από 14-03-2005 αίτηση:
των 1) __________, κατοίκου Πατρών, οδός Τέλλου Άγρα, __________, 2) __________, κατοίκου Πατρών, οδός Τέλλου Άγρα, __________, οι οποίοι παρέστησαν με το δικηγόρο Βασίλειο Σούζα (αριθμός μητρώου 7620), που τον διόρισαν με πληρεξούσιο, κατά της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αχαΐας, η οποία παρέστη με το δικηγόρο Αθανάσιο Καρέλα (αριθμός μητρώου 16585), που τον διόρισε με πρακτικό της η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση.
Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ' αριθμόν 17798/2004 απόφαση του Νομάρχη Αχαΐας με την οποία τροποποιήθηκε το ρυμοτομικό σχέδιο της πόλης των Πατρών στο 1560 οικοδομικό τετράγωνο της περιοχής Έξω Αγυιά του Δήμου Πατρέων (νομού Αχαΐας) (ΦΕΚ 7/Δ/2005) και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.
Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του Εισηγητή, Παρέδρου Δ. Βασιλειάδη.
Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο των αιτούντων, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον πληρεξούσιο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου και
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε κατά το Νόμο
1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (υπ' αριθμόν 2276996, 1634734/2005 ειδικά έντυπα παραβόλου).
2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση της υπ' αριθμόν 17798/2004 αποφάσεως του Νομάρχη Αχαΐας (ΦΕΚ 7/Δ/2005), με την οποία εγκρίθηκε, κατ' επίκληση των διατάξεων του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος Περί σχεδίων πόλεων, κωμών και συνοικισμών του Κράτους και οικοδομής αυτών (ΦΕΚ 228/Α/1923), η τροποποίηση του εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως Πατρών στο οικοδομικό τετράγωνο 1560, συνισταμένη στη δημιουργία κοινοχρήστου χώρου (πλατείας) και πεζοδρόμων.
3. Επειδή, οι αιτούντες ασκούν την κρινομένη αίτηση με έννομο συμφέρον, εφόσον, κατά τα προσκομιζόμενα από τους ίδιους στοιχεία, φέρονται ως συγκύριοι εκτάσεως εμβαδού 3.721,30 m2, η οποία με την προσβαλλόμενη πράξη χαρακτηρίζεται, εν μέρει, ως κοινόχρηστος χώρος. Συνεπώς, η κρινομένη αίτηση, που έχει ασκηθεί και κατά τα λοιπά παραδεκτώς, είναι τυπικώς δεκτή και πρέπει να εξετασθεί επί της ουσίας.
4. Επειδή, κατά τα παγίως κριθέντα, ο καθορισμός ακινήτων ως κοινοχρήστων χώρων με πράξη έγκρισης, αναθεώρησης, τροποποίησης ή επέκτασης ρυμοτομικού σχεδίου ή, εφόσον πρόκειται για πολεοδόμηση κατά το σύστημα του νόμου 1337/1983 (ΦΕΚ 33/Α/1983), με την έγκριση πολεοδομικής μελέτης, ισοδυναμεί με κήρυξη αναγκαστικής απαλλοτρίωσης των χώρων αυτών (ΣτΕ 4587/2005 επταμελές, παράβαλε ΣτΕ 2142/2003).
5. Επειδή, κατά το άρθρο 17 παράγραφος 2 του Συντάγματος, όπως αναθεωρήθηκε με το Ψήφισμα της 06-04-2001 της Ζ' Αναθεωρητικής Βουλής, (ΦΕΚ 84/Α/2001), στην απόφαση κήρυξης της απαλλοτρίωσης (...) πρέπει να δικαιολογείται ειδικά η δυνατότητα κάλυψης της δαπάνης αποζημίωσης (...). Εξ άλλου, στην παράγραφο 7 του άρθρου 3 του νόμου 2882/2001 (Κώδικας Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων (ΦΕΚ 17/Α/2001)), όπως αυτή προστέθηκε με την περίπτωση γ' της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του νόμου 2985/2002 (Προσαρμογή των διατάξεων του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων στο Σύνταγμα (ΦΕΚ 18/Α/2002)), ορίζονται τα εξής:
{Εφόσον υπόχρεος για την καταβολή της αποζημίωσης είναι το Δημόσιο ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, απαιτείται βεβαίωση του αρμόδιου για την έκδοση της πράξης οργάνου για το μέγεθος της δαπάνης και τον τρόπο καλύψεώς της, με μνεία του αντίστοιχου φορέα και κωδικού αριθμού εξόδου του οικείου προϋπολογισμού από την εγγεγραμμένη πίστωση των οποίων πρόκειται να καλυφθεί η εν λόγω δαπάνη ...}
Περαιτέρω, στην παράγραφο 9 του άρθρου 29 του ως άνω Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων, όπως η παράγραφος αυτή τροποποιήθηκε με το άρθρο 22 παράγραφος 1 του νόμου 3175/2003 (ΦΕΚ 207/Α/2003), ορίζονται τα εξής:
{Οι αναγκαστικές απαλλοτριώσεις που επιβάλλονται:
α) για την εφαρμογή σχεδίων πόλεων και την ανάπτυξη οικιστικών περιοχών
β) (...)
ε) (...) κηρύσσονται σύμφωνα με τις ειδικές διατάξεις που ισχύουν για τις απαλλοτριώσεις αυτές.
Για τα μη ρυθμιζόμενα από τις παραπάνω ειδικές διατάξεις ζητήματα εφαρμόζονται συμπληρωματικώς οι διατάξεις του παρόντος κώδικα.}
Κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, η κήρυξη απαλλοτριώσεων βάσει της πολεοδομικής νομοθεσίας για τη δημιουργία κοινοχρήστων χώρων δεν υπάγεται στην κατά το άρθρο 17 παράγραφος 2 του Συντάγματος και το άρθρο 3 παράγραφος 7 του νόμου 2882/2001 υποχρέωση να δικαιολογείται ειδικώς, στην απόφαση κηρύξεως της απαλλοτρίωσης, η δυνατότητα καλύψεως της δαπάνης που απαιτείται για τη συντέλεσή της, καθόσον για την εφαρμογή των πολεοδομικών σχεδίων θεσπίζεται από την νομοθεσία ειδική διοικητική διαδικασία, με βάση την οποία καθορίζεται για ποια έκταση ο θιγόμενος ιδιοκτήτης δικαιούται αποζημίωσης, ο υπόχρεος για την καταβολή της αποζημίωσης και, εφόσον συντρέχει περίπτωση, η αντιστοιχούσα στις ιδιοκτησίες, κατ' επιταγή του άρθρου 24 παράγραφος 3 - 5 του Συντάγματος, εισφορά σε γη, δεδομένου ότι από την εισφορά αυτή εξαρτάται το ύψος της τυχόν οφειλόμενης αποζημίωσης και ο τρόπος εκπλήρωσης της σχετικής υποχρέωσης, πριν δε τηρηθεί η συνάδουσα προς τη φύση των εν λόγω απαλλοτριώσεων ειδική αυτή διαδικασία, δεν είναι δυνατόν να εξακριβωθεί εάν κατ' αρχήν οφείλεται χρηματική αποζημίωση και, σε καταφατική περίπτωση, ποιος είναι υπόχρεος για την καταβολή της και το πιθανολογούμενο ύψος της (παράβαλε και άρθρα 30 και επόμενα του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος (ΦΕΚ 228/Α/1923), άρθρα 8, 9 και 12 του νόμου 1337/1983 (ΦΕΚ 133/Α/1983), βλέπε ΣτΕ 2086/2006, 2556/2005 επταμελές). Κατά συνέπεια, ο λόγος ακυρώσεως με τον οποίο προβάλλεται ότι στο προοίμιο της προσβαλλομένης πράξεως δεν αναγράφεται η δυνατότητα καλύψεως της δαπάνης για την συντέλεση της απαλλοτρίωσης και, ως εκ τούτου, η πράξη αυτή εκδόθηκε κατά παράβαση των άρθρων 17 παράγραφος 2 του Συντάγματος και 3 παράγραφος 7 του νόμου 2882/2001 πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, δεδομένου ότι, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, η θεσπιζόμενη με τις ανωτέρω διατάξεις υποχρέωση για την αναγραφή της καλύψεως της σχετικής δαπάνης δεν καταλαμβάνει τις ρυμοτομικές απαλλοτριώσεις.
6. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη πράξη εκδόθηκε κατά παράβαση τόσο της παραγράφου 5 του άρθρου 7 του νόμου 2508/1997 (ΦΕΚ 124/Α/1997), στην οποία ορίζεται ότι μετά την έγκριση της πολεοδομικής μελέτης απαγορεύεται η τροποποίησή της για μια πενταετία, όσον και της αποφάσεως 16374/3696/1998 του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ 723/Β/1998), εκδοθείσης κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 1 (παράγραφος 8) του ίδιου νόμου, με την οποία θεσπίζονται οι προδιαγραφές και επιβάλλεται η υποχρέωση για την εκπόνηση μελετών γεωλογικής καταλληλότητας στις προς πολεοδόμηση περιοχές. Οι ανωτέρω, όμως, διατάξεις ρυθμίζουν τις πολεοδομικές μελέτες που εγκρίνονται ή τροποποιούνται κατ' επίκληση του νόμου 2508/1997, κατά τα οριζόμενα δε ειδικότερα στην υπ' αριθμόν 16374/3696/1998 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (παράγραφος 1 και 2), η υποχρέωση σύνταξης μελέτης γεωλογικής καταλληλότητας καταλαμβάνει, κατ' αρχήν, την πολεοδόμηση των περιοχών Α' και Β' κατοικίας και των οικισμών κάτω των 2000 κατοίκων, την αναθεώρηση σχεδίων πόλεων και οικισμών, τις ειδικές πολεοδομικές χρήσεις (όπως βιομηχανικά και τεχνολογικά πάρκα) κ.λ.π. καθώς και Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια, Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου, Ρυθμιστικά Σχέδια και Σχέδια Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτών Πόλεων Κατά συνέπεια, εφόσον με την προσβαλλόμενη πράξη η τροποποίηση του σχεδίου πόλεως Πατρών εγκρίθηκε δυνάμει του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος, συνίσταται δε η τροποποίηση αυτή στη δημιουργία κοινοχρήστων χώρων σε ένα οικοδομικό τετράγωνο, οι προαναφερόμενοι λόγοι ακυρώσεως πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι.
7. Επειδή, κατά τα παγίως κριθέντα, σε περίπτωση που εκδοθεί δικαστική απόφαση με την οποία ακυρώνεται η άρνηση της Διοικήσεως να άρει την ρυμοτομική απαλλοτρίωση ακινήτου, δηλαδή τον χαρακτηρισμό του, με την πράξη εγκρίσεως ή τροποποιήσεως του ρυμοτομικού σχεδίου, ως κοινοχρήστου χώρου, ή να βεβαιώσει την αυτοδίκαιη ανάκλησή της λόγω άπρακτης παρόδου του εκάστοτε τασσομένου χρονικού διαστήματος εντός του οποίου έπρεπε αυτή να συντελεσθεί, η Διοίκηση δεν κωλύεται να επιβάλει, με την ενεργούμενη κατά τις διατάξεις περί σχεδίων πόλεως τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου, νέα αναγκαστική απαλλοτρίωση του αυτού ακινήτου για τον εφεξής χρόνο. Η ευχέρεια, όμως, αυτή προϋποθέτει αφενός μεν την ύπαρξη προθέσεως και δυνατότητας για την άμεση κατά νόμο συντέλεση της νέας απαλλοτρίωσης με την καταβολή της οφειλόμενης αποζημίωσης, αφετέρου δε την ύπαρξη σοβαρής πολεοδομικής ανάγκης χάριν της οποίας επιβάλλεται η επιχειρούμενη ρύθμιση. Η συνδρομή και των δύο αυτών προϋποθέσεων πρέπει να ερευνάται τελικώς από το όργανο που έχει την αποφασιστική αρμοδιότητα στο θέμα αυτό και η σχετική κρίση του πρέπει να έχει πλήρη και ειδική αιτιολογία, που μπορεί να προκύπτει και από τα στοιχεία του φακέλου (ΣτΕ 2142/2003, 3642/1998, 5905/1995, 3311/1989, 3807/1987, 3284/1986 κ.ά.). Για την έρευνα, πάντως, της συνδρομής περιπτώσεως σοβαρής πολεοδομικής ανάγκης που επιβάλλει την εκ νέου απαλλοτρίωση του ακινήτου και σοβαρής προθέσεως και δυνατότητας άμεσης περαιώσεως της διαδικασίας συντελέσεως της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, δεν αποκλείεται να συνεκτιμάται και η συμπεριφορά της Διοικήσεως κατά το διαρρεύσαν χρονικό διάστημα από την αρχική επιβολή της απαλλοτρίωσης μέχρι την ακύρωση της άρνησής της να άρει τη ρυμοτομική απαλλοτρίωση, αλλά και το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την επανεπιβολή της απαλλοτρίωσης (παράβαλε ΣτΕ 3731/2005, 2297/2004, 2142/2003).
8. Επειδή, όπως προκύπτει από την υπ' αριθμόν 1663/04-02-2003 εισήγηση της Διεύθυνσης Πολεοδομίας και Περιβάλλοντος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αχαΐας προς το Συμβούλιο Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος του νομού Αχαΐας, με το από [ΒΔ] 15-04-1972 βασιλικό διάταγμα Περί τροποποιήσεως και επεκτάσεως του ρυμοτομικού σχεδίου Πατρών και καθορισμού των όρων και περιορισμών δομήσεως των οικοπέδων αυτού, (ΦΕΚ 97/Δ/1972), το οποίο εγκρίθηκε εκ νέου με το από [ΠΔ] 11-03-1983 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 158/Δ/1983), σε συνδυασμό και με την υπ' αριθμόν Χ/4694/1989 απόφαση του Νομάρχη Αχαΐας (ΦΕΚ 315/Δ/1989), επιβλήθηκε ρυμοτομική απαλλοτρίωση, για τη δημιουργία κοινοχρήστου χώρου (πλατείας), σε ακίνητο των αιτούντων εμβαδού 3.721 m2 περίπου, κείμενο στο οικοδομικό τετράγωνο 1560 (θέση ΕΞΩ ΑΓΥΙΑ) του σχεδίου πόλεως Πατρών.
Περαιτέρω, κατά το εκτιθέμενο στο δικόγραφο της αιτήσεως ιστορικό της υποθέσεως το οποίο δεν αμφισβητείται από τη Διοίκηση (βλέπε το υπ' αριθμόν 4383/28-03-2006 έγγραφο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αχαΐας με το οποίο διαβιβάσθηκαν οι απόψεις της Διοίκησης στο Συμβούλιο της Επικρατείας), συνετάγη με πρωτοβουλία και δαπάνες των αιτούντων η υπ' αριθμόν 18/1997 πράξη αναλογισμού αποζημίωσης ιδιοκτησιών που βρίσκονται στο σχέδιο πόλεως Πατρών, περιοχή Αγυιά Πατρών και στα οικοδομικά τετράγωνα 1560, 1559, 1561, 1563, η οποία κυρώθηκε με την απόφαση 9296/1997 του Νομάρχη Αχαΐας. Στη συνέχεια, με την υπ' αριθμόν 1003/1998 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πατρών, εκδοθείσα ύστερα από αίτηση των αιτούντων, καθορίσθηκε προσωρινή τιμή μονάδος αποζημίωσης για το απαλλοτριωθέν ακίνητο, πλην, ο Δήμος Πατρέων δεν κατέβαλε την οφειλόμενη αποζημίωση εντός δεκαοκτώ μηνών από τον ως άνω καθορισμό. Εξ άλλου, παραλλήλως με την προαναφερθείσα διαδικασία που κατέτεινε στην συντέλεση της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης, οι αιτούντες είχαν υποβάλει στη Διοίκηση και την από 29-06-1997 αίτηση, με την οποία ζήτησαν την τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου για την άρση της απαλλοτρίωσης. Η αίτηση αυτή απορρίφθηκε σιωπηρώς από τη Διοίκηση, κατά της σιωπηρής δε απορρίψεως της αιτήσεώς τους οι αιτούντες άσκησαν αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Πατρών, με την υπ' αριθμόν 551/2001 απόφαση του οποίου ακυρώθηκε η απόρριψη της αιτήσεως των αιτούντων και η υπόθεση αναπέμφθηκε στη Διοίκηση.
Στη συνέχεια, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, εκδόθηκε σε συμμόρφωση προς την ανωτέρω απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πατρών η υπ' αριθμόν 4038/2003 (ΦΕΚ 332/Δ/2003) απόφαση του Νομάρχη Αχαΐας, με την οποία τροποποιήθηκε το σχέδιο πόλεως Πατρών στο οικοδομικό τετράγωνο 1560, αποχαρακτηρίσθηκε ο προβλεπόμενος στο ακίνητο των αιτούντων κοινόχρηστος χώρος πλατείας και το ακίνητο αυτό χαρακτηρίσθηκε ως οικοδομήσιμος χώρος. Επακολούθησε, κατόπιν προσφυγής του Δήμου Πατρέων, η έκδοση της αποφάσεως 7822/06-06-2003 του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος, με την οποία ακυρώθηκε η ως άνω νομαρχιακή απόφαση. Όπως βεβαιώνει η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αχαΐας στην προαναφερθείσα έκθεση απόψεων, η ως άνω απόφαση του γενικού γραμματέα δεν δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, με αποτέλεσμα, κατά τα εκτιθέμενα στο ίδιο έγγραφο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αχαΐας, να εξακολουθήσει η ισχύς της νομαρχιακής αποφάσεως του έτους 2003, με την οποία κατέστη οικοδομήσιμος χώρος το ακίνητο των αιτούντων.
Μετά ταύτα, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Πατρέων, αποδεχόμενο την από 05-04-2004 εισήγηση του δημάρχου, αποφάσισε να προτείνει την εκ νέου τροποποίηση του σχεδίου για τη δημιουργία κοινοχρήστου χώρου στο οικοδομικό τετράγωνο 1560 και να ψηφίσει την αναγκαία πίστωση που αναλογεί στις υποχρεώσεις του Δήμου και των τρίτων παρόδιων ιδιοκτητών ύψους 149.645 ευρώ (υπ' αριθμόν απόφαση 318/συνεδρία 9η/06-04-2004). Συγκεκριμένα, στην εισήγηση του Δημάρχου Πατρέων προς το δημοτικό συμβούλιο εκτίθεται, μεταξύ άλλων, ότι η τροποποίηση του σχεδίου στο συγκεκριμένο οικοδομικό τετράγωνο κρίνεται αναγκαία για λόγους ασφάλειας της κυκλοφορίας και βελτίωσης των όρων διαβίωσης των κατοίκων του οικισμού και, περαιτέρω, ότι με την προηγηθείσα τροποποίηση του σχεδίου προβλέφθηκε ως οικοδομήσιμος χώρος και τμήμα των οδών που περιβάλλουν το οικοδομικό τετράγωνο, με αποτέλεσμα να περιορισθεί το πλάτος οδού από 10 σε 6 m. Εξ άλλου, στην ίδια απόφαση του δημοτικού συμβουλίου περιελήφθησαν ακόμη: α) δήλωση, σύμφωνα με την οποία ο Δήμος θα καταθέσει και οποιοδήποτε άλλο ποσό απαιτηθεί για την συντέλεση της σκοπούμενης ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης, και β) αίτημα προς το Νομάρχη Αχαΐας για την αναστολή χορήγησης οικοδομικών αδειών και εκτέλεσης οικοδομικών εργασιών στην ιδιοκτησία των αιτούντων. Ακολούθως, και ενώ οι αιτούντες φαίνεται να είχαν κινήσει τη διαδικασία προκειμένου να λάβουν οικοδομική άδεια (βλέπε το απευθυνόμενο στους αιτούντες υπ' αριθμόν 5264/10-05-2004 έγγραφο της Διεύθυνσης Πολεοδομίας), με την απόφαση 8204/2004 του Νομάρχη Αχαΐας (ΦΕΚ 546/Δ/2004), ανεστάλη για έξι μήνες η χορήγηση οικοδομικών αδειών καθώς και η εκτέλεση οικοδομικών εργασιών στα οικοδομικά τετράγωνα 1560 και 1449Β.
Ένσταση των αιτούντων κατά της προτεινομένης από το Δήμο Πατρέων τροποποίησης του σχεδίου απορρίφθηκε, αρχικώς από την Επιτροπή Πολεοδομικού Σχεδιασμού και Κυκλοφοριακής Ρύθμισης (συνεδρία 25η/08-09-2004), με την αιτιολογία ότι η τροποποίηση επιβάλλεται για λόγους πολεοδομικούς και κυκλοφοριακούς και, στη συνέχεια, από το Δημοτικό Συμβούλιο Πατρέων (απόφαση 914/ συνεδρία 25η/06-10-2004). Επακολούθησε εισήγηση της Διεύθυνσης Πολεοδομίας και Περιβάλλοντος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αχαΐας (υπ' αριθμόν 16256/17-11-2004) προς το Συμβούλιο Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος του νομού Αχαΐας, στην οποία αναφέρεται ότι η προτεινόμενη τροποποίηση συνίσταται στη δημιουργία πλατείας και τη διαπλάτυνση των υφισταμένων οδών, καθώς και γνωμοδότηση του Συμβουλίου Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος υπέρ της τροποποίησης του σχεδίου (πρακτικό 15ο/26-11-2004). Εν συνεχεία, εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση του Νομάρχη Αχαΐας, με την οποία τροποποιήθηκε, κατ' επίκληση των άρθρων 1, 2, 3, 9, 11, 21, 29 και 70 του από 17-07-1923 νομοθετικού διατάγματος, των διατάξεων του κεφαλαίου ΙΙ του από 03-04-1929 προεδρικού διατάγματος και του άρθρου 10 του νόμου 3044/2002, το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο Πατρών στο προαναφερθέν οικοδομικό τετράγωνο (1560). Όπως προκύπτει από το τοπογραφικό διάγραμμα που συνοδεύει την προσβαλλόμενη πράξη, η επίμαχη τροποποίηση του σχεδίου συνίσταται σε εντετοπισμένη πολεοδομική ρύθμιση που περιλαμβάνει τη δημιουργία κοινοχρήστου χώρου (πλατείας) και πεζοδρόμων, κατά τα προβαλλόμενα δε από τους αιτούντες, με τις παραπάνω ρυθμίσεις κηρύσσεται απαλλοτρίωση, λόγω ρυμοτομίας, τμήματος του ακινήτου τους εμβαδού 1.647,65 m2 Τέλος, στην προσβαλλόμενη απόφαση του Νομάρχη Αχαΐας περιλαμβάνεται απλώς η διαπίστωση ότι από τις διατάξεις της προκαλείται δαπάνη σε βάρος του αρμόδιου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης, χωρίς να βεβαιώνεται το ποσό της απαιτουμένης δαπάνης και η συνδρομή των προϋποθέσεων για την άμεση εκταμίευσή του.
9. Επειδή, υπό τα δεδομένα που εκτίθενται στην προηγούμενη σκέψη, η προσβαλλόμενη απόφαση του Νομάρχη Αχαΐας συνιστά επανεπιβολή, εν μέρει, ήτοι για την επίμαχη έκταση εμβαδού 1.647,65 m2 της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης που είχε επιβληθεί στο ακίνητο των αιτούντων με τα από [ΒΔ] 15-04-1972 και [ΠΔ] 11-03-1983 διατάγματα, δεδομένου ότι η απόφαση 4038/2003 του Νομάρχη Αχαΐας, η οποία είχε εκδοθεί σε συμμόρφωση προς την υπ' αριθμόν 551/2001 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πατρών, δεν εφαρμόσθηκε επί της ουσίας, λόγω της επιβληθείσης για έξι μήνες αναστολής χορηγήσεως οικοδομικών αδειών στο οικοδομικό τετράγωνο 1560 με την απόφαση 8204/2004 του ίδιου Νομάρχη. Συνεπώς, για τη νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης του Νομάρχη Αχαΐας απαιτείτο, αθροιστικώς, η συνδρομή των προϋποθέσεων που αναφέρονται στην 7η σκέψη, δηλαδή, αφενός η ύπαρξη σοβαρής πολεοδομικής ανάγκης, χάριν της οποίας επιβάλλεται η επιχειρούμενη ρύθμιση, και αφετέρου η δυνατότητα άμεσης κατά νόμο συντέλεσης της νέας απαλλοτρίωσης με την καταβολή της οφειλόμενης αποζημίωσης.
Περαιτέρω, από την υπ' αριθμόν 318/συνεδρία 9η/06-04-2004 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Πατρέων και την εισήγηση του δημάρχου, προκύπτει, κατ' αρχήν, η συνδρομή σοβαρής πολεοδομικής ανάγκης για την επανεπιβολή ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης στο ακίνητο των αιτούντων. Αντιθέτως, από την προσβαλλόμενη νομαρχιακή απόφαση και τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει εάν ο Νομάρχης Αχαΐας, ο οποίος άσκησε εν προκειμένω την αποφασιστική για την τροποποίηση του σχεδίου αρμοδιότητα, έλαβε υπόψιν τη δυνατότητα άμεσης συντέλεσης της απαλλοτρίωσης με την καταβολή της σχετικής αποζημίωσης στους αιτούντες. Και τούτο, διότι, το μεν Δημοτικό Συμβούλιο Πατρέων αποφάσισε να ψηφίσει πίστωση ύψους 149.645 ευρώ για την καταβολή της αποζημίωσης (9η συνεδρία/06-04-2004), από τα στοιχεία, όμως, που διαβιβάσθηκαν στο Δικαστήριο δεν προκύπτει ότι το ανωτέρω ποσό ενεγράφη στον προϋπολογισμό του Δήμου Πατρέων, στην προσβαλλόμενη δε πράξη του Νομάρχη Αχαΐας περιέχεται μόνον η διαπίστωση ότι από την έκδοσή της προκαλείται δαπάνη σε βάρος του αρμόδιου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης, χωρίς να προκύπτει, όπως απαιτείτο, ότι εξετάσθηκε και η δυνατότητα άμεσης συντέλεσης της επίδικης απαλλοτρίωσης. Για τον ανωτέρω λόγο, ο οποίος προβάλλεται καθ' ερμηνεία των λόγων ακυρώσεως ότι η προσβαλλόμενη έχει ως αποτέλεσμα να δεσμεύεται η ιδιοκτησία των αιτούντων συνεχώς επί 33 έτη και ότι δεν αναγράφει την απαιτουμένη για την απαλλοτρίωση δαπάνη, η υπ' αριθμόν 17798/2004 απόφαση του Νομάρχη Αχαΐας είναι ανεπαρκώς αιτιολογημένη, εν σχέσει προς τη διαπίστωση της συνδρομής της μιας εκ των δύο αθροιστικώς απαιτουμένων προϋποθέσεων για τη νόμιμη επανεπιβολή, εν μέρει, της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης κατόπιν ακυρώσεως προηγούμενης (παράβαλε ΣτΕ 3642/1998, 351/1998, 1078/1996, 4708/1995). Συνεπώς, η κρινομένη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη πράξη, αποβαίνει δε αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών προβαλλομένων λόγων ακυρώσεως.
Διά ταύτα
Δέχεται την αίτηση.
Ακυρώνει την υπ' αριθμόν 17798/2004 απόφαση του Νομάρχη Αχαΐας (ΦΕΚ 7/Δ/2005), κατά το σκεπτικό.
Διατάσσει την επιστροφή του παραβόλου.
Επιβάλλει εις βάρος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αχαΐας την δικαστική δαπάνη των αιτούντων, η οποία ανέρχεται στο ποσό των 920 €.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 30-11-2006 και στις 09-01-2007 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 23-01-2008.